Ngân hàng trung ương điều tiết quan hệ cung cầu tiền tệ

Lêi nãi ®Çu

TiÒn tÖ lµ nh÷ng ph¹m trï kinh tÕ g¾n liÒn víi nÒn s¶n suÊt vµ lu th«ng

hµng ho¸. Nã cã vai trß quan träng thóc ®Èy qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi

cña mçi quèc gia, còng nh trªn ph¹m vi quèc tÕ; ®Æc biÖt trong nÒn kinh tÕ thÞ tr￾êng nÒn kinh tÕ ®îc tiÒn tÖ ho¸ cao ®é.

Trong nÒn kinh tÕ tiÒn tÖ lµ ph¬ng tiÖn trao ®æi khi nã ®îc dïng ®Ó mua

b¸n hµng ho¸, dÞch vô, hoÆc thanh to¸n c¸c kho¶n nî c¶ trong vµ ngoµi níc. ViÖc

dïng tiÒn lµm ph¬ng tiÖn trao ®æi ®· n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña nÒn kinh

tÕ, bëi nã ®· tiÕt kiÖm ®îc c¸c chi phÝ qu¸ lín trong qu¸ tr×nh trao ®æi trùc tiÕp

(hµng ®æi hµng). trong nÒn kinh tÕ trao ®æi trùc tiÕp hµng ®æi hµng, c¸c chi phÝ

giao dÞch thêng rÊt cao. Bëi v×, ngêi mua ngêi b¸n ph¶i t×m ®îc nh÷ng ngêi trïng

hîp víi m×nh vÒ nhu cÇu trao ®æi, thêi gian trao ®æi, kh«ng gian trao ®æi. Qu¸

tr×nh trao ®æi chØ ®îc diÔn ra khi cã sù phï hîp ®ã. TiÒn tÖ lµ m«i giíi trung gian

trong trao ®æi ®· hoµn toµn kh¾c phôc ®îc c¸c h¹n chÕ ®ã cña qu¸ tr×nh trao ®æi

trùc tiÕp. Ngêi cã hµng b¸n lÊy tiÒn, sau ®ã sÏ mua ®îc hµng mµ hä cÇn. Bëi vËy,

ngêi ta coi tiÒn nh thø dÇu mì b«i tr¬n, cho phÐp nÒn kinh tÕ ho¹t ®éng tr«i ch¶y

h¬n, khuyÕn khÝch chuyªn m«n ho¸ vµ ph©n c«ng lao ®éng

§Ò ¸n ®îc hoµn thiÖn nhê sù gióp ®ì cña PGS. TS Lª §øc L÷ em xin ch©n

thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy ®Ó em hoµn thµnh ®Ò ¸n nµy

1

néI DUNG

I. cÇu tiÒn

1.1. Nh÷ng lý do giao dÞch

Chóng ta biÕt r»ng mäi ngêi gi÷ tiÒn bëi hä muèn sö dông nã nh mét ph¬ng

tiÖn trao ®æi, mét sù dù tr÷ gi¸ trÞ, mét ®¬n vÞ tÝnh to¸n vµ mét ph¬ng tiÖn tr¶ gãp.

C¸c hé gia ®×nh vµ c¸c nhµ kinh doanh cÇc bao nhiªu tiÒn? Nhu cÇu vÒ tiÒn,

gièng nh c¸c tµi s¶n kh¸c, ph¶n ¸nh sù trao ®æi vµ nh÷ng quyÕt ®Þnh vÒ sù ph©n

bæ danh môc vè ®Çu t. Mét ngêi dïng tiÒn (tiÒn mÆt, tiÒn göi sÐc vµ nh÷ng vËt

thay thÕ t¬ng tù kh¸c) phÇn lín lµ ®Ó tiÕn hµnh nh÷ng th¬ng vô. V× lý do ®ã lîng

cÇu vÒ tiÒn phô thuéc vµo phÇn gi¸ trÞ cña th¬ng vô mong muèn. Hé gia ®×nh vµ

nhµ kimh doanh ph©n phèi c¸c nguån lùc cña hä trªn c¸c tµi s¶n tiÒn tÖ vµ c¸c tµi

s¶n phi tiÒn. Khi ®a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh nµy hä tÝnh ®Õn lîi nhuËn mong muèn

trªn tµi s¶n, rñi ro, tÝnh láng vµ nh÷ng ®Æc tÝnh th«ng tin cña nh÷ng tµi s¶n ®ã.

1.1.1. Lîng tiÒn thùc tÕ:

Mét vai trß quan träng cña ®ång tiÒn lµ ®Ó gióp nh÷ng giao dÞch mét c¸ch dÔ

dµng, nã gîi ý r»ng viÖc gi÷ tiÒn nªn phô thuéc vµogÝa trÞ giao dÞch.

VÝ dô: cã hai c¸ nh©n ®ang quyÕt ®Þnh ph©n phèi nguån lùc cña hä, mét ngêi

Mü vµ mét ngêi §øc, cã sù giµu cã tµi s¶n thùc sù nh nhau (tÝnh theo søc mua)

vµ nh÷ng sù thÝch thó nh nhau. Hä còng ph¶i ®èi diÖn víi nh÷ng sù lùa chän ®Çu

t víi lîi nhuËn mong ®îi ®îc ®iÒu chØnh theo rñi ro, tÝnh láng vµ th«ng tin. Lý

thuyÕt sù ph©n bæ danh môc vèn ®Çu t cho vay hai c¸ nh©n nµy nªn gi÷ phÇn nh

nhau trong tæng nguån lùc cña hä díi d¹ng tiÒn. Nh÷ng gîi ý nµy ¸m chØ ®iÒu g×

víi lîng tiÒn danh nghÜa? Gi¶ sö sù giµu cã cña ngêi Mü ®îc tÝnh b»ng USD vµ

ngêi §øc tÝnh b»ng DM . Còng gi¶ ®Þnh r»ng cÇn 1,5 DM ®Ó c©n b»ng víi mét

USD trong søc mua nghÜa lµ gi¸ cña hµng ho¸ tÝnh b»ng DM th× cao h¬n b»ng 1,5

lÇn gi¸ cña hµng ho¸ tÝnh b»ng USD. NÕu ngêi §øc vµ ngêi Mü cã sè tµi s¶n thùc

sù b»ng tiÒn nh nhau, sè DM ngêi §øc n¾m gi÷ sÏ lín b»ng 1,5 lÇn ngêi Mü gi÷.

Nãi cach kh¸c sù c©n b»ng tiÒn tÖ danh nghÜa cña ngêi §øc lín b»ng 1,5 lÇn cña

ngêi Mü. V× thÕ cÇu tiÒn giao dÞch tû lÖ víi møc gi¸. Chónh ta cã thÓ vËn dông

®iÒu nµy cho toµn bé cÇu tiÒn trong nÒn kinh tÕ. Vµo nh÷ng n¨m 1960, møc gi¸

c¶ cña mü thÊp h¬n 1/4 cña ngµy nay.

ThËt ra, ®Ó tiÕn hµnh nh÷ng giao dÞch ngµy nay t¬ng ®¬ng víi møc n¨m 1960,

b¹n sÏ cÇn h¬n 4 USD cho mçi USD n¨m 1960. Lîng tiÒn danh nghÜa cña b¹n

ph¶i cao h¬n 4 lÇn. Trong trêng hîp ngêi Mü vµ ngêi §øc ( nÕu kh«ng cã sù thay

2