Nâng cao chất lượng cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam chi nhánh Đống Đa - Hà Nội

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN HẢI ANH

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHO VAY

TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN

NÔNG THÔN VIỆT NAM CHI NHÁNH

ĐỐNG ĐA - HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH

THÁI NGUYÊN 2020

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN HẢI ANH

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHO VAY

TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN

NÔNG THÔN VIỆT NAM CHI NHÁNH

ĐỐNG ĐA - HÀ NỘI

NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH

Mã số: 8.34.01.01

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Lan Anh

THÁI NGUYÊN 2020

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan bản Luận văn tốt nghiệp này là công trình nghiên cứu của cá

nhân tôi, được thực hiện trên cơ sở nghiên cứu lý thuyết, kiến thức khoa học, nghiên

cứu khảo sát tình hình thực tiễn với sự hướng dẫn của TS. Nguyễn Thị Lan Anh.

Các số liệu tổng hợp, phân tích trong Luận văn là hoàn toàn trung thực, các luận

điểm và phương hướng, giải pháp đưa ra xuất phát từ kinh nghiệm và thực tiễn. Nội

dung của luận văn có tham khảo và sử dụng một số thông tin, tài liệu từ các nguồn

sách, tạp chí được liệt kê trong danh mục các tài liệu tham khảo.

Tác giả

Nguyễn Hải Anh

ii

LỜI CẢM ƠN

Cá nhân tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với giáo viên hướng

dẫn: TS. Nguyễn Thị Lan Anh, mặc dù rất hạn hẹp về thời gian nhưng Cô

đã dành nhiều công sức và kinh nghiệm quý báu của mình để hướng dẫn tôi

một cách nhiệt tình, chu đáo.

Tôi xin cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo, các thầy, cô giáo

trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh Thái Nguyên đã tận tình giúp

đỡ, tạo mọi điều kiện cho tôi trong quá trình học tập và thực hiện đề tài.

Xin trân trọng cảm ơn Ban lãnh đạo, cán bộ, đồng nghiệp tại Ngân

hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt nam chi nhánh Đống Đa – Hà

Nội đã giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi để tôi hoàn thành tốt việc học tập và

nghiên cứu trong thời gian qua.

Hà Nội, tháng 01 năm 2020

Tác giả

Nguyễn Hải Anh

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................. i

MỤC LỤC.......................................................................................................iii

DANH MỤC BẢNG....................................................................................... vi

DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ .................................................................. vii

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1

2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 2

3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu .................................................................... 3

4. Những đóng góp của luận văn ...................................................................... 3

5. Bố cục luận văn............................................................................................. 4

CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHẤT LƯỢNG

CHO VAY CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI........................................ 5

1.1. Tổng quan về cho vay của Ngân hàng thương mại.................................... 5

1.1.1. Khái niệm về cho vay.............................................................................. 5

1.1.2. Các nguyên tắc cơ bản trong hoạt động cho vay .................................... 5

1.1.3. Điều kiện cho vay vốn............................................................................. 7

1.1.4. Phân loại cho vay .................................................................................... 9

1.2. Chất lượng cho vay của Ngân hàng thương mại...................................... 13

1.2.1. Khái niệm về chất lượng cho vay của Ngân hàng thương mại............. 13

1.2.2. Ý nghĩa của việc nâng cao chất lượng cho vay của NHTM ................. 15

1.2.3. Nội dung nâng cao chất lượng cho vay tại NHTM............................... 16

1.2.4. Nhân tố ảnh hưởng tới chất lượng cho vay........................................... 23

1.3. Cơ sở thực tiễn về biện pháp nâng cao chất lượng cho vay trong hoạt

động của các Ngân hàng thương mại.............................................................. 30

1.3.1. Kinh nghiệm ở Ngân hàng thương mại trong nước .............................. 30

1.3.2. Bài học kinh nghiệm rút ra cho Agribank Chi nhánh Đống Đa, Hà Nội.... 34

CHƯƠNG 2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......................................... 36

2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 36

iv

2.2. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 36

2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ............................................................ 36

2.2.2. Phương pháp phân tích thông tin .......................................................... 38

2.2.3. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu.......................................................... 39

CHƯƠNG 3 THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG CHO VAY TẠI NGÂN

HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM –

CHI NHÁNH ĐỐNG ĐA, HÀ NỘI............................................................. 44

3.1. Tổng quan về Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt

Nam, Chi nhánh Đống Đa, Hà Nội ................................................................. 44

3.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển............................................................ 44

3.1.2. Cơ cấu tổ chức....................................................................................... 46

3.1.3. Kết quả hoạt động kinh doanh qua các năm ......................................... 48

3.2. Chính sách và Quy trình cho vay tại Agribank – Đống Đa ..................... 55

3.2.1. Chính sách cho vay của Agribank......................................................... 55

3.2.2. Quy trình cho vay tai Agribank Đống Đa............................................. 62

3.3. Thực trạng chất lượng cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển

Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Đống Đa, Hà Nội ..................................... 65

