Nâng cao chất lượng tín dụng các Ngân hàng thương mại trên địa bàn Tỉnh Long An để thúc đẩy Kinh tế địa phương phát triển

1

PHAÀN MÔÛ ÑAÀU

1. Lyù do choïn ñeà taøi:

Vieät Nam ñang ñaåy maïnh phaùt trieån kinh teá thò tröôøng theo ñònh höôùng xaõ

hoäi chuû nghóa, trong ñoù coù noäi dung quan troïng laø xaây döïng caùc taäp ñoaøn kinh teá

lôùn, caùc toång coâng ty lôùn cuûa nhaø nöôùc, cuõng nhö caùc loaïi hình doanh nghieäp

khaùc nhaèm thöïc hieän keá hoaïch phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi trong xu theá hoäi nhaäp.

Vì theá, nhu caàu veà voán laø nhu caàu böùc xuùc vaø caáp baùch, ñieàu naøy caøng khaúng

ñònh vò trí-vai troø quan troïng cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi trong quaù trình hoäi

nhaäp. Ngaân haøng thaät söï laø heä thoáng huyeát maïch ñeå ñieàu tieát voán giöõa caùc

ngaønh, caùc vuøng ñeå moãi ñoàng voán trong neàn kinh teá ñöôïc söû duïng toái öu nhaát,

hieäu quaû nhaát.

Laøm theá naøo ñeå caùc Ngaân haøng thöông maïi treân ñòa baøn tænh Long An taêng

tröôûng tín duïng ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu phaùt trieån kinh teá ñòa phöông, nhöng vaãn

ñaûm baûo ñöôïc chaát löôïng tín duïng cao, ñaàu tö hieäu quaû trong neàn kinh teá thò

tröôøng ñaày bieán ñoäng vaø caïnh tranh gay gaét? Ñoù laø moái quan taâm thöôøng xuyeân

cuûa caùc caáp Uûy, chính quyeàn ñòa phöông vaø caùc nhaø quaûn lyù kinh teá noùi chung

trong vieäc thöïc hieän muïc tieâu –ñònh höôùng phaùt trieån kinh teá –xaõ hoäi tænh Long

An töø naêm 2001-2010. Ñoù cuõng laø baøi toaùn muoân thuôû ñaët ra cho laõnh ñaïo caùc

Ngaân haøng veà quaûn lyù vaø kinh doanh tieàn teä treân ñòa baøn. Xuaát phaùt töø nhöõng

yeâu caàu thöïc tieãn treân, hoïc vieân quyeát ñònh choïn ñeà taøi “Naâng cao chaát löôïng

tín duïng cuûa caùc NHTM treân ñòa baøn tænh Long An ñeå goùp phaàn phaùt trieån

kinh teá ñòa phöông ” laø muïc tieâu nghieân cöùu Luaän vaên cao hoïc .

2. Muïc tieâu nghieân cöùu cuûa ñeà taøi:

Vôùi moät phaïm vi heïp cuûa ñeà taøi, Luaän vaên chæ taäp trung trình baøy ñaùnh giaù

hoaït ñoäng tín duïng, thöïc traïng chaát löôïng tín duïng cuûa caùc NHTM treân ñòa baøn

tænh Long An. Qua ñoù ñaùnh giaù nhöõng ñieåm maïnh, nhöõng ñieåm yeáu, nhöõng toàn

taïi trong chaát löôïng tín duïng cuûa caùc NHTM treân ñòa baøn tænh. Töø ñoù ñeà ra nhöõng

giaûi phaùp nhaèm naâng cao chaát löôïng tín duïng goùp phaàn môû roäng hoaït ñoäng tín

duïng thuùc ñaåy kinh teá ñòa phöông phaùt trieån.

3. Phöông phaùp nghieân cöùu.

2

Hoïc vieân ñaõ söû duïng caùc bieän phaùp thoáng keâ, so saùnh soá töông ñoái, soá

tuyeät ñoái, toång hôïp soá lieäu ñeå ñöa ra nhöõng keát luaän, minh chöùng. Beân caïnh ñoù,

hoïc vieân ñaõ vaän duïng nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc ôû hôn 2 naêm Cao hoïc, söï chæ daãn

cuûa Thaày höôùng daãn ñeå phaân tích theo chieàu roäng laãn chieàu saâu veà chaát löôïng tín

duïng cuûa caùc NHTM treân ñòa baøn tænh Long An.

