Nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ tại ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - chi nhánh Bình Thuận: Luận văn thạc sĩ tài chính ngân hàng / Phạm Ngọc Minh ; Nguyễn Thị Hồng Vinh người hướng dẫn khoa học

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

---------***--------

PHẠM NGỌC MINH

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG BÁN LẺ TẠI NGÂN HÀNG

THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN

ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM

CHI NHÁNH BÌNH THUẬN

Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng

Mã ngành: 8 34 02 01

LUẬN VĂN THẠC SỸ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN THỊ HỒNG VINH

TP. HỒ CHÍ MINH, tháng 07/2020

i

LỜI CAM ĐOAN

Tác giả luận văn có lời cam đoan về công trình nghiên cứu khoa học này là của

mình, cụ thể:

- Tôi tên là: Phạm Ngọc Minh

- Sinh ngày: 04/03/1991

- Quê quán: Bình Thuận

- Hiện công tác tại: Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh

Bình Thuận

- Là học viên cao học khóa 20 Trường Đại học Ngân hàng TP. HCM.

- Lớp: CH20B2

Đề tài: Nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát

triển Việt Nam - Chi nhánh Bình Thuận.

- Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Hồng Vinh

Luận văn này chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một trường

đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả nghiên

cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc các

nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong

luận văn.

Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam đoan của tôi.

TP.Hồ Chí Minh, ngày 13 tháng 07 năm 2020

Tác giả

ii

LỜI CẢM ƠN

Để thực hiện và hoàn thành luận văn thạc sỹ với đề tài: “Nâng cao chất lượng

tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt

Nam - Chi nhánh Bình Thuận”, Tôi đã nhận được sự hỗ trợ nhiệt tình và quan tâm,

động viên từ quý thầy cô, bạn bè, đồng nghiệp và người thân. Qua trang giấy này, tôi

xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Quý thầy cô, Giảng viên Trường Đại học Ngân hàng

TPHCM đã tận tình giảng dạy và hướng dẫn cho tôi nhiều kiến thức quý báu trong suốt

thời gian theo học tại lớp cao học khoá 2018-2020.

Đặc biệt, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Cô - TS. Nguyễn Thị Hồng Vinh đã

tận tâm, dành nhiều thời gian, công sức hướng dẫn trong suốt quá trình tôi nghiên cứu

và hoàn tất bài luận văn này.

Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu, quý Thầy Cô thuộc khoa Khoa Sau đại

học Trường Đại học Ngân hàng TPHCM cùng toán thể thầy cô giáo công tác trong

trường đã tận tình truyền đạt các kiến thức quý báu, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập

và nghiên cứu.

Xin chân thành cảm ơn Ban Lãnh đạo Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt

Nam - Chi nhánh Bình Thuận và các bạn đồng nghiệp tại Chi nhánh đã hỗ trợ tài liệu

và thông tin cho tôi hoàn thành luận văn này.

Tuy có nhiều cố gắng nhưng trong luận văn chắc chắn không thể tránh khỏi

những thiếu sót không đáng có. Tôi kính mong Quý thầy cô và những người quan tâm

đến bài luận văn của tôi tiếp tục có các ý kiến góp ý để bài luận văn được hoàn thiện.

Một lần nữa tôi xin chân thành cảm ơn!

Ngày 13 tháng 07 năm 2020

Tác giả

iii

TÓM TẮT LUẬN VĂN

1. Tiêu đề: Nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng Thương mại cổ

phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Bình Thuận

2. Tóm tắt:

Hiện nay với nhiều Ngân hàng thương mại, tín dụng đang ngày càng tăng

trưởng nhưng việc kiểm soát rủi ro và nâng cao chất lượng tín dụng vẫn chưa thực sự

hiệu quả.

Điều này là vấn đề hết sức lo ngại và đòi hỏi các ngân hàng thương mại phải

từng bước cải thiện, đề ra chiến lược kinh doanh kèm theo kiểm soát rủi ro hiệu quả

nhằm nâng cao chất lượng tín dụng, tối đa hóa lợi nhuận kinh doanh cho ngân hàng.

Vì lý do đó, luận văn lựa chọn đề tài nghiên cứu “Nâng cao chất lượng tín dụng bán

lẻ tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh

Bình Thuận” là một xu hướng tất yếu cho quá trình nâng cao chất lượng tín dụng của

BIDV Bình Thuận nói riêng và của các ngân hàng thương mại nói chung.

Mặc dù có nhiều tác giả đã nghiên cứu về vấn đề này tuy nhiên vẫn chưa có

một bài nghiên cứu nào dành cho BIDV Bình Thuận trong giai đoạn từ năm 2015 -

2019. Luận văn nghiên cứu theo phương pháp định tính, sử dụng nguồn dữ liệu từ

các báo cáo tài chính, báo cáo hoạt động kinh doanh và các báo cáo lưu hành nội bộ

khác liên quan đến hoạt động tín dụng của BIDV Bình Thuận giai đoạn 2015 - 2019,

… để đánh giá mức độ ảnh hưởng của các nhân tố tác động.

Kết quả nghiên cứu cho thấy giai đoạn năm 2015 - 2019, chất lượng tín dụng

bán lẻ của BIDV Bình Thuận đã có những bước phát triển vượt bậc, bên cạnh đó còn

có một số hạn chế nhất định trong chính sách tín dụng, nhân sự và công tác kiểm soát

rủi ro của chi nhánh.

Từ thực trạng chất lượng tín dụng hiện tại, những tồn tại của chi nhánh, luận

văn đã đề xuất những giải pháp và kiến nghị cho công tác nâng cao chất lượng tín

dụng bán lẻ trong thời gian tới.

3. Từ khóa: Ngân hàng thương mại, Chất lượng tín dụng, tăng trưởng tín dụng,

rủi ro.

iv

ABSTRACT

1. Title: Improving the quality of retail credit for Joint Stock Commercial Bank

Investment and Development of Viet Nam - Binh Thuan Branch.

2. Abstract:

Currently, many commercial banks is growing of credit, but the risk control and

credit quality improvement are not really effective.

This is a very concerned issue and requires commercial banks to gradually

improve, devise business strategies with effective risk control to improve credit quality,

maximize profits for the bank. Therefore, the thesis for "Improving the quality of retail

credit for Joint Stock Commercial Bank Investment and Development of Viet Nam -

Binh Thuan Branch" is an indispensable trend for credit enhancement process of BIDV

Binh Thuan branch in particular and commercial banks in general.

Although many authors have researched on this issue, there has not been any

research paper for BIDV Binh Thuan branch in the period of 2015 - 2019. Thesis

research by qualitative method, using sources secondary data from financial statements,

business reports and other internal circulation reports related to credit activities of

BIDV Binh Thuan branch in the period of 2015 - 2019, ... combined with guest surveys.

row to assess the influence of the impact factors.

The research results show that in the period of 2015 - 2019, the retail credit

quality of BIDV Binh Thuan has made great progress, besides there are certain

limitations in the credit process, humans and general business development strategy of

the branch.

From the current situation of credit quality combined with customer surveys, the

thesis has proposed solutions and recommendations for improving the quality of retail

credit in the future.

3. Keywords: Commercial bank, Credit quality, credit growth, risks.

v

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Giải thích

ATM (Automatic teller machine) - Máy rút tiền tự động

BĐS Bất động sản

BIDV Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam

BIDV Bình

Thuận

Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam –

Chi nhánh Bình Thuận

CBNV Cán bộ nhân viên

Citibank First National City Bank of New York

GTCG/TTK Giấy tờ có giá/Thẻ tiết kiệm

HĐQT Hội đồng quản trị

HĐV Huy động vốn

HSBC Hongkong and Shanghai Banking Corporation Limited

KD Kinh doanh

KH Khách hàng

KHBL Khách hàng bán lẻ

KHDN Khách hàng doanh nghiệp

L/C (Letter of credit) - Thư tín dụng

LĐPT Lao động phổ thông

NCNO Nhu cầu nhà ở

NH Ngân hàng

NHBL Ngân hàng bán lẻ

NHNN Ngân hàng Nhà nước

vi

NHTM Ngân hàng thương mại

NNo&PTNT Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn

QĐ Quyết định

QTTD Quản trị tín dụng

Iso

International Organization for Standardization – Tổ chức quốc tế về

tiêu chuẩn hóa

TD Tín dụng

TDBL Tín dụng bán lẻ

TMCP Thương mại cổ phần

Vietcombank Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam

Vietinbank Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam

vii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ...........................................................................................................i

TÓM TẮT LUẬN VĂN .............................................................................................. iii

ABSTRACT ..................................................................................................................iv

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ..............................................................................v

MỤC LỤC ................................................................................................................... vii

DANH MỤC BẢNG .....................................................................................................xi

DANH MỤC HÌNH VẼ, BIỂU ĐỒ........................................................................... xii

MỞ ĐẦU.........................................................................................................................1

1. GIỚI THIỆU ....................................................................................................1

1.1. Đặt vấn đề .........................................................................................................1

1.2. Tính cấp thiết của đề tài:.................................................................................2

2. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI...............................................................................2

2.1. Mục tiêu tổng quát:..........................................................................................2

2.2. Mục tiêu cụ thể:................................................................................................2

3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU...............................................................................3

4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU ...............................................3

5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU...................................................................3

6. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU............................................................................3

7. ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI..............................................................................4

8. TỔNG QUAN VỀ LĨNH VỰC NGHIÊN CỨU............................................4

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TÍN DỤNG BÁN LẺ VÀ CHẤT LƯỢNG

TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI.......................................................7

1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TÍN DỤNG BÁN LẺ TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG

MẠI .................................................................................................................................7

1.1.1. Khái niệm tín dụng bán lẻ .....................................................................................7

1.1.2. Đặc điểm của tín dụng bán lẻ ................................................................................7

1.1.2.1. Quy mô khoản vay nhỏ, số lượng khoản vay nhiều ...........................................7

1.1.2.2. Các rủi ro thông tin bất cân xứng và rủi ro tác nghiệp.......................................8

1.1.2.3. Tín dụng bán lẻ đòi hỏi chi phí cao ....................................................................9

1.1.2.4. Lợi nhuận mang lại cao ......................................................................................9

1.1.3. Phân loại tín dụng bán lẻ .......................................................................................9

1.1.3.1. Theo thời gian.....................................................................................................9

1.1.3.2. Theo mục đích vay ...........................................................................................10

viii

1.1.3.3. Theo nguồn gốc khoản vay...............................................................................13

1.1.3.4. Theo hình thức bảo đảm...................................................................................14

1.1.3.5. Theo phương thức hoàn trả nợ vay...................................................................14

1.1.4. Vai trò của tín dụng bán lẻ đối với nền kinh tế ...................................................15

1.1.4.1. Đối với kinh tế - xã hội.....................................................................................15

1.1.4.2. Đối với ngân hàng ............................................................................................16

1.1.4.3. Đối với khách hàng...........................................................................................17

1.2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG BÁN LẺ TẠI CÁC

NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI..................................................................................17

1.2.1. Khái niệm chất lượng và chất lượng tín dụng .....................................................17

1.2.1.1. Khái niệm về chất lượng ..................................................................................17

1.2.1.2. Khái niệm về chất lượng tín dụng ....................................................................18

1.2.2. Sự cần thiết phải nâng cao chất lượng tín dụng ..................................................18

1.2.3. Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng tín dụng...........................................................19

1.2.3.1. Chỉ tiêu định lượng...........................................................................................19

1.2.3.2. Các chỉ tiêu định tính........................................................................................22

1.2.4. Một số nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng tới chất lượng tín dụng ...............23

1.2.5. Các nhân tố ảnh hưởng tới chất lượng tín dụng bán lẻ........................................25

1.2.5.1. Nhân tố bên trong .............................................................................................25