3.3.1. Thực trạng chất lượng cho vay tại Agribank Chi nhánh Đống Đa, Hà Nội.. 65

3.3.2. Đánh giá của khách hàng chất lượng cho vay tại Ngân hàng Nông

nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Đống Đa, Hà Nội. .... 71

3.4. Thực trạng nâng cao chất lượng cho vay tại ngân hàng nông nghiệp và phát

triển nông thôn Việt Nam - chi nhánh Đống Đa............................................. 77

3.4.1. Ban hành các chính sách cho vay khách hàng ...................................... 77

3.4.2. Quá trình tổ chức, triển khai cho vay khách hàng ................................ 87

3.4.3. Công tác kiểm tra giám sát.................................................................... 88

3.4.4. Các hoạt động điều chỉnh...................................................................... 88

3.5. Thực trạng các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng cho vay tại Ngân hàng

Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Đống Đa, Hà Nội90

3.5.1. Nhân tố khách quan............................................................................... 90

v

3.5.2. Nhân tố chủ quan .................................................................................. 92

3.6. Kết quả đạt được và những hạn chế về chất lượng cho vay tại Ngân hàng

Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Đống Đa, Hà Nội94

3.6.1. Những kết quả đạt được ........................................................................ 94

3.6.2. Những hạn chế trong công tác cho vay................................................. 96

3.6.3. Nguyên nhân hạn chế trong công tác cho vay ...................................... 97

CHƯƠNG 4 GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHO VAY TẠI

NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT

NAM CHI NHÁNH ĐỐNG ĐA, HÀ NỘI................................................ 100

4.1. Định hướng hướng và mục tiêu phát triển của ngân hàng nông nghiệp và

phát triển nông thôn Việt Nam - chi nhánh Đống Đa ................................... 100

4.1.1. Định hướng, mục tiêu phát triển chung của Agribank........................ 100

4.1.2. Định hướng mục tiêu phát triển hoạt động cho vay của Agribank

Đống Đa........................................................................................................ 102

4.2. Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và

Phát triển Nông thôn Việt Nam-Chi nhánh Đống Đa, Hà Nội ..................... 103

4.2.1. Nâng cao chất lượng cán bộ thẩm định............................................... 103

4.2.2. Đảm bảo thực hiện tốt hơn quy trình cho vay..................................... 106

4.2.3. Thực hiện tốt công tác kiểm tra trước trong và sau khi cho vay ........ 107

4.2.4. Hoàn thiện công tác bảo đảm tiền vay ................................................ 107

4.2.5. Thực hiện tốt công tác thu hồi nợ quá hạn, nợ xấu............................. 108

4.2.6. Nhóm giải pháp khác .......................................................................... 109

4.3. Kiến nghị................................................................................................ 110

4.3.1. Kiến nghị với Chính phủ và Nhà nước ............................................... 110

4.3.2. Đối với Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam. 111

KẾT LUẬN.................................................................................................. 113

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................... 115

PHỤ LỤC..................................................................................................... 118

vi

DANH MỤC BẢNG

Bảng số 2.1: Số mẫu điều tra .......................................................................... 38

Bảng 3.1. Tình hình huy động vốn của Chi nhánh giai đoạn 2015-2017....... 48

Bảng 3.2. Dư nợ cho vay các năm .................................................................. 51

Bảng 3.3. Kết quả thu nhập, chi phí của Chi nhánh........................................ 53

Bảng 3.4. Lãi suất tiền vay của Agribank....................................................... 62

Bảng 3.5. Dư nợ cho vay phân theo loại nợ.................................................... 66

Bảng 3.6. Dư nợ phân theo nhóm khách hàng................................................ 67

Bảng 3.7. Hiệu suất sử dụng vốn của chi nhánh............................................. 69

Bảng 3.8. Thu nhập từ hoạt động cho vay và lãi treo ..................................... 69

Bảng 3.9. Thông tin chung về đối tượng điều tra ........................................... 71

Bảng 3.10. Đánh giá sự hài lòng của khách hàng đối với hoạt động tín dụng

của Agribank CN Đống Đa............................................................. 73

Bảng 3.11. Chính sách khách hàng tại ngân hàng .......................................... 78

Bảng 3.12. Bảng đánh giá và phân loại khách hàng của Chi nhánh............... 80

Bảng 3.13. Quy mô cho vay đối với khách hàng tại ngân hàng ..................... 80

Bảng 3.14. Một số thông tư và chính sách cơ bản .......................................... 81

Bảng 3.15. Chính sách về các khoản đảm bảo................................................ 82

