Biểu tượng hoa với vẻ đẹp người phụ nữ trong ca dao cổ truyền của Người Việt

T¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 2(46) Tập 2/N¨m 2008

3

BiÓu t−îng hoa víi vÎ ®Ñp ng−êi phô n÷ trong ca dao cæ truyÒn cña ng−êi viÖt

Lª ThÞ NguyÖt ( Tr−êng ĐH S− ph¹m- §H Th¸i Nguyªn)

1. " Hoa" từ xưa đến nay đã chiếm một vị trí quan trọng trong đời sống của xã hội loài

người nói chung và đối với người phụ nữ nói riêng. Hình ảnh “hoa” có giá trị biểu trưng cao và

rất phong phú: biểu trưng cho cái đẹp, cho phNm chất, cho sức sống, sự trắng trong, cho tình yêu

và hạnh phúc của người phụ nữ . Trong tiếng Việt, số lượng nghĩa phái sinh của từ “hoa” khá lớn.

Trong vườn hoa văn chương giàu hương sắc, hình ảnh "hoa", qua bàn tay của người nghệ sĩ ngôn từ,

đem đến người thưởng lãm những sắc màu mới, hương vị mới, tình cảm mới, cảm giác mới...

Vấn đề Biểu tượng hoa với người phụ nữ trong ca dao cổ truyền người Việt từ trước

đến nay có một số tác giả đã đề cập đến, song hầu như mới chỉ nêu lên nỗi khổ đau, nỗi bất hạnh

của số phận người phụ nữ trong xã hội xưa, chứ ít đề cập đến nghĩa biểu tượng sâu sắc của hình

tượng hoa để ca ngợi những vẻ đẹp những phNm chất của người phụ nữ Việt Nam. Để góp thêm

một tiếng nói nhằm làm rõ hơn phong phú hơn ý nghĩa của hình tượng Hoa, người viết đi vào một

khía cạnh nhỏ: Biểu tượng hoa với vẻ đẹp người phụ nữ trong ca dao cổ truyền của người Việt

2. Để xem xét việc các tác giả dân gian đã sử dụng tên các loài hoa khi nói về người phụ

nữ, chúng tôi đã thống kê số lượng và tần số xuất hiện các loại hoa trong cuốn " Tổng tập

VHDG người Việt" ( Tập ca dao gồm tập 15 và tập 16 quyển thượng, quyển hạ do Nguyễn Xuân

Kính chủ biên), Nxb. KHXH, H, 2002. Trong 11.001 lời ở 9 chủ đề lớn[7: 112], chúng tôi đã

thấy có tới 763/ 11.001 câu sử dụng danh từ "hoa", "bông" và các loại hoa cụ thể ( bằng

6,94%). Tần số trên chiếm một vị trí nhất định trong tâm thức, tư duy liên tưởng của người Việt.

Hình ảnh "hoa" đi vào ca dao đã trở thành một biểu tượng vô cùng phong phú, thể hiện một lối tư

duy liên tưởng độc đáo, giàu sức sáng tạo của nhân dân. Như vậy, rõ ràng hoa là một hình ảnh được

dùng ở mức độ phổ biến trong ca dao để nói về người phụ nữ. Sau đây là bảng thống kê cụ thể :

Số thứ tự Tên hoa Số lần xuất hiện

1 Hoa 304

2 Bông 42

3 Đào 70

4 Nhài 42

5 Huệ 38

6 Sen 37

7 Cúc 33

8 Lan 30

9 Mai 29

10 Thiên lí 27

11 Hồng 22

12 Lựu 19

13 Gạo 9

14 Quế 7

15 Cải 6

16 Tầm xuân 4

17 Chanh 4