Nghiên cứu chiết tách phẩm nhuộm màu annatto theo độ chín của hạt điều nhuộm ở gia lai

1

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

-----------------

BÙI THỊ MỸ LỆ

NGHIÊN CỨU CHIẾT TÁCH PHẨM

NHUỘM MÀU ANNATTO THEO ĐỘ CHÍN

CỦA HẠT ĐIỀU NHUỘM Ở GIA LAI

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC

Đà Nẵng – Năm 2012

2

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

BÙI THỊ MỸ LỆ

NGHIÊN CỨU CHIẾT TÁCH PHẨM

NHUỘM MÀU ANNATTO THEO ĐỘ CHÍN

CỦA HẠT ĐIỀU NHUỘM Ở GIA LAI

Chuyên ngành: Hóa hữu cơ

Mã số: 60 44 27

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC

Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. ĐÀO HÙNG CƯỜNG

Đà Nẵng – Năm 2012

3

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi.

Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được

công bố trong bất kỳ công trình nào khác.

Tác giả luận văn

Bùi Thị Mỹ Lệ

4

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

AAS : Quang phổ hấp thụ nguyên tử

D : Mật độ quang

Kt : Kết tủa

Tỉ lệ R/L : Tỉ lệ nguyên liệu rắn/dung môi lỏng

UV-Vis : Phổ tử ngoại khả kiến

IR : Phổ hồng ngoại

5

DANH MỤC CÁC BẢNG

Số hiệu

bảng

Tên bảng Trang

1.1 Một số hợp chất dễ bay hơi trong dịch chiết annatto 11

1.2 Một số giá trị sử dụng của lá và hạt cây điều nhuộm 21

3.1 Độ ẩm của các loại hạt điều nhuộm 45

3.2 Hàm lượng tro trong các loại hạt điều nhuộm 46

3.3

Hàm lượng một số kim loại trong hạt điều nhuộm mẫu

1-4

47

3.4

Mật độ quang theo tuổi của 4 mẫu hạt điều trong dung

môi nước

48

3.5

Mật độ quang theo tuổi của 4 mẫu hạt điều trong dung

môi NaOH

49

3.6

Ảnh hưởng nồng độ dung dịch NaOH đến phần trăm

chất kết tủa có màu

50

3.7

Ảnh hưởng của thể tích NaOH đến phần trăm chất kết

tủa có màu

52

3.8

Ảnh hưởng của thời gian đến phần trăm chất kết tủa có

màu trong NaOH

53

3.9

Ảnh hưởng của nhiệt độ chiết đến phần trăm chất kết

tủa có màu

55

3.10 Các nhóm chức trong phổ IR của bixin 58

3.11 Bảng hàm lượng một số kim loại trong mẫu annatto thô 61

6

DANH MỤC CÁC HÌNH

Số hiệu

hình

Tên hình Trang

1.1 Cây điều nhuộm ở thời điểm ra trái non 5

1.2 Hoa cây điều nhuộm 7

1.3 Quả cây điều nhuộm 7

1.4 Hạt cây điều nhuộm 7

1.5 Chất màu annatto được chiết tách từ hạt điều nhuộm 19

1.6 Một số loại thực phẩm ăn nhanh dùng phẩm màu

annatto

25

1.7 Phomat, kẹo và bánh sử dụng phẩm màu annatto 26

1.8 Dược phẩm và mỹ phẩm sử dụng phẩm màu annatto 26

1.9 Màu điều sử dụng trong chế biến làm màu cho món ăn 26

2.1 Cây điều nhuộm Gia Lai 32

2.2 Mẫu quả điều nhuộm được hái và phân loại theo độ

chín của quả

33

2.3 Mẫu hạt điều nhuộm được phân loại theo độ chín của

quả

34

2.4 Bộ chưng ninh 41

2.5 Sơ đồ quy trình chiết tách phẩm màu annatto 44

3.1 Phổ UV – Vis hấp thụ chất màu trong dung môi

nước của hạt điều nhuộm

48

3.2 Phổ UV – Vis hấp thụ chất màu trong dung môi

NaOH của hạt điều nhuộm

49

7

Số hiệu

hình

Tên hình Trang

3.3 Đồ thị biểu diễn kết quả sự phụ thuộc hàm lượng chất

kết tủa có màu thu được vào nồng độ NaOH

51

3.4 Đồ thị biểu diễn kết quả sự phụ thuộc hàm lượng chất

kết tủa có màu thu được vào thể tích NaOH

52

3.5 Đồ thị biểu diễn kết quả sự phụ thuộc hàm lượng chất

màu thu được vào thời gian chiết

54

3.6 Đồ thị biểu diễn kết quả sự phụ thuộc hàm lượng chất

Kết tủa có màu thu được vào nhiệt độ

56

3.7 Kết tủa khi chưa lọc và khi đã lọc lọc 57

3.8 Phổ hồng ngoại IR của phẩm màu annatto thô 59

3.9 Kết tủa có màu chiết trong dung môi NaOH 60

3.10 Kiểm tra độ tan của màu annatto trong etanol và trong

dung dịch kiềm

60

3.11 Phổ hấp thụ UV –Vis của cao màu annatto 61

3.12 Phổ hấp thụ UV –Vis của mẫu annatto thô với dung môi

NaOH

62