Nhận xét và các giải pháp hoàn thiện vận dụng quy trình kiểm toán vào kiểm toán khoản mục doanh thu

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

Lêi më ®Çu

Trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ víi mäi ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ

níc ta trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc ®Òu ®ang diÔn ra víi tèc ®é nh vò b·o. Hßa cïng

víi dßng ch¶y ®ã ho¹t ®éng kiÓm to¸n cña níc ta ph¸t triÓn kh«ng ngõng.

Ngµnh kiÓm to¸n ®· ra ®êi vµ ®ang dÇn kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ, vai trß vµ tÇm quan

träng cña m×nh trong nÒn kinh tÕ ®Êt níc. Mét quèc gia muèn ph¸t triÓn nÒn

kinh tÕ cña m×nh mét c¸ch v÷ng vµng vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao th× kh«ng thÓ thiÕu

®îc vai trß cña ngµnh kiÓm to¸n. H¬n thÕ n÷a, c¸c c«ng ty kiÓm to¸n kh«ng

chØ thùc hiÖn kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh mµ cßn më réng sang c¸c lÜnh vùc t

vÊn tµi chÝnh, t vÊn kÕ to¸n, t vÊn thuÕ, ph¸t triÓn phÇn mÒm kÕ to¸n… Do vËy

mµ kiÓm to¸n ®ang lµ mét nghÒ rÊt cã triÓn väng trong t¬ng lai.

Qua qu¸ tr×nh häc tËp, em ®îc biÕt, trong kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh, kiÓm

ph¶n ¸nh t×nh h×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp, chØ tiªu nµy cã ¶nh hëng ®Õn c¸c

chØ tiªu quan träng kh¸c nh lîi nhuËn tríc thuÕ, lîi nhuËn sau thuÕ, thuÕ ph¶i nép

Nhµ níc, l·i cha ph©n phèi,… ë ViÖt Nam, ChuÈn mùc KÕ to¸n doanh thu lµ mét

trong bèn ChuÈn mùc KÕ to¸n ®Çu tiªn ®îc Bé Tµi chÝnh ban hµnh ®· chøng tá tÇm

quan träng vµ nhu cÇu cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n doanh

thu trong c¸c doanh nghiÖp cña níc ta. ChÝnh v× vËy mµ em ®· m¹nh d¹n chän ®Ò

tµi: “VËn dông quy tr×nh kiÓm to¸n vµo kiÓm to¸n kho¶n môc doanh thu trong kiÓm

to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh do C«ng ty kiÓm to¸n AVA thùc hiÖn” lµm ®Ò tµi cho chuyªn

®Ò tèt nghiÖp cña m×nh.

B¶n chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña em, ngoµi phÇn më ®Çu vµ phÇn kÕt luËn, bao

gåm nh÷ng phÇn chÝnh nh sau:

PhÇn 1: §Æc ®iÓm doanh thu ¶nh hëng ®Õn kiÓm to¸n tµi chÝnh t¹i C«ng ty

kiÓm to¸n AVA

PhÇn 2: Thùc tr¹ng kiÓm to¸n kho¶n môc doanh thu trong kiÓm to¸n b¸o c¸o

tµi chÝnh do c«ng ty kiÓm to¸n AVA thùc hiÖn

PhÇn 3: NhËn xÐt vµ c¸c gi¶i ph¸p hoµn thiÖn vËn dông quy tr×nh kiÓm to¸n

vµo kiÓm to¸n kho¶n môc doanh thu trong kiÓm to¸n b¸c c¸o tµi chÝnh do C«ng ty

kiÓm to¸n AVA thùc hiÖn

Kh¬ng V¨n Thµnh- KiÓm to¸n 49C - 1 -

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

Hoµn thµnh b¶n luËn v¨n tèt nghiÖp nµy, em ®· ®îc sù híng dÉn tËn t×nh cña

TS Ng« §øc Long. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy. §ång thêi, em còng xin ch©n

thµnh c¶m ¬n c¸c anh chÞ trong C«ng ty kiÓm to¸n AVA ®· chØ b¶o híng dÉn em

trong thêi gian em thùc tËp t¹i C«ng ty.

Song do nh÷ng h¹n chÕ cña b¶n th©n em nh: h¹n chÕ vÒ tr×nh ®é còng nh vÒ

kinh nghiÖm thùc tÕ nªn trong chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña em cßn nhiÒu h¹n chÕ,

thiÕu sãt, em rÊt mong nhËn ®îc sù phª b×nh, gãp ý cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c

b¹n ®Ó luËn v¨n cña em ®îc hoµn thiÖn h¬n.

Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!

Hµ Néi, ngµy 25 th¸ng 04 n¨m 2011

Sinh viªn thùc hiÖn

Kh¬ng V¨n Thµnh

Kh¬ng V¨n Thµnh- KiÓm to¸n 49C - 2 -

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

Ch¬ng 1: §Æc ®iÓm doanh thu trong kiÓm to¸n tµi chÝnh

1.1 §Æc ®iÓm kÕ to¸n doanh thu

Theo chuÈn mùc KÕ to¸n sè 14, ban hµnh vµ c«ng bè theo QuyÕt ®Þnh sè

49/2001/Q§/BTC ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2001 cña Bé Tµi chÝnh th× doanh thu lµ

tæng gi¸ c¸c lîi Ých kinh tÕ doanh nghiÖp thu ®îc trong kú kÕ to¸n, ph¸t sinh tõ c¸c

ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh th«ng thêng cña doanh nghiÖp, gãp phÇn lµm t¨ng

vèn chñ së h÷u.

Doanh thu ph¸t sinh tõ giao dÞch, sù kiÖn ®îc x¸c ®Þnh bëi tho¶ thuËn gi÷a

doanh nghiÖp víi bªn mua hoÆc bªn sö dông tµi s¶n. Nã ®îc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hîp lý

cña c¸c kho¶n ®· thu ®îc hoÆc sÏ thu ®îc sau khi trõ ®i c¸c kho¶n chiÕt khÊu th¬ng

m¹i, gi¶m gi¸ hµng b¸n vµ gi¸ trÞ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i.

 Ph©n lo¹i doanh thu

C¨n cø vµo tiªu thøc ph©n lo¹i kh¸c nhau mµ doanh thu cã thÓ ®îc ph©n

lo¹i nh sau:

Theo tiªu thøc lÜnh vùc ho¹t ®éng mµ cã thÓ cã c¸c lo¹i doanh thu sau:

- Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô.

- Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh.

- Doanh thu kh¸c.

Theo tiªu thøc doanh thu ®· thùc hiÖn vµ cha thùc hiÖn cã thÓ ph©n lo¹i

thµnh:

- Doanh thu thùc hiÖn.

- Doanh thu cha thùc hiÖn.

 C¸c quy ®Þnh trong h¹ch to¸n doanh thu

+ Tµi kho¶n sö dông trong h¹ch to¸n doanh thu

Trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n doanh thu, c¸c tµi kho¶n thêng hay ®îc sö dông

bao gåm cã s¸u tµi kho¶n, chia thµnh 3 nhãm:

 Nhãm tµi kho¶n 51 – Doanh thu, cã 03 tµi kho¶n

- Tµi kho¶n 511 – Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô;

- Tµi kho¶n 512 – Doanh thu néi bé;

- Tµi kho¶n 515 – Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh.

 Nhãm tµi kho¶n 52 - Cã 01 tµi kho¶n

Kh¬ng V¨n Thµnh- KiÓm to¸n 49C - 3 -

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

- Tµi kho¶n 521 – ChiÕt khÊu th¬ng m¹i.

 Nhãm tµi kho¶n 53 – Cã 02 tµi kho¶n

- Tµi kho¶n 531 – Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i;

- Tµi kho¶n 532 – Gi¶m gi¸ hµng b¸n.