1.2.5.2. Nhân tố bên ngoài.............................................................................................27

1.2.5.3. Nhân tố từ môi trường vĩ mô............................................................................28

1.3. KINH NGHIỆM VỀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG BÁN LẺ

CỦA MỘT SỐ NGÂN HÀNG VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM ĐỐI VỚI BIDV

BÌNH THUẬN..............................................................................................................29

1.3.1. Kinh nghiệm quản lý chất lượng tín dụng bán lẻ của một số ngân hàng ............29

1.3.1.1. Kinh nghiệm của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - Vietinbank...29

1.3.1.2. Kinh nhiệm của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Vietcombank .30

1.3.2. Bài học đối với Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh

Bình Thuận về nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ .....................................................31

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ............................................................................................34

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG BÁN LẺ TẠI NGÂN

HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIẾN VIỆT NAM - CHI NHÁNH BÌNH

THUẬN.........................................................................................................................35

2.1. GIỚI THIỆU VỀ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỐ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ

PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH BÌNH THUẬN ...................................35

2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Ngân hàng thương mại cổ phần đầu tư và

phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bình Thuận ...............................................................35

ix

2.1.2. Cơ cấu bộ máy tổ chức Ngân hàng thương mại cổ phần đầu tư và phát triển Việt

Nam - Chi nhánh Bình Thuận .......................................................................................35

2.1.3. Các hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương mại cổ phần đầu tư và phát

triển Việt Nam - Chi nhánh Bình Thuận .......................................................................38

2.1.3.1. Hoạt động huy động vốn ..................................................................................38

2.1.3.2. Hoạt động tín dụng ...........................................................................................39

2.1.3.3 Hoạt động dịch vụ .............................................................................................40

2.2. THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG BÁN LẺ TẠI NGÂN HÀNG

THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI

NHÁNH BÌNH THUẬN..............................................................................................41

2.2.1. Quá trình phát triển tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển

Việt Nam - Chi nhánh Bình Thuận................................................................................41

2.2.2. Chính sách, quy trình tín dụng bán lẻ..................................................................42

2.2.2.1. Chính sách tín dụng đối với khách hàng bán lẻ................................................42

2.2.2.2. Quy trình cấp tín dụng đối với khách hàng bán lẻ ...........................................43

2.2.3. Tình hình phát triền tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển

Việt Nam - Chi nhánh Bình Thuận................................................................................44

2.2.4. Thực trạng chất lượng tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển

Việt Nam - Chi nhánh Bình Thuận................................................................................48

2.2.4.1. Chất lượng tín dụng bán lẻ tại BIDV Bình Thuận thông qua các chỉ tiêu định

tính .................................................................................................................................48

2.2.4.2. Chất lượng tín dụng bán lẻ tại BIDV Bình Thuận qua các chỉ tiêu định lượng

.......................................................................................................................................49

2.2.5. Thực trạng chất lượng tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển

Việt Nam - Chi nhánh Bình Thuận................................................................................51

2.2.5.1. Sản phẩm cho vay hỗ trợ nhà ở ........................................................................51

2.2.5.2. Sản phẩm cho vay phục vụ sản xuất kinh doanh..............................................55

2.2.5.3. Sản phẩm cho vay cầm cố GTCG/TTK ...........................................................58

2.2.5.4. Sản phẩm cho vay tiêu dùng không có tài sản bảo đảm...................................61

2.2.5.5. Sản phẩm cho vay mua ô tô tiêu dùng..............................................................64

2.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG BÁN LẺ TẠI NGÂN

HÀNG THƯƠNG MẠI CỐ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM -

CHI NHÁNH BÌNH THUẬN.....................................................................................67

2.3.1. Những kết quả đạt được ......................................................................................67

2.3.2. Những tồn tại và nguyên nhân trong hoạt động quản lý chất lượng tín dụng bán

lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam chi nhánh Bình Thuận ..........69

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ............................................................................................72