Nguyên tắc thẩm phán, hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật trong luật Tố tụng hình sự Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

PHẠM VÕ THẢO LIÊN

NGUYÊN TẮC THẨM PHÁN, HỘI THẨM

XÉT XỬ ĐỘC LẬP VÀ CHỈ TUÂN THEO PHÁP LUẬT

TRONG LUẬT TỐ TỤNG HÌNH SỰ VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

Chuyên ngành: Luật Hình sự và Tố tụng hình sự

Mã số: 8380104

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học:

TS. VÕ THỊ KIM OANH

TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2022

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan Luận văn Thạc sĩ “Nguyên tắc Thẩm phán, Hội thẩm xét xử độc

lập và chỉ tuân theo pháp luật trong Luật Tố tụng hình sự Việt Nam” là công trình

nghiên cứu của riêng tôi, được thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Võ Thị

Kim Oanh, đảm bảo tính trung thực và tuân thủ các quy định về trích dẫn, chú thích tài

liệu tham khảo. Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam đoan này.

Tác giả

Phạm Võ Thảo Liên

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Từ đƣợc viết tắt

BLHS Bộ luật Hình sự

BLTTHS Bộ luật Tố tụng hình sự

TAND Tòa án nhân dân

TANDTC Tòa án nhân dân tối cao

VKSND Viện kiểm sát nhân dân

VKSNDTC Viện kiểm sát nhân dân tối cao

HĐXX Hội đồng xét xử

UBND Ủy ban nhân dân

HĐND Hội đồng nhân dân

TP.HCM Thành phố Hồ Chí Minh

MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU.................................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài....................................................................................................1

2. Tình hình nghiên cứu đề tài..................................................................................2

3. Mục đích nghiên cứu của đề tài............................................................................5

4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu của đề tài và phƣơng pháp nghiên cứu............6

5. Kết cấu của luận văn .............................................................................................7

Chƣơng 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ NGUYÊN TẮC THẨM PHÁN, HỘI

THẨM XÉT XỬ ĐỘC LẬP VÀ CHỈ TUÂN THEO PHÁP LUẬT TRONG LUẬT

TỐ TỤNG HÌNH SỰ .....................................................................................................9

1.1. Khái niệm về nguyên tắc Thẩm phán, Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân

theo pháp luật trong Luật Tố tụng hình sự Việt Nam............................................9

1.2. Đặc điểm và ý nghĩa của nguyên tắc Thẩm phán, Hội thẩm xét xử độc lập

và chỉ tuân theo pháp luật.......................................................................................14

1.3. Mối quan hệ giữa “xét xử độc lập” và “chỉ tuân theo pháp luật”................16

1.4. Mối quan hệ giữa nguyên tắc Thẩm phán, Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ

tuân theo pháp luật với một số nguyên tắc khác trong Bộ luật Tố tụng hình sự

....................................................................................................................................18

1.5. Cơ sở của việc quy định nguyên tắc Thẩm phán, Hội thẩm xét xử độc lập

và chỉ tuân theo pháp luật trong Luật Tố tụng hình sự.......................................22

1.6. Sơ lƣợc lịch sử hình thành và phát triển quy định nguyên tắc Thẩm phán,

Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật trong Luật tố tụng hình sự

Việt Nam ...................................................................................................................24

KẾT LUẬN CHƢƠNG 1.............................................................................................28

Chƣơng 2: NỘI DUNG CỦA NGUYÊN TẮC THẨM PHÁN, HỘI THẨM XÉT

XỬ ĐỘC LẬP VÀ CHỈ TUÂN THEO PHÁP LUẬT TRONG LUẬT TỐ TỤNG

HÌNH SỰ VIỆT NAM .................................................................................................29

2.1. Thẩm phán, Hội thẩm xét xử độc lập .............................................................29

2.2. Thẩm phán và Hội thẩm xét xử chỉ tuân theo pháp luật ..............................40

2.3. Chế tài về việc vi phạm nguyên tắc Thẩm phán, Hội thẩm xét xử độc lập và

chỉ tuân theo pháp luật............................................................................................43

KẾT LUẬN CHƢƠNG 2.............................................................................................49

Chƣơng 3: THỰC TIỄN VÀ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ ÁP

DỤNG NGUYÊN TẮC THẨM PHÁN, HỘI THẨM XÉT XỬ ĐỘC LẬP VÀ CHỈ

TUÂN THEO PHÁP LUẬT........................................................................................50

3.1. Thực tiễn áp dụng nguyên tắc Thẩm phán, Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ

tuân theo pháp luật..................................................................................................50

3.2. Những hạn chế, bất cập trong quá trình thực hiện nguyên tắc Thẩm phán,

Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật.............................................56

3.3. Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế, bất cập.........................................66

3.4. Giải pháp nhằm bảo đảm thực hiện nguyên tắc Thẩm phán, Hội thẩm xét

xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật....................................................................72

KẾT LUẬN CHƢƠNG 3.............................................................................................77

KẾT LUẬN ...................................................................................................................78

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................1

PHỤ LỤC........................................................................................................................1

Phụ lục 1......................................................................................................................1

Phụ lục 2......................................................................................................................7

Phụ lục 3....................................................................................................................14

1

LỜI MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Trong các nguyên tắc hoạt động của Tòa án, nguyên tắc độc lập xét xử là một

trong những đặc thù của việc thực hiện quyền tư pháp và là một nguyên tắc cơ bản,

quan trọng trong tổ chức hoạt động của nhà nước pháp quyền. Hệ thống Tòa án nước ta

những năm qua đã và đang vận hành theo nguyên tắc đó. Tòa án không chỉ là cơ quan

xét xử các tranh chấp trong xã hội mà phải còn là nơi bảo vệ Hiến pháp, pháp luật,

công lý. Sự độc lập của Tòa án trong hoạt động xét xử nhằm thực hiện đúng đắn, đầy

đủ quyền tư pháp được quy định tại Điều 103 Hiến pháp năm 2013: “Thẩm phán, Hội

thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật; nghiêm cấm cơ quan, tổ chức, cá nhân

can thiệp vào việc xét xử của Thẩm phán, Hội thẩm”.

Trên cơ sở bảo đảm tính độc lập của Tòa án, hằng năm ngành Tòa án đã xét xử

hàng nghìn vụ án, góp phần bảo vệ pháp chế, bảo vệ chế độ, bảo vệ quyền, lợi ích hợp

pháp của tổ chức cá nhân, củng cố lòng tin của nhân dân đối với pháp luật. Tuy nhiên,

không thể phủ nhận rằng về mặt thực tiễn, chưa có đủ cơ chế để bảo đảm tuân thủ

nguyên tắc độc lập xét xử, mà cụ thể là, tính độc lập của Thẩm phán trong quá trình

giải quyết các vụ án hình sự chưa được bảo đảm; vị trí, vai trò của Hội thẩm trong quá

trình xét xử vụ án hình sự chưa được đề cao. Ngoài mối quan hệ với các cơ quan tiến

hành tố tụng như Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát thì Thẩm phán, Hội thẩm còn có mối

quan hệ với các luật sư, các cơ quan Nhà nước và các tổ chức xã hội. Thực tế, trong rất

nhiều trường hợp, Thẩm phán, Hội thẩm bị ảnh hưởng, tác động từ phía luật sư, các tổ

chức, cá nhân, các cơ quan Nhà nước, làm sai lệch quá trình tố tụng, ảnh hưởng không

ít tới hoạt động tố tụng nhằm hướng tới việc xét xử có lợi cho mình.

Do đó, việc nghiên cứu nguyên tắc độc lập xét xử của Tòa án là một vấn đề cần

thiết và kịp thời, trong bối cảnh nước ta đang đẩy mạnh hoạt động cải cách tư pháp, coi

Tòa án là trung tâm của hoạt động xét xử. Vì những lý do trên, tác giả quyết định thực

hiện đề tài “Nguyên tắc Thẩm phán, Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp

luật trong Luật Tố tụng hình sự Việt Nam” cho luận văn tốt nghiệp của mình. Đề tài

2

này sẽ góp phần phân tích rõ hơn các yếu tố ảnh hưởng đến việc xét xử độc lập của

Thẩm phán và Hội thẩm. Từ đó, đề xuất những phương án nhằm nâng cao hiệu quả xét

xử của Tòa án nói chung và sự tuân thủ theo nguyên tắc xét xử độc lập nói riêng.

2. Tình hình nghiên cứu đề tài

Qua khảo sát, tác giả nhận thấy đã có một số công trình khoa học nghiên cứu và

từng đề cập về nguyên tắc Thẩm phán, Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp

luật như sau:

Về giáo trình, sách chuyên khảo: Trường Đại học luật Hà Nội (2018), Giáo trình

luật Tố tụng hình sự Việt Nam, Nxb. Công an nhân dân; Trường Đại học Luật TP. Hồ

Chí Minh (2012), Giáo trình Luật tố tụng hình sự Việt Nam, Nxb. Hồng Đức; Trần Văn

Biên & Đinh Thế Hưng (chủ biên) (2015), Bình luận khoa học Bộ Luật tố tụng hình sự,

Nxb. Hồng Đức; Lê Tiến Châu (2009), Luật tố tụng hình sự Việt Nam, Nxb. Trẻ; Lê

Tiến Châu (2009), Chức năng xét xử trong tố tụng hình sự Việt Nam, Nxb. Tư pháp;

Võ Thị Kim Oanh (2011), Xét xử sơ thẩm trong tố tụng hình sự Việt Nam, Nxb. Đại

học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh; Hoàng Thị Sơn & Bùi Kiên Điện (1999), Những

nguyên tắc cơ bản của Luật tố tụng hình sự Việt Nam, Nxb. Công an nhân dân; Nguyễn

Tất Viễn (2019), Các nguyên tắc hiến định trong tố tụng hình sự Việt Nam, Nxb. Tư

pháp; Lê Huỳnh Tấn Duy (2020), Thẩm quyền của Hội đồng xét xử phúc thẩm đối với

ản án hình sự sơ thẩm, Nxb. ĐHQG TP.HCM; Tô Văn Hòa (2007), Tính độc lập của

Tòa án – nghiên cứu pháp lý về các khía cạnh lý luận, thực tiễn ở Đức, Mỹ, Pháp, Việt

Nam và các kiến nghị đối với Việt Nam, Nxb. Lao động… Các giáo trình và sách tham

khảo nêu trên đều đề cập nội dung nguyên tắc Thẩm phán, Hội thẩm xét xử độc lập và

chỉ tuân theo pháp luật với những khía cạnh tiếp cận khác nhau. Nguyên tắc này

thường được nhắc đến như là một trong những nguyên tắc hiến định trong tố tụng hình

sự Việt Nam. Vì vậy, nguyên tắc Thẩm phán, Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo

pháp luật chỉ được thể hiện với dung lượng rất ít trong phạm vi nghiên cứu của các tác

giả. Đối với quyển “Thẩm quyền của Hội đồng xét xử phúc thẩm đối với ản án hình sự

sơ thẩm”, tác giả luận văn đã tham khảo, đồng thời sử dụng một số bản án được nêu

trong quyển sách, cùng những phân tích, bình luận của tác giả Lê Huỳnh Tấn Duy

dùng để minh chứng cho một số phân tích liên quan đến nguyên tắc xét xử độc lập.

3

Về các bài viết khoa học đăng trên tạp chí chuyên ngành Luật: Đã có những bài

viết liên quan đến nguyên tắc này đăng trên các tạp chí, bài báo chuyên ngành luật.