 Tµi kho¶n 3387 – Tµi kho¶n doanh thu cha thùc hiÖn.

Ngoµi ra, trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n doanh thu, kÕ to¸n cßn sö dông nh÷ng

lo¹i tµi kho¶n kh¸c liªn quan nh: Tµi kho¶n ph¶n ¸nh Hµng tån kho (TK 152, 153,

155, 156, 157), Gi¸ vèn hµng b¸n, ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ vµ thuÕ GTGT ph¶i

nép,…

+ C¸c quy ®Þnh chung

 Doanh thu vµ chi phÝ liªn quan ®Õn cïng mét giao dÞch ph¶i ®îc ghi nhËn

®ång thêi theo nguyªn t¾c phï hîp vµ ph¶i theo n¨m tµi chÝnh.

 ChØ ghi nhËn doanh thu trong kú kÕ to¸n khi tho¶ m·n ®ång thêi c¸c ®iÒu

kiÖn ghi nhËn doanh thu b¸n hµng, doanh thu cung cÊp dÞch vô, doanh thu tiÒn l·i,

tiÒn b¶n quyÒn, tiÒn cæ tøc vµ lîi nhuËn ®îc chia quy ®Þnh t¹i §iÓm 10, §iÒu 16,

§iÒu 24 cña ChuÈn mùc KÕ to¸n sè 14 doanh thu vµ thu nhËp kh¸c cña Bé Tµi chÝnh

vµ c¸c quy ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh. Khi kh«ng tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn

ghi nhËn doanh thu kh«ng h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n doanh thu.

 Khi hµng ho¸ hoÆc dÞch vô ®îc trao ®æi ®Ó lÊy hµng ho¸ hoÆc dÞch vô t¬ng tù

vÒ b¶n chÊt vµ gi¸ trÞ th× viÖc trao ®æi ®ã kh«ng ®îc coi lµ mét giao dÞch t¹o ra

doanh thu vµ kh«ng ®îc ghi nhËn lµ doanh thu.

 Doanh thu kÓ c¶ doanh thu néi bé ph¶i ®îc theo dâi riªng biÖt theo tõng lo¹i

doanh thu: Doanh thu b¸n hµng, doanh thu cung cÊp dÞch vô, doanh thu tiÒn l·i, tiÒn

b¶n quyÒn, cæ tøc vµ lîi nhuËn ®îc chia. Trong tõng lo¹i doanh thu l¹i ®îc chi tiÕt

theo tõng thø doanh thu, nh doanh b¸n hµng cã thÓ ®îc chi tiÕt thµnh doanh thu b¸n

s¶n phÈm, hµng ho¸,… nh»m phôc vô cho viÖc x¸c ®Þnh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c kÕt qu¶

kinh doanh theo yªu cÇu qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ lËp b¸o c¸o kÕt

qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.

 NÕu trong kú kÕ to¸n ph¸t sinh c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu b¸n hµng vµ

cung cÊp dÞch vô, nh chiÕt khÊu th¬ng m¹i, gi¶m gi¸ hµng b¸n, hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i

th× ph¶i ®îc h¹ch to¸n riªng biÖt. C¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu ®îc tÝnh trõ vµo

Kh¬ng V¨n Thµnh- KiÓm to¸n 49C - 4 -

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

doanh thu ghi nhËn ban ®Çu ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn lµm c¨n cø x¸c ®Þnh kÕt

qu¶ kinh doanh cña kú kÕ to¸n.

 VÒ nguyªn t¾c, cuèi kú kÕ to¸n, doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t

®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Toµn bé doanh thu thuÇn thùc hiÖn trong kú kÕ to¸n ®îc

kÕt chuyÓn vµo Tµi kho¶n 911 – X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. C¸c tµi kho¶n thuéc

lo¹i tµi kho¶n doanh thu kh«ng cã sè d cuèi kú.

Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô

 Tµi kho¶n “Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô” chØ ph¶n ¸nh doanh thu

cña khèi lîng s¶n phÈm hµng ho¸ ®· b¸n; dÞch vô ®· cung cÊp ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu

thô trong kú, kh«ng ph©n biÖt doanh thu ®· thu tiÒn hay sÏ thu tiÒn.

 KÕ to¸n doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô cña doanh nghiÖp ®îc thùc

hiÖn theo nguyªn t¾c sau:

- §èi víi s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô thuéc ®èi tîng chÞu thuÕ GTGT theo ph-

¬ng ph¸p khÊu trõ, doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô lµ gi¸ b¸n cha cã thuÕ

gi¸ trÞ gia t¨ng.

- §èi víi s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT, hoÆc

chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp th× doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch

vô lµ tæng gi¸ thanh to¸n.

- §èi víi s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô thuéc ®èi tîng chÞu thuÕ tiªu thô ®Æc

biÖt, hoÆc thuÕ xuÊt khÈu th× doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô lµ tæng gi¸

thanh to¸n (bao gåm c¶ thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt hoÆc thuÕ xuÊt khÈu).

- Nh÷ng doanh nghiÖp nhËn gia c«ng vËt t, hµng ho¸ th× ph¶n ¸nh vµo doanh

thu ban hµng vµ cung cÊp dÞch vô sè tiÒn gia c«ng thùc tÕ ®îc hëng, kh«ng bao gåm

gi¸ trÞ vËt t, hµng ho¸ nhËn gia c«ng.

- §èi víi hµng ho¸ nhËn b¸n ®¹i lý, ký göi theo ph¬ng thøc b¸n ®óng gi¸ hëng

hoa hång th× h¹ch to¸n vµo doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô phÇn hoa hång

b¸n hµng mµ doanh nghiÖp ®îc hëng.

- Trêng hîp b¸n hµng theo ph¬ng thùc tr¶ chËm, tr¶ gãp th× doanh nghiÖp ghi

nhËn doanh thu b¸n hµng theo gi¸ b¸n tr¶ ngay vµ ghi nhËn vµo doanh thu ho¹t ®éng

tµi chÝnh vÒ phÇn l·i tÝnh trªn kho¶n ph¶i tr¶ nhng tr¶ chËm phï hîp víi thêi ®iÓm

ghi nhËn doanh thu ®îc x¸c nhËn.

Kh¬ng V¨n Thµnh- KiÓm to¸n 49C - 5 -

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

- Nh÷ng s¶n phÈm, hµng ho¸ ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô, nhng v× lý do vÒ chÊt l￾îng, vÒ quy c¸ch kü thuËt,… ngêi mua tõ chèi thanh to¸n, göi tr¶ l¹i ngêi b¸n hoÆc

yªu cÇu gi¶m gi¸ vµ ®îc doanh nghiÖp chÊp thuËn; hoÆc ngêi mua mua hµng víi

khèi lîng lín ®îc chiÕt khÊu th¬ng m¹i th× c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu b¸n hµng

nµy ®îc theo dâi riªng biÖt trªn c¸c Tµi kho¶n 531- hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i, hoÆc Tµi

kho¶n 532 - gi¶m gi¸ hµng b¸n, Tµi kho¶n 521 - chiÕt khÊu th¬ng m¹i.

- Trêng hîp trong kú doanh nghiÖp ®· viÕt ho¸ ®¬n b¸n hµng vµ ®· thu tiÒn b¸n

hµng nhng cuèi kú vÉn cha giao hµng cho ngêi mua hµng, th× trÞ gi¸ sè hµng nµy

kh«ng ®îc coi lµ tiªu thô vµ kh«ng ®îc ghi nhËn vµo tµi kho¶n 511- “Doanh thu b¸n

hµng vµ cung cÊp dÞch vô” vÒ gi¸ trÞ hµng ®· giao, ®· thu tríc tiÒn b¸n hµng, phï

hîp víi c¸c ®iÒu kiÖn ghi nhËn doanh thu.

