Một vài đặc điểm của pháp luật ngân hàng Hoa Kỳ và liên hệ với pháp luật ngân hàng Việt Nam

T×m hiÓu hÖ thèng ph¸p luËt Hoa Kú

18 t¹p chÝ luËt häc sè 12/2010

ThS. NguyÔn §øc Ngäc *

ác định chế tài chính và ngân hàng ở Hoa

Kỳ

(1) có lịch sử phát triển rất đa dạng

nhưng nhất quán dựa trên chính sách pháp luật

thống nhất hướng tới mục tiêu bảo vệ những