Nhận thức, thái độ và hành vi liên quan đến sử dụng sản phẩm từ động vật hoang dã ở hà nội

32 Xfi hfi hoc 2 (130), 2015

VNHAN THirC, THAI BO VA HANH VI LIEN QUAN DEN

sir DUNG SAN PHAM Ttr DONG VAT HOANG DA 6 HA Npi

NGUYEN Dire VINH"

NGUYEN HOAl SON"

NGHIEM THI THUY""

1. Gioi thieu

Trong vai thap ky gan day, buon ban va tieu thu dpng vat hoang da (DVHD) da tro

thanh mpt van de mang tinh toan cau, anh huong nghiem trpng den da dang sinh hpc, can

bing moi truong sinh thai 6 nhilu khu vuc tren the gioi. Viet Nam von la noi co nguon

dpng thuc vat hoang da rat phong phu vai khoang 10% tong so loai dpng thuc v^t hoang

a Uen hanh tinh va ciing la noi co tinh trang sir diing san phim tii DVHD kha ph6 bien,

dac biet la tir nhihig nam 1980 tro lai day {World Bank, 2005; Nguyin Manh Ha va cpng

sv, 2007; UNEP-UNCTAD, 2008; Drury, 2009; Eurogroup for Animals, 2013). Nhfin

thirc dupc van de nay, Vi?t Nam da co nhflng chu chuong, chinh sach cu thl nhim bao ve

DVHD cCing nhu tai nguyen thien nhien noi chung'. Viet Nam da tham gia nhElp Cong

uoc ve thuong mai quoc \t cac loai dpng, thuc vat hoang da nguy cip (CITES) tir nam

1994. Gin day, ngay sau khi cung hem 50 quic gia va mpt s6 t l chile lien chinh phu quic

tl dua ra tuyen b l chung ngay 3/2/2014 tai Hpi nghi London vl ching buon ban trii phep

cac loai hoang da, Chinh phu da ban hanh Chi thi s6 03/CT-TTg, ngay 20/02/2014, vl

vi|c tang cuong ehi dao va thuc hien cac bien phap kilm soat, bao tin cac loai DVHD

nguy cap, quy, hilm. Mpt sl tl chitc quic tl va t l chitc phi chinh phii cung co nhihig no

l\rc dang ghi nhan trong viec bao ve DVHD o Viet Nam.

Mae d i vjy, tinh trang khai thac, bu6n ban va tieu thu DVHD a Vift Nam vin con rit

dang lo ngai. Nhieu loai DVHD quy hilm 6 Viet Nam co nguy co tuyet chung hojc co thl

da tuyet chung (Nguyen Van Song, 2008). Tieu thu DVHD hay cac san phim tit DVHD

phtic vu cho nhu ciu an uIng, chira benh, trang tri da tro thanh mpt thoi quen cua khong it

nguoi Viet Nam. Ket qua tit cac nghien ciiu gin day tuy chua hoan toan thing nhat vl cac

con s5 uoc lupng, nhung deu cho thiy mli quan ngai vl tinh trang tieu thu san phim tit

DVHD o Viet Nam la cp co so, nhit la a cac thanh phi lon nhu Ha Noi va TP. Hi Chi

Minh (Nguyin Phiic Bao Hoa, 2004; TRAFIC, 2007; Vu Thi Quyen, 2010; D l Thi Thanh

Huyen va cpng sir, 2011; EVN, 2014a & 2014b). Mpt nghien ciiu trong giai doan 2002-

TS, Vi4n XS hgi hgc.

" CN, Vien Xdhgi hgc.

NCS, Viin Xdhgi hgc

^ ' S '"'S.nt.f^'SSf'x';*!" ^ P9/2004/QH11); Luat Bfio vf moi Buong (52/2005/QHl I); Lujl Badang

sinh h9C (20/2008/QH12); Ngh| dinh 99/2009/ND-CP; BiSu 190, Bf Ml Hinh su (37/2009/QH12).