- §èi víi trêng hîp cho thuª tµi s¶n ho¹t ®éng, ®· nhËn tríc tiÒn cho thuª ho¹t

®éng nhiÒu n¨m th× doanh thu cung cÊp dÞch vô ghi nhËn cña n¨m tµi chÝnh lµ sè

tiÒn cho thuª ®îc x¸c ®Þnh theo nguyªn t¾c ®êng th¼ng tøc lÊy toµn bé tæng sè tiÒn

thu ®îc chia cho sè n¨m cho thuª tµi s¶n.

- §èi víi c¸c kho¶n thu nhËp tõ ho¹t ®éng kinh doanh bÊt ®éng s¶n, doanh thu

®îc ghi nhËn lµ tæng sè tiÒn thu ®îc do b¸n bÊt ®éng s¶n.

- §èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cho thuª c¬ së h¹ tÇng, doanh thu b¸n hµng ®-

îc ghi nhËn khi hoµn tÊt viÖc bµn giao ®Êt trªn thùc ®Þa cho kh¸ch hµng theo gi¸ trÞ

cña diÖn tÝch ®Êt ®· chuyÓn giao theo gi¸ tr¶ ngay.

Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh

 Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh ®îc ph¶n ¸nh trªn Tµi kho¶n 515 bao gåm

c¸c kho¶n doanh thu tiÒn l·i, tiÒn b¶n quyÒn, cæ tøc vµ lîi nhuËn ®îc chia vµ c¸c

ho¹t ®éng tµi chÝnh kh¸c ®îc coi lµ thùc hiÖn trong kú, kh«ng ph©n biÖt c¸c kho¶n

doanh thu ®ã thùc tÕ ®· thu ®îc tiÒn hay sÏ thu ®îc tiÒn.

 §èi víi c¸c kho¶n thu nhËp tõ ho¹t ®éng mua, b¸n ngo¹i tÖ, doanh thu ®-

îc ghi nhËn lµ sè chªnh lÖch l·i gi÷a gi¸ b¸n vµo vµ gi¸ ngo¹i tÖ b¸n ra.

 §èi víi c¸c kho¶n thu nhËp tõ ho¹t ®éng mua, b¸n chøng kho¸n, doanh

thu ®îc ghi nhËn lµ sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ lín h¬n gi¸ mua, sè l·i vÒ tr¸i phiÕu, tÝn

phiÕu hoÆc cæ phiÕu (kh«ng ph¶n ¸nh sè tiÒn thu ®îc tõ viÖc b¸n chøng kho¸n).

Kh¬ng V¨n Thµnh- KiÓm to¸n 49C - 6 -

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

 §èi víi kho¶n tiÒn l·i ®Çu t nhËn tõ kho¶n ®Çu t cæ phiÕu, tr¸i phiÕu th×

chØ cã phÇn l·i cña c¸c kú mµ doanh nghiÖp mua l¹i kho¶n ®Çu t nµy míi ®îc ghi

nhËn lµ doanh thu ph¸t sinh trong kú; cßn kho¶n l·i ®Çu t nhËn ®îc tõ c¸c kho¶n l·i

®Çu t dån tÝch tríc khi doanh nghiÖp mua l¹i kho¶n ®Çu t ®ã th× ghi gi¶m gi¸ trÞ

kho¶n ®Çu t tr¸i phiÕu, cæ phiÕu ®ã.

Doanh thu cha thùc hiÖn

 Khi b¸n hµng, hoÆc cung cÊp dÞch vô theo ph¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶ gãp

th× doanh thu ®îc ghi nhËn theo gi¸ b¸n tr¶ ngay t¹i thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu.

