Nghiên cứu bài học- một cách tiếp cận phát triển năng lực nghề nghiệp của giáo viên

ghiei cdu •Khoa hoc Gido due

NGHIE N CU U BA I HOC - MO T CAC H TIE P CA N

PHA T TRIE N NAN G Llf C NGH E NGHIE P CU A GIAO VIE N

• TS. VO TH! SON

Dai hoc Sir pham Ha Npi

• NGUYINDUAN

Dai hpc Sir pham - Dai hpc Hue

Nan g life nghe nghiep cua giao vien (GV) co

anh hudng quyet dinh den ket qua hpc tap

cua hpc sinh (HS). Cai tien chat lupng day va

hpc 6 tUng bai hpc neu dupe gan ket vdi boi

dUPng nang Idc cua GV se dam bao hieu qua

giao due (GD) nhieu mat. Bai viet nay se de cap

den each tiep can phat then nang luc nghe

nghiep cua GV thong qua nghien cUu cai tien

day hpc cac bai hpc cu the tai cac trudng, da

dupe sd dung thanh cong d nhieu noi tren the

gidi va d mpt sd trudng hpc d Viet Nam.

1. Nghien cdu bai hoc la gi?

Thuat ngd nghien cdu bai hpc (NCBH)

(tieng Anh la Lesson Study hoac Lesson

Research) ddpc chuyen td nguyen nghTa tieng

Nhat (jugyou kenkyuu) [7]. Thuat ngd NCBH cd

nguon gdc trong lich sd GD Nhat Ban, tU thdi

Meiji (1868 -1912), nhd mpt bien phap de nang

cao nang Idc nghe nghiep cua GV thong qua

nghien cdu cai tien cac hoat dpng day hpc cac

bai hpc cu the. Cho den nay, NCBH dddc xem

nhd mpt mo hinh hay mpt each tiep can ve phat

then nang Idc nghe nghiep cua GV. Oe hieu ve

NCBH chung ta se xem xet mpt so dac diem co

ban cua nd.

1. Muc tieu cua NCBH la cai tien, ddi mdi

thUc tien day hpc cua GV trong tUng bai hpc cu

the cua chuong trinh. Fernandez va Yoshida

(2004) chi ra rang NCBH thu hut cac GV vao cai

tien chat Idpng day cua hp va lam phong phu

kinh nghiem cua hp ve viec hpc cua HS. Vi the,

NCBH gan vdi thdc tiin day hpc tren Idp va ket

qua mang lai la chat Idpng hpc tap cua HS td't

hon. Stigler va Hiebert (1999) nhan manh rang

sd thanh cdng cua NCBH dupe do bang viec hpc

cua GV , gin vdi viec ddi mdi phuong phap day

d tdng bai hpc (day hpc vi md). Lewis, Perry va

Hurd (2004) da viet NCBH khdng phai chi la

viec cai tien mpt bai hpc, nd la viec xay ddng

nhdng con dddng de cai tien khong ngdng viec

day hpc (tr. 18). Dieu dd cho thay, NCBH khdng

don thuan chi la viec thuc hien mpt bai hpc cho

that td't ma NCBH doi hdi mpt tu tudng khoa hpc

de lam chd dda cho nhdng cai tien dd. Do vay,

NCBH mang lai sd trddng thanh, sd phat then

cho GV. Hon nda, NCBH ket gan thdc tiin vdi li

thuyet. Theo AFT (American Federation of

Teachers - Hpi giao chUc Hoa Ky, www.aft.org),

trong tam chinh cua NCBH la hieu each HS hpc

va each HS tu duy, suy nghT. Dieu dd cho thay

sd phat then nghe nghiep cua GV thdng qua

NCBH thUc chat la cai tien day (dda tren CO sd

hieu biet ve viec hpc cua HS) de lam cho each

hpc va each tu duy cua HS trd nen dung dan va

hieu qua hon.

2. NCBH dupe thdc hien dudi sd hpp tac cua

cac nhdm GV trong trudng hay cum trudng (cd

the cd sd hd trp tU cac chuyen gia GD tU ben

ngoai). Ngudi ta nhan manh ring viec cii tien

thUc tien day hpc trong tung Idp hpc khdng phii

la dupe thUc hien ddn le ma la sd phd'i hpp cua

mpt nhdm GV vdi nhau, tuy theo chu de ma GV

lua chpn de cai tien day hpc cua minh.

Trong qua trinh NCBH, nhdm GV se cung

nhau thiet ke ke hoach bai hpc, td chUc quan sat

gid day cua nhau, cung chia se, trao ddi vdi

nhau ve nhdng dieu quan sat dddc trong gid hpc

va dda ra nhan xet ve tac dpng cua nhdng Idi

giang giii, cac cau hdi, cac nhiem vu ma GV dda

ra cho HS cung nhau rut kinh nghiem va dieu

chinh ke hoach bai hpc, npi dung va phddng

phap day hpc .. de bai hpc ddpc thdc hien d cac

Idp khac tot hon. Vi the, trong NCBH cd nhdng

budi lam viec cua nhdm GV, nhdng gid day cd

nhieu ngddi dd, nhdng quan sat dddc thiet ke va

thdc hien trong gid hpc, nhdng trao ddi sau gid

day. Cac tac gia cung lap luan ring qua trinh GV

cung lam viec vdi nhau dd lam cho kien thdc ve

KHGD so 52, thdng 1 - 2010 45