Nhận diện một số đặc điểm chính trị cơ bản của châu phi hiện nay.

• I'M fvA n-'

^K' \j

NHAN DIEN MOT SO DAC DIEM CHINH TRI CO BAN

CUA CHAli PHI HIEN NAY

li:i ;

j n •y^jii{\ Kill- :.l!

Nguyen Thanh Hien *

T rai qua "Ian song cai each Ian thir

nhat" tir nira sau ciia thap nien 50

den dau thap nien 70 cua the ky XX,

chau Phi da gianh dugc thanh tich ngoan muc

la xoa bo ach thirc dan, thoat khoi che do thuoc

dia va tra thanh cac quoc gia doc lap. Song,

nhu nhan xet ciia Edmond J. Keller' "Ian song

dan chii hoa thu nhat" da nhanh chong tra

thanh Ian song cue quyen bai cac nha quan su

chau Phi da gianh quyen lire va da tao ra loi di

cho chii nghia chuyen quyen, doc doan".

Vao dau thap nien 1990. chau Phi lai buoc

vao Ian song cai each moi - Ian song dan chii

hoa thir hai vol ket qua la hau het cac nuac

chau Phi deu tuyen bo xay dung he thong da

dang chinh tri. xay dirng hien phap mai. to

chiic cac cuoc bau ci'r dan chii. So di c6 Ian

song thu hai nhu vay bai chau Phi da chiu sue

ep va ap lire cua cac nhan to ca ben trong Ian

ben ngoai. Ben trong, ca so ha tang kinh te bi

pha va la nguyen nhan chu yeu nhat lam cho

chau Phi tiep nhan Ian song dan chii hoa rat

nhanh. Sau doc lap, phan dong cac chinh phii

chau Phi deu ap dung chien luge phat trien

theo mo hinh nha nuac trung uong tap trung.

Tien sr, Vien Nghien ciiu Chau Phi va Trung Dong

kinh te khu vuc nha nuac nam giir vi tri chu

dao. Sang den thap nien 1980, hau het cac

quoc gia chau Phi deu rai vao tinh trang dinh

tre ve kinh te. Roi mot vong luan quan dinh

tre- vay mugn- ng nan da dien ra; cac nha

nuac chau Phi vi dinh tre kinh te da phai di

vay, phai phu thugc vao vien trg phat trien

quoc te va tra thanh nhirng con ng Ion. Ben

ngoai, moi truang quoc te thay doi sau sac do

chien tranh lanh ket thiic cCing tac dgng den

chau Phi. no lam cho tam quan trong ve chien

luge cua chau luc nay trong chinh sach doi

ngoai ciia cac ciiang quoc giam di nhieu va do

vay. Cling lam thay doi ca ban khuon mau vien

trg doi vai chau Phi. Cac chinh quyen thupc

Ichoi XHCN truac kia do bi khung hoang kinh

te- chinh tri nang ne, phai tap trung vao giai

quyet cac van de trong nuac nen cilng kliong

du sue cung cap vien trg cho chau Phi nhu thai

ky Chien tranh lanh. Con cac chinh quyen

phirong Tay ciang khong the "vung ta>'"" va

"nham mat lam nga"' nhu truac, ma dat ra cac

dieu kien bat buoc doi vai cac khoan vien trg

cho chau Phi. Vira phai thuc hien chirang trinh

chuyen doi ca cau (SAP), vua phai dam bao

••quan ly tot", va vua phai thuc hien dan chu

hoa chinh tri la nhimg dieu kien tien qu\et

phai thuc hien neu chau Phi muon nhan vien

Tap chinghien ci'ru CII.AL Fill & TKUAC »0.\C so 10 (50) tliang 10/2009-