Nghiên cứu xây dựng và sử dụng bộ chỉ số thực hiện cốt lõi trong đánh giá công tác quản lý đào tạo tại trường Cao đẳng công nghiệp dệt may thời trang Hà Nội

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

VIỆN ĐẢM BẢO CHẤT LƢỢNG GIÁO DỤC

NGUYỄN VĂN TRUNG

NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG VÀ THỬ NGHIỆM BỘ CHỈ SỐ

THỰC HIỆN CỐT LÕI TRONG ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC

QUẢN LÝ ĐÀO TẠO TẠI TRƢỜNG CAO ĐẲNG CÔNG

NGHIỆP DỆT MAY THỜI TRANG HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Hà Nội – 2013

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

VIỆN ĐẢM BẢO CHẤT LƢỢNG GIÁO DỤC

NGUYỄN VĂN TRUNG

NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG VÀ THỬ NGHIỆM BỘ CHỈ SỐ

THỰC HIỆN CỐT LÕI TRONG ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC

QUẢN LÝ ĐÀO TẠO TẠI TRƢỜNG CAO ĐẲNG CÔNG

NGHIỆP DỆT MAY THỜI TRANG HÀ NỘI

Chuyên ngành: Đo lƣờng và đánh giá trong giáo dục

(Chuyên ngành đào tạo thí điểm)

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN THỊ THU HƢƠNG

Hà Nội - 2013

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn với tiêu đề " Nghiên cứu xây dựng và thử nghiệm bộ

chỉ số thực hiện cốt lõi trong đánh giá công tác quản lý đào tạo tại trường Cao đẳng

công nghiệp Dệt May Thời trang Hà Nội " hoàn toàn là kết quả nghiên cứu của chính

bản thân tôi và được hướng dẫn bởi Tiến Sĩ Nguyễn Thị Thu Hương. Luận văn chưa

được công bố trong bất cứ một công trình nghiên cứu nào của người khác. Trong quá

trình thực hiện luận văn, tôi đã thực hiện nghiêm túc các quy tắc đạo đức nghiên cứu;

các kết quả trình bày trong luận văn là sản phẩm nghiên cứu, khảo sát của riêng cá nhân

tôi; tất cả các tài liệu tham khảo sử dụng trong luận văn đều được trích dẫn tường minh,

theo đúng quy định.

Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về tính trung thực của số liệu và các nội dung

khác trong luận văn của mình.

Hà Nội, ngày 20 tháng 8 năm 2013

Tác giả luận văn

(Ký và ghi rõ họ tên)

Nguyễn Văn Trung

LỜI CẢM ƠN

Lời đầu tiên, tôi xin chân thành cảm ơn Tiến sĩ Nguyễn Thị Thu Hƣơng,

người đã trực tiếp hướng dẫn tôi hoàn thành luận văn. Với những lời chỉ dẫn, những

tài liệu, sự tận tình hướng dẫn và những lời động viên của Cô đã giúp tôi vượt qua

nhiều khó khăn trong quá trình thực hiện luận văn này.

Tôi cũng xin cám ơn quý thầy cô giảng dạy chương trình cao học "Đo lường và

Đánh giá trong giáo dục” đã truyền dạy những kiến thức quý báu, những kiến thức

này rất hữu ích và giúp tôi nhiều khi thực hiện nghiên cứu. Đặc biệt, tôi xin cám ơn

PGS. TS. Nguyễn Quý Thanh về những góp ý có ý nghĩa rất lớn khi tôi thực hiện đề

cương nghiên cứu.

Xin cám ơn các Quý thầy, cô công tác tại Viện Đảm bảo chất lượng giáo dục –

Đại học Quốc gia Hà Nội đã tạo điều kiện thuận lợi trong suốt quá trình tôi tham gia

khóa học.

Cuối cùng, tôi xin cám ơn các thầy cô, các bạn đồng nghiệp, ban lãnh đạo các

phòng ban, khoa, trung tâm trường cao đẳng công nghiệp Dệt May Thời trang Hà Nội

và Ban Giám hiệu trường đã hỗ trợ trong quá trình tôi thực hiện luận văn.

Tôi xin chân thành cám ơn.

