Nâng cao chất lượng tín dụng XNK tại ngân hàng TMCP XNK Việt Nam chi nhánh Láng Hạ.

LUẬN VĂN:

Nâng cao chất lượng tín dụng XNK tại

ngân hàng TMCP XNK Việt Nam chi

nhánh Láng Hạ

LỜI MỞ ĐẦU

Xu thế toàn cầu hóa đang diễn ra mạnh mẽ trên phạm vi toàn thế giới. Chưa bao

giờ hoạt động thương mại quốc tế lại có tham gia đông đảo của các quốc gia như hiện

nay. Nhận thức đúng đắn tầm quan trọng của thương mại quốc tế, Đảng và Nhà nước

ta luôn xem XNK là hoạt động mũi nhọn thúc đẩy sự phát triển kinh tế trong công

cuộc công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước. Việt Nam đã chính thức trở thành

thành viên thứ 150 của tổ chức thương mại thế giới WTO, đây là sự kiện mở ra thời

cơ lớn nhưng cũng đi kèm những thách thức đối với các doanh nghiệp Việt Nam, đăc

biệt là các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực XNK. Nhu cầu mở rộng hoạt động

XNK là tất yếu trong khi khả năng tài chính của các doanh nghiệp là có hạn. Họ rất

cần sự hỗ trợ từ phía các NHTM để đáp ứng nhu cầu về vốn trong hoạt động sản xuất

chế biến hàng xuất khẩu hay thanh toán tiền hàng nhập khẩu.

Trước thực tế này, các NHTM Việt Nam nói chung và ngân hàng TMCP XNK

Việt Nam chi nhánh Láng Hạ nói riêng rất quan tâm đến mảng tín dụng XNK. Đối

với chi nhánh, đây chính là hoạt động trọng tâm và cũng là thế mạnh. Tuy nhiên,

trong quá trình thực tập tại chi nhánh tôi đã nhận thấy rằng cùng với sự phát triển khá

nhanh về quy mô hoạt động tại chi nhánh có rất nhiều những hạn chế phát sinh về

chất lượng tín dụng. Xuất phát từ thực trạng này, tôi đã đi sâu nghiên cứu đề tài

“Nâng cao chất lượng tín dụng XNK tại ngân hàng TMCP XNK Việt Nam chi

nhánh Láng Hạ”. Trong phạm vi đề tài, với phương pháp nghiên cứu đi từ lý luận

đến thực tiễn, tôi đã phân tích được những thành tựu đạt được cũng như những mặt

còn hạn chế của hoạt động tín dụng XNK tại chi nhánh, từ đó đưa ra những giải pháp

có thể ứng dụng trong thực tiễn tại Eximbank Láng Hạ.

Ngoài phần mở đầu và kết luận, nội dung của chuyên đề được kết cấu theo 3

chương:

Chương 1: Những vấn đề lý luận cơ bản về chất lượng tín dụng XNK

Chương 2: Thực trạng chất lượng tín dụng XNK tại Ngân hàng TMCP XNK Việt

Nam chi nhánh Láng Hạ

Chương 3: Giải pháp nâng cao chất lượng tín dũngNK tại Ngân hàng TMCP XNK

Việt Nam chi nhánh Láng Hạ

CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CHẤT LƯỢNG

TÍN DỤNG XUẤT NHẬP KHẨU

1.1. Hoạt động XNK và nhu cầu tài trợ thương mại cho hoạt động XNK

1.1.1. Thương mại quốc tế trong nền kinh tế thị trường

Bất cứ một quốc gia nào muốn phát triển kinh tế thì không thể chỉ dựa vào sản

xuất trong nước mà còn phải giao dịch kinh tế với các quốc gia khác. Các quốc gia

đều nhận thấy rằng một đất nước với những điều kiện về tự nhiên, khoa học kĩ thuât,

con người nhất định thì không thể nào cung cấp được đầy đủ những hàng hóa, dịch

vụ phục vụ cho nền kinh tế quốc dân hoặc nếu có sản xuất được thì giá thành rất đắt.

Đồng thời, thị trường trong nước là có giới hạn, kinh tế đất nước muốn được phát

triển không thể nào chỉ bó hẹp trong phạm vi quốc gia mà phải vươn ra phạm vi thế

giới. Do đó, nhu cầu cần có sự trao đổi, giao dịch hàng hóa dịch vụ giữa các quốc gia

để phát huy hết tiềm năng và những lợi thế vốn có của mỗi nước, và hoạt động XNK

ra đời là một tất yếu khách quan.

Trong xu thế phát triển của thế giới hiện nay, toàn cầu hóa đã trở thành xu thế thời

đại. Hoạt động thương mại quốc tế không ngừng phát triển, xóa nhòa biên giới giữa

các quốc gia và vùng lãnh thổ. Các quốc gia ngày càng nhận thức sâu sắc vai trò của

hoạt động XNK đối với nền kinh tế, đó là động lực phát triển của mỗi quốc gia. Một

mặt nó tạo nguồn vốn ngoại tệ cho đất nước, mặt khác thúc đẩy sự thay đổi trong cơ

cấu tổng sản phẩm xã hội, thu nhập quốc dân…tác động trực tiếp đến sản xuất kinh

doanh và ảnh hưởng đến nhu cầu tiêu dùng trong nước.

1.1.2. Nhu cầu tài trợ thương mại cho hoạt động XNK

Thị trường thương mại thế giới mở rộng không ngừng, nhu cầu về tiêu thụ hàng

hóa và thị trường đầu tư đang trở thành nhu cầu cấp bách của các doanh nghiệp

XNK. Do khả năng tài chính có hạn mà các doanh nghiệp nhập khẩu không phải lúc

nào cũng có đủ tiền để thanh toán hàng nhập khẩu hoặc có đủ vốn để thu mua chế

biến hàng xuất khẩu. Việc tạo điều kiện thuận lợi về tài chính đã là công cụ của hoạt

động cạnh tranh bên cạnh những yếu tố cạnh tranh về giá, về chất lượng sản phẩm,

thời hạn cung ứng và dịch vụ thương mại. Chất lượng của hoạt động tài chính ngoại

thương là cơ sở để tạo lòng tin cho bạn hàng trong thương mại, tạo điều kiện thuận

lợi cho việc lưu thông hàng hóa XNK.

Bên cạnh đó quan hệ giao thương quốc tế đặt ra những vấn đề tế nhị và phức tạp.

Các doanh nghiệp tham gia XNK phải đối đầu với những nguy cơ xuất phát từ nhiều

yếu tố đặc thù trong giao thương quốc tế về thời gian giao dịch, khoảng cách địa lý,

loại tiền thanh toán và những biến động tỷ giá hối đoái, về sự khác biệt về tập quán

kinh doanh và các quy định điều tiết giữa các chính phủ.

Do đó các doanh nghiệp XNK rất cần sự hỗ trợ về mặt tài chính cũng như về mặt

kỹ thuật từ các NHTM để hạn chế những rủi ro phát sinh và đủ khả năng để tiến hành

những thương vụ quốc tế thành công.

1.2. Hoạt động tín dụng XNK của các NHTM

1.2.1. Hoạt động tín dụng và tín dụng XNK

1.2.1.1. Tín dụng ngân hàng

Tín dụng là hoạt động cơ bản đầu tiên của các NHTM. Đây chính là một trong

những hoạt động mang lại nguồn thu lớn nhất cho các NHTM.

 Khái niệm

Tín dụng ngân hàng phản ánh mối quan hệ vay và trả nợ giữa một bên là các ngân

hàng và một bên là các chủ thể kinh tế khác trong xã hội. Đây là nghiệp vụ kinh

doanh tiền tệ của ngân hàng được thực hiện theo nguyên tắc hoàn trả và có lãi.

 Đặc điểm

- Tín dụng ngân hàng là quan hệ chuyển nhượng vốn giữa ngân hàng và các

chủ thể kinh tế khác, trong đó ngân hàng đóng vai trò là người cho vay.

- Đây là quan hệ tín dụng gián tiếp mà người gửi tiền tiết kiệm thông qua vai

trò trung gian của ngân hàng thực hiện đầu tư vốn vào các chủ thể có nhu cầu

về vốn

- Nguồn vốn tín dụng ngân hàng được huy động từ mọi thành phần trong xã

hội với các loại tiền tệ và thời hạn khác nhau.

1.2.1.2. Tín dụng XNK của NHTM

Tín dụng XNK chính là một bộ phận của hoạt động tín dụng tại các NHTM. Nó ra

đời xuất phát từ nhu cầu cần được tài trợ về mặt tài chính cũng như nghiệp vụ của các

doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực XNK.

 Khái niệm

Tín dụng tài trợ XNK của NHTM là hình thức tài trợ thương mại, gắn liền với

thời hạn thực hiện thương vụ, đối tượng tài trợ là các doanh nghiệp XNK trực tiếp

hoặc ủy thác. Giá trị tài trợ thường ở mức vừa và lớn.

