Nghiên cứu góp phần hoàn thiện kỹ thuật nhân giống vải, nhãn, xoài bằng phương pháp ghép đoạn cành

Nghiªn cøu gãp phÇn hoµn thiÖn kü thuËt nh©n gièng v¶i, nh·n,

xoµi b»ng ph−¬ng ph¸p ghÐp ®o¹n cµnh

A study on improvement of grafting techniques applied for Litchi, Logan, and Mango

Ph¹m ThÞ H−¬ng

Summary

Two methods of whip grafting (scions with leaves vs scions without leaves) were tested

on some varieties of litchi, longan and mango in the Autumn of 2002 and the Spring of

2003 in Gialam district (Hanoi). Results of the experiment showed that both grafting

methods gave high rates of survival and germination of grafted seedlings (more than 70%).

Litchi, longan, and mango could be propagated with these methods in March, April, May,

August, September and October in Gialam. The whip grafting method using scions without

leaves in April, May, August, September yielded better results, whereas the whip grafting

method using scions with leaves gave good results in early Spring and late Autumn. No

significant difference was found between the methods in terms of growth of seedlings.

Pomior, a foliar fertilizer in a chelated form, significantly improved the survival rate and

growth of litchi seedlings in the nursery. Spraying the fertilizer at 0.4 % at an interval of 10

days gave better results.

Key words: whip grafting, foliar fertilizer, Pomior, litchi, longan, mango.

1. §Æt vÊn ®Ò

C©y v¶i, nh·n, xoµi hiÖn nay ®ang lµ nh÷ng c©y ¨n qu¶ ®−îc −a chuéng vµ trång phæ

biÕn ë nhiÒu tØnh phÝa B¾c ViÖt nam, lµ c¸c c©y ¨n qu¶ mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao trong

c¸c hÖ thèng kinh tÕ hé gia ®×nh. §èi víi s¶n xuÊt v¶i, nh·n trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y viÖc

ph¸t triÓn å ¹t diÖn tÝch trång v¶i thiÒu vµ nh·n trong n−íc ®· lµm cho gi¸ c¶ cña c¸c s¶n

phÈm nµy xuèng thÊp v× thêi gian thu ho¹ch tËp trung, thiÕu thÞ tr−êng tiªu thô, g©y thiÖt

h¹i cho ng−êi s¶n xuÊt. C«ng t¸c chän läc vµ nhËp néi c¸c gièng v¶i, nh·n chÝn sím, chÝn

muén cã chÊt l−îng cao, h¹t lÐp hoÆc kh«ng h¹t ®Ó cung cÊp cho s¶n xuÊt vµ ®¸p øng nhu

cÇu ngµy cµng cao cña thÞ tr−êng trong n−íc vµ xuÊt khÈu ®ang ®−îc tiÕn hµnh ë c¸c c¬

quan nghiªn cøu. Hai gièng xoµi GL1 vµ GL2 nhËp néi ®−îc Bé NN&PTNT khuyÕn c¸o

trång ë miÒn B¾c, ®ang ®−îc tiÕp tôc nghiªn cøu hoµn thiÖn quy tr×nh kü thuËt th©m canh

vµ nh©n gièng phæ biÕn trong s¶n xuÊt. Khi ®· cã gièng tèt th× viÖc nh©n gièng ®Ó cung cÊp

c©y gièng tèt, chÊt l−îng cao vµ nhanh chãng ®¸p øng cho s¶n xuÊt vÒ sè l−îng lµ rÊt cÇn

thiÕt.

C©y v¶i, nh·n tr−íc ®©y ®−îc nh©n gièng chñ yÕu b»ng ph−¬ng ph¸p chiÕt cµnh hoÆc

b»ng h¹t (Ph¹m V¨n C«n, 2001). C¶ hai ph−¬ng ph¸p nµy ®Òu cã nh÷ng nh−îc ®iÓm nhÊt

®Þnh (Sauco, 1989). Ph−¬ng ph¸p ghÐp cµnh ®−îc ®−a vµo ¸p dông trªn v¶i nh·n ë n−íc ta

tõ n¨m 1996 nhê sù gióp ®ì cña c¸c chuyªn gia Trung Quèc. HiÖn nay ghÐp cµnh lµ h×nh

thøc nh©n gièng phæ biÕn nhÊt trªn hai ®èi t−îng nµy. Tuy nhiªn, vÉn cßn cã mét sè vÊn ®Ò

cÇn gi¶i quyÕt ®Ó hoµn thiÖn quy tr×nh ghÐp v¶i, nh·n nh−: x¸c ®Þnh thêi vô ghÐp thÝch hîp,

c¶i thiÖn tØ lÖ ghÐp sèng vµ chÊt l−îng c©y con, c©y ghÐp sinh tr−ëng chËm trong v−ên −¬m

(Trung t©m Nghiªn cøu C©y ¨n qu¶ Xu©n Mai, 1999).

C©y xoµi cã thÓ nh©n gièng dÔ dµng b»ng ph−¬ng ph¸p ghÐp, cßn nh©n gièng b»ng

chiÕt vµ gi©m cµnh kh¸ khã kh¨n (Bondad, 1989). §èi víi c¸c gièng xoµi ®a ph«i cã thÓ

nh©n b»ng h¹t vµ lo¹i bá ph«i h÷u tÝnh, tuy nhiªn c©y xoµi nh©n b»ng ph−¬ng ph¸p nµy sÏ