Học viên

Nguyễn Văn Trung

1

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT THƢỜNG DÙNG

Chỉ số thực hiện (Key Performance Indicators) –

chỉ số hiệu suất cốt yếu

KPI

Giáo dục đại học GDĐH

Chỉ số hiệu quả cốt yếu KRI

Chỉ số hiệu suất PI

Chủ điểm đánh giá KPAs

Cơ sở vật chất CSVC

2

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài.....................................................................................................1

2. Mục đích nghiên cứu luận văn ................................................................................3

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ........................................................................3

3.1. Đối tượng nghiên cứu...........................................................................................3

3.2. Khách thể nghiên cứu...........................................................................................3

4. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................................3

4.1. Câu hỏi 1 ..............................................................................................................3

4.2. Câu hỏi 2 ..............................................................................................................4

5. Nội dung nghiên cứu...............................................................................................4

5.1. Nội dung 1............................................................................................................4

5.2. Nội dung 2............................................................................................................4

6. Phạm vi nghiên cứu.................................................................................................4

7. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................................4

7.1. Phương pháp tiếp cận nghiên cứu ........................................................................4

7.2. Phương pháp thống kê..........................................................................................5

7.3. Dạng thiết kế nghiên cứu .....................................................................................5

8. Cấu trúc luận văn ....................................................................................................5

CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ

LUẬN..........................................................................................................................7

1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu .........................................................................7

1.1.1. Các nghiên cứu liên quan đến chỉ số thực hiện KPIs trên thế giới ...............7

1.1.2. Những nghiên cứu trong nước về vấn đề liên quan đến chỉ số thực hiện..14

1.2. Cơ sở lý luận về vấn đề nghiên cứu ...................................................................18

1.2.1. Các khái niệm liên quan đến đề tài .............................................................18

1.2.2. Các nghiên cứu lý luận về chỉ số thực hiện ................................................20

1.2.3. Hoạt động quản lý đào tạo ở trường đại học, cao đẳng ..............................25

1.2.4. Khung lý thuyết về chỉ số thực hiện............................................................32

3

CHƢƠNG 2. PHƢƠNG PHÁP VÀ TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG

BỘ CHỈ SỐ THỰC HIỆN CỐT LÕI TRONG ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC QUẢN

LÝ ĐÀO TẠO TẠI TRƢỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHIỆP DỆT MAY

THỜI TRANG HÀ NỘI .........................................................................................37

2.1. Thực trạng công tác quản lý đào tạo tại trường cao đẳng công nghiệp Dệt May

Thời trang Hà Nội .....................................................................................................37

2.1.1. Giới thiệu về trường và cơ cấu tổ chức nhà trường ....................................37

2.1.1.1. Tầm nhìn, sứ mạng và mục tiêu của nhà trường...................................37

2.1.1.2. Cơ cấu tổ chức của nhà trường .............................................................38

2.1.2. Thực trạng công tác quản lý đào tạo tại trường Cao đẳng công nghiệp Dệt

May Thời trang Hà Nội.............................................................................................39

2.1.2.1. Về tổ chức quản lý ................................................................................39

2.1.2.2. Về quản lý đào tạo.................................................................................40

2.1.3. Thực trạng hoạt động đào tạo đang thực hiện tại trường Cao đẳng công

nghiệp Dệt May Thời trang Hà Nội ..........................................................................41

2.1.3.1. Hoạt động lập kế hoạch giảng dạy năm học ..........................................41

2.1.3.2. Hoạt động lập kế hoạch thi ....................................................................43

2.1.3.3. Hoạt động tổ chức thi.............................................................................46

2.1.3.4. Hoạt động quản lý kết quả học tập.........................................................49

2.1.3.5. Hoạt động liên kết đào tạo .....................................................................52

2.2. Quy trình xây dựng bộ chỉ số thực hiện.............................................................55

2.3. Quy trình tổ chức khảo sát đánh giá hoạt động đào tạo và triển khai thử nghiệm

bộ chỉ số thực hiện ....................................................................................................57

2.3.1. Tổ chức khảo sát và đánh giá các hoạt động quản lý đào tạo tại trường cao

đẳng công nghiệp Dệt May Thời trang Hà Nội ........................................................57

2.3.1.1. Hoạt động lập kế hoạch giảng dạy năm học ..........................................58

2.3.1.2. Hoạt động lập kế hoạch thi ....................................................................59

2.3.1.3. Hoạt động tổ chức thi.............................................................................60

2.3.1.4. Hoạt động quản lý kết quả học tập.........................................................60

2.3.1.5. Hoạt động liên kết đào tạo .....................................................................61

4

2.3.2. Quy trình triển khai thử nghiệm đánh giá bộ chỉ số thực hiện trong đánh giá

hoạt động quản lý đào tạo tại trường Cao đẳng công nghiệp - Dệt May Thời trang

Hà Nội .......................................................................................................................62

2.3.2.1. Lấy ý kiến cán bộ quản lý, giảng viên trường cao đẳng công nghiệp Dệt

May Thời trang Hà Nội và chuyên gia về bộ chỉ số được đề xuất............................62

2.3.2.2. Triển khai thử nghiệm............................................................................65

2.3.3. Quy trình tổ chức khảo sát đánh giá thực trạng hoạt động quản lý đào tạo

tại trường cao đẳng công nghiệp Dệt May Thời trang Hà Nội .................................66

2.3.3.1. Lấy mẫu đánh giá ...................................................................................66

2.3.3.2. Triển khai khảo sát đánh giá ..................................................................67

CHƢƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU..............................................................69

3.1. Kết quả xây dựng bộ chỉ số thực hiện KPIs.......................................................69

3.1.1. Đề xuất các tiêu chí xây dựng bộ chỉ số thực hiện KPIs ............................69

3.1.2. Đề xuất các tiêu chuẩn đánh giá..................................................................70

3.1.3. Đề xuất bộ chỉ số thực hiện.........................................................................72

3.2. Kết quả khảo sát qua bộ chỉ số thực hiện đánh giá hoạt động quản lý đào tạo tại

trường Cao đẳng công nghiệp Dệt May Thời trang Hà Nội .....................................73

3.2.1. Kết quả khảo sát đánh giá thử nghiệm bộ chỉ số thực hiện ........................73

3.2.2. Kết quả khảo sát về hoạt động quản lý đào tạo tại trường Cao đẳng công

nghiệp Dệt May Thời trang Hà Nội ..........................................................................76

3.3. Hoàn thiện bộ chỉ số thực hiện KPIs..................................................................78

3.3.1. Nội dung bộ chỉ số thực hiện .......................................................................78

3.3.2. Cách thức tính điểm cho từng KPIs.............................................................80

3.3.3. Đề xuất cách thức áp dụng bộ chỉ số thực hiện KPIs ..................................82

3.3.4. Đề xuất nguyên tắc áp dụng bộ chỉ số thực hiện .........................................83

KẾT LUẬN, ĐỀ XUẤT VÀ KHUYẾN NGHỊ.....................................................85

TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................89

PHỤ LỤC.................................................................................................................93

5

MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài

Ngày nay, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của xã hội toàn cầu. Phát triển

giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, là một trong những động lực quan trọng

thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước, là điều kiện để tạo ra và

phát huy lợi thế cạnh tranh quốc tế của Việt Nam về nguồn lực con người trong quá

trình toàn cầu hóa. Trong quá trình phát triển của đời sống xã hội và khoa học –

công nghệ của các quốc gia trong thế kỷ XXI, vai trò và vị trí của các trường đại

học, cao đẳng ngày càng trở nên quan trọng. Các trường đại học, cao đẳng không

chỉ có vai trò quan trọng trong lĩnh vực đào tạo nhân lực khoa học và công nghệ

trình độ cao mà thực sự trở thành các trung tâm nghiên cứu lớn về sản xuất tri thức,

chuyển giao công nghệ hiện đại, phát triển kinh tế - xã hội bền vững của các quốc

gia. Đặc biệt, trong bối cảnh toàn cầu hóa, sự cạnh tranh giữa các quốc gia suy cho

cùng là sự cạnh tranh gắn liền với chất lượng giáo dục của các quốc gia đó. Điều

này giải thích vì sao các nước có chất lượng hàng hóa, dịch vụ tốt nhất thế giới là

những nước có chất lượng đào tạo tốt. Hoa Kỳ, Anh, Nhật….là những ví dụ điển

hình. Các nước này có lịch sử kiểm định chất lượng lâu đời và phát triển rất phong

phú, đa dạng. Đây là trách nghiệm của toàn Đảng, của hệ thống chính trị xã hội, của

toàn dân, trong đó các nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục là những người trực tiếp

thực hiện và vì vậy họ giữ vai trò quyết định trực tiếp đến chất lượng và sự phát

triển của hệ thống giáo dục quốc dân [15].

Ngày nay, việc đảm bảo chất lượng đào tạo, đặc biệt là trong lĩnh vực đào

tạo trong hệ thống giáo dục chuyên nghiệp là một trong những mục tiêu chiến lược

của các trường đại học, cao đẳng, một trong những điều kiện để đảm bảo và nâng

cao chất lượng giáo dục là công tác kiểm định đánh giá tất cả các khâu của quá

trinhg giáo dục như: Đánh giá chương trình đào tạo, phương pháp giảng dạy, đội

ngũ cán bộ, cơ sở vật chất….Tôi nhận thấy việc xây dựng các tiêu chí đánh giá các

khâu của quá trình giáo dục là cần thiết, trong phạm vi tiếp cận của một luận văn

thạc sỹ việc xây dựng các chỉ số thực hiện đánh giá công việc trong công tác quản

lý đào tạo tại nhà trường là một trong những công việc quan trọng và là cơ sở cho

6

việc đảm bảo và nâng cao chất lượng đào tạo tại các cơ sở giáo dục đào tạo hiện

nay.

Việc nghiên cứu các chỉ số thực hiện để đánh giá công tác quản lý đào tạo ở

mỗi cơ sở giáo dục sẽ giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện về công tác quản lý đào

tạo tại các cơ sở giáo dục trong nước, từ đó có thể giúp các nhà quản lý giáo dục có

những chính sách giáo dục phù hợp để nâng cao chất lượng ở cơ sở của mình.

Sự hình thành của cơ sở giáo dục đã tác động mạnh mẽ đến chất lượng giáo

dục,tạo lên sự cạnh tranh gay gắt giữa các cơ sở giáo dục. Để có thể tồn tại và phát

triển, cơ sở giáo dục phải có những chính sách, chương trình, kế hoạch hoạt động

hiệu quả. Do đó, các hoạt động quản lý đào tạo của nhà trường càng được chú trọng

hơn nữa. Để biết được quy trình quản lý đang sử dụng đạt được hiệu quả hay không,

cơ sở giáo dục không phải chỉ dựa vào tiềm năng và quy mô đào tạo của mình mà

còn cần phải có sự đánh giá toàn diện dựa trên nhiều hoạt động, chức năng quan

trọng, những yếu tố quyết định thành công ở cơ sở giáo dục [15].

Trường Cao đẳng Công nghiệp Dệt May Thời trang Hà nội được thành lập

ngày 06/09/2005. Đến nay, nhà trường đã không ngừng phát triển cả về quy mô và

chất lượng đào tạo nhằm đáp ứng nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao

cho nền kinh tế nói chung và ngành dệt may nói riêng.

Hoạt động đào tạo của trường hiện đang được tổ chức theo hình thức đào tạo

niên chế. Quy mô đào tạo của trường không ngừng tăng lên qua các năm, thể hiện

qua chỉ tiêu tuyển sinh và số lượng sinh viên nhập học, cũng như là số lượng sinh

viên tốt nghiệp hàng năm, đáp ứng nhu cầu đòi hỏi nguồn nhân lực trong lĩnh vực

dệt may, thời trang, kế toán, quản trị kinh doanh của nền kinh tế thị trường và đáp

ứng nhu cầu của người học.

Bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động quản lý đào tạo của nhà trường

còn có những mặt hạn chế về quản lý; các thông tin liên quan đến sinh viên sau khi

tốt nghiệp ra trường, mức độ an toàn và thuận tiện trong việc lưu trữ và tra cứu

thông tin về hoạt động đào tạo của nhà trường chưa cao, cũng như việc đổi mới

phương pháp dạy và học còn chậm do điều kiện cơ sở vật chất và kinh phí còn hạn

chế, đội ngũ cán bộ quản lý đào tạo còn trẻ, kinh nghiệm quản lý chưa cao nên

trong công tác quản lý đào tạo còn gặp nhiều khó khăn nhất định [40].

7

Nhằm hướng tới sự chuyên nghiệp trong công tác quản lý đào tạo, đáp ứng

sự phát triển của nhà trường tôi đã chọn đề tài: " Nghiên cứu xây dựng và thử

nghiệm bộ chỉ số thực hiện cốt lõi trong đánh giá công tác quản lý đào tạo tại

trường Cao đẳng công nghiệp Dệt May Thời trang Hà Nội "

Đề tài nghiên cứu được tiến hành nhằm xây dựng được một bộ công cụ đánh

giá chất lượng giáo dục, cụ thể là xây dựng bộ chỉ số thực hiện đánh giá công tác

quản lý đào tạo của trường Cao đẳng công nghiệp Dệt May Thời trang Hà Nội.

