Nguyen thuy hang tcnhk24b

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ

MỘT SỐ XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA NGÀNH NGÂN

HÀNG TRONG BỐI CẢNH CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0

VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA VỚI VIỆT NAM

Chuyên ngành: Tài Chính – Ngân Hàng

NGUYỄN THÚY HẰNG

Hà Nội - 2019

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ

MỘT SỐ XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA NGÀNH NGÂN HÀNG

TRONG BỐI CẢNH CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 VÀ

NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA VỚI VIỆT NAM

Ngành: Tài Chính – Ngân Hàng – Bảo Hiểm

Chuyên ngành: Tài Chính – Ngân Hàng

Mã số: 83.40.201

Họ tên học viên: NGUYỄN THÚY HẰNG

Người hướng dẫn: PGS.TS Đào Ngọc Tiến

Hà Nội - 2019

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, không sao chép

bất kỳ tài liệu nào. Các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực,

có nguồn gốc rõ ràng, được trích dẫn và phát triển từ các tài liệu, các công trình

nghiên cứu đã được công bố, tham khảo các giáo trình, tạp chí chuyên ngành và các

trang thông tin điện tử.

Học viên

Nguyễn Thúy Hằng

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin được chân thành cảm ơn thầy giáo PGS.TS Đào Ngọc Tiến, giáo viên

hướng dẫn đã tận tình giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.Tôi cũng xin chân thành

cảm ơn các thầy, cô giáo trường Đại Học Ngoại Thương, những người đã cung cấp

cho tôi những kiến thức nền tảng quý báu trong suốt những năm học qua.

Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã luôn

động viên, khích lệ tôi trong những lúc khó khăn nhất để hoàn thành luận văn.

Do khuôn khổ thời gian nghiên cứu có hạn cũng như do trình độ người viết

còn hạn chế, luận văn không tránh khỏi những khiếm khuyết, tôi rất mong các thầy,

cô giáo thông cảm và góp ý chân thành để luận văn được hoàn thiện hơn.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU....................................................................................................................1

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0...5

1.1. Lịch sử hình thành và các xu thế chính.....................................................5

1.1.1. Khái niệm………………………………………………………………………… 5

1.1.2. Lịch sử hình thành……………………………………………………………… 6

1.1.3. Các xu thế chính………………………………………………………………… 9

1.2. Xu thế kỹ thuật số......................................................................................11

1.2.1. Dữ liệu lớn……………………………………………………………………… 11

1.2.2. Internet kết nối vạn vật……………………………………………………….. 13

1.2.3. Trí thông minh nhân tạo……………………………………………………… 15

1.3. Một số tác động của cách mạng công nghiệp 4.0....................................16

1.3.1. Tác động tới nền kinh tế……………………………………………………… 16

1.3.2. Tác động tới các doanh nghiệp……………………………………………… 24

1.3.3. Tác động tới người dân………………………………………………………. 33

CHƯƠNG 2: MỘT SỐ XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA NGÀNH NGÂN

HÀNG TRÊN THẾ GIỚI TRONG BỐI CẢNH CÁCH MẠ NGCÔNG

NGHIỆP 4.0............................................................................................................37

2.1. Xu hướng phát triển ngân hàng số..........................................................37

2.1.1. Tác động của ngân hàng số đến hoạt động của các ngân hàng……… 37

2.1.2. Kinh nghiệm triển khai ngân hàng số tại một số ngân hàng………….. 41

2.2. Xu hướng sử dụng dữ liệu lớn – Big data...............................................46

2.2.1. Một số ứng dụng tiêu biểu của Big Data trong xu hướng phát triển của

các ngân hàng…………………………………………………………………………. 46

2.2.2. Triển khai ứng dụng Big Data tại một số ngân hàng…………………….. 54

2.3. Xu hướng sử dụng Internet kết nối vạn vật............................................56

2.3.1. Một số ứng dụng tiêu biểu của IoT trong xu hướng phát triển của các

ngân hàng……………………………………………………………………………… 56

2.3.2. Triển khai ứng dụng Internet kết nối vạn vật tại một số ngân hàng……. 58

2.4. Xu hướng sử dụng trí thông minh nhân tạo...........................................60

2.4.1. Một số ứng dụng tiêu biểu của AI trong xu hướng phát triển của các ngân

hàng…………………………………………………………………………………….. 60

2.4.2. Triển khai ứng dụng AI tại một số ngân hàng…………………………….. 63

2.5. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam.........................................................67

CHƯƠNG 3: NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA VỚI NGÀNH NGÂN HÀNGVIỆT

NAM.........................................................................................................................72

3.1. Ảnh hưởng của cách mạng công nghiệp 4.0 đến ngân hàng Việt Nam 72

3.1.1. Với Ngân hàng nhà nước…………………………………………………….. 72

3.1.2. Với các tổ chức tín dụng……………………………………………………… 72

3.2. Cơ hội và thách thức với ngành ngân hàng Việt Nam...........................80

3.2.1. Cơ hội…………………………………………………………………………… 80

3.2.2. Thách thức……………………………………………………………………… 82

3.3. Một số kiến nghị để hệ thống ngân hàng phát triển và hòa nhập hiệu

quả với CMCN 4.0..................................................................................................88

3.3.1. Với Chính Phủ…………………………………………………………………. 88

3.3.2. Với Ngân hàng nhà nước…………………………………………………….. 88

3.3.3. Với các tổ chức tín dụng……………………………………………………… 90

KẾT LUẬN.............................................................................................................97

DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ

Hình 1.1: Hình ảnh về các cuộc cách mạng công nghiệp...........................................6

Hình 1.2. Hình ảnh các xu thế chính của cuộc cách mạng công nghiệp..................10

Hình 2.1. Hình minh họa mô hình ngân hàng số......................................................38

Hình 2.2. Chiến lược số của DBS.............................................................................43

Hình 2.3. Hình ảnh ứng dụng Groceries trên tủ lạnh Samsung................................59

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 1: Thống kê tình hình triển khai ngân hàng số đến năm 2018........................76

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 2.1: Số lượng giao dịch trung bình hàng tháng của khách hàng châu Á.....39

Biểu đồ 2.2: Tỷ lệ khách hàng của Ngân hàng sử dụng dịch vụ Ngân hàng số.......40

Biểu đồ 2.3: Thị trường phân tích dữ liệu lớn 2016.................................................47

Biểu đồ 2.4: Tỷ lệ các dịch vụ tài chính ứng dụng dữ liệu lớn 2016........................48

Biểu đồ 2.5: Thiết bị được kết nối IoT trên toàn thế giới từ 2015 - 2025................56

Biểu đồ 2.6: Đầu tư vào trí tuệ nhân tạo và tự động hóa theo ngành năm 2016 – 201961

Biểu đồ 2.7: Tỷ lệ các công ty ứng dụng AI năm 2017............................................62

Biểu đồ 3.1: Số lượng các giao dịch thanh toán qua các kênh điện tử.....................75

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

AI Artificial Intelligence

CMCN Cách mạng công nghiệp

CSTT Chính sách tiền tệ

IOT Internet of Things

KH&CN Khoa học và công nghệ

NHNN Ngân hàng nhà nước

NHTW Ngân hàng trung ương

NHTM Ngân hàng thương mại

TMCP Thương mại cổ phần

TCTC Tổ chức tín dụng

TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

Luận văn nghiên cứu đề tài: “Một số xu hướng phát triển của ngành ngân hàng

trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 và những vấn đề đặt ra với Việt Nam”.

Trước tiên, bài viết đã nêu ra cái nhìn tổng quan về cuộc cách mạng công

nghiệp lần thứ tư, những xu thế chính và các tác động của nó đến nền kinh tế, hoạt

động của các doanh nghiệp và người dân.

Tại chương II, người viết tìm hiểu được tình hình xu hướng phát triển của một

số ngân hàng trên thế giới trong bối cảnh CMCN 4.0 trên một số quốc gia đã phát

triển mạnh mẽ.Trên cơ sở đó, tác giả rút ra những bài học kinh nghiệm tiêu biểu cho

Việt Nam.

Cuối cùng, trên cơ sở nghiên cứu tác động của cuộc cách mạng công nghiệp

lần thứ tư đến xu hướng phát triển ngành ngân hàng, tác giả đã đề xuất những kiến

nghị với Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước và các tổ chức tín dụng để góp phần xây

dựng và phát triển ngành ngân hàng Việt Nam trong bối cảnh cách mạng công

nghiệp 4.0 đang bùng nổ trên toàn cầu.

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Cho đến nay, thế giới đã trải qua 4 cuộc cách mạng công nghiệp (CMCN).

Cuộc CMCN đầu tiên xuất phát từ thế kỉ XVIII khi con người biết dùng hơi nước và

máy móc để thay cho sức người, sau đó đến lượt điện - dây chuyền sản xuất và các

mô hình sản xuất quy mô lớn ra đời tạo nên cuộc cách mạng thứ 2. Cuộc cách mạng

thứ 3 hình thành khi máy tính ra đời vào những năm 1970, bắt đầu cho một loạt thay

đổi về cách con người xử lí thông tin và tự động hóa bằng robot. Trong giai đoạn

hiện nay, cuộc CMCN 4.0 đang phát triển dựa trên các trụ cột chính là kỹ thuật số,

công nghệ sinh học, vật lý. Cuộc cách mạng sản xuất mới này được dự đoán sẽ tác

động mạnh mẽ đến mọi quốc gia, chính phủ, doanh nghiệp và người dân khắp toàn

cầu, cũng như làm thay đổi căn bản cách sống, làm việc và sản xuất.

Ngân hàng cũng là một trong những ngành chịu ảnh hưởng từ cuộc CMCN

này. Các ngân hàng đang chứng kiến sự dịch chuyển của thị trường tài chính với sự

xuất hiện của nhiều yếu tố mới, gồm cả chủ thể và sản phẩm, dịch vụ và những xu

thế mới được tạo ra, những kỳ vọng vào công nghệ như ứng dụng dữ liệu lớn,

internet vạn vật, trí tuệ nhân tạo, công nghệ in 3D…Dù mới chỉ bắt đầu nhưng cuộc

CMCN 4.0 đã đặt tất cả các quốc gia, các lĩnh vực nói chung và Việt Nam nói riêng

trước rất nhiều cơ hội và thách thức lớn.

Nắm bắt được vấn đề này, với những kiến thức đã tích lũy được trong quá

trình học tập và nghiên cứu, tôi đã quyết định lựa chọn đề tài: “Một số xu hướng

phát triển của ngành ngân hàng trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 và

những vấn đề đặt ra với Việt Nam”

2. Tổng quan tình hình nghiên cứu

Trong bối cảnh cuộc CMCN 4.0 đang phát triển mạnh mẽ trên toàn cầu, trong

đó tài chính - ngân hàng là một trong những khu vực chịu tác động rõ nét nhất với

việc hình thành nên những xu thế phát triển mới, nhiều nhà nghiên cứu trong nước

và trên thế giới đã dành sự quan tâm cho vấn đề này. Một số công trình có thể khái

quát như sau: