Nhìn lại lịch sử 50 năm đầu của giải thưởng nobel vật lý 1901 - 1950 docx

Trang 1/10

Nhìn lại lịch sử 50 năm đầu của giải thưởng Nobel vật lí 1901 – 1950

Elisabeth Crawford

￾
     

                          

  ! "   #    $

%

 & ' 

( # )   * + $ *   , -  $ . # /  # 0 $
1 2     $  3    

  $  

  1 

4 ,   5   ! %

4    6  5 $ 7  8 9 $ 7    ( 

   9 $ # :

     

; ,   ,    $  2    2  ! "   #    $ %

 & ' 

( <  # )        + $ =    > 

    2 : $  2  $ 4

  ?      

      7

  # 8  , , $  2    > 

 $      $ @     A

Ngày 10 tháng 12 năm 2001, Quỹ Nobel đã tổ chức lễ kỉ niệm 100 năm kể từ

ngày giải thưởng Nobel đầu tiên được trao. Với tư cách là những người thắng giải

trong năm - Eric Cornell, Wolfgang Ketterle và Carl Wieman – tụ họp ở Stockholm

và Oslo, cùng với những người thắng giải khác của năm 2001 và những người đã

từng đạt giải trong những năm trước đã tham gia buổi lễ kỉ niệm. Cũng đừng quên

rằng họ là phần nổi của tảng băng chìm thể chế Nobel. Vì chỉ có tối đa ba người có

thể chia chung một giải thưởng, cho nên người ta có thể đếm được số ứng cử viên

kém may, những người thường ít được mời đến.

Giải thưởng Nobel được xem như một tòa tháp cao hơn tất cả những giải

thưởng khác trong khoa học và y học là vì lịch sử lâu đời của nó. Thậm chí khi giải

thưởng này chưa tròn 10 tuổi thì một nhà báo người Mĩ đã viết: “Không thể viết về

lịch sử của nền khoa học hiện đại mà không nhắc đến danh tiếng của giải thưởng

Nobel dành cho những khám phá có ích cho con người trong lĩnh vực vật lí, hóa học

và y học”. Một số người có thể không đồng ý với nhận định này, chẳng hạn, họ có

thể cãi lại rằng những giải thưởng vật lí đã trao trong thế kỉ qua đã chỉ giới hạn

trong nền vật lí nguyên tử và hạt nhân, mà bỏ sót đa số các thành tựu thuộc lĩnh vực

địa vật lí, thiên văn vật lí và toán lí. Tuy nhiên, người ta cũng có thể công bằng mà

nói rằng, đa số những nhà vật lí lớn của thế kỉ qua đã được trao giải Nobel.

Năm 1974, Quỹ Nobel đã thay đổi quy chế, cho phép toàn bộ hồ sơ lưu trữ -

thuộc quyền sở hữu của Viện Hàn lâm khoa học Hoàng gia Thụy Điển, đối với giải

thưởng vật lí và hóa học – được công bố để các nhà sử học khai thác, sau 50 năm

giải thưởng đã trao. Quy định này có nghĩa là toàn bộ hồ sơ lưu trữ sẽ được đưa ra

công chúng sau khi 50 ròng đã trôi qua. Ví dụ, hồ sơ liên quan đến giải thưởng năm

1951 sẽ được công bố vào ngày 1/1/2002.

Tất nhiên, sự thay đổi quy chế này đã cho phép những người viết lịch sử

khoa học nghiên cứu xem từng cá nhân nào đó đã thẳng giải như thế nào. Nhưng