Tham khảo các nghiên cứu đánh giá chất giáo dục thông qua bộ chỉ số thực hiện

được áp dụng ở trường Đại học, cao đẳng của một số nước trên thế giới, từ cơ sở đó

xây dựng và hoàn thiện bộ chỉ số thực hiện đánh giá công tác quản lý đào tạo ở

trường Cao đẳng công nghiệp Dệt May Thời trang Hà Nội, Hà Nội.

2. Mục đích nghiên cứu của luận văn

Căn cứ vào lý luận khoa học về chỉ số thực hiện KPIs từ các nghiên cứu của

một số nước tiên tiến trên thế giới và tại Việt Nam, cơ sở lý luận thực tiễn về việc

áp dụng các chỉ số thực hiện đã nghiên cứu vào hoạt động giáo dục ở các trường đại

học, cao đẳng trên thế giới và Việt Nam và đặc diểm tình hình tại cơ sở giáo dục

được tiến hành khảo sát. Đề tài thực hiện xây dựng bộ chỉ số thực hiện cốt lõi trong

đánh giá hoạt động quản lý đào tạo tại trường Cao đẳng công nghiệp Dệt May Thời

trang Hà Nội.

3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu

3.1. Đối tƣợng nghiên cứu

Bộ chỉ số thực hiện KPIs đánh giá quản lý đào tạo tại trường cao đẳng công

nghiệp Dệt May Thời trang Hà Nội.

3.2. Khách thể nghiên cứu

Hoạt động quản lý đào tạo đang thực hiện tại trường Cao đẳng công nghiệp

Dệt May Thời trang Hà Nội về các yếu tố đảm bảo chất lượng cho các hoạt động

đào tạo tại nhà trường.

4. Câu hỏi nghiên cứu

4.1. Câu hỏi 1

Những chỉ số thực hiện nào được dùng để đánh giá công tác quản lý hoạt

động đào tạo tại trường cao đẳng công nghiệp Dệt May Thời trang Hà Nội ?

8

4.2. Câu hỏi 2

Bộ chỉ số thực hiện được xây dựng và hoàn thiện như thế nào từ kết quả thử

nghiệm tại trường cao đẳng công nghiệp Dệt May Thời trang Hà Nội?

5. Nội dung nghiên cứu

5.1. Nội dung 1

Nghiên cứu thực trạng hoạt động quản lý đào tạo tại trường Cao đẳng công

nghiệp Dệt May Thời trang Hà Nội.

5.2. Nội dung 2

Nghiên cứu xây dựng bộ chỉ số thực hiện đánh giá công tác quản lý đào tạo

tại trường Cao đẳng Công nghiệp Dệt May Thời trang Hà Nội

6. Phạm vi nghiên cứu

Luận văn chỉ tập trung nghiên cứu thực trạng hoạt động quản lý đào tạo tại

trường Cao đẳng công nghiệp Dệt May thời trang Hà Nội, xây dựng và thử nghiệm

bộ chỉ số thực hiện cốt lõi đánh giá công tác quản lý đào tạo tại trường Cao đẳng

công nghiệp Dệt May Thời trang Hà Nội. Các chỉ số thực hiện được thiết kế phù

hợp với thực trạng quản lý tại nhà trường nên chưa có tính đại diện, bao quát và

cũng là vấn đề đang nghiên cứu nên chưa thể sử dụng cho các sơ sở giáo dục khác.

7. Phƣơng pháp nghiên cứu

7.1. Phƣơng pháp tiếp cận nghiên cứu

Đây là một nghiên cứu mang tính định tính được thiết kế theo dạng nghiên

cứu hồ sơ kết hợp với phương pháp so sánh giáo dục, phương pháp chuyên gia [7].

- Nghiên cứu hồ sơ: Nghiên cứu các văn bản quy định liên quan đến trường đại học,

cao đẳng ở Việt Nam, các tài liệu về đánh giá chất lượng thông qua bộ chỉ số thực

hiện áp dụng vào các trường đại học, cao đẳng của một số nước tiên tiến trên thế

giới; tài liệu về tự đánh giá, các thông tin, các tài liệu về trường Cao đẳng công

nghiệp Dệt May Thời trang Hà Nội.

- Phương pháp so sánh giáo dục: đối chiếu, so sánh tìm ra những chỉ số thực hiện

phù hợp, không phù hợp để thiết lập và lựa chọn những chỉ số thực hiện áp dụng

vào thực tiễn hoạt động quản lý đào tạo tại nhà trường.