Điển hình là một số bài viết: Trần Thị Thu Hằng (2018), “Nguyên tắc Thẩm phán, Hội

thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật – Thực tiễn thực hiện và kiến nghị”, Tạp

chí Toà án; Ngô Cường (2018), “Về tính độc lập và quyền miễn trừ của Thẩm phán”,

Tạp chí Toà án nhân dân; Hoàng Anh Tuyên (2015), “Những nội dung sửa đổi, bổ

sung các nguyên tắc xét xử trong Dự thảo Bộ Luật tố tụng hình sự (sửa đổi)”, Tạp chí

Kiểm sát; Nguyễn Quang Hiền (2012), “Nguyên tắc "Khi xét xử, thẩm phán và hội

thẩm độc lập và chỉ tuân theo pháp luật” - thực tiễn và kiến nghị hoàn thiện”, Tạp chí

Kiểm sát; Nguyễn Đăng Dung (2014), “Nguyên tắc độc lập của Tòa án và quy định

của Hiến pháp năm 2013”, Tạp chí Nghiên cứu lập pháp; Nguyễn Đăng Dung, Vũ

Công Giao (2012), “Tư pháp độc lập - một số vấn đề lý luận và thực tiễn”, Tạp chí

Nghiên cứu lập pháp;… Nhìn chung, nội dung của các bài viết chỉ dừng lại ở việc nêu

lên một hoặc một vài khía cạnh cụ thể của nguyên tắc này mà chưa nghiên cứu một

cách tổng thể, có hệ thống.

Với luận văn Thạc sĩ: Tác giả đã tìm đọc một số đề tài của Hà Duy Hiển (2016),

“Vai trò của Thẩm phán trong Tố tụng hình sự Việt Nam”, Đại học quốc gia Hà Nội;

Phan Bá Bảy (2015), “Nguyên tắc Thẩm phán và Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân

theo pháp luật theo Luật tố tụng hình sự Việt Nam (Trên cơ sở số liệu thực tiễn địa bàn

tỉnh Đắk Lắk)”, Đại học quốc gia Hà Nội; Hoàng Hồng Phương (2011), “Nguyên tắc

Thẩm phán và Hội thẩm nhân dân độc lập và chỉ tuân theo pháp luật”, Đại học quốc

gia Hà Nội... Những luận văn trên đều nhắc đến nội dung của nguyên tắc Thẩm phán,

Hội thẩm độc lập và chỉ tuân theo pháp luật và mối liên hệ của nó với các nguyên tắc

khác trong Bộ luật Tố tụng hình sự, phân tích thực tiễn áp dụng nguyên tắc này trong

nội bộ ngành tư pháp nói chung và trong hoạt động xét xử của Tòa án nói riêng. Các

tác giả nói trên cũng đã đưa ra một số giải pháp, kiến nghị mang tính xây dựng nhằm

hoàn thiện hơn quy định của pháp luật về vấn đề này góp phần vào quá trình cải cách

tư pháp trong thời gian tới tại Việt Nam. Tuy nhiên, trừ luận văn của tác giả Hà Duy

Hiển có vận dụng Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 (chưa sửa đổi, bổ sung) vào nội

dung của mình, các tác giả khác đều viện dẫn Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003 và

Hiến pháp để phân tích nội dung, ý nghĩa và thực tiễn thực hiện nguyên tắc.

4

Với Luận án Tiến sĩ: Trong quá trình nghiên cứu thực hiện luận văn, công trình

khoa học có ảnh hưởng nhất đến tác giả đề tài luận văn này phải kể đến đề tài của Quản

Thị Ngọc Thảo (2015), “Nguyên tắc Thẩm phán và Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân

theo pháp luật”, Luận án tiến sĩ, Đại học quốc gia Hà Nội. Những nội dung mà tác giả

Quản Thị Ngọc Thảo đề cập trải rộng từ Tổng quan tình hình nghiên cứu nguyên tắc

Thẩm phán và Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật ở trong nước và nước

ngoài; Những vấn đề lý luận của nguyên tắc này thông qua việc phân tích nguồn gốc và

khái niệm của nguyên tắc, các yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến việc thực hiện nguyên

tắc và quy định của Luật Tố tụng hình sự một số quốc gia về nguyên tắc này. Ngoài ra,

tác giả luận án còn phân tích chi tiết các quy định pháp luật về nguyên tắc Thẩm phán

và Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật trong Bộ luật Tố tụng hình sự

năm 2003 và thực tiễn áp dụng, đánh giá hiệu quả của việc thực hiện nguyên tắc này

trong giai đoạn 2006 - 2015; Các giải pháp bảo đảm thực hiện nguyên tắc này trong xét

xử vụ án hình sự. Những kiến thức lý luận và cách thức trình bày trong luận án là một

tài liệu vô cùng đáng quý để tác giả luận văn học hỏi và kế thừa.

Với giới hạn của một luận văn thạc sĩ, trong quá trình thực hiện và chỉnh sửa luận

văn, tác giả luận văn đã nghiên cứu và kế thừa luận án của tác giả Quản Thị Ngọc

Thảo, đặc biệt là phần khảo sát lấy ý kiến từ các vị Thẩm phán, Hội thẩm trong thực

tiễn xét xử vụ án hình sự. Tuy rằng có tham khảo và kế thừa, nhưng về bản chất, các

phân tích trong luận văn thạc sĩ này là dựa trên nội dung của Bộ luật Tố tụng hình sự

năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) và Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 2014,

các nội dung được trích dẫn trong luận văn cũng được tác giả tham khảo thêm từ ý kiến

và quan điểm khác nhau của nhiều chuyên gia khác trong lĩnh vực tố tụng hình sự. Đối

với các câu hỏi khảo sát, tác giả luận văn cũng có chỉnh sửa lại các điều luật cho phù

hợp với luật mới và nội hàm của một số câu hỏi cũng khác với bản khảo sát của luận

án. Về đối tượng tham gia khảo sát, tác giả Quản Thị Ngọc Thảo lấy ý kiến các đối

tượng là Thẩm phán, Kiểm sát viên, luật sư công tác tại một số địa bàn ở cả 3 miền, các

giảng viên và nhà khoa học… với 400 phiếu khảo sát. Trong khi đó, tác giả luận văn

chỉ thực hiện khảo sát với 50 đối tượng giới hạn là Thẩm phán và Hội thẩm. Bên cạnh

đó, tác giả luận văn cũng tiến hành phỏng vấn chuyên gia với một số đối tượng tham

gia khảo sát và tiến hành phân tích, bổ sung thêm các vụ việc vi phạm nguyên tắc

5

Thẩm phán, Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật diễn ra trong thực tiễn,

được các phương tiện truyền thông công bố công khai để làm rõ hơn thực trạng thi

hành nguyên tắc này.

Nhìn chung, các công trình nghiên cứu khoa học đã công bố trên, đa phần đề cập

về lý luận và hệ thống của Nguyên tắc Thẩm phán, Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân

theo pháp luật, liên kết nó với thực tiễn tại Việt Nam, kinh nghiệm của thế giới… và

chỉ ra những giải pháp cần thiết để bảo đảm thực hiện nguyên tắc này một cách tối ưu

nhất. Tuy nhiên, đa số những tác phẩm trên đều đưa ra những định nghĩa, phân tích

nguyên tắc dựa trên Bộ luật Tố tụng hình sự cũ, chỉ có một vài giáo trình và sách tham

khảo mới xuất bản những năm gần đây đề cập nguyên tắc này kèm theo diễn giải về nó

khi áp dụng Bộ luật Tố tụng hình sự mới năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).