Bảng 3.16. Các mục của hợp đồng cho vay.................................................... 85

Bảng 3.17. Một số giải pháp nhằm kiểm soát rủi ro cho vay tại Chi nhánh... 86

vii

DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ

Biểu đồ

Biểu đồ 3.1. Quy mô huy động vốn các năm.................................................. 49

Biểu đồ 3.2. Cơ cấu vốn huy động theo thời hạn và thành phần kinh tế ........ 50

Biểu đồ 3.3. Dư nợ theo kỳ hạn ...................................................................... 52

Biểu đồ 3.4 Thu nhập, chi phí của Chi nhánh................................................. 54

Biểu đồ 3.5 Dư nợ cho vay theo đối tượng khách hàng ................................. 68

Biểu đồ 3.6. Thực trạng thu nhập.................................................................... 70

Biểu đồ 3.7. Lãi suất cho vay tiêu dùng của một số NHTM ở Việt Nam....... 98

Sơ đồ

Sơ đồ 3.1. Mô hình tổ chức Agribank – Chi nhánh Đống Đa, Hà Nội........... 47

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Cùng với sự tăng trưởng và phát triển không ngừng của nền kinh tế, Việt

Nam đã đạt được những thành tựu to lớn với tốc độ tăng trưởng kinh tế khá

ổn định. Nhu cầu vốn đã trở nên vô cùng quan trọng, cấp thiết cho việc xây

dựng cơ sở hạ tầng, đổi mới trang thiết bị máy móc cũng như chuyển dịch cơ

cấu kinh tế. Với hoạt động cho vay và các dịch vụ đa dạng, ngân hàng đã đáp

ứng được phần lớn nhu cầu vốn của khách hàng, góp phần đáng kể vào sự

nghiệp phát triển đất nước, trở thành mắt xích quan trọng cấu thành lên sự vận

động nhịp nhàng của nền kinh tế

Tuy nhiên, trong bối cảnh nền kinh tế vĩ mô đang trong thời kỳ chưa ổn

định, môi trường pháp lý đang dần hoàn thiện, tỷ lệ lạm phát tăng cao, gía

vàng biến đổi thất thường, thị trường bất động sản chưa khởi sắc nên hoạt

động kinh doanh của các NHTM còn nhiều khó khăn, nhất là chất lượng cho

vay chưa cao biểu hiện nợ quá hạn, nợ khó đòi hay còn gọi là nợ xấu còn lớn.

Việc phân tích một cách chính xác, khoa học những nguyên nhân phát sinh

rủi ro của hoạt động cho vay để từ đó tìm ra các giải pháp hữu hiệu nhằm

nâng cao chất lượng cho vay mang tính cấp bách và chiến lược lâu dài được

các ngân hàng quan tâm tới. Hoạt động tín dụng tạo ra phần lớn tài sản trong

tổng tài sản của các NHTM và là hoạt động tạo ra nguồn thu nhập chính của

mỗi ngân hàng dưới hình thức thu thập từ lãi cho vay. Tuy nhiên, bên cạnh

những lợi ích đem lại thì hoạt động này luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro gây ảnh

hưởng nghiêm trọng đến hoạt động kinh doanh của ngân hàng, thậm chí có

thể gây tổn thất rất lớn, dẫn đến mất khả năng thanh toán hay phá sản của

ngân hàng. Chính vì vậy mà “chất lượng cho vay” luôn là vấn đề “sống còn”

trong hoạt động kinh doanh của NH.

Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Chi nhánh Đống Đa,

hoạt động trên địa bàn Thủ đô – Trung tâm kinh tế chính trị của cả nước. Đây

2

là môi trường hấp dẫn, vừa là tiềm năng lớn trong kinh doanh nhưng đồng

thời cũng là thách thức không nhỏ đối với chi nhánh. Kề từ khi thành lập, chi

nhánh đã từng bước phấn đấu, ngày một hoàn thiện hơn và đạt được nhiều

thành tựu đáng kể, có tốc độ phát triển tương đối nhanh về mọi mặt. Nhờ vậy,

doanh số cho vay tại Chi nhánh không ngừng gia tăng đạt 2582 tỷ đồng năm

2017 tăng 807 tỷ đồng so với năm 2016 và tăng 1564 tỷ đồng so với năm

2015. Thu nhập từ hoạt động tín dụng chiếm tỷ trọng lớn (hơn 70%) trong cơ

cấu thu nhập của chi nhánh. Tuy nhiên, chất lượng cho vay của Chi nhánh

chưa được đánh giá cao khi, nợ quá hạn tại Chi nhánh vẫn ở mức cao. Năm

2015, số nợ xấu tại Chi nhánh là 241.650 trđ (tương đương 23,6% tổng dư nợ

cho vay) đến năm 2016 con số này là 125.020 trđ (tương đương 7,1%) đến

năm 2017 là 118.591 trđ (tương đương 4,2%); Vấn đề cơ bản ở đây cần phải

nói là, mặc dầu tỷ lệ nợ quá hạn có giảm qua các năm, nhưng năm 2017 con

số này vẫn trên 4%; đặc biệt là nợ nhóm 5 nợ có khả năng mất vốn xấp xỉ 5%.

Tình trạng nợ xấu kéo dài làm suy giảm lợi nhuận của chi nhánh, gây ảnh

hưởng xấu đến uy tín, tăng chi phí trích lập dự phòng đồng thời hạ bậc đánh

giá kết quả hoạt động của chi nhánh

Nhận thức được tầm quan trọng của chất lượng cho vay trong hoạt động

của ngân hàng là hết sức cần thiết, từ thực tế đó học viên đã lựa chọn đề tài

“Nâng cao chất lượng cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển

Nông thôn Việt Nam–Chi nhánh Đống Đa, Hà Nội” làm luận văn tốt nghiệp.

2. Mục tiêu nghiên cứu

2.1. Mục tiêu chung

Mục tiêu chung bao trùm luận văn là nghiên cứu hoạt động cho vay tại

Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Đống

Đa, Hà Nội (gọi tắt là Agribank chi nhánh Đống Đa, Hà Nội) từ đó đề xuất

một số giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng cho vay tại tại Chi nhánh

trong thời gian tới.

3

2.2. Mục tiêu cụ thể

- Hệ thống những vấn đề cơ bản trên phương diện lý luận và thực tiễn về

chất lượng cho vay của NHTM.

- Đánh giá thực trạng chất lượng cho vay tại Agribank chi nhánh Đống

Đa, Hà Nội. Từ đó tổng hợp những ưu điểm và hạn chế trong công tác nâng

cao chất lượng cho vay tại Chi nhánh.

- Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng cho vay tại Agribank

chi nhánh Đống Đa, Hà Nội.

3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu

Chất lượng cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn

Việt Nam - Chi nhánh Đống Đa, Hà Nội.

3.2. Phạm vi nghiên cứu

Về không gian: Nghiên cứu được thực hiện tại Ngân hàng Nông nghiệp

và phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Đống Đa, Hà Nội

Về thời gian: Số liệu sử dụng để phân tích được thu thập trong khoảng

thời gian 2015-2017(do thời điểm thực hiện đề tài, số liệu của 2018 các Ngân

hàng chưa được kiểm toán, vì vậy số liệu lúc học viên làm luận văn chỉ là số

tạm tính nên không có giá trị nghiêm cứu).

Về nội dung: Luận văn tập trung nghiên cứu về thực trạng chất lượng nợ

vay giai đoạn 2015-2017 và những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng nợ

vạy tại Ngân hàng Nông nghiệp va phát triển nông thôn Việt Nam-Chi nhánh

Đống Đa, Hà Nội.

4. Những đóng góp của luận văn

Về lý luận: Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp cho người đọc khung lý

thuyết cơ bản về hoạt động cho vay và chất lượng cho vay tại ngân hàng

thương mại. Luận văn là công trình nghiên cứu ứng dụng, thực hiện khảo sát,

thu thập dữ liệu và xử lý dữ liệu, đánh giá các nhân tố ảnh hưởng đến chất

4

lượng cho vay tại ngân hàng thương mại. Đồng thời, luận văn đề ra nhóm các

giải pháp cho Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam -

Chi nhánh Đống Đa, Hà Nội và đưa ra các kiến nghị đến các đơn vị có liên

quan nhằm nâng cao chất lượng hoạt động cho vay tại chi nhánh.

Về thực tiễn: Luận văn là công trình nghiên cứu giúp các nhà khoa học,

nhà quản lý, NHTM có cái nhìn tổng quan về chất lượng cho vay tại Ngân

hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Đống Đa,

Hà Nội bằng các phương pháp đo lường và đánh giá dựa trên phương pháp

kiểm định mẫu. Đồng thời nhận diện được những kết quả đạt được, những

mặt còn hạn chế và nguyên nhân trong việc nâng cao chất lượng cho vay tại

Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Đống

Đa, Hà Nội và sau đấy là đưa ra những giải pháp thiết thực đối với chi nhánh.

5. Bố cục luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận, Luận văn được chia thành 04 chương:

Chương 1: Cơ sở lý luận về chất lượng cho vay của Ngân hàng thương mại.

Chương 2: Phương pháp nghiên cứu.

Chương 3: Thực trạng chất lượng cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp

và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Đống Đa, Hà Nội.

Chương 4: Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay tại Ngân hàng Nông

nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Đống Đa, Hà Nội.