Những khó khăn tâm lí của mẹ đơn thân trong việc giáo dục con

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Lê Thị Mỹ Duyên

NHỮNG KHÓ KHĂN TÂM LÍ

CỦA MẸ ĐƠN THÂN TRONG VIỆC

GIÁO DỤC CON

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÍ HỌC

Thành phố Hồ Chí Minh – 2018

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Lê Thị Mỹ Duyên

NHỮNG KHÓ KHĂN TÂM LÍ

CỦA MẸ ĐƠN THÂN TRONG VIỆC

GIÁO DỤC CON

Chuyên ngành : Tâm lí học

Mã số : 8310401

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÝ HỌC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

PGS.TS. NGUYỄN THỊ TỨ

Thành phố Hồ Chí Minh - 2018

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu

và kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công

bố trong bất kì công trình nghiên cứu nào khác.

TP.HCM, ngày 29 tháng 9 năm 2018

Tác giả

Lê Thị Mỹ Duyên

LỜI CẢM ƠN

Đầu tiên, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến quý thầy cô giảng dạy lớp Cao học

Tâm lí học khóa 27 và quý thầy cô Phòng Sau đại học đã truyền đạt kiến thức nền

tảng và tạo điều kiện thuận lợi để tác giả tham gia học tập và hoàn thành luận văn.

Xin bày tỏ lòng cảm ơn đến các Admin của "Hội những bà mẹ đơn thân" đã

tạo điều kiện cho cho tác giả được tham gia giao lưu, lắng nghe chia sẻ tâm tư của

những người mẹ đơn thân; nhóm khách thể nghiên cứu đã nhiệt tình hợp tác và giúp

đỡ tác giả trong việc thu thập thông tin nghiên cứu.

Tác giả cũng xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến PGS.TS. Nguyễn Thị Tứ

đã truyền cảm hứng nghiên cứu khoa học, đã dành thời gian quý báu, tận tình hướng

dẫn tác giả trong suốt quá trình thực hiện luận văn.

Cuối cùng xin gửi lời cảm ơn đến các bạn Cao học lớp Tâm lí học K26 đã

nhiệt tình giúp đỡ, chia sẻ kiến thức; gia đình, bạn bè, đã luôn bên cạnh động viên,

khuyến khích, ủng hộ và giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình học tập và thực hiện

luận văn.

TP.HCM, ngày 29 tháng 9 năm 2018

MỤC LỤC

Trang phụ bìa

Lời cam đoan

Lời cảm ơn

Mục lục

Danh mục các bảng

Danh mục các biểu đồ

MỞ ĐẦU....................................................................................................................1

Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ NHỮNG KHÓ KHĂN TÂM LÍ

CỦA MẸ ĐƠN THÂN TRONG VIỆC GIÁO DỤC CON ..............6

1.1.Tổng quan về vấn đề nghiên cứu những khó khăn tâm lí của mẹ đơn thân

trong việc giáo dục con ........................................................................................6

1.1.1. Các công trình nghiên cứu về mẹ đơn thân ở nước ngoài ...........................6

1.1.2. Các công trình nghiên cứu mẹ đơn thân trong nước..................................10

1.2. Cơ sở lí luận về những khó khăn tâm lí của mẹ đơn thân trong việc giáo

dục con .............................................................................................................13

1.2.1. Khó khăn tâm lí..........................................................................................13

1.2.2. Mẹ đơn thân ...............................................................................................16

1.2.3. Hoạt động giáo dục con của mẹ đơn thân..................................................19

1.2.4. Khó khăn tâm lí của mẹ đơn thân trong việc giáo dục con........................22

1.2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến khó khăn tâm lí của mẹ đơn thân trong

việc giáo dục con........................................................................................26

Tiểu kết chương 1....................................................................................................32

Chương 2. THỰC TRẠNG NHỮNG KHÓ KHĂN TÂM LÍ CỦA MẸ

ĐƠN THÂN TRONG VIỆC GIÁO DỤC CON................................33

2.1. Thể thức nghiên cứu ..........................................................................................33

2.1.1. Mẫu khách thể ............................................................................................33

2.1.2. Phương pháp nghiên cứu thực trạng...........................................................33

2.2. Thực trạng những khó khăn tâm lí của mẹ đơn thân trong việc

giáo dục con .....................................................................................................36

2.2.1. Kết quả chung về những khó khăn tâm lí của mẹ đơn thân trong việc

giáo dục con ...............................................................................................36

2.2.2. Những khó khăn tâm lí về mặt nhận thức của mẹ đơn thân trong việc

giáo dục con ...............................................................................................39

2.2.3. Những khó khăn tâm lí về mặt thái độ của mẹ đơn thân trong việc

giáo dục con ...............................................................................................41

2.2.4. Những khó khăn tâm lí về mặt hành vi của mẹ đơn thân trong việc

giáo dục con ...............................................................................................43

2.2.5. So sánh sự khác biệt những vấn đề khó khăn tâm lí của mẹ đơn thân

theo lí do trở thành mẹ đơn thân ................................................................45

2.2.6. Cách thức đối mặt và giải quyết những khó khăn tâm lí của mẹ đơn

thân trong việc giáo dục con ......................................................................47

2.2.7. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành những khó khăn tâm lí mẹ

đơn thân trong việc giáo dục con ...............................................................49

2.2.8. Mô tả chân dung tâm lí của mẹ đơn thân trong việc giáo dục con ............51

2.3. Một số biện pháp giúp mẹ đơn thân giảm bớt những khó khăn tâm lí

trong việc giáo dục con ....................................................................................60

2.3.1. Cơ sở đề xuất giải pháp .............................................................................60

2.3.2. Các nhóm biện pháp hỗ trợ, giảm bớt những khó khăn tâm lí trong

việc giáo dục con của mẹ đơn thân. ..........................................................63

2.3.3. Đánh giá tính cần thiết và khả thi của các biện pháp .................................66

Tiểu kết chương 2....................................................................................................71

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ................................................................................72

TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................................75

PHỤ LỤC

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt Nội dung viết tắt

ĐTB Điểm trung bình

ĐLC Độ lệch chuẩn

MĐKK Mức độ khó khăn

TCT Tính cần thiết

TKT Tính khả thi

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Thống kê đặc điểm mẫu khách thể nghiên cứu.....................................33

Bảng 2.2. Bảng quy đổi điểm ................................................................................34

Bảng 2.3. ĐTB và thứ hạng tổng quát những mặt khó khăn tâm lí của mẹ

đơn thân trong việc giáo dục con ..........................................................37

Bảng 2.4. Kết quả cụ thể những khó khăn tâm lí về mặt nhận thức của mẹ

đơn thân trong việc giáo dục con ..........................................................39

Bảng 2.5. Kết quả khó khăn tâm lí về mặt thái độ của mẹ đơn thân trong

việc giáo dục con...................................................................................41

Bảng 2.6. Kết quả khó khăn tâm lí về mặt hành vi của mẹ đơn thân trong

việc giáo dục con...................................................................................43

Bảng 2.7. Sự khác biệt những khó khăn tâm lí của mẹ đơn thân theo lí do trở

thành mẹ đơn thân.................................................................................45

Bảng 2.8. Cách thức giải quyết những khó khăn tâm lí của mẹ đơn thân.............47

Bảng 2.9. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành những khó khăn tâm lí

của mẹ đơn thân ....................................................................................49

Bảng 2.10. Bảng điểm trung bình về tính cần thiết của các biện pháp ...................66

Bảng 2.11. Bảng điểm trung bình về tính khả thi của các biện pháp ......................68

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 2.1. Điểm trung bình mức độ khó khăn tâm lí của mẹ đơn thân theo lý

do làm mẹ đơn thân...............................................................................46