Nghiên cứu giải pháp để quản lý môi trường cho các khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát :Luận văn Thạc sĩ - Chuyên ngành : Quản lý Tài nguyên & Môi trường

BỘ CÔNG THƢƠNG

TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LÊ THỊ HIỀN

NGHIÊN CỨU GIẢI PHÁP ĐỂ QUẢN LÝ MÔI

TRƢỜNG CHO CÁC KHU CÔNG NGHIỆP

TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ BẾN CÁT

Chuyên ngành: QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƢỜNG

Mã chuyên ngành: 60.85.01.01

LUẬN VĂN THẠC SĨ

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2019

BỘ CÔNG THƢƠNG

TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LÊ THỊ HIỀN

NGHIÊN CỨU GIẢI PHÁP ĐỂ QUẢN LÝ MÔI

TRƢỜNG CHO CÁC KHU CÔNG NGHIỆP

TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ BẾN CÁT

Chuyên ngành: QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƢỜNG

Mã chuyên ngành: 60.85.01.01

Ngƣời hƣớng dẫn: PGS.TS Đinh Đại Gái

LUẬN VĂN THẠC SĨ

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2019

i

Công trình đƣợc hoàn thành tại Trƣờng Đại học Công nghiệp TP. Hồ Chí Minh.

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: .......................................................................................

(Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị và chữ ký)

Ngƣời phản iện 1: .....................................................................................................

(Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị và chữ ký)

Ngƣời phản iện 2: .....................................................................................................

(Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị và chữ ký)

Luận văn thạc sĩ đƣợc bảo vệ tại Hội đồng chấm ảo vệ Luận văn thạc sĩ Trƣờng Đại

học Công nghiệp thành phố Hồ Chí Minh ngày . . . . . tháng . . . . năm . . . . .

Thành phần Hội đồng đánh giá luận văn thạc sĩ gồm:

1. .......................................................................- Chủ tịch Hội đồng

2. .......................................................................- Phản biện 1

3. .......................................................................- Phản biện 2

4. .......................................................................- Ủy viên

5. .......................................................................- Thƣ ký

(Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị của Hội đồng chấm bảo vệ luận văn thạc sĩ)

CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG VIỆN TRƢỞNG VIỆN KHCN&QLMT

ii

NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ

Họ tên học viên: Lê Thị Hiền MSHV:15001771

Ngày, tháng, năm sinh: 09/6/1986 Nơi sinh: Bình Phƣớc

Chuyên ngành: Quản lý TN và MT Mã chuyên ngành: 60.85.01.01

I. TÊN ĐỀ TÀI: Nghiên cứu giải pháp để quản lý môi trƣờng cho các khu công

nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát

II.NHIỆM VỤ VÀ NỘI DUNG:

- Thu thập các tài liệu tổng quan.

- Thu thập số liệu ô nhiễm môi trƣờng các khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát.

- Đánh giá về hiện trạng môi trƣờng.

- Đề xuất các giải pháp quản lý môi trƣờng phù hợp với điều kiện thực tế các khu công

nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát.

II. NGÀY GIAO NHIỆM VỤ: Thực hiện quyết định số 3396/QĐ-ĐHCN ngày 15 /12

/2017 của Trƣờng Đại học Công nghiệp TP.HCM về việc giao đề tài và phân công giáo viên

hƣớng dẫn luận văn Thạc sĩ

III. NGÀY HOÀN THÀNH NHIỆM VỤ: Ngày 15 tháng 6 năm 2018

IV. NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. Đinh Đại Gái

Tp. Hồ Chí Minh, ngày … tháng … năm 20 …

NGƢỜI HƢỚNG DẪN CHỦ NHIỆM BỘ MÔN ĐÀO TẠO

VIỆN TRƢỞNG VIỆN KHCN & QLMT

BỘ CÔNG THƢƠNG

TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

iii

LỜI CẢM ƠN

Trong thời gian học tập và nghiên cứu hoàn thành luận văn này, học viên đã nhận

đƣợc sự giúp đỡ của nhiều cá nhân và tổ chức.

Đầu tiên, em xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo trƣờng Đại học Công nghiệp

Thành phố Hồ Chí Minh. Đặc biệt là các thầy cô giáo thuộc Viện Khoa học Công nghệ

và Quản lý Môi trƣờng thuộc trƣờng Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh đã

tận tình giảng dạy truyền đạt kiến thức để em hoàn thành khóa học và luận văn.

Em xin chân thành gửi tới PGS.TS. Đinh Đại Gái, ngƣời thầy đã tận tình định hƣớng,

hƣớng dẫn và cung cấp cho em những góp ý khoa học chân thực và bổ ích, em xin bày

tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Thầy.

Xin cảm ơn các cơ quan chuyên môn thuộc Phòng Tài nguyên và Môi trƣờng - Chi

nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai thị xã Bến Cát, Ủy ban nhân dân thị xã Bến Cát,

Trung tâm quan trắc Sở Tài nguyên Môi trƣờng tỉnh Bình Dƣơng đã tạo điều kiện

thuận lợi cho tôi đƣợc khảo sát, thu thập thông tin tài liệu trong thời gian thực hiện

luận văn.

Cuối cùng xin chân thành cảm ơn sự hỗ trợ động viên của gia đình và các ạn, tiếp cho

tôi sức mạnh hoàn thành luận văn này

Tp.Hồ Chí Minh, ngày …… tháng …… năm 2019

Học viên thực hiện

Lê Thị Hiền

iv

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ

Thị xã Bến Cát thuộc vùng đô thị Nam Bình Dƣơng, nằm trong quy hoạch phát triển

đô thị, công nghiệp của tỉnh Bình Dƣơng. Trong những năm gần đây tốc độ tăng

trƣởng kinh tế luôn ở mức cao, cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hƣớng công nghiệp –

dịch vụ - nông nghiệp. Bên cạnh việc phát triển các khu công nghiệp diễn ra nhanh

chóng thì Bến Cát đang phải đối mặt với nhiều vấn đề ô nhiễm môi trƣờng bức xúc.

Trên cơ sở triển khai các phƣơng pháp nghiên cứu chính nhƣ: Tính toán khả năng chịu

tải, AQI, WQI, dự báo diễn biến trên cơ sở hệ số tải lƣợng, phân tích SWOT...Đề tài

đã thực hiện các nội dung: Đánh giá hiện trạng vấn đề môi trƣờng tại các khu công

nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát; Dự báo những vấn đề môi trƣờng phát sinh do hoạt

động các Khu công nghiệp, Cụm công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát đến năm

2020, 2025; Từ những cơ sở trên, xây dựng các giải pháp lồng ghép các quan tâm về

môi trƣờng trong quy hoạch phát triển các khu công nghiệp trên địa bàn nhằm tăng

cƣờng hiệu quả quản lý môi trƣờng đối với các Khu Công nghiệp, cụm Công nghiệp

trên địa bàn thị xã Bến Cát.

Kết quả nghiên cứu cho thấy lƣợng thải gia tăng do hiện trạng hoạt động và quy hoạch

phát triển khu công nghiệp trên địa àn là khá cao. Hai con sông chính trên địa bàn là

sông Thị Tính, sông Sài Gòn mặc dù vẫn còn khả năng tiếp nhận nƣớc thải nhƣng là

khá thấp, đặc biệt sông Thị Tính hết khả năng tiếp nhận dinh dƣỡng, sông Sài Gòn hết

khả năng tiếp nhận hữu cơ. Cần có các giải pháp đồng bộ trong phát triển các KCN để

đảm bảo phát triển công nghiệp bền vững.

Từ khóa: Khu công nghiệp, cụm công nghiệp, Ô nhiễm môi trƣờng, Quản lý môi

trƣờng

v

ABSTRACT

Ben Cat town belongs to the urban area of South Binh Duong, in the urban and

industrial development planning of Binh Duong province. In recent years, the

economic growth rate has always been high, the economic structure has shifted in the

right direction of industry - service - agriculture. Besides developing industrial parks

quickly, Ben Cat is facing many pressing environmental pollution issues.

On the basis of implementing the main research methods such as load bearing

calculation, AQI, WQI, forecasting developments on the basis of load factor, SWOT

analysis ... The subject has done the content : Assessing the current status of

environmental issues in industrial parks in Ben Cat town; Forecasting environmental

problems arising from the operation of industrial parks, industrial clusters in Ben Cat

town to 2020, 2025; From the above bases, develop solutions to integrate

environmental concerns in the development planning of industrial parks in the area in

order to enhance the effectiveness of environmental management for industrial parks

and industrial clusters. in Ben Cat town.

The research results show that the amount of waste increased due to the current status

of operation and industrial zone development plan in the area is quite high. The two

main rivers in the area are Thi Tinh River and Saigon River, although it is still capable

of receiving wastewater, but it is quite low, especially the Thi Tinh River, which is

unable to receive nutrition and the Saigon River is unable to continue Get organic.

Synchronous solutions in the development of IPs are needed to ensure sustainable

industrial development.

Keywords: Industrial zones, industrial clusters, Environmental pollution,

Environmental management

vi

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của ản thân tôi. Các kết quả nghiên

cứu và các kết luận trong luận văn là trung thực, không sao chép từ ất kỳ một nguồn

nào và dƣới ất kỳ hình thức nào. Việc tham khảo các nguồn tài liệu (nếu có) đã đƣợc

thực hiện trích dẫn và ghi nguồn tài liệu tham khảo đúng quy định.

Học viên

Lê Thị Hiền

vii

MỤC LỤC

DANH MỤC HÌNH ẢNH.............................................................................................x

DANH MỤC BẢNG BIỂU.......................................................................................xivi

MỤC LỤC...................................................................................................................vii

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.....................................................................................xiv

1. Đặt vấn đề...............................................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu ...............................................................................................2

3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................2

3.1 Đối tƣợng nghiên cứu..............................................................................................2

3.2 Phạm vi nghiên cứu.................................................................................................2

4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn.................................................................................3

4.1 Ý nghĩa khoa học.....................................................................................................3

CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN ..........................................................................................4

1.1 Một số vấn đề về quy hoạch phát triển công nghiệp ...............................................4

1.2 Một số nghiên cứu lồng ghép vấn đề môi trƣờng trong quy hoạch phát triển.................5

1.2.1 Một số nghiên cứu ngoài nƣớc .............................................................................5

1.2.2 Một số nghiên cứu trong nƣớc............................................................................10

1.3 Giới thiệu địa bàn nghiên cứu...............................................................................12

1.3.1 Tổng quan về điều kiện tự nhiên thị xã Bến Cát................................................12

1.3.2 Tổng quan về điều kiện kinh tế - xã hội thị xã Bến Cát.....................................17

1.3.2.1 Tăng trƣởng kinh tế .........................................................................................17

1.3.2.3 Phát triển công nghiệp ...................................................................................19

CHƢƠNG 2 NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...............................28

2.1 Nội dung nghiên cứu .............................................................................................28

2.2 Phƣơng pháp nghiên cứu ......................................................................................29

2.2.1 Phƣơng pháp Điều tra, thu thập số liệu...............................................................29

2.2.2 Phƣơng pháp xử lý số liệu ..................................................................................29

2.2.3 Phƣơng pháp đánh giá thực trạng môi trƣờng thông qua bộ chỉ số AQI và WQI .....30

2.2.4 Phƣơng pháp dự báo tải lƣợng ô nhiễm..............................................................35

viii

2.2.5 Phƣơng pháp tính toán khả năng tiếp nhận nƣớc thải ........................................37

2.2.6 Phƣơng pháp phân tích SWOT...........................................................................37

CHƢƠNG 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ......................................40

3.1 Những vấn đề môi trƣờng phát sinh do hiện trạng phát triển công nghiệp. ...........40

3.1.1 Hiện trạng phát triển công nghiệp.......................................................................40

3.1.1.1 Diện tích đất CN và phân bố đất CN trên địa bàn TX Bến Cát........................40

3.1.2 Những vấn đề môi trƣờng...................................................................................41

3.1.2.1Chất thải rắn – chất thải nguy hại .....................................................................41

3.1.2.2 Nƣớc thải công nghiệp.....................................................................................46

3.1.2.3Ô nhiễm nƣớc mặt............................................................................................49

3.1.2.4Ô nhiễm không khí ...........................................................................................65

3.2 Dự áo những vấn đề môi trƣờng phát sinh..........................................................70

3.2.1 Quy hoạch công nghiệp đến năm 2020 và dự báo tầm nhìn đến năm 2025 .......70

3.2.2 Dự áo lƣu lƣợng, tải lƣợng nƣớc thải................................................................71

3.2.3 Dự báo tổng tải lƣợng Khí thải...........................................................................75

3.2.4 Dự báo khối lƣợng chất thải rắn .........................................................................76

3.2.5 Đánh giá khả năng tiếp nhận nƣớc thải của nguồn nƣớc ....................................80

V.1. Tính toán tải lƣợng tối đa hiện có trong nguồn nƣớc 81

V.2. Tính toán tải lƣợng thông số ô nhiễm hiện có trong nguồn nƣớc 82

V.3. Tính toán tải lƣợng của thông số ô nhiễm có trong nƣớc thải 83

V.4. Tính toán khả năng tiếp nhận, sức chịu tải của nguồn nƣớc 84

3.3.1 Phân tích SWOT.................................................................................................86

3.3.1.1 Điểm mạnh (Strenghts)....................................................................................87