Tín dụng XNK tại các NHTM dựa trên 3 nguyên tắc cơ bản:

- Tiền vay phải được hoàn trả đúng hạn cả vốn lẫn lãi

- Vốn vay phải được sử dụng đúng mục đích

- Vốn vay phải có tài sản tương đương đảm bảo

 Vai trò của tín dụng XNK

Sự ra đời của tín dụng XNK là một yêu cầu tất yếu khách quan trong quan hệ mua

bán ngoại thương giữa các nước với nhau. Nó đóng vai trò hết sức quan trọng đối với

sự phát triển của hoạt động ngoại thương nói riêng và sự phát triển của nền kinh tế

đất nước nói chung. Trong quan hệ tín dụng này, lợi ích thuộc về cả NHTM, các

doanh nghiệp XNK và đối với nền kinh tế.

 Đối với NHTM

- Thời gian tài trợ thường là ngắn hạn do thời gian thực hiện gắn liền với

thương vụ. Thời gian thực hiện thương vụ đối với người xuất khẩu là thời gian kể từ

khi gom hàng, xuất đi cho đến lúc nhận được tiền thanh toán của người mua. Đối với

người nhập khẩu, thời gian này kể từ lúc nhận hàng tại cảng đến khi bán hết hàng và

thu tiền về. Kỳ hạn tài trợ ngắn phù hợp với kỳ hạn huy động vốn của NHTM thường

là dưới một năm, do đó giúp ngân hàng tránh được rủi ro vể thanh khoản.

- Tín dụng XNK có sự đảm bảo cao về việc sử dụng vốn đúng mục đích. Trong

nhiều trường hợp vốn được giải ngân thông qua việc thanh toán thẳng cho bên thứ ba,

mà không qua bên xin tài trợ như thanh toán tiền hàng nhập khẩu, thanh toán chi phí

nguyên vật liệu, phí vận tải…nên tránh được tình trạng người xin cấp tín dụng sử

dụng vốn sai mục đích.

- Nâng cao được tính an toàn cho ngân hàng thông qua việc quản lý thu các

nguồn thanh toán thông qua việc yêu cầu doanh nghiệp XNK thanh toán qua tài

khoản mở tại ngân hàng. Do đó nguồn thu để trả nợ được ngân hàng quản lý hết sức

chặt chẽ.

- Hoạt động tín dụng XNK mang lại một nguồn thu nhập lớn từ lãi và phí dịch

vụ cho ngân hàng do các khoản vay thường ở mức vừa và lớn, đối tượng khách hàng

là các doanh nghiệp. Bên cạnh đó, ngân hàng còn mở rộng được quan hệ với các

doanh nghiệp và ngân hàng nước ngoài, nâng cao uy tín trên trường quốc tế.

 Đối với doanh nghiệp

- Tín dụng XNK giúp doanh nghiệp có thể đổi mới máy móc thiết bị, dây

chuyền công nghệ tạo điều kiện phát triển được quy mô sản xuất, nâng cao chất

lượng sản phẩm hàng hóa, hạ giá thành, tăng năng lực cạnh tranh. Doanh nghiệp nhờ

đó có thể thực hiện những thương vụ phải đòi hỏi nguồn vốn rất lớn.

- Giúp nâng cao uy tín của doanh nghiệp trên trường quốc tế, tạo niềm tin

tưởng về năng lực thực hiện hợp đồng đối với đối tác do được sự ủng hộ về mặt tài

chính của ngân hàng.

- Tài trợ XNK làm tăng hiệu quả của doanh nghiệp trong quá trình thực hiện

hợp đồng. Ví dụ như đối với doanh nghiệp xuất khẩu, vốn tài trợ giúp doanh nghiệp

mua được hàng đúng thời vụ, gia công chế biến và giao hàng đúng thời điểm. Đối với

doanh nghiệp nhập khẩu, vốn tài trợ của ngân hàng giúp doanh nghiệp mua được

những lô hàng lớn, giá hạ.

 Đối với nền kinh tế đất nước

- Tạo điều kiện cho hàng hóa XNK lưu thông trôi chảy

Thông qua tài trợ của ngân hàng, hàng hóa XNK theo yêu cầu của thị trường

được thực hiện thường xuyên, liên tục góp phần tăng tính năng động của nền kinh tế,

ổn định thị trường.

- Tạo điều kiện cho các doanh nghiệp phát triển, nâng cao hiệu quả sản xuất

kinh doanh, làm động cơ thúc đẩy nền kinh tế phát triển. Như vậy, nhiều việc làm sẽ

được tạo ra, giảm tỷ lệ thất nghiệp và nguồn thu ngân sách nhà nước cũng tăng lên.

 Quan điểm về chất lượng tín dụng XNK

Theo quan điểm hiện nay, chất lượng tín dụng không chỉ được xây dựng từ khía

cạnh của ngân hàng, mà còn được đánh giá trên khía cạnh từ phía khách hàng và sự

phát triển kinh tế xã hội.

 Khái niệm

Chất lượng tín dụng XNK cũng giống như chất lượng tín dụng nói chung

được, được định nghĩa như sau:

Chất lượng tín dụng XNK là sự đáp ứng tốt nhất nhu cầu của khách hàng trong

quan hệ tín dụng, hạn chế đến mức thấp nhất những rủi ro, đảm bảo sự tồn tại và phát

triển của ngân hàng và phù hợp với sự phát triển kinh tế xã hội.

Chúng ta sẽ xem xét quan điểm về chất lượng tín dụng XNK từ 3 giác độ:

NHTM, khách hàng và nền kinh tế xã hội.

- Đối với NHTM

Theo quan điểm của các NHTM, chất lượng tín dụng XNK đó là

+ Trước hết, quan trọng nhất là an toàn tín dụng, đảm bảo nguyên tắc hoàn trả

và có lãi

+ Phạm vi, quy mô tín dụng XNK phải phù hợp với năng lực của ngân hàng và

khả năng cạnh tranh của ngân hàng trên thị trường tài chính.

+ Ngoài ra, chất lượng tín dụng XNK được nâng cao thể hiện ở lợi nhuận gia

tăng, tỷ lệ nợ quá hạn và nợ xấu ngày càng giảm, có sự phù hợp về cơ cấu thời hạn

trong dư nợ.

- Đối với khách hàng

Đối với khách hàng của các NHTM, những doanh nghiệp XNK có nhu cầu tín

dụng, chất lượng tín dụng chính là việc được đáp ứng kịp thời nhu cầu về vốn với

mức lãi suất hợp lý và những điều kiện thuận lợi khác như về thủ tục đơn giản, tinh

thần thái độ của nhân viên ngân hàng…

- Đối với sự phát triển kinh tế xã hội

Ngân hàng cấp tín dụng cho các doanh nghiệp XNK mở rộng sản xuất kinh

doanh, nâng cao vị thế của doanh nghiệp trong nền kinh tế trong nước và thế giới. Từ

đó, góp phần tạo thêm nhiều việc làm cho người lao động, phát huy tối đa tiềm năng

của nền kinh tế, nâng cao đời sống nhân dân. Chất lượng tín dụng XNK được thể

hiện ở vai trò thúc đẩy nền kinh tế tăng trưởng, tạo công ăn việc làm và cải thiện đời

sống cho người lao động.

 Sự cần thiết phải nâng cao chất lượng tín dụng XNK

Nâng cao chất lượng tín dụng XNK là một tất yếu trong hoạt động tín dụng

XNK đối với cả NHTM, các khách hàng và nền kinh tế.

+ Đối với NHTM

Nâng cao chất lượng tín dụng XNK có vai trò sống còn bởi vì tín dụng chính

là hoạt động cơ bản tại các NHTM.

Nâng cao chất lượng tín dụng XNK là quá trình các NHTM hoàn thiện sản

phẩm tín dụng XNK, giúp ngân hàng giảm chi phí để đạt được lợi nhuận cao. Bên

cạnh đó, các NHTM sẽ giảm thiểu được những rủi ro như rủi ro tín dụng, rủi ro hối

đoái…; nâng cao uy tín từ đó thu hút được ngày càng nhiều khách hàng.

Chất lượng tín dụng được nâng cao cũng tức là nguồn tín dụng của ngân hàng

được sử dụng đúng mục đích. Ngân hàng đảm bảo thu hồi vốn đúng thời hạn, từ đó

mở rộng được hoạt động tín dụng và các hoạt động khác như thanh toán quốc tế, kinh

doanh ngoại tệ…

+ Đối với khách hàng

Nâng cao chất lượng tín dụng XNK tức là họ được cấp tín dụng đúng thời hạn

và số lượng. Do đó tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp xuất khẩu mở rộng

sản xuất để đáp ứng đơn đặt hàng đúng thời hạn, các doanh nghiệp nhập khẩu kịp

thời thanh toán tiền hàng nhập khẩu.

+ Đối với nền kinh tế

Nâng cao chất lượng tín dụng XNK giúp cho các NHTM và các doanh nghiệp

XNK hoạt động hiệu quả hơn, từ đó góp phần thúc đẩy kinh tế tăng trưởng. Những