Người đẹp Phù Nam

ĩÈem cả/ m ật núc tìêtv tạùxeìtvtôi

cá cAịa đẩi nẳỶiq/ c&ưuiẨ kìiảiKỳ cẤíbl

ĨS đ i, - cái - C&UL - c?{aanA' - này

- cấn - đâu - pẮdi- tÌÕAvì

r cYYlà/ - cẩn - cdò

- đẻ/ - xa - tiền - caĩ?

^ c<m rupẢe xem cA t^ện Aớl xảa Áớl xưa,

ỹ là ĩĩẨỹÁe cá xưct/ÁAânỹ mpÁe

TRIỆU VĂN BÉ

N i l i f ự PHÙ NAM

( D ựa theo truyện cổ N àng Chanh Tỳ N ữ )

tiểu thuyết

m NHÀ XUẤT BẢN HỘI NHÀ VẢN

MỤC LỤC

1. C H U Y Ệ N H Ồ I X Ử A H Ò I X Ư A

Tr. 7

2. L Ã O T I Ề U & K H Ỉ C H A N H

Tr.21

3. CHANH CHANH

Tr.43

4. HIẾN THÂN CỨU CHA

Tr.61

5. THÂ N PHẬN NÔ TỲ

Tr.81

6. T R Á I TIM NÀY LÀ CỦA ANH

T r.l 13

7. CÁI ĐẺ RA TIỀN

Tr.135

8. NGƯỜI ĐẸP PHÙ NAM

T r.167

9. CON ĐƯỜNG T ơ LỤA

T r.189

10. BIÊN CƯƠNG VẠN DẶM

T r.217

11. BƯỚC LÊN GIÀN HỎA

T r.239

12. LY R Ư Ợ ư Đ ÀO

T r.277

13. D Ò N G SÔNG AI ĐÃ ĐẶT TÊN

T r.303

M Ở ĐẦU

EtìUYỆN

tiồl XỬA tiồl -XUA

NGƯỜI ĐẸP PHŨ NAM 9

nh mặt trời giữa ban trưa tràn qua ô cửa

/ ~ \ s ổ , chảy ngang qua tấm ván bóng ngời và

rọi sáng mái tóc chấm bờ vai của người con gái trẻ

măng còn khoác trên mình chiếc áo nừ sinh trắng

mới toanh. Cô ta đang mải mê ngồi trên khung cửi

chăm chăm đôi mắt theo làn đường kim mối chỉ, cố

nắn nót từng li từng tí những đường nét cuối cùng

để dệt nên cánh hoa văn trên chiếc xà rong cho thật

đẹp. Còn mẹ cô đang lúi húi, cậm cụi xay bột, một

tay vóc đầy chén gạo và nước cho vào chiếc cói đá,

tay kia vừa đẩy nhanh cái cần xay, chiếc cối cứ quay

tròn, nước bột sền sệt trắng phếu như sữa đặc từ bên

trong chiếc cói từ từ chảy ra không ngớt. Lát sau, cô

vui sướng bật đứng dậy, tay run run nưng niu chiếc

xà rong mượt mà óng ánh hoa vãn vừa dệt xong nhảy

tửng từng tưng, mừng khắp kha khắp khởi như trẻ

con vừa nhận được quà. Cô ngân nga cất tiếng hát

the thé mà chả màng đến bài hát đó có trúng điệu,

hay trúng cảnh.

Lời hát tuôn ra như thế này:

Anh ném chung* sang

Tim kiếm duyên lành

10 TRIỆU VĂN BÉ

Ai là duyên anh

Hãy bắt được xem

Em bắt được rồi

Hỏi bạn lứa đổi

Xin chớ quên lời

Đón lấy chung em

Rồi cô rón rén bước nhè nhẹ đến sát bên mẹ,

chúm chím cười đưa cho mẹ khoe:

“Mê (mẹ) ơi, mê! Con gái vừa dệt xong chiếc xà

rong này mê xem có đẹp không nè?”

Bà mẹ dừng tay lại, vội cầm lấy chiếc xà rong lật

qua lật lại, dò mắt xem tới xem lui từng đường kim

mối chỉ rồi ngước nhìn con gái cười, gật đầu ưng ý:

“Ô! Đẹp. Đẹp lắm, con ạ! Con gái của mê giờ còn

khéo tay hơn cả mê nữa nghen. Người ta nói, con

hơn ù (cha) là nhà có phúc, còn con hơn mê thi nhà

được phúc tới ba đời đó con!”

