Những mâu thuẫn biên chứng trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN

a. lêi më ®Çu

ViÖt Nam - trong c«ng cuéc ®æi ®· thùc sù ®em l¹i nhiÒu kÕt qu¶ to lín, lµm thay

®æi bé mÆt ®Êt níc vµ cuéc sèng nh©n d©n, cñng cè v÷ng ch¾c ®éc lËp d©n téc vµ

chÕ ®é x· héi chñ nghÜa, n©ng cao vÞ thÕ vµ uy tÝn cña ®Êt níc ta trªn trêng quèc tÕ.

Nh©n tè quan träng nhÊt quyÕt ®Þnh thµnh c«ng cña sù nghiÖp ®æi míi ®ã lµ chiÕn

lîc ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, ®îc khëi xíng tõ

sau ®¹i héi §¶ng lÇn thø VI.

¡ng Ghen nãi: “ Sù ph¸t triÓn cña chÝnh trÞ, luËt ph¸p, triÕt häc, t«n gi¸o, v¨n

häc, nghÖ thuËt ®Òu dùa trªn c¬ së ph¸t triÓn kinh tÕ ”. Kinh tÕ lµ nÒn t¶ng v÷ng

ch¾c cho mäi ho¹t ®éng vËt chÊt cña con ngêi, lµ yÕu tè quan träng nhÊt cña ®êi

sèng x· héi. So víi thÕ giíi, níc ta vÉn lµ mét níc ®ang ph¸t triÓn, nÒn kinh tÕ cßn

gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, nh÷ng tµn d cña chÕ ®é tËp trung quan liªu bao cÊp vÉn

cßn tån t¹i kh¸ nhiÒu. Khi chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ trêng, cã sù qu¶n lý cña Nhµ n￾íc, th× ngoµi nh÷ng khã kh¨n vÒ kinh tÕ, cßn tån t¹i nh÷ng m©u thuÉn gi÷a c¸i cò

vµ c¸i míi, k×m h·m sù ph¸t triÓn. ChÝnh v× thÕ mµ viÖc nghiªn cøu t×m ra híng ®i

®óng ®¾n cho nÒn kinh tÕ, phï hîp víi ®iÒu kiÖn, hoµn c¶nh ®Êt níc, phï hîp víi

khu vùc, thÕ giíi vµ thêi ®¹i lµ hÕt søc cÇn thiÕt.

Nghiªn cøu ®Ò tµi: “Nh÷ng m©u thuÉn biÖn chøng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng

®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam ” díi gãc ®é triÕt häc, trong tæng thÓ c¸c

mèi quan hÖ biÖn chøng, sÏ gióp chóng ta hiÓu mét c¸ch s©u s¾c h¬n, b¶n chÊt h¬n

nh÷ng vÊn ®Ò xunh quanh viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ.

Lµ mét sinh viªn n¨m thø nhÊt, víi kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm cßn h¹n chÕ, nªn

néi dung bµi tiÓu luËn nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt mong ®îc sù

nhËn xÐt, ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« trong trêng. §iÒu nµy sÏ gióp em bæ

sung kiÕn thøc, kinh nghiÖm, nh»m kh«ng ngõng hoµn thiÖn m×nh, xøng ®¸ng víi

sù mong muèn cña nhµ trêngvµ cña c«ng cuéc ®æi míi x©y dùng ®Êt níc.

1

b. néi dung

I/ M©u thuÉn lµ nguån gèc, ®éng lùc cña mäi vËn ®éng vµ ph¸t triÓn

1. Néi dung cña qui luËt

Qui luËt m©u thuÉn cßn ®îc gäi lµ qui luËt thèng nhÊt vµ ®Êu tranh cña c¸c mÆt

®èi lËp, lµ mét trong ba qui luËt cña phÐp biÖn chøng. Nghiªn cøu qui luËt nµy ®Ó

thÊy râ ®îc nguån gèc, ®éng lùc cña sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn

Trong thÕ giíi v« vµn sù vËt hiÖn tîng, mçi sù vËt, hiÖn tîng tån t¹i ®îc ®Òu lµ

mét thÓ thèng nhÊt ®îc t¹o thµnh bëi c¸c mÆt, c¸c thuéc tÝnh, c¸c khuynh híng ®èi

lËp nhau vµ ph¸t triÓn ngîc chiÒu nhau, t¹o thµnh m©u thuÉn tån t¹i trong lßng sù

vËt hiÖn tîng ®ã.

M©u thuÉn tån t¹i tõ khi sù vËt xuÊt hiÖn cho ®Õn sù vËt kÕt thóc. Trong cïng mét

sù vËt, hiÖn tîng kh«ng chØ cã mét m©u thuÉn mµ cã thÓ cã rÊt nhiÒu m©u thuÉn,

khi m©u thuÉn nµy ®îc gi¶i quyÕt th× m©u thuÉn kh¸c l¹i h×nh thµnh... vµ cø nh vËy

thÕ giíi vËt chÊt lu«n vËn ®éng, biÕn ®æi kh«ng ngõng.

a) M©u thuÉn lµ mét hiÖn tîng kh¸ch quan vµ phæ biÕn.

Trong quan ®iÓm cña triÕt häc M¸c th× râ rµng vËt chÊt tù th©n vËn ®éng, nã hoµn

toµn kh«ng phô thuéc vµo mét lùc lîng siªu nhiªn nµo, kÓ c¶ con ngêi.ChÝnh v× vËy

mµ khi thõa nhËn m©u thuÉn lµ nguån gèc cña vËn ®éng th× nã ®· bao hµm m©u

thuÉn lµ mét hiÖn tîng kh¸ch quan, nã kh«ng nh÷ng kh«ng lÖ thuéc vµo ý thøc

cña con ngêi mµ cßn chi phèi, qui ®Þnh c¶ ho¹t ®éng thùc tiÔn cña con ngêi.

M©u thuÉn tån t¹i trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc: tù nhiªn, x· héi vµ t duy con ngêi.

Trong x· héi, cã nh÷ng m©u thuÉn gi÷a lùc lîng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt, c¬

së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc thîng tÇng...

b) Sù thèng nhÊt vµ ®Êu tranh cña c¸c mÆt ®èi lËp

2