Ngoài ra, những nghiên cứu được công bố của các tác giả trên đa phần chỉ phân tích

những vấn đề bất cập còn tồn tại khi thực hiện nguyên tắc này về mặt lý luận, hoặc nếu

có chỉ ra vướng mắc thì cũng không nêu lên được vụ việc cụ thể diễn ra như thế nào.

Do đó, tại Chương 1 và Chương 2 luận văn này, tác giả đã kế thừa từ những

nghiên cứu và lý luận của những người đi trước và quan điểm riêng mà tác giả đúc kết

được. Đối với thực tiễn áp dụng pháp luật và những đề xuất giải pháp được đề cập tại

Chương 3, tác giả luận văn đã kết hợp những nghiên cứu của các học giả trong ngành

với quá trình trao đổi, khảo sát của tác giả với những Thẩm phán, Hội thẩm trong thực

tiễn xét xử của họ, đồng thời trình bày thêm một số vụ việc cụ thể vi phạm nguyên tắc

Thẩm phán, Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật từng được các cơ quan

truyền thông đưa tin trước đó.

3. Mục đích nghiên cứu của đề tài

Mục đích nghiên cứu

Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện nguyên tắc Thẩm phán,

Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật; đặc biệt là sự độc lập của Hội thẩm

đối với Thẩm phán trong quá trình xét xử vụ án hình sự.

Nhiệm vụ nghiên cứu

Để đạt được mục đích đã đề ra, luận văn có các nhiệm vụ nghiên cứu như sau:

6

- Hệ thống hóa các vấn đề lý luận về nguyên tắc Thẩm phán, Hội thẩm xét xử độc

lập và chỉ tuân theo pháp luật trong tố tụng hình sự.

- Phân tích để làm rõ Luật thực định về nguyên tắc Thẩm phán, Hội thẩm xét xử

độc lập và chỉ tuân theo pháp luật qua các quy định của BLTTHS năm 2015 và các văn

bản pháp luật khác có liên quan.

- Khảo sát thực tiễn áp dụng quy định của pháp luật tố tụng hình sự về sự độc lập

giữa Thẩm phán, Hội thẩm khi xét xử và chỉ tuân theo pháp luật để phát hiện những

hạn chế, bất cập trong thực tiễn áp dụng. Bên cạnh đó xác định nguyên nhân dẫn đến

những hạn chế, bất cập đó.

- Đề xuất các giải pháp nhằm bảo đảm hiệu quả áp dụng quy định của pháp luật tố

tụng hình sự Việt Nam về nguyên tắc Thẩm phán, Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân

theo pháp luật.

4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu của đề tài và phƣơng pháp nghiên cứu

4.1. Phạm vi nghiên cứu

- Nghiên cứu, khảo sát thực tiễn áp dụng quy định của pháp luật tố tụng hình sự

theo nguyên tắc xét xử độc lập trên phạm vi cả nước.

- Mối quan hệ của nguyên tắc xét xử độc lập với các nguyên tắc khác thông qua

Hiến pháp, Bộ luật Tố tụng hình sự, các văn bản pháp luật khác có liên quan.

- Tham khảo các văn bản pháp luật nước ngoài có nội dung về xét xử độc lập.

- Nghiên cứu nguyên tắc xét xử độc lập gắn liền với quy trình xét xử trên lý

thuyết và thực tiễn thông qua các Biên bản nghị án, bản án của Tòa án…

4.2. Phương pháp nghiên cứu

Để thực hiện nhiệm vụ đặt ra, luận văn dựa trên cơ sở phương pháp luận của triết

học Mác – Lênin mà cụ thể là phép duy vật biện chứng và duy vật lịch sử.

Ngoài ra, trong quá trình nghiên cứu đề tài, tác giả của luận văn sử dụng các

phương pháp đặc thù của khoa học pháp lý hình sự nói chung và khoa học luật tố tụng

hình sự nói riêng đó là: