Nâng cao mức độ đáp ứng chuẩn nghề nghiệp giáo viên cho đội ngũ giáo viên tiểu học huyện Vân Đồn Tỉnh Quảng Ninh

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

PHẠM HUY THÀNH

NÂNG CAO MỨC ĐỘ ĐÁP ỨNG CHUẨN NGHỀ NGHIỆP

GIÁO VIÊN CHO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TIỂU HỌC

HUYỆN VÂN ĐỒN TỈNH QUẢNG NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2012

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

PHẠM HUY THÀNH

NÂNG CAO MỨC ĐỘ ĐÁP ỨNG CHUẨN NGHỀ NGHIỆP

GIÁO VIÊN CHO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TIỂU HỌC

HUYỆN VÂN ĐỒN TỈNH QUẢNG NINH

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục

Mã số: 60 14 05

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Bùi Văn Quân

THÁI NGUYÊN - 2012

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số

liệu, kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và chƣa từng đƣợc ai

công bố trong bất cứ công trình nào khác.

Tác giả

Phạm Huy Thành

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

ii

LỜI CẢM ƠN

Tác giả luận văn chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, Khoa sau đại học

trƣờng Đại học Sƣ phạm - Đại học Thái Nguyên, phòng Giáo dục và Đào tạo

huyện Vân Đồn đã cho phép, tạo điều kiện thuận lợi để tác giả hoàn thành

chƣơng trình Cao học Quản lý giáo dục và hoàn thành luận văn này.

Tác giả bày tỏ lòng tri ân đến Quý thầy, cô đã tận tình truyền đạt kiến

thức, kỹ năng, kinh nghiệm và hƣớng dẫn cách thức nghiên cứu, tìm kiếm tri

thức khoa học.

Trong quá trình khảo sát, nghiên cứu đề tài, tác giả đã nhận đƣợc sự hỗ

trợ tận tình của lãnh đạo phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Vân Đồn, các

trƣờng Tiểu học huyện Vân Đồn đã cung cấp thông tin, tạo điều kiện cho tác

giả tiến hành khảo sát thực tế, thu thập tài liệu.

Đặc biệt, tác giả xin gửi đến PGS.TS Bùi Văn Quân lòng biết ơn sâu

sắc về sự hƣớng dẫn tận tình, chu đáo và hiệu quả.

Xin chân thành cảm ơn!

Tác giả

Phạm Huy Thành

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

iii

MỤC LỤC

Lời cam đoan .........................................i

Lời cảm ơn .........................................ii

Mục lục ........................................iii

Danh mục những chữ viết tắt.............................vii

Danh mục các bảng ..................................viii

Danh mục các hình.......................................................................................... xii

MỞ ĐẦU ..........................................1

1. Lý do chọn đề tài ...................................1

2. Mục đích nghiên cứu.................................3

3. Khách thể, đối tƣợng nghiên cứu .........................3

4. Giả thuyết khoa học .................................3

5. Nội dung và phạm vi nghiên cứu .........................3

6. Phƣơng pháp luận và các phƣơng pháp nghiên cứu .............4

8. Bố cục luận văn ....................................5

Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ BIỆN PHÁP NÂNG CAO MỨC ĐỘ

ĐÁP ỨNG CHUẨN NGHỀ NGHIỆP CỦA GIÁO VIÊN TIỂU

HỌC.......................................6

1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................6

1.2. Một số khái niệm cơ bản .............................7

1.2.1. Giáo viên Tiểu học ..............................7

1.2.2. Chuẩn nghề nghiệp giáo viên Tiểu học ...............13

1.2.3. Mức độ đáp ứng chuẩn nghề nghiệp của giáo viên tiểu học ...14

1.2.4. Nâng cao mức độ đáp ứng chuẩn nghề nghiệp của GV tiểu học 14

1.3. Một số vấn đề cơ bản về chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học ...14

1.3.1. Các căn cứ xây dựng chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học...14

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

iv

1.3.2. Mục đích của việc qui định chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học...17

1.3.3. Cấu trúc của chuẩn .............................18

1.3.4. Áp dụng chuẩn nghề nghiệp giáo viên trong đánh giá giáo viên

tiểu học....................................20

1.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đến mức độ đáp ứng chuẩn nghề nghiệp của