Được mẹ khen, cô mừng muốn bay bổng lên tới

trời. Quay sang trổ giọng nhõng nhẽo đòi mẹ thưởng:

“Mê ơi, mê khen không thôi sao. Lần này, mê có

quà thưởng cho con gái nữa chứ mê?”

Mẹ cô gật đầu, cười:

“Ừ! Thưởng thì thưởng chứ có sao, con gái ạ. Đây

* N ém chung: Trồ ch(rì dùng m ộ t ch iếc khăn cuộn nhỏ lạ i

thành quả bóng tròn, g ọ i là trá i chung đ ể vừa ném qua lụ i vừa

h át đ ố i đ á p nhau.

NEỬẺÍI ĐẸP Pttù NAM 11

này, mê đang xay bột chiều nay vặn bún rồi nấu một

nồi nước lèo cho ngon thiệt là ngon để thưởng cho

con gái cưng một bụng bún nước lèo ăn cho sướng

cái miệng đây nè, được không con?”

Cô ta mở to đôi mắt, lắc đầu, lè lưỡi với mẹ:

“ồ! Thưởng bún nước lèo sao mê? Không! Con

không chịu đâu. Không chịu đâu!”

Thấy con gái không bằng lòng, mẹ cô vội hỏi:

“Vậy, con muốn mê thưởng cho cái gì nè? Được

đi chơi với bạn chứ gì?”

“Không!”

“À! Con muốn sắm đồ trang sức làm đẹp, hay

thích chơi điện thoại a phôn, a phéo như các bạn

phải không?”

Cô con gái vẫn lắc đầu:

“Không! Không đâu mê. Con chỉ thích, chỉ thích...”

Bà mẹ bực mình, cau có nói:

“Còn ở đó úp úp mở mở. Thích cái gì thì cứ nói

trắng ra đi, không thì thôi, à nghe!”

Cô bèn trổ tài làm nũng, cằm tay mẹ nâng lên

vuốt nhè nhẹ rồi tuôn giọng ngọt ngào:

“Mê ơi, mê. Con không thích đi chơi, không mê

làm đẹp, không ham trang sức, củng chẳng thèm đòi

mê sắm điện thoại thứ sin để chạy đua với thiên hạ

làm gì. Mà con chỉ muốn được mê tặng cho món quà

đặc biệt, mê biết đó là quà gì khồng?”

12 TRIỆU VẢN BÉ

CÔ đăm đắm nhìn mẹ rồi nói tiếp:

“Quà mê kể truyện cho con gái nghe. Được chứ

mê?"

Mẹ cô cười tươi rồi vội gật đầu liền:

“ừ. Tưởng cái gì, chứ kể truyện thì dễ ợt có khó

khiéc gì, mê móc trong đầu ra là có ngay mà. Nào,

con muốn nghe truyện cổ tích, truyện thần thoại,

truyện đời xưa hay đời nay, truyện ở bên Tây, bên

Tàu, hay ở bên ta, truyện tiếu lâm hay truyện tình

cảm mê cũng kể được hét. Nhớ lại, hồi thuở đầu còn

chừa ba vá, mê hay nhảy nhót giỡn chơi, đánh tù tì

với mấy đứa bạn. Lúc ấy, ông ngoại con học giỏi lắm,

ông thi đậu tới dislomine thời Pháp rồi đi dạy học

được mắy năm thì bị đuổi, cấm dạy. Họ nói, ông học

trường Tây mà lại dạy chống Tây. Sau đó, ông đi bộ

đội đánh Tây tới ngày hòa bình lập lại ông mới trở về

làm ruộng, ông lại mê ruộng, cứ làm quần quật suốt

ngày ở ngoài đồng vất vả. về tới nhà mỏi mệt, tói tói

lên giường nằm nghỉ, ông hay kêu bầy cháu cưng của

ông, lũ nhỏ lúc nhúc vây lại bấm lưng, bóp tay, bóp

chân cho ông khỏe rồi ông kể truyện cho con cháu

nghe, hay lắm con à. Mê nghe riết ghiền, nhớ hoài.”

Nói xong bà mẹ quay lại hỏi con gái:

“Vậy con thích nghe mê kể chuyện gì nào?”

“Con chỉ thích nghe mê kể chuyện hồi xưa.”

Mẹ cô ngạc nhiên trố mắt nhìn con, có ý quở

NGƯỜI ĐẸP pm NAM 13

trách rồi tuôn ra một tràng:

“Chuyên hồi xưa à? Ô! Con gái ngược đời thật.

