Nghiên cứu chế độ khử trùng và môi trường nuôi cấy khởi động mẫu củ cây hoa huệ (Polianthes tuberosa L)

Nguyễn Thị Thu Huyền và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 93(05): 123 - 126

123

NGHIÊN CỨU CHẾ ĐỘ KHỬ TRÙNG VÀ MÔI TRƯỜNG NUÔI CẤY KHỞI

ĐỘNG MẪU CỦ CÂY HOA HUỆ (Polianthes tuberosa L)

Nguyễn Thị Thu Huyền

*

, Vũ Thanh Sắc, Bùi Thị Hoạt

Trường Đại học Khoa học- ĐH Thái Nguyên

TÓM TẮT

Mẫu củ cây hoa huệ được khử trùng bằng các hoá chất chính là HgCl2 và javen ở các nồng độ và

thời gian khác nhau. Sau khi khử trùng, mẫu được cấy trên môi trường tạo chồi (có bổ sung

saccaroza và BAP với hàm lượng khác nhau) và được cấy trên môi trường tạo mô sẹo (có bổ sung

auxin với các loại và nồng độ khác nhau). Các kết quả thu được như sau: 1. Chế độ khử trùng thích

hợp nhất cho mẫu củ hoa huệ là HgCl2 0,2% trong 15 phút kết hợp với javen 15% trong vòng 10

phút; 2. Môi trường có bổ sung 30g/l saccaroza và 5mg/l BAP là thích hợp cho tái sinh chồi trực

tiếp từ các mắt ngủ; 3. Môi trường có bổ sung 1,5 mg/l2,4D là thích hợp nhất cho tạo mô sẹo từ

mẫu củ cây hoa huệ.

Từ khoá: Cây hoa huệ, khử trùng, nuôi cấy khởi động, mẫu củ, mô sẹo

MỞ ĐẦU

*

Từ xa xưa con người đã biết đến tác dụng

chữa bệnh của hoa huệ, củ hoa huệ được dùng

làm thuốc trị liệu và chế ra các loại dầu thơm.

Bên cạnh đó, giá trị thẩm mỹ của hoa huệ

được nhiều người quan tâm, hoa huệ tượng

trưng cho sự trong sạch và thanh tao nên rất

được ưa chuộng trong các dịp lễ tết [1] [4]. Ở

nước ta, cây hoa huệ được trồng chủ yếu tại

miền Bắc và Nam Trung bộ. Hoa huệ là cây

trồng chính và đem lại thu nhập khá cao cho

người dân. Tuy nhiên, trong những năm gần

đây, bệnh hại trên cây hoa huệ xuất hiện

nhiều, đặc biệt trong đó có một bệnh rất khó

trị là bệnh chai bông. Tác nhân gây bệnh hiện

vẫn chưa xác định được. Bệnh xuất hiện trên

diện rộng làm ảnh hưởng đến năng suất và

phẩm chất hoa [2].

Hiện nay, nhân giống cây hoa huệ chủ yếu là

phương pháp truyền thống, sủ dụng phương

pháp này rất dễ lây lan các mầm bệnh có sẵn

trong củ, làm cho năng suất và diện tích trồng

hoa huệ hàng năm không ổn định, phẩm chất

hoa kém, giống ngày càng thoái hóa [2] [4].

Nhằm góp phần khắc phục những khó khăn

trong sản xuất giống hoa huệ, chúng tôi đã

tiến hành nghiên cứu môi trường nuôi cấy in

vitro cây hoa huệ làm cơ sở bước đầu cho

việc hình thành quy trình nhân giống in vitro.

Trong bài báo này, chúng tôi giới thiệu một

*

Tel: 0984 373161

số kết quả nghiên cứu bước đầu về chế độ

khử trùng, môi trường tái sinh trực tiếp chồi

và môi trường tạo mô sẹo từ mẫu củ của cây

hoa huệ.

VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU

Vật liệu: Cây hoa huệ (Polianthes tuberosa

L.) do Trung tâm Giống cây trồng Thái

Nguyên cung cấp.

Phương pháp khử trùng mẫu: Củ hoa huệ

được rửa sạch, ngâm trong nước xà phòng

loãng 30 phút rồi rửa lại dưới vòi nước chảy 5

phút. Trong box cấy, mẫu được tráng bằng

cồn 70% thời gian 1 phút rồi khử trùng với

HgCl2, javen ở các nồng độ và khoảng thời

gian khác nhau. Cuối cùng, mẫu được tráng

lại bằng nước cất vô trùng 3 lần sau đó cắt

thành các mảnh nhỏ và cấy lên môi trường.

Phương pháp bố trí thí nghiệm: Các thí

nghiệm được tiến hành trên môi trường MS

có cải tiến, bổ sung 6,5 g/l aga.

KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN

Ảnh hưởng của HgCl2, javen đến hiệu quả

khử trùng củ hoa huệ

Chúng tôi tiến hành nghiên cứu hiệu quả khử

trùng của HgCl2 với nồng độ là 0,1% và 0,2%

ở các mức thời gian khác nhau đối với mẫu củ

của hoa huệ. Ngoài ra, để tăng hiệu quả khử

trùng mẫu, chúng tôi tiến hành khử trùng kết

hợp giữa HgCl2 và javen ở các nồng độ khác

nhau với các mức thời gian khác nhau. Sau 3

tuần theo dõi kết quả thể hiện ở bảng 1.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn