Nguồn gốc sự hình thành và phát triển hình thái chữ viết của các con số trong văn tự Hán

To Vu Thanh Tap chi KHOA HQC & CONG NGIIL 91(03): 151 155

NGUON GOC SU HINH TIlAl VA PHATTRIR N HINH THAI C HU VH/I

CUA CAC CON SO TRONG VAN TU HAN

To Vu Ihanh

KluHi \yiKii n^Tr Ihu hgc I luu \guvcii

TOMTAT

Hinh thai chir viet ciia con so trong viln tir Hiin hinh IhAnh lir rat som. Mac du da trai qua may

nghin nam ljeh sir, nhirng mdt so hinh thai chfr vici cua con so viiii con diii.rc bao luu tuong doi

hoan chinh, nhirng hinh lhai ciia ciic con sd khiic trong ciic giai doan phiit trien da cd nhfrng bien

the khac nhau nhung viin ed nhiing lien quan va net tuong ddng nhat djnh. Vi viiy, tim hieu ngudn

glc va su hinh thanh hinh thai chu' viet ciia ciic con sd lrong vi'in tu Han cung nhu su bien ddi ve

hinh the cua chiing phan nao cung giiip chimg ta co tht:ni mot gdc nhin ve he thdng van tir lau ddi

nhat the gidi niiv.

Tu" khoa: Hinh thdi. chir vii'i. con sc'i. I an tu Hdn, kv hieu

Khi ban lugn den sir hinh thanh ky hifu eua

cac con sd, chimg la can phai quay ngugc ltd

lgi qua trinh hinh thanh chfr viel de lim hit:u

ngudn gdc cua chimg. Vi sir xual hifn hinh

thai chfr viet cua eon so la mgl phan quan

trpng trong qua trinh hinh thanh vii phat trien

ciia van tu. Nhu ehiing ta deu bit:l. van tir la

ky tu dimg de ghi chep ngdn ngfr. ma trong sd

nhung van tu dugc phat hifn sdm nhat lir thdi

nguyen thiiy thi phan ldn deu la nhung ky

hieu hoac la hinh vc Nhirng hinh ve va ky

hifu khi dd thuc te van ehua phai la mgl he

thdng van tu hoan ehinh. nhung chinh trong

ky hifu nguyen thuy ma eae nha khao cd vii

van tu hgc tim thiiy thi efmg da xual hien cac

kieu ky hieu diing de ghi chep con sd.

Con so trong tieng Llan xuat hicn lir rat sdm.

Cd thl ndi. eho din nay. day la hf thdng con

sd dugc luu gifr hoan chinh nhat. Ve ngudn

goc each vilt con sd trong tieng Han. da cd

nhilu hgc gia nghien ciru va mdi ngudi deu

cd quan diem rieng. song chung qui Igi cd 3

quan diem nhu sau:

Quan dilm thir nhlt eho ring: chfr sd la md

phdng til' hinh cac ngdn lay. Quach Mgl

Nhugc vilt trong cuon "Nghien eiru Van lir

giap cdt" ring: "Con so hinh thanh lir lay. cd

van dimg—ZHEdl mieu la 1.2.3.4, dd chinh

la hinh dang ciia cac ngdn tay. Mdt ngdn tay

cai la I. ngdn cai them ngdn trd la 2, cdng

vdi ngdn giu'a nfra la 3. cgng tiep ngdn deo nhan

la 4. mdt nlm tay ia 5. ngdn cai them ngdn ill

bilu thj 6. ca ban tay xde ra nghTa la 10"[ I ]

Nha ngliit:n eiru Dining Lan cfmg eho rang,

eon sd duge bat ngudn tir ngdn tay. nhung

ciich giai thieh eua dng thi khdng gidng

Quach Mgl Nhugc: "—^22E^""la 1.2.3.4. tire

ngdn Ihir nhat den ngdn thir 4. sd 5 thi la A, 6

la ^ 7 cd hinh+, 8 lai laV^, diu la hinh

eae ngdn tay giao nhau. 5 va 7 la mdt nhdm, 2

ngdn tay giao nhau, 6 va 8 la 1 nhdm. 6 thi 2

diu ngdn tay chgm vao nhau. cdn 8 thi lach ra. 9

thi ed hinh <^" gidng nhu canh lay. 10 chi la

1" nhu hinh I ngdn lay"" [2j.

Con so lrong van tu Han duge hinh thanh tir

nhfrng hogi ddng ghi chep sd ban dau eiia dan

ldc Han. trong dd dimg ngdn tay la mtit each

true tilp. don gian va thdng dung nhat. Do dd,

nhfrng suy lugn cua Quach Mgl Nhugc va

Dudng Lan la cd li. ddng thdi cfmg cd anh

hudng rli Idn din vifc nghien ciru ve ngudn

goc sir hinh thanh each viel cac con sd. Rat

nhilu hgc gia ddng y vdi quan diem nay va

lay diiy lam can cir giai thich. Dieu nay

Cling eho chimg la lien ludng den each bieu

dgt cac eon so bing tay hifn nay eua ngudi

Trung Qudc:

Tel: 0914 806123. Email: stiwuchengcr.gmcTtl.com

Tir I din 5 kha don gian. chi xde lan lugt cac

ngdn tay ra theo sd lugng la bieu thi dugc.

151