Nhìn lại những lần đổi mới Bộ môn Văn - Tiếng Việt thành môn Ngữ văn

NHÌN LAI NHÙNG LÀN DÒI MÓI

BÓMDNVJÌN-TIENG VIÈT THÀNH MÓN NGU VAN

O PGS. TS. VU NHO*

Truóe khl buóe vóo vièc dòi mói chuong frình

gióo dyc phò thóng sau nàm 2015 vói finh

man «càn bàn vó toàn dièn", ròt eén co mot

sy nhìn nhòn khoa hqe qua trình dòi mói mòn

hqe, bo ieh de xóy dyng chuong frình riéng eùa

mòn Ng ù vàn (NV) lén nóy.

Là nguól co tham già frye tiép vó gión tiép

vòo nhùng lén thay dòi frèn, chùng tòi muòn nhàc

Iqi nhùng buóe di va nhàn thùe frong «lo trình"

ddl mói (hoón toàn khòng eó <y «phé phón" hay

«ty phé phón"), ma chi nhàm nhìn nhqn, dónh

già fql van de mot eóeh frung thye va khóch quon.

1 . Trong nhà fruóng Vièt Nom, fruóe cuòc doi

mó) nàm 1985, ó eòp trung hqe eo so (THCS} va

frung hqc phò thòng (THPT), chi eó Glóng vàn là

ehinh. Ben cqnh dó, HS duoc hqc fiéng Vièt (TV)

mot eàeh hét sue don gión vói cóe loqi tù, cóch dàt

còu; vlét mqt so bòi vàn gioì thich, chùng minh vò

bình luàn ve tqo Iqp vàn DÓn; héu nhu khòng hqe

ve li ihuyét top làm vàn. Con nhó, khi ciiùng tòi

hqc ó khoa Vàn - Truòng Dqi hqc su phqm (gioì

doqn 196Ó-1970), món Phuong phàp giàng dgy

(khi dó gqi là «Gióo hqc phóp") ehù yéu duqc hqe

phucmg phóp glóng vàn, roi nqc phuong phóp

dqy bòi vàn noe su; con phuong phóp dqv TV vó

Tqp lòm vàn eh? hqe cóch fra bài vó cóch cnùa lòi.

' Cuòc thay doi diuong tình va sóch gióo khoa mói

ó THCS vò THFT tù nàm 1985 eó m ^ dieu chù y:

Thù nhà't, ehùng to dò hqc theo nhà truóng Xó

viét, gqi tèn mòn Giàng vàn (hoy mòn Vàn) thónh

tèn mói là mòn Vàn - TV (nhó truóng Xó viét là

mòn Tléng Nga vó Vàn hqc); déng tfiói eó sóeh

Vàn, TV, vó Tàp làm vàn. Lue dò, eó mot vòn de

dàt ra là món Vàn - TV duqe coi là «hai món

riéng" hay «gàn Ilen"? Vièe kiém fra moi mòn

theo de dqc \àp, nhu vqy se tinh diém tòng két

nhu the nóo (món Vàn rièng, mòn TV rièng hoy

hai món chung mot diém)? Néu tinh rlàig, GV

bó mòn se phài làm^ vlée gó'p hai lén vi phói

dóm bào sd diém kiém tra mlèng, 15 phùt, mot

tiét, klém tra hqe kì - vày hq eó duqe tinh tien

luona «lóm thèm" khl dqy vò eho diém hai mòn

hqe hay khòng? Khòng eó tién de lòm vièe nòy.

Vi vqy, già! phàp là Vàn, TV (dlém Top lóm vàn

Tap chi BIào due so 28 0 tin a • a/aoia)

tinh vòo dlém TV) tuy kiém tra rièng, nhung so

lén kiém fra chi tuong duong mot món hqc, vó

diém tòng két cùng chi tinh là mot cho Vàn - TV.

Thù bai, ehùng ta dà quan nièm mqt cóch

phièn dièn ve tàe phòm vàn ehucmg. Lue dò, mqi

nguòi dèu cho ràng nhùng toc phòm vàn chuong

chi gom nhùng toc pham vàn chuong «hu còu"

(Fixtion); con vàn chuong «khòng hu cò'u"

(NonfixHon) truóc dó (nhu càc bòi noi kl, vàn

nghj luqn) deu bj col là it «chat vòn" vò duo ro

khòi chuong frình. Bòi vqy mó HS héu nhu ehi

duqc hqc nhùng tàe pham tho, truyén, kjeh. Két

quo là toc phòm Tuyèn ngón dòe làp bà't hù eùa

Chù tich Ho Chi Minh duqc duo ro khói sóeh Vàn

THPT vó chi hqc ò phén Làm vàn vói tu càch là

bòi mau cùa vàn nghj luòn. Mot cuóc fronh luqn

lón dò xóy ra truóc «sy kièn" nòy.

Vói chuong frình vó sóch gióo khoa THCS eung

co sy mot con dòi. Vàn hoc dòn gion duqc hqe

nhiéu hon hén eòe phén khóc, vói tòt eó eòe thè

loqi (thén thoql, truyén thuyèt, truyén co h'ch, fruyén

cuòi, truyén ngy ngòn, ca doo, Kie ngù, ve). Dòy

là mot diéu nhòt thiét con dièu ehình sau này khi

xóy dung Chuong trình NV THCS (duoc ban hành

tò nàm 2002 va 2006).

Thù ba, dó eó mot quan nièm ò'u frt vò móy

móc ve sy toàn ven toc phòm nghè thuòt. Muòn

lóm khàc eóeh glóng vàn fruóe day, dòe bièt là

khóc bièt VÓI «trich giàng vàn hqe" phò bién,

nhùng toc già lóm chuong trình vó SGK lan nóy

do eó gang de hqe sinh duqc hèp cqn vói toc

phòm mot càch frqn ven. Vì quan nièm nhu vqy

nèn mot so truyén rat dòi vó fruyén vùo duqe

trich nguyén vòn hoàc hai, bo chucmg (nhu:

fruyén Bay chim thièn nga, Lào Hgc, Bd eùa

Xi-móng; chuong 1 truyén Ta rat-Bunba...) dan

dén «quo tal" eno eó nguól dqy vó nguòi hqe.

Sou nóy, khi dièu ehình quon nlem «toàn ven",

frónh vièc frieh vàn bàn qua dói, cóe toc già lai so

vóo «thói eyc" khóe: nhùng vàn bón nhu Co bé

bón diém, Bò eùo Xi-móng, Lào Hqc, Long le Sa

?a, Long... deu duqc rùt ngàn, luqc bó nhièu doqn.

Khi xóy dyng chuong frình «h'ch hqp" cho món

NV, it nhò't, ehùng to dà thay duqe tinh chòt gàn