Những mâu thuẫn trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta hiện nay

A. Lời mở đầu.

Sau thắng lợi to lớn của chiến dịch Hồ Chí Minh, ngày 30/4/1975 miền Nam

hoàn toàn giải phóng, hai miền Nam, Bắc thống nhất dưới một chế độ chính trị.Cả nước

ta đã bắt tay vào công cuộc xây dựng và phát triển đất nước tiến lên theo con đường xã

hội chủ nghĩa trên cơ sở thực hiện cơ chế kế hoạch hóa tập trung quan liêu, bao cấp.

Trong giai đoạn này nền kinh tế nước ta đã đạt được những thành tựu quan trọng, đồng

thời cũng có những khó khăn, thách thức to lớn.

Đến năm 1986, cơ chế tập trung quan liêu bao cấp đã bộc lộ nhiều hạ chế, không

còn phù hợp với xu thế của thời đại, do đó nó trở thành nhân tố kìm hãm sự phát triển

của đất nước. Nhận ra những hạn chế của cơ chế cũ đồng thời tahay tất yếu phải xây

dựng và phát triển nền kinh tế thị trừơng ở nước ta, Đảng ta đã quyết định đổi mới nền

kinh tế. Đó là chuyển đổi nền kinh tế tập trung quannn liêu bao cấp sang nền kinh tế thị

trường có sự quản lý của Nhà nước theo sự định hướng xã hội chủ nghĩa, đò là quyết

định hoàn toàn đúng đắn. Sau đổi mới chúng ta đã thu đựợc những thành tựu to lớn ,

nhưng đồng thơi cũng nảy sinh nhiều khuyết tật và hạn chế. Lịch sử phát triển của sản

xuất cũng đã chứng minh rằng: cơ chế thị trường là cơ sở điều tiết nền kinh tế hàng hóa

đạt hiệu quả cao, song nó cũng không phải là hiện thâncủa sự hoàn hảo. Trong đó luôn

tồn tại những mâu thuẫn. Những mâu thuẫn ấy đã kìm hãm sự phát triển của công cuộc

đổi mới nhưng đó cũng là nguồn gốc và động lực của sự phát triển. Vì vậy, phải phát

triển kinh tế và xây dựng thành công sự nghiệp CNH-HĐH đất nước thì việc tìm ra

những mâu thuẫn và phương hướng giải quyêt những mâu thuẫn ấy là rất cần thiết.

Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề này, bằng những kiến thức tiếp thu

được và những kiến thức tự tìm tòi em đã chọn đề tài: “Những mâu thuẫn trong nền

kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta hiện nay” cho bài tiểu luận

của mình. Qua bài tiểu luận này, với mong muốn được tìm hiểu thêm về thực trạng nền

kinh tế nước ta, cũng như những vướng mắc trong giải quyết những quy chế xử lý các

vấn đề chính trị -xã hội có liên quan đến quá trình tiến hành cải cách trong việc chuyển

đổi nền kinh tế, để từ đó có thể xác định phương hướng nhiệm vụ cho tương lai mình.

1

B.Nội dung.

1. Sự cần thiết phải xây dựng và phát triển nền kinh tế định hướng xã hội chủ nghĩa.

1.1. Khái niệm kinh tế thị trường, và kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ

nghĩa.

Trong giai đoạn hiện nay kinh tế thị trường được hiểu theo 2 cách khác nhau:

Xét theo góc độ kinh tế học, kinh tế thị trường là nền kinh tế hàng hóa tuân theo cơ

chế điều phối của thị trường. Đó chính là nền kinh tế hàng hóa gắn liền với thị trường, lấy

thị trường làm điều kiện tồn tại và hoạt động. Thị trường là nơi gặp gỡ, trao đổi giữa

người mua và người bán, là yếu tố chi phối mọi hoạt động sản xuất, kinh doanh, là nét

đặc trưng bao quát của kinh tế hàng hóa. Kinh tế hàng hóa càng phát triển thì thị trường

càng mở rộng và trở thành yếu tố quan trọng kích thích sản xuất phát triển.

Có thể nói, kinh tế thị trường là kinh tế hàng hóa phát triển ở giai đoạn cao. Kinh tế

thị trường là một loại hình kinh tế mà ở trong đó, các mối quan hệ kinh tế giữa con người

với con người dược biểu hiện thông qua thị trường, tức là thông qua việc mua-bán, trao

đổi hàng hóa-tiền tệ. Trong kinh tế thị trường, các quan hệ hàng hóa- tiền tệ phát triển mở

rộng, bao quát trên nhiều lĩnh vực, có ý nghĩa phổ biến đối với người sản xuất và tiêu

dùng. Do nảy sinh và hoạt động một cách khách quan trong những điều kiện lịch sử nhất

định, kinh tế thị trường phán ánh trình độ văn minh và sự phát triển của xã hội, là nhân tố

phát triển sức sản xuất, tăng trưởng kinh tế, thúc đẩy xã hội tiến lên. Tuy nhiên, kinh tế

thị trường cũng có những khuyết tật tự thân, đặc biệt là tính tự phát mù quáng, sự cạnh

tranh lạnh lùng, dẫn đến sự phá sản, thất nghiệp, khủng hoảng chu kỳ,…

Vậy kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là gì?

Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa thực chất là nền kinh tế hàng hóa

nhiều thành phần, vận động theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước, theo định

hướng xã hội chủ nghĩa.

1.2. Sự cần thiết phải chuyển lên nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa

ở Việt Nam.

2