Nghiên cứu quy trình chiết xuất tối ưu và khảo sát hoạt tính sinh học của Berberin từ cây hoàng liên gai (Berberis wallichiana DC)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BÁO CÁO TỔNG KẾT

ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC SINH VIÊN

Tên đề tài:

NGHIÊN CỨU QUY TRÌNH CHIẾT XUẤT TỐI ƯU VÀ

KHẢO SÁT HOẠT TÍNH SINH HỌC CỦA BERBERIN TỪ

CÂY HOÀNG LIÊN GAI

(BERBERIS WALLICHIANA D.C)

Mã số đề tài:

Bình Dương, tháng 03 năm 2019

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BÁO CÁO TỔNG KẾT

ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC SINH VIÊN

NGHIÊN CỨU QUY TRÌNH CHIẾT XUẤT TỐI ƯU VÀ KHẢO SÁT HOẠT

TÍNH SINH HỌC CỦA BERBERIN TỪ CÂY HOÀNG LIÊN GAI

(BERBERIS WALLICHIANA D.C)

Mã số đề tài:

Chủ nhiệm đề tài: Lê Ngọc Hân

Khoa: Công nghệ Sinh học

Các thành viên: Đặng Hoài Thương

Trịnh Thị Hoài Phương

Phạm Minh Sang

Vũ Thị Ngọc Uyên

Người hướng dẫn: ThS. Nguyễn Minh Hoàng

Bình Dương, tháng 03 năm 2019

1

MỤC LỤC

ĐẶT VẤN ĐỀ .................................................................................................... 11

PHẦN I. TỔNG QUAN .................................................................................... 13

1. Tổng quan về hoàng liên gai (Berberis wallichiana DC) ....................... 14

1.1. Đặc điểm................................................................................................. 14

1.2. Phân bố và sinh thái.............................................................................. 15

1.3. Thành phần hóa học ............................................................................. 15

1.4. Tác dụng dược lý................................................................................... 15

2. Sơ lược về berberin ................................................................................... 15

2.1. Tính chất hóa lý..................................................................................... 16

2.1.1. Tính chất vật lý.................................................................................... 16

2.1.2. Tính chất hóa học................................................................................ 16

2.2. Hoạt tính sinh học ................................................................................. 17

3. Phương pháp chiết xuất và tinh chế........................................................ 18

3.1. Phương pháp ngâm dầm ...................................................................... 18

3.2. Phương pháp kết tinh ........................................................................... 19

3.3. Phương pháp cô lập hợp chất hữu cơ ................................................. 20

4. Phương pháp phân tích định tính berberin............................................ 21

4.1. Phương pháp sắc kí bản mỏng............................................................. 21

4.2. Phương pháp đo điểm nóng chảy ........................................................ 21

4.3. Phương pháp sắc kí lỏng hiệu năng cao (HPLC)............................... 22

PHẦN II. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP .................................................. 23

1. Vật liệu ....................................................................................................... 24

1.1. Đối tượng, phạm vi và phương pháp định danh và xác định cấu trúc

hợp chất.......................................................................................................... 24

1.2. Hóa chất, dụng cụ và thiết bị ............................................................... 24

1.2.1. Hóa chất............................................................................................ 24

1.2.2. Dụng cụ - thiết bị .............................................................................. 24

2. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 26

2.1. Quy trình chiết xuất berberin.............................................................. 26

2.2. Khảo sát thể tích dung dịch acid sulfuric ngâm chiết tối ưu. ........... 28

2

2.3. Cô lập thành phần berberin có trong hỗn hợp alkaloid ................... 29

2.4. Định tính berberin thô thu được ......................................................... 31

2.3.1 Sắc kí bản mỏng................................................................................ 31

2.3.2 Đo điểm nóng chảy ........................................................................... 32

2.3.3 Phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC)............................ 33

2.3.4 So sánh kết quả rotudin thu nhận được và một số mẫu thuốc trên thị

trường................................................................................................ 33

PHẦN III. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN ....................................................... 35

1. Kết quả khảo sát thể tích dung dịch acid sulfuric ngâm chiết tối ưu .. 36

2. Kết quả khảo sát nồng độ dung dịch acid sulfuric ngâm chiết tối ưu.. 38

3. Kết quả định tính berberin ...................................................................... 41

3.1. Kết quả sắc ký bản mỏng ..................................................................... 41

3.2. Kết quả đo điểm nóng chảy.................................................................. 42

3.3. Kết quả sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC)........................................ 43

3.4. Kết quả cô lập và xác định hợp chât berberin trong hỗn hợp

alkaloid ........................................................................................................... 45

3.5. Kết quả so sánh hợp chất berberin thu nhận được và một số mẫu

thuốc ....................................................................................................... 47

PHẦN IV. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ............................................................ 49

1. Kết luận...................................................................................................... 50

2. Đề nghị........................................................................................................ 50

TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ 51

3

DANH MỤC BẢNG

Bảng 3.1. Kết quả khảo sát thể tích dung môi acid sulfuric ngâm chiết tối ưu.............36

Bảng 3.2. Kết quả khảo sát nồng độ dung dịch acid sulfuric ngâm chiết tối ưu...........38

Bảng 3.3. Kết quả đo giá trị Rf trong sắc kí bản mỏng .................................................42

Bảng 3.4. Kết quả đo điểm nóng chảy...........................................................................43

Bảng 3.5. Các phân đoạn sắc ký cột..............................................................................45

Bảng 3.6. Kết quả sắc ký so sánh giữa berberin và một số thuốc trên thị trường.........47