Gi¸ b¸n tr¶ ngay ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch quy ®æi gi¸ trÞ danh nghÜa cña c¸c

kho¶n sÏ thu ®îc trong t¬ng lai vÒ gi¸ trÞ thùc tÕ t¹i thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu

theo tû lÖ l·i suÊt hiÖn hµnh. PhÇn l·i b¸n hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp lµ chªnh lÖch gi÷a

gi¸ b¸n tr¶ chËm, tr¶ gãp víi gi¸ b¸n tr¶ ngay ®îc ghi nhËn vµo tµi kho¶n “Doanh

thu cha thùc hiÖn”. Doanh thu cha thùc hiÖn sÏ ®îc ghi nhËn lµ doanh thu cña kú kÕ

to¸n theo quy ®Þnh t¹i ®o¹n 25(a) cña ChuÈn mùc “Doanh thu vµ thu nhËp kh¸c”.

 Khi nhËn tríc tiÒn cho thuª tµi s¶n cña nhiÒu n¨m th× sè tiÒn nhËn tríc ®îc

ghi nhËn lµ doanh thu cha thùc hiÖn. Trong c¸c n¨m tµi chÝnh tiÕp sau sÏ ghi nhËn

doanh thu phï hîp víi doanh thu cña tõng n¨m tµi chÝnh.

+ §iÒu kiÖn x¸c ®Þnh doanh thu

Theo ChuÈn mùc KÕ to¸n sè 14 quy ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu

nh sau:

 Doanh thu ®îc x¸c ®Þnh theo gi¸ trÞ hîp lý cña c¸c kho¶n ®· thu hoÆc sÏ

thu ®îc.

 Doanh thu ph¸t sinh tõ giao dÞch ®îc x¸c ®Þnh bëi tho¶ thuËn gi÷a doanh

nghiÖp víi bªn mua hoÆc bªn sö dông tµi s¶n. Nã ®îc x¸c ®Þnh b»ng gi¸ trÞ hîp lý

cña c¸c kho¶n ®· thu ®îc hoÆc sÏ thu ®îc sau khi trõ ®i c¸c kho¶n chiÕt khÊu th¬ng

m¹i, gi¶m gi¸ hµng b¸n vµ gi¸ trÞ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i.

 §èi víi c¸c kho¶n tiÒn hoÆc t¬ng ®¬ng tiÒn kh«ng ®îc ghi nhËn ngay th×

doanh thu ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch quy ®æi gi¸ trÞ danh nghÜa cña c¸c kho¶n sÏ thu

®îc trong t¬ng lai vÒ gi¸ trÞ thùc tÕ t¹i thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu theo tû lÖ l·i

suÊt hiÖn hµnh. Gi¸ trÞ thùc tÕ t¹i thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu cã thÓ nhá h¬n gi¸

trÞ danh nghÜa sÏ thu ®îc trong t¬ng lai.

Kh¬ng V¨n Thµnh- KiÓm to¸n 49C - 7 -

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

 Khi hµng ho¸ hoÆc dÞch vô ®îc trao ®æi ®Ó lÊy hµng ho¸ hoÆc dÞch vô

kh¸c kh«ng t¬ng tù th× viÖc trao ®æi ®ã ®îc coi lµ mét giao dÞch t¹o ra doanh thu. Tr￾êng hîp nµy doanh thu ®îc x¸c ®Þnh b»ng gi¸ trÞ hîp lý cña hµng ho¸ hoÆc dÞch vô

nhËn vÒ th× doanh thu ®îc x¸c ®Þnh b»ng gi¸ trÞ hîp lý cña hµng ho¸ hoÆc dÞch vô

®em trao ®æi, sau khi ®iÒu chØnh c¸c kho¶n tiÒn hoÆc t¬ng ®¬ng tiÒn tr¶ thªm hoÆc

thu thªm.