4. Phaïm vi nghieân cöùu.

Do thôøi gian coù haïn, Luaän vaên chæ ñi saâu nghieân cöùu thöïc traïng chaát löôïng

tín duïng cuûa caùc NHTM treân ñòa baøn tænh Long An töø naêm 2003 ñeán thaùng 09

naêm 2006 nhaèm ñöa ra nhöõng giaûi phaùp cô baûn nhaát, chuû yeáu nhaát gaén lieàn vôùi

thöïc traïng taïi ñòa phöông.

5. YÙ nghóa thöïc tieãn cuûa Luaän vaên:

Töø thöïc traïng hoaït ñoäng tín duïng cuûa caùc NHTM treân ñòa baøn tænh Long

An. Luaän vaên ñöa ra moät soá giaûi phaùp nhaèm naâng cao chaát löôïng tín duïng ñeå

naâng cao hieäu quaû ñaàu tö tín duïng cuûa caùc NHTM treân ñòa baøn tænh Long An

thuùc ñaåy quaù trình phaùt trieån kinh teá ñòa phöông theo höôùng coâng nghieäp hoùa,

hieän ñaïi hoùa.

6. Noäi dung vaø keát caáu cuûa Luaän vaên:

Ngoaøi phaàn môû ñaàu, keát luaän vaø danh muïc taøi lieäu tham khaûo, luaän vaên

goàm 3 chöông:

Chöông 1: Trình baøy nhöõng cô sôû lyù luaän chung veà tín duïng NHTM vaø vai

troø cuûa tín duïng NHTM trong phaùt trieån kinh teá.

Chöông 2: Phaûn aùnh thöïc traïng veà chaát löôïng tín duïng cuûa caùc NHTM treân

ñòa baøn tænh Long An.

Chöông 3: Neâu leân nhöõng quan ñieåm, muïc tieâu vaø giaûi phaùp naâng cao chaát

löôïng tín duïng cuûa caùc NHTM treân ñòa baøn tænh Long An thuùc ñaåy kinh teá ñòa

phöông phaùt trieån.

3

CHÖÔNG 1

NHÖÕNG CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN CHUNG VEÀ TÍN DUÏNG NHTM VAØ VAI

TROØ CUÛA TÍN DUÏNG NHTM TRONG PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ

1.1. NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CHUNG VEÀ TÍN DUÏNG NGAÂN HAØNG THÖÔNG

MAÏI

1.1.1. Khaùi nieäm tín duïng.

Tín duïng ra ñôøi töø khi xaõ hoäi coù söï phaân coâng lao ñoäng vaø xuaát hieän cheá

ñoä tö höõu veà tö lieäu saûn xuaát. Cuøng vôùi söï tan raõ cuûa cheá ñoä coäng saûn nguyeân

thuûy, caùc quan heä saûn xuaát môùi ra ñôøi, löïc löôïng saûn xuaát phaùt trieån laø ñieàu kieän

cho söï phaân coâng lao ñoäng phaùt trieån, hình thaønh söï phaân hoùa xaõ hoäi: cuûa caûi taäp

trung vaøo tay ngöôøi giaøu, coù quyeàn theá, trong khi ñoù coù ngöôøi ngheøo khoâng ñuû

thu nhaäp ñeå ñaùp öùng nhu caàu toái thieåu cuûa ñôøi soáng .

Maët khaùc, do aûnh höôûng ñieàu kieän thieân nhieân bieán ñoäng neân saûn xuaát

luoân luoân coù ruûi ro, ñoøi hoûi phaûi coù söï vay möôïn nhau ñeå ñieàu hoøa saûn xuaát vaø

cuoäc soáng. Hình thöùc tín duïng sô khai baèng hieän vaät cuûa ngöôøi giaøu cho ngöôøi

ngheøo vay ñeå ñaûm baûo cuoäc soáng ñaõ xuaát hieän töø ñoù.

Khi saûn xuaát haøng hoùa ngaøy caøng phaùt trieån thì quan heä tín duïng caøng

ñöôïc môû roäng ñeå phuïc vuï nhu caàu veà ñaàu tö tìm kieám lôïi nhuaän vaø nhu caàu tieâu

duøng. Maët khaùc, do ñaëc ñieåm tuaàn hoaøn voán cuûa töøng doanh nghieäp traûi qua caùc

giai ñoaïn vaø bieåu hieän döôùi caùc hình thaùi khaùc nhau. Khoâng aên khôùp veà maët thôøi

gian vaø khoâng gian, coù nhöõng doanh nghieäp luùc naøy taïm thôøi thöøa voán chöa söû

duïng, nhöng cuõng coù ñôn vò xí nghieäp thieáu voán caàn boå sung. Do ñoù, ñoøi hoûi phaûi

coù tín duïng laøm caàu noái giöõa nôi thöøa vaø nôi thieáu.

Trong cô cheá thò tröôøng, nhu caàu voán cho saûn xuaát kinh doanh ngaøy caøng

lôùn, ña daïng nhaèm ñaùp öùng nhu caàu ñaàu tö môû roäng saûn xuaát bao goàm caû taøi saûn

löu ñoäng vaø taøi saûn coá ñònh. Nguoàn voán ñaùp öùng naøy laø nguoàn voán tieát kieäm

trong toaøn xaõ hoäi: Voán tieát kieäm caù nhaân, caùc nhaø kinh doanh, ngaân saùch nhaø

nöôùc. Nhö vaäy, söï phaùt trieån cuûa tín duïng laø xuaát phaùt töø nhu caàu tieát kieäm vaø

ñaàu tö, tín duïng chính laø caàu noái giöõa tieát kieäm vaø ñaàu tö.

4

Nhö vaäy, tín duïng laø quan heä vay möôïn giöõa hai chuû theå döïa treân nguyeân

taéc coù hoaøn traû. Tín duïng laø söï chuyeån nhöôïng taïm thôøi quyeàn söû duïng moät

löôïng giaù trò, döôùi hình thöùc hieän vaät hay tieàn teä töø ngöôøi sôû höõu sang ngöôøi söû

duïng sau ñoù ñöôïc hoaøn traû laïi vôùi moät löôïng lôùn hôn.

Trong quan heä giao dòch giöõa hai chuû theå theå hieän caùc noäi dung sau :

Ngöôøi cho vay chuyeån giao cho ngöôøi ñi vay moät löôïng giaù trò nhaát ñònh. Giaù trò

naøy coù theå döôùi hình thaùi hieän vaät nhö haøng hoùa, maùy moùc, thieát bò, baát ñoäng saûn.

Ngöôøi ñi vay chæ ñöôïc quyeàn söû duïng taïm thôøi trong moät thôøi gian nhaát ñònh. Sau

khi heát thôøi haïn söû duïng, ngöôøi ñi vay phaûi hoaøn traû cho ngöôøi cho vay moät

löôïng giaù trò nhö cuû vaø moät phaàn giaù trò taêng theâm, ñoù chính laø lôïi töùc.

1.1.2. Phaân loaïi tín duïng.

Trong neàn kinh teá thò tröôøng, hoaït ñoïâng tín duïng raát ña daïng vaø phong

phuù. Tuøy theo caùc muïc tieâu kinh doanh cuûa nhaø quaûn lyù maø coù caùch phaân loaïi

khaùc nhau. Tuy nhieân, nhìn chung coù nhöõng caùch phaân loaïi cô baûn nhö sau:

1.1.2.1.Caên cöù theo thôøi haïn.

- Tín duïng ngaén haïn: Laø loaïi tín duïng coù thôøi haïn ñeán 12 thaùng vaø ñöôïc söû

duïng ñeå buø ñaép söï thieáu huït voán löu ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp vaø nhu caàu chi

tieâu ngaén haïn cuûa caù nhaân.

-Tín duïng trung haïn: Laø loaïi tín duïng coù thôøi haïn treân 12 thaùng ñeán 60

thaùng. Tín duïng trung haïn chuû yeáu ñöôïc söû duïng ñeå ñaàu tö mua saém taøi saûn coá

ñònh, caûi tieán vaø ñoåi môùi thieát bò coâng ngheä, môû roäng saûn xuaát kinh doanh.

-Tín duïng daøi haïn: Laø loaïi tín duïng coù thôøi haïn treân 60 thaùng vaø thôøi haïn

toái ña coù theå leân ñeán 20-30 naêm, moät soá tröôøng hôïp coù theå leân ñeán 40 naêm. Tín

duïng daøi haïn laø loaïi tín duïng ñöôïc cung caáp ñeå ñaùp öùng caùc nhu caàu daøi haïn nhö

xaây döïng nhaø ôû vaø caùc thieát bò, phöông tieän vaän taûi coù quy moâ lôùn, xaây döïng caùc

xí nghieäp môùi.

1.1.2.2. Caên cöù vaøo möùc ñoä tín nhieâm ñoái vôùi khaùch haøng.

- Tín duïng khoâng coù baûo ñaûm: Ngöôøi vay coù uy tín, coù döï aùn saûn xuaát kinh

doanh khaû thi cao vaø naêng löïc taøi chính maïnh, ñaûm baûo hoaøn traû nôï vay neân

ngöôøi cho vay khoâng yeâu caàu phaûi ñaûm baûo baèng taøi saûn.

5

-Tín duïng coù baûo ñaûm: Laø loaïi tín duïng döïa treân cô sôû caùc baûo ñaûm nhö

theá chaáp, caàm coá hoaëc söï baûo laõnh cuûa ngöôøi thöù ba, cho vay baûo ñaûm baèng taøi

saûn hình thaønh töø voán vay.

1.1.2.3. Caên cöù vaøo tính chaát söû duïng voán vay.

-Tín duïng voán löu ñoäng: Cung caáp voán nhaèm hình thaønh voán löu ñoäng cho

caùc doanh nghieäp, caù nhaân.

-Tín duïng voán coá ñònh: Cho caùc doanh nghieäp, caù nhaân vay ñeå hình thaønh

neân taøi saûn coá ñònh phuïc vuï saûn xuaát kinh doanh.

1.1.2.4. Caên cöù vaøo chuû theå quan heä tín duïng: Coù 3 loaïi tín duïng sau:

-Tín duïng ngaân haøng: Laø quan heä tín duïng giöõa ngaân haøng, caùc toå chöùc tín

duïng vaø ñònh cheá taøi chính khaùc vôùi caùc doanh nghieäp vaø caù nhaân.

-Tín duïng thöông maïi: Laø quan heä giöõa caùc doanh nghieäp ñöôïc bieåu hieän

döôùi hình thöùc baùn chòu haøng hoùa hoaëc öùng tröôùc tieàn khi mua haøng.

- Tín duïng nhaø nöôùc: Laø quan heä tín duïng maø trong ñoù Nhaø nöôùc laø ngöôøi

ñi vay vaø nhaân daân, caùc toå chöùc, doanh nghieäp laø ngöôøi cho vay.

1.1.3. Nguyeân taéc tín duïng.

-Söû duïng voán vay ñuùng muïc ñích ñaõ thoûa thuaän trong hôïp ñoàng tín duïng:

Nguyeân taéc naøy ñaûm baûo hieäu quaû cuûa voán vay vaø taïo ñieàu kieän thöïc hieän toát

vieäc hoaøn traû nôï vay cuûa khaùch haøng. Ngaân haøng cho vay treân cô sôû muïc ñích,

ñoái töôïng ñaõ ñöôïc thoûa thuaän tröôùc trong hôïp ñoàng. Nhöõng muïc ñích, ñoái töôïng

ñoù ñaõ ñöôïc ngaân haøng thaåm tra tính toaùn hieäu quaû kinh teá. Nguoàn voán duøng ñeå

traû nôï cuûa ngöôøi vay chuû yeáu laø caùc khoaûn thu nhaäp töø döï aùn, töø vieäc thöïc hieän

keá hoaïch saûn xuaát kinh doanh. Do vaäy, khaùch haøng caàn phaûi tuaân thuû theo hôïp

ñoàng, söû duïng voán vaøo ñuùng muïc ñích, ñoái töôïng thì môùi coù khaû naêng thu hoài voán

vaø traû nôï ngaân haøng ñuùng thôøi haïn. Neáu khoâng thì khaùch haøng seõ daãn ñeán khoâng

thöïc hieän ñöôïc nguyeân taéc hoaøn traû ñuùng haïn.

-Ngaân haøng seõ khoâng cho doanh nghieäp vay neáu doanh nghieäp saûn xuaát

kinh doanh khoâng ñuùng vôùi chöùc naêng ngaønh ngheà ñaõ ñaêng kyù trong giaáy pheùp

kinh doanh vôùi cô quan phaùp luaät. Trong quaù trình söû duïng tieàn vay, ngaân haøng

coù quyeàn kieåm tra vieäc söû duïng voán theo muïc ñích ñaõ ñöôïc cam keát giöõa ñoâi

beân. Neáu kieåm tra thaáy ngöôøi söû duïng sai muïc ñích thì ngaân haøng coù quyeàn thu

hoài voán vay hoaëc aùp duïng caùc bieän phaùp cheá taøi tín duïng khaùc.

6

-Phaûi hoaøn traû caû goác vaø laõi tieàn vay ñuùng haïn ñaõ thoûa thuaän:

Ñaây laø nguyeân taéc cô baûn xuyeân suoát trong quaù trình hoaït ñoäng tín duïng

cuûa ngaân haøng. Nguyeân taéc naøy nhaèm ñaûm baûo cho caùc NHTM toàn taïi vaø hoaït

ñoäng moät caùch bình thöôøng. Nguoàn voán cho vay cuûa ngaân haøng chuû yeáu laø nguoàn

voán huy ñoäng, ñoù laø taøi saûn cuûa chuû theå göûi taïi ngaân haøng maø ngaân haøng taïm thôøi

quaûn lyù vaø söû duïng. Ngaân haøng cuõng phaûi hoaøn traû cho chuû sôû höõu theo nhöõng

ñieàu kieän veà thôøi haïn vaø laõi suaát ñaõ thoûa thuaän. Chính vì vaäy, ngöôøi vay phaûi

hoaøn traû cho ngaân haøng ñuùng thôøi haïn vaø khoái löôïng goàm voán goác vaø laõi ñeå

thanh toaùn cho ngöôøi göûi tieàn vaø trang traûi chi phí cho hoaït ñoäng ngaân haøng.

Chính vì vaäy, ñeå thöïc hieän nguyeân taéc naøy, moät yeáu toá quan troïng ñaàu tieân

laø ngaân haøng caàn phaûi thaåm ñònh kyõ tính khaû thi cuûa döï aùn, keá hoaïch saûn xuaát

kinh doanh cuûa ngöôøi vay. Neáu khoâng seõ daãn ñeán saûn xuaát kinh doanh keùm hieäu

quaû, ngöôøi vay raát khoù hoaëc khoâng coù khaû naêng hoaøn traû voán tín duïng, aûnh

höôûng tröïc tieáp ñeán keát quaû kinh doanh cuûa ngaân haøng. Trong tröôøng hôïp traàm

troïng, ngaân haøng seõ bò thua loã, daãn ñeán nguy cô maát khaû naêng thanh toaùn vaø coù

theå bò phaù saûn. Ñoâi khi coù theå aûnh höôûng daây chuyeàn ñeán caû heä thoáng ngaân haøng

cuûa moät quoác gia vaø daãn ñeán khuûng hoaûng kinh teá cuûa caû moät khu vöïc.

1.1.4. Ñieàu kieän vay voán.

Ngaân haøng xem xeùt vaø quyeát ñònh cho vay khi khaùch haøng coù ñuû caùc ñieàu

kieän sau:

- Coù naêng löïc phaùp phaùp luaät daân söï, naêng löïc haønh vi daân söï vaø chòu

traùch nhieäm daân söï theo quy ñònh cuûa phaùp luaät:

- Muïc ñích söû duïng voán hôïp phaùp.

- Coù khaû naêng taøi chính ñaûm baûo traû nôï trong thôøi haïn cam keát.

- Ñoái vôùi caùc doanh nghieäp saûn xuaát kinh doanh phaûi ñaûm baûo hoaït ñoäng

ñuùng theo giaáy pheùp.

- Coù döï aùn ñaàu tö, phöông thöùc saûn xuaát, kinh doanh dòch vuï khaû thi vaø coù

hieäu quaû; hoaëc coù döï aùn ñaàu tö, phöông aùn phuïc vuï ñôøi soáng khaû thi vaø phuø hôïp

vôùi quy ñònh cuûa phaùp luaät.

- Thöïc hieän caùc quy ñònh veà baûo ñaûm tieàn vay theo quy ñònh cuûa Chính

phuû vaø höôùng daãn cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam.

1.1.5. Phöông thöùc tín duïng.