Nhu cầu "học thuật hóa" trong xử lý vấn đề tranh chấp tại Biển Đông

Nghiên cứu Quốc tế số 2 (93) Nghiên cứu - Trao đổi

6/2013 81 1 82 6/2013

NHU CẦU “HỌC THUẬT HÓA” TRONG XỬ LÝ

VẤN ĐỀ TRANH CHẤP TẠI BIỂN ĐÔNG

Trương Minh Huy Vũ*

- Nguyễn Thế Phương**

Tóm tắt

“Học thuật hóa” là xây dựng những kiến thức - chuẩn mực chung,

tập hợp lý lẽ, thu thập bằng chứng về một hiện tượng hay đối tượng nào

đó cần nghiên cứu. Hiện tượng hay đối tượng này trước đây có thể được

nói, viết, bàn luận nhiều, nhưng thiếu hoặc chưa có một nền tảng khoa

học vững chắc để đưa ra nhận xét hay kết luận. “Ngoại giao học thuật”

là công tác tác động, ảnh hưởng hay truyền tải một lý lẽ, lập luận hay

quan điểm nào đó trên các diễn đàn thế giới bằng học thuật, hay thông

qua cộng đồng khoa học thế giới. Thực hiện ngoại giao học thuật, các

học giả Việt Nam sẽ đấu tranh chống sự tuyên truyền một chiều của đối

phương, mang nhiều mô thức chính trị xâm phạm chủ quyền và lợi ích

của Việt Nam, đồng thời xây dựng nhận thức đúng đắn, chính xác về chủ

quyền của Việt Nam trong cộng đồng quốc tế. Nhìn nhận “học thuật

hóa” như một trong những trụ cột chính sách Biển Đông của Việt Nam,

bài viết sẽ phân tích câu hỏi tại sao giới học giả Việt Nam và các nghiên

* Trương Minh Huy Vũ (Thạc sĩ Quan hệ Quốc tế, CHLB Đức), giảng viên Khoa Quan

hệ Quốc tế, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Tp. Hồ Chí Minh, hiện nay đang là

Nghiên cứu sinh tiến sĩ ngành Kinh tế - Chính trị Quốc tế tại Đại học Bonn, CHLB Đức.

Những quan điểm trong bài là ý kiến cá nhân của tác giả, không nhất thiết phản ánh

quan điểm của bất kỳ cơ quan nào, kể cả cơ quan nơi tác giả đang công tác hay học tập.

** Nguyễn Thế Phương, thành viên nhóm Nghiên Cứu Trẻ (Irys) thuộc khoa Quan hệ

Quốc tế, Trường Đại học KHXH&NV, Đại học Quốc gia TPHCM.

cứu của họ lại quan trọng trong việc nâng cao lợi thế của Việt Nam

trong tranh chấp. Thông qua hai góc nhìn chủ yếu, từ các tác động bên

ngoài đến những ảnh hưởng bên trong, thì chiến lược ngoại giao học

thuật dựa trên “học thuật hóa” được đánh giá là cần thiết trong bối cảnh

tương quan sức mạnh giữa Việt Nam và Trung Quốc quá chênh lệch như

hiện nay. Bài viết cũng sẽ liệt kê một số bước đi cần thiết nhằm tăng

cường và phát huy hơn nữa vai trò và hiệu quả của “học thuật hóa”

trong vấn đề Biển Đông.

Dẫn luận

“Học thuật hóa” là xây dựng những kiến thức - chuẩn mực chung,

tập hợp lý lẽ, thu thập bằng chứng về một hiện tượng hay đối tượng nào

đó cần nghiên cứu. Hiện tượng hay đối tượng này trước đây có thể được

nói, viết, bàn luận nhiều, nhưng thiếu hoặc chưa có một nền tảng khoa

học vững chắc để đưa ra nhận xét hay kết luận. “Ngoại giao học thuật” là

công tác tác động, ảnh hưởng hay truyền tải một lý lẽ, lập luận hay quan

điểm nào đó trên các diễn đàn thế giới bằng học thuật, hay thông qua cộng

đồng khoa học thế giới. Thực hiện ngoại giao học thuật, các học giả Việt

Nam sẽ đấu tranh chống sự tuyên truyền một chiều của đối phương mang

nhiều mô thức chính trị xâm phạm chủ quyền và lợi ích của Việt Nam,

đồng thời xây dựng nhận thức đúng đắn, chính xác về chủ quyền của Việt

Nam trong cộng đồng quốc tế. Bài viết lập luận rằng, trong bối cảnh tranh

chấp Biển Đông hiện nay đang rất căng thẳng giữa Trung Quốc và các bên

liên quan như Việt Nam và Phi-líp-pin, thì việc tăng cường đa dạng hóa

các biện pháp bảo vệ chủ quyền cũng như tận dụng lợi thế của quốc gia để

nâng cao hiệu quả của các biện pháp đó là cần thiết. Chính vì thế, “học

thuật hóa” và “ngoại giao học thuật” cần được xem như là một trong

những trụ cột cho chính sách Biển Đông của Việt Nam.

, 3/62013: 113 8-98-140. .