3.3.1.2 Điểm yếu (Weakness)......................................................................................88

3.3.1.3 Cơ hội (Opportunities).....................................................................................90

3.3.1.4 Thách thức (Threats) .......................................................................................91

3.3.2 Các chiến lƣợc kết hợp .......................................................................................94

3.3.3 Đề xuất các giải pháp lồng ghép các quan tâm MT trong PT công nghiệp .........96

3.3.3.1 Nhóm giải pháp về cơ chế chính sách..............................................................96

3.3.3.2 Nhóm giải pháp về đội ngũ cán ộ, nhân viên .................................................98

ix

3.3.3.3 Nhóm giải pháp về kinh tế...............................................................................98

3.3.3.4 Nhóm giải pháp về tổ chức thực hiện ..............................................................99

3.3.3.5 Nhóm giải pháp về công tác tuyên truyền, giáo dục ...................................... 101

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ................................................................................... 102

1.Kết Luận................................................................................................................. 102

2. Kiến Nghị.............................................................................................................. 103

TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................................... 104

LÝ LỊCH TRÍCH NGANG....................................................................................... 107

x

DANH MỤC HÌNH ẢNH

Hình 1.1 Bản đồ hành chính thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng....................................13

Hình 1.2 Mạng lƣới sông suối trên địa bàn thị xã Bến Cát..........................................15

Hình 1.3 Tốc độ tăng trƣởng kinh tế thị xã Bến Cát giai đoạn 2011-2016 [17]...........17

Hình 1.4 Tỷ lệ đóng góp của các ngành theo giá trị sản xuất 2011-2016 [17].............18

Hình 1.5 Tỷ lệ thành phần dân cƣ giai đoạn 2014-2015..............................................19

Hình 1.6 Tỷ lệ tăng trƣởng công nghiệp giai đoạn 2011-2015 [19].............................20

Hình 3.1 Biện pháp phân loại và thu gom CTR công nghiệp thông thƣờng ................42

Hình 3.2 Mô hình thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn công nghiệp................43

Hình 3.3 Chất lƣợng nƣớc thải của một số KCN trên địa bàn thị xã Bến Cát (2015)..47

Hình 3.4 Chất lƣợng nƣớc thải của một số KCN trên địa bàn thị xã Bến Cát (2016).47

Hình 3.5 Chất lƣợng nƣớc thải của một số DN trong KCN TX Bến Cát năm 2014 ....48

Hình 3.6 Chất lƣợng nƣớc thải của một số DN trong KCN TX Bến Cát năm 2015 ....48

Hình 3.7 Chất lƣợng nƣớc thải của một số DN trong KCN TX Bến Cát năm 2016 ....49

Hình 3.8 Biểu diễn pH trong nƣớc mặt sông Thị Tính ( 2011-2016)...........................54

Hình 3.9 Biểu diễn nồng độ chất rắn lơ lửng (SS) trong nƣớc mặt sông Thị Tính .....54

Hình 3.10 Biểu diễn hàm lƣợng DO trong nƣớc mặt sông Thị Tính (2011-2016)......54

Hình 3.11 Biểu diễn hàm lƣợng BOD5 trong nƣớc mặt sông Thị Tính (2011-2016).55

Hình 3.12 Biểu diễn hàm lƣợng COD trong nƣớc mặt sông Thị Tính.........................55

Hình 3.13 Biểu diễn hàm lƣợng NH3 trong nƣớc mặt sông Thị Tính (2011-2016).....55

Hình 3.14 Biểu diễn hàm lƣợng Nitrat trong nƣớc mặt sông Thị Tính (2011-2016) ...56

Hình 3.15 Biểu diễn độ pH trong nƣớc mặt sông Sài Gòn (2012-2016)......................59

Hình 3.16 Biểu diễn nồng độ chất rắn lơ lửng (SS) trong nƣớc mặt sông Sài Gòn .....60

Hình 3.17 Biểu diễn hàm lƣợng DO trong nƣớc mặt sông Sài Gòn (2012-2016)........60

Hình 3.18 Biểu diễn hàm lƣợng BOD5 trong nƣớc mặt sông Sài Gòn (2015-2016) ...60

Hình 3.19 Biểu diễn hàm lƣợng COD trong nƣớc mặt sông Sài Gòn (2012-2016) .....61

Hình 3.20 Biểu diễn hàm lƣợng NH3 trong nƣớc mặt sông Sài Gòn (2012-2016)......61

Hình 3.21 Biểu diễn hàm lƣợng Nitrat trong nƣớc mặt sông Sài Gòn (2012-2016) ....61