+ S¬ ®å tµi kho¶n h¹ch to¸n doanh thu

S¬ ®å 01: S¬ ®å kÕ to¸n tæng qu¸t doanh thu b¸n hµng trong doanh nghiÖp tÝnh thuÕ

theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ

Kh¬ng V¨n Thµnh- KiÓm to¸n 49C - 8 -

TK 33311

ThuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i

nép vÒ hµng ho¸, dÞch

vô, lao vô

Doanh thu tiªu thô s¶n phÈm,

hµng ho¸, dÞch vô, lao vô (kh«ng

cã thuÕ GTGT)

TK 3332, 3333

ThuÕ TT§B, thuÕ XK

ph¶i nép vÒ hµng ®· tiªu

thô trong kú

TK 521, 532,531 TK 511 TK 111, 112

TK 911

KÕt chuyÓn c¸c kho¶n

ghi gi¶m doanh thu

KÕt chuyÓn doanh thu

thuÇn vÒ tiªu thô s¶n

phÈm, hµng ho¸, dÞch

vô lao vô trong kú

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

S¬ ®å 02: S¬ ®å kÕ to¸n tæng qu¸t doanh thu tiªu thô theo ph¬ng thøc hµng ®æi hµng

trong c¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ

1.2 §Æc ®iÓm cña doanh thu trong kiÓm to¸n tµi chÝnh

C¸c chØ tiªu vÒ doanh thu, doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ thu nhËp kh¸c

cã liªn hÖ chÆt chÏ víi c¸c kho¶n thu b»ng tiÒn mÆt, tiÒn göi ng©n hµng, c¸c kho¶n

ph¶i thu…

ChØ tiªu thu nhËp liªn quan chÆt chÏ víi chØ tiªu lîi nhuËn cha ph©n phèi.

C¸c chØ tiªu doanh thu còng nh c¸c chØ tiªu chi phÝ ph¶n ¸nh trªn b¸o c¸o kÕt

qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lu«n cã quan hÖ víi c¸c chØ tiªu thu, chi tiÒn

mÆt, tiÒn göi, nhËp, xuÊt vËt t, hµng ho¸,…

C¸c chØ tiªu vÒ doanh thu cïng víi c¸c chØ tiªu chi phÝ lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh

c¸c chØ tiªu lîi nhuËn vµ c¸c lo¹i thuÕ kh¸c nªn rÊt nh¹y c¶m víi c¸c gian lËn trong

viÖc x¸c ®Þnh møc lîi nhuËn, c¸c nghÜa vô kh¸c cña doanh nghiÖp. Th«ng qua viÖc

kiÓm tra ®èi chiÕu vµ thùc hiÖn c¸c thñ tôc kiÓm to¸n ®èi víi c¸c chØ tiªu doanh thu

cã thÓ ph¸t hiÖn ra nh÷ng sai sãt, gian lËn trong viÖc x¸c ®Þnh vµ h¹ch to¸n c¸c chØ

tiªu ®ã. §ång thêi, kÕt qu¶ kiÓm to¸n kho¶n môc doanh thu trong kiÓm to¸n b¸o c¸o

tµi chÝnh cßn lµ c¬ së, c¨n cø ®Ó kiÓm to¸n viªn thùc hiÖn kiÓm to¸n c¸c kho¶n môc

Kh¬ng V¨n Thµnh- KiÓm to¸n 49C - 9 -

KÕt chuyÓn doanh

thu thuÇn vÒ tiªu thô

s¶n phÈm, hµng ho¸,

dÞch vô lao vô

TK 3332, 3333

ThuÕ TT§B, thuÕ XK

ph¶i nép vÒ hµng ®·

tiªu thô trong kú

TK 521, 532,531

TK 911

KÕt chuyÓn c¸c

kho¶n ghi gi¶m

doanh thu tiªu thô

trong kú

TK 511

TK 33311

ThuÕ GTGT ®Çu

ra ph¶i nép

TK 1331

Doanh thu cña hµng

®em ®i trao ®æi

(gi¸ b¸n kh«ng thuÕ)

TK 131

ThuÕ GTGT ®­îc khÊu

trõ cña hµng ho¸, vËt t­ ,

tµi s¶n, dÞch vô nhËn vÒ

TK 151, 152,

153, 156

Gi¸ trÞ vËt t­, hµng ho¸,

tµi s¶n, dÞch vô ®· nhËn

(ghi theo gi¸ kh«ng cã

thuÕ GTGT ®Çu vµo)