Nghiên cứu đa hình gen Emloi liên quan tới biến chứng thận của bệnh nhân tiểu đường đang điều trị tại Trung tâm y tế huyện Đồng Hỷ - Thái Nguyên

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC

CAO ĐỨC HOÀNG ANH

NGHIÊN CỨU ĐA HÌNH GEN EMLO1 LIÊN QUAN TỚI

BIẾN CHỨNG THẬN CỦA BỆNH NHÂN TIỂU ĐƯỜNG

ĐANG ĐIỀU TRỊ TẠI TRUNG TÂM Y TẾ

HUYỆN ĐỒNG HỶ - THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ SINH HỌC ỨNG DỤNG

THÁI NGUYÊN, 2019

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC

CAO ĐỨC HOÀNG ANH

NGHIÊN CỨU ĐA HÌNH GEN EMLO1 LIÊN QUAN TỚI

BIẾN CHỨNG THẬN CỦA BỆNH NHÂN TIỂU ĐƯỜNG

ĐANG ĐIỀU TRỊ TẠI TRUNG TÂM Y TẾ

HUYỆN ĐỒNG HỶ - THÁI NGUYÊN

Chuyên ngành: CÔNG NGHỆ SINH HỌC

Mã số: 8 42 02 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ SINH HỌC ỨNG DỤNG

Cán bộ hướng dẫn khoa học:

1. TS. Nguyễn Thị Kim Cúc

2. TS. Bùi Thị Thu Hương

THÁI NGUYÊN, 2019

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là nghiên cứu của tôi dưới sự hướng dẫn của TS.

Nguyễn Thị Kim Cúc và TS. Bùi Thị Thu Hương. Các kết quả trình bày trong

luận văn là trung thực và chưa được ai công bố trong bất kỳ công trình nào

khác. Mọi trích dẫn trong luận văn đều ghi rõ nguồn gốc. Mọi sự giúp đỡ của

cá nhân, tập thể đều được ghi nhận trong lời cảm ơn.

Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về những điều đã cam đoan ở trên.

Thái Nguyên, ngày 18 tháng 12 năm 2019

Tác giả

Cao Đức Hoàng Anh

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong suốt quá trình học tập và thực hiện luận văn thạc sỹ chuyên

ngành Công nghệ Sinh học tại Trường Đại học Khoa học, Đại học Thái

Nguyên tôi đã luôn nhận được sự giúp đỡ ủng hộ của các thầy, cô giáo, bạn,

đồng nghiệp, cơ quan nơi tôi đang công tác và gia đình.

Trước tiên tôi xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Nguyễn Thị Kim Cúc

– người đã tận tình hướng dẫn, luôn sát cánh bên tôi, động viên tôi, cổ vũ tôi

vượt qua những lần thất bại, truyền đạt những kiến thức và kinh nghiệm quý

báu để tôi hoàn thành luận văn này.

Tôi cũng xin trân trọng cảm ơn TS. BS. Bùi Thị Thu Hương, Trưởng

khoa Sinh học phân tử Bệnh viện Đa khoa Trung ương Thái Nguyên đã hết

lòng ủng hộ, giúp đỡ tôi thực hiện luận văn này.

Bên cạnh đó, tôi xin tỏ lòng biết ơn đến các thầy, cô giáo trong khoa

Công nghệ Sinh học đã truyền thụ những kiến thức, trang bị cho tôi những

hành trang để có thể thực hiện luận văn thuận lợi.

Xin cảm ơn các thầy cô làm việc tại các phòng ban liên quan của

trường Đại học Khoa học, Đại học Thái Nguyên luôn tận tình giúp đỡ tôi

trong việc hoàn tất các thủ tục để học tập cũng như thủ tục để bảo vệ luận văn.

Xin tỏ lòng biết ơn tới thầy TS Nguyễn Phú Hùng – trưởng khoa Công

nghệ Sinh học – Trường Đại học Khoa học Thái Nguyên đã giúp đỡ tôi trong

quá trình học tập và nghiên cứu.

Xin gửi lời biết ơn đến ban giám đốc Trung tâm y tế Đồng Hỷ, Thái

Nguyên đã tạo điều kiện cho tôi được học tập và tạo thời gian cho tôi thực

hiện đề tài luận văn này.

Xin cảm ơn sâu sắc tới Bs Lường Thị Phương Liên, Bs Phan Văn

Thắng phòng khám và điều trị tiểu đường - Trung tâm y tế Đồng Hỷ - Thái

Nguyên đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi thu thập thông tin từ bệnh án cũng như từ

người bệnh góp phần thực hiện hiệu quả đề tài nghiên cứu.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

iii

Xin gửi lời biết ơn tới 150 bệnh nhân đã tận tình ủng hộ tôi trong quá

trình lấy mẫu mẫu thực hiện đề tài, các bác bệnh nhân đã luôn ủng hộ để việc

lấy mẫu thực hiện đề tài của tôi được thuận lợi nhất.

Luận văn của tôi được hoàn thành nhờ một phần không nhỏ của TS Lê

Thị Thanh Hương – Giảng viên Trường Đại học Khoa học Thái Nguyên, qua

đây cho tôi gửi lời biết ơn sâu sắc tới cô.

Nghiên cứu này thuộc chuyên ngành Công nghệ Sinh học - Trường Đại

học Khoa học Thái Nguyên, có mã số đề tài: 8 42 02 01

Cuối cùng tôi xin gửi lời biết ơn đến cha, mẹ, gia đình, đồng nghiệp đã

luôn ủng hộ, cổ vũ động viên tôi học tập. Trong quá trình thực hiện luận văn

do còn hạn chế về kinh phí thực hiện đề tài, kinh nghiệm cũng như trình độ

chuyên môn nên không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận được ý

kiến quý báu của các thầy cô, các nhà khoa học, các bạn học viên cùng các

bạn đồng nghiệp để luận văn của tôi thêm hoàn thiện.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Thái Nguyên, ngày 18 tháng 12 năm 2019

Tác giả

Cao Đức Hoàng Anh

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

iv

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN..................................................................................................ii

MỤC LỤC.......................................................................................................iv

CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN...........................................vii

DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ...............................................................viii

DANH MỤC CẤC HÌNH..............................................................................ix

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1. Lý do chọn đề tài........................................................................................ 1

2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................... 2

3. Nội dung nghiên cứu .................................................................................. 2

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU........................................................ 3

1.1. Bệnh tiểu đường (Tiểu đường) ................................................................ 3

1.1.1. Sơ lược lịch sử nghiên cứu bệnh tiểu đường ......................................... 3

1.1.3. Một số yếu tố nguy cơ và nguyên nhân làm tăng tiểu đường ................ 5

1.1.4. Các phương pháp xét nghiệm chẩn đoán tiểu đường............................. 6

1.2. Các biến chứng nguy hiểm của tiểu đường .............................................. 9

1.2.1. Biến chứng cấp tính............................................................................ 10

1.2.2 Biến chứng mạn tính............................................................................ 10

1.3. Tình hình bệnh tiểu đường trên thế giới và Việt Nam............................ 13

1.3.1. Trên thế giới....................................................................................... 13

1.3.2. Tại Việt Nam...................................................................................... 14

1.4. Sự nguy hiểm của biến chứng tiểu đường liên quan đến thận ................ 15

1.4.1. Dịch tễ học và chẩn đoán biến chứng tiểu đường thận ........................ 15

1.4.2. Chẩn đoán xác định ............................................................................ 16

1.4.3. Biến chứng tiểu đường thận liên quan đến sự đa hình của gen ELMO1.. 19

1.5. Đa hình đơn nucleotide.......................................................................... 20

1.5.1. Đa hình đơn nucleotide và các phương pháp nghiên cứu .................... 20

1.5.2. Ứng dụng và tầm quan trọng của đa hình đơn nucleotide ................... 21