giáo viên tiểu học ................................22

1.4.1. Chủ trƣơng, chính sách của Đảng và Nhà nƣớc về xây dựng và áp

dụng chuẩn nghề nghiệp GV tiểu học ................22

1.4.2. Các yếu tố địa lý - kinh tế xã hội ....................24

1.4.3. Đặc điểm tình hình học sinh .......................25

1.4.4. Năng lực sƣ phạm và điều kiện lao động của giáo viên......25

Kết luận chƣơng 1.....................................27

Chƣơng 2: THỰC TRẠNG MỨC ĐỘ ĐÁP ỨNG CHUẨN NGHỀ

NGHIỆP CỦA GIÁO VIÊN TIỂU HỌC HUYỆN VÂN ĐỒN 28

2.1. Khái quát về vị trí địa lý, tình hình kinh tế, văn hoá - xã hội của huyện

Vân Đồn tỉnh Quảng Ninh ..........................28

2.1.1. Khái quát về tình hình giáo dục huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh.. 28

2.1.2. Thực trạng giáo dục Tiểu học huyện Vân Đồn ...........29

2.2. Thực trạng về mức độ đáp ứng chuẩn nghề nghiệp GV Tiểu học huyện

Vân Đồn ......................................33

2.2.1. Thực trạng đội ngũ GV Tiểu học huyện Vân Đồn .........33

2.2.2. Đánh giá giáo viên Tiểu học huyện Vân Đồn theo chuẩn nghề

nghiệp giáo viên Tiểu học........................34

2.2.3. Kết quả đánh giá Giáo viên Tiểu học huyện Vân Đồn theo chuẩn

nghề nghiệp giáo viên Tiểu học ....................41

2.2.4. Nguyên nhân của thực trạng .......................50

Kết luận chƣơng 2.....................................54

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

v

Chƣơng 3: BIỆN PHÁP NÂNG CAO MỨC ĐỘ ĐÁP ỨNG CHUẨN

NGHỀ NGHIỆP CỦA GIÁO VIÊN TIỂU HỌC HUYỆN VÂN

ĐỒN TỈNH QUẢNG NINH ......................55

3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp .........................55

3.1.1. Quán triệt đƣờng lối, quan điểm chỉ đạo của đảng và nhà nƣớc về

phát triển giáo dục và đào tạo .....................55

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học...................56

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi và tính thực tiễn .........57

3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa và đồng bộ ............57

3.2. Biện pháp nâng cao mức độ đáp ứng chuẩn nghề nghiệp của GV các

trƣờng tiểu học huyện Vân Đồn tỉnh Quảng Ninh............58

3.2.1. Tuyên truyền GD, nâng cao nhận thức của GV và CBQL về yêu cầu

và tính cần thiết của việc triển khai áp dụng chuẩn nghề nghiệp GV

tiểu học ....................................58

3.2.2. Phát triển công cụ nhằm đánh giá chính xác mức độ đáp ứng

Chuẩn nghề nghiệp của GV.......................62

3.2.3. Căn cứ nhu cầu và thực trạng đáp ứng chuẩn nghề nghiệp của giáo

viên để tổ chức bồi dƣỡng GV một cách hiệu quả ........64

3.2.4. Sử dụng đội ngũ giáo viên cốt cán để hỗ trợ các giáo viên có mức

độ đáp ứng Chuẩn thấp..........................68

3.2.5. Tạo động lực cho giáo viên tham gia các hoạt động phát triển

nghề nghiệp ................................69

3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của biện pháp đã đề xuất 72

3.3.1. Kết quả khảo nghiệm về tính cần thiết của các biện pháp ....73

3.3.2. Kết quả khảo nghiệm về tính khả thi của các biện pháp .....74

Kết luận chƣơng 3.....................................77

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ..........................78

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

vi

1. Kết luận ........................................78

2. Khuyến nghị .....................................79

TÀI LIỆU THAM KHẢO................................82

PHỤ LỤC .........................................85

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

vii

DANH MỤC NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT

Cán bộ quản lý : CBQL

Quản lý giáo dục : QLGD

Chủ nghĩa xã hội : CNXH

Công nghiệp hoá -Hiện đại hoá : CNH-HĐH

Giáo dục và đào tạo : GD&ĐT

Phổ thông cơ sở : PTCS

Tiểu học : TH

Trung học cơ sở : THCS

Trung học phổ thông : THPT

Tổ chuyển môn : TCM

Tổ trƣởng chuyên môn : TTCM

Giáo viên : GV

Học sinh : HS

Cơ sở giáo dục : CSGD

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

viii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Khái quát hệ thống giáo dục Tiểu học huyện Vân Đồn (Từ năm học

2008-2009 đến năm học 2010-2011) ........................................... 30

Bảng 2.2. Thống kê số lƣợng GV, số lƣợng học sinh, số lớp và thực trạng biên

chế 14 trƣờng gôm 07 trƣờng Tiểu học; 07 trƣờng PTCS huyện

Vân Đồn từ năm học 2008-2011 .................................................. 33

Bảng 2.3. Những khó khăn đối với BGH trong việc triển khai và áp dụng

chuẩn nghề nghiệp của GV Tiểu học ........................................... 35

Bảng 2.4. Những khó khăn của GV trong quá trình tự đánh giá .................... 38

Bảng 2.5. Những khó khăn của tổ chuyên môn trong quá trình đánh giá GV

theo Chuẩn.................................................................................... 40

Bảng 2.6. Tổng hợp kết quả xếp loại GV các trƣờng Tiểu học huyện Vân

Đồn do GV tự đánh giá ................................................................ 41

Bảng 2.7. Tổng hợp kết quả xếp loại GV các trƣờng Tiểu học huyện Vân Đồn

do Tổ chuyên môn đánh giá ......................................................... 42

Bảng 2.8. Tổng hợp kết quả xếp loại GV các trƣờng Tiểu học huyện Vân Đồn

do Hiệu trƣởng đánh giá............................................................... 42

Bảng 2.9. Những điểm mạnh của GV Tiểu học.............................................. 46

Bảng 2.10. Những hạn chế của GV Tiểu học ................................................. 47

Bảng 2.11. Tổng hợp kết quả điều tra về mức độ ảnh hƣởng của các yếu tố

tới việc nâng cao mức độ đáp ứng Chuẩn của GV Tiểu học........ 48

Bảng 3.1. Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết của các biện pháp .................. 73

Bảng 3.2. Kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất ... 74

Bảng 3.3. Tƣơng quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ....... 76