Sao lại thích nghe chuyên hồi xưa mà không thích

nghe chuyên hồi nay, vậy con? Con ơi! Tri thức của

loài người tiến như vũ bão, con cần phải tìm mà học

hỏi chuyên thời nay mới theo kịp thiên hạ chứ con.

Còn chuyên xưa nó cũ mèm đã đi vào ký ức bị đóng

rong mọc rêu hết rồi, người ta chê nó xưa như trái

đắt, xưa còn hơn trái đất, đâu có gì phải nói, phải

học, nhắc tới nó, chán chết! Thời bây giờ, người ta đã

ăn cơm mới, nói chuyện mới hết rồi chẳng có ai thèm

ăn cơm mới nói chuyên củ nữa đâu mà con thích để

làm gì?”

Dừng một chút mẹ cô chúm chím cười, chọc lét

con gái:

“À, à! Có lẽ, con tôi nó thích nghe kể lại chuyện

ngày xửa ngày xưa, thuở Ngọc Hoàng còn cởi truồng

chạy đi chơi để sau này kể lại cho con, cháu nghe

cười cho vui nhà vui cửa, phải vậy không con!?”

Cô con gái vội lắc đầu lia lịa:

“Không. Không, đâu mê! Mê ơi, mê đừng lo, đừng

sợ con mình bị tụt hậu lẹt đẹt ở tuốt đằng sau thiên

hạ. Hàng ngày đây, mê thấy đó, bận gì bận, gấp gì

gấp, học gì học, con cũng phải dành thời gian đọc

để cập nhật chuyên thời nay không lỏi một ngày đó

chứ mê. Vi tính đây, cà quẹt trong túi đây, chỉ cần

14 TRIỆU VĂN BÉ

con ngồi lại để kết nối một tí tẹo thôi thi chuyện lớn,

chuyện nhỏ, chuyện trên trời dưới đất ở khắp nơi

trên thế gian này cái gì con cũng biết hết. Con chỉ xin

mê một điều, con có thức đêm thức hôm có mê két,

mê nối thì xin mê đừng cằn nhằn, đừng rầy rà con

gái nữa nghe mê!

Mới hôm qua đây, có một tin này mà hồi nửa đêm

nửa hôm con ngồi xem rồi mắc cười, bụm miệng té

cười ha hả một mình, để con kể chuyện này cho mê

nghe. Mê ơi, ở Ấn Độ đó, giờ, họ đã giảm được tai

nạn giao thông rồi, mê có biết nhờ đâu không? Nhờ

chuyện này nè, đơn giản thôi mê, nhà nước họ có

một quy định nhỏ trong luật, hễ tài xế nào uống

rượu mà lái xe, họ sẽ phạt đi làm vệ sinh trong nhà

xác. Nghe tới nhà xác, tài xé ở bên Ấn Độ người nào

người nấy đều lắc đầu kêu trời như bọng, họ sợ, sợ

lắm, sợ xanh mặt, sợ tới nổi da gà, dựng tóc gáy, ớn

lạnh cả xương sóng, có người sợ tới tè ướt hết... Nên

họ thề không dám uống rượu mà lái xe nữa, đó mê!

À. Còn chuyên này nữa, con vừa đọc trên internet

mới cái rột đây, mê biết không, họ kể lại chuyện

người Sài Gòn thời nay câu cá sướng ghê. Giờ, đâu

cần vác cần câu đi tới sông Sài Gòn, hoặc đi đến kênh

Thị Nghè, hay lội ra tuốt ngoài đồng ở củ Chi, ở Bình

Chánh để câu cá nữa, mà câu ngay ở vỉa hè trước cửa

nhà. Họ chỉ cần cạy nắp cống hố ga lên, ngồi câu một

NGtíờl ĐẸP PHÙ NAM 15

chút là có cá ăn rồi, mới hôm qua đây, có người câu

bắt được một con cá trê bự chảng nặng tới 20 kí lô

đó mê.

Thú thật với mê, con củng có cái tật hay tham

lam, chuyện thời nay cái gióng gì mà thấy nó hay hay

con cập nhật ổ cứng, ổ mềm đầy hết. Còn chuyện

hồi xưa thì chả có tí nào. Chuyện xưa có rất nhiều

chuyện hay con thích lắm chứ mê. Giờ, con đang

rất cần tìm đọc chuyên hồi xưa để tham khảo viết

luận văn tót nghiệp về đề tài “Chuyện Hồi xửa Hồi

Xưa”, đó mê. Mấy hôm nay, con lục lạo nát nước tìm

kiếm chuyên xưa, nhưng trúng toàn là những chuyên

không ghé tới đề tài của mình. Rồi chợt nhớ ra, con

mừng thầm trong bụng: Khỏi lo! Mê có biết sao con

hết lo không?”

Bà mẹ cười, chưa kịp nói thì con gái níu áo mẹ

khe khẽ:

“Có cô giáo dạy giỏi Văn nhắt trường đây rồi!

Truyện đầy ắp trong đầu cô giáo đây không hỏi còn

đi tìm ở đâu, còn lo chi nừa. Giờ, cô giáo cho con xin

hỏi nhé.”

“Thì trò cứ hỏi đi.”

“Giờ, trò đây muốn xin cô giáo kể chuyện hồi xửa

hồi xưa để thưởng cho con gái của mình, có được

không hả cô?”

Bà mẹ dang rộng vòng tay ôm cô con gái cười

16 TRIỆU VĂN BÉ

ngất, nói:

“0! Cô không thưởng cho học trò giỏi của mình,

còn thưởng cho ai nữa chứ? Cô giáo thì thưởng, còn

mê thì sẵn sàng phục vụ con gái cưng đây. Nhưng,

con phải cho mê biết con thích nghe kể chuyên xưa

gì để mê chọn bài phục vụ chứ?”

“Mê ơi! Con đang rất cần nghe chuyện xưa, như:

chuyện thời xưa, đời xưa, thuở xưa, ngày xưa...

Nhưng, đó phải là nhửng chuyện hồi xửa hồi xưa mà

không xưa. Chuyện cũ mà không củ, đó mê.”

Người mẹ lắng tai nghe, nhíu mày lại ngồi trầm

ngâm suy nghĩ một lúc bà nói:

“Chà, chuyện gì xưa mà không xưa, cũ mà không

cũ vậy cà. Khó đây. Có phải đó là chuyên từ thời xa

xưa cho đến thời bây giờ nghe kể lại vẫn không xưa,

vẫn không cũ, có phải vậy không con?”

Cô con gái vỗ tay bôm bốp:

“Dạ, dà! Con thích nghe chuyên xưa như vậy đó

mê, mê gãi trúng chỗ ngứa của con rồi!”

Người mẹ dừng lại một lúc để nhớ lại, rồi gật gật

đầu:

“Thôi được. Để mê thử đem chuyện Người Đẹp

Phù Nam, (tức chuyên Nàng Chanh Tỳ Nữ) kể cho

con nghe xem chuyện hồi xửa hồi xưa, giờ nghe có

xưa không nghe!”

Nói xong bà nhìn con gái tủm tỉm cười hỏi:

NGỨỜI ĐẸP PHÙ NAM 17

“Mà nè! Năm nay con đã bao nhiêu tuổi rồi vậy

con?”

Cô ngạc nhiên trố mắt nhìn mẹ, hỏi:

“Ôi! Mê mà quên tuổi của con gái cưng à? Còn

mấy ngày nữa tết tới là con đã hai mươi ba tuổi rồi,

mê quên sao?”

Bà ta vỗ vỗ nhẹ đầu con gái:

“Ờ! Con tôi sắp hai mươi ba tuổi rồi đây. Này con!

Quên gì quên sao mê quên tuổi con gái của minh

được, con đừng lo. Có chuyện này mê muốn nói, nàng

Scheherazade đã kể cho đức vua nghe có năm mươi

bảy chuyện trong tiểu thuyết của Antoine Galland

mà tới Một Ngàn Lẻ Một Đêm. Còn mê kể chuyện

Người Đẹp Phù Nam cho con nghe sẽ không dài đén

như thế, nhưng mỗi ngày mê chỉ kể được một đoạn,

có khi phải kéo dài tới hai, ba năm mới xong. Nếu lúc

đó mà con lập gia đình rồi về ở bên chồng, chẳng lẽ,

ngày nào, hay tối nào con củng xin phép chồng về để

nghe mẹ kể. Té ra, con mê kể truyện hơn... Vậy, sao

được hở con!?”

Cồ ta ôm bụng cười hi hí:

“Ổ! Không sao, không sao mê ơi. Mê cứ kể đi, dù

có kéo dài hai năm, ba năm, bốn năm hay lâu hơn,

con sẵn sàng nghe tới già khú đế củng chả sao. Mà

giả như có chậm vài năm mới đi lấy chồng đi nữa

củng đâu có muộn màng gì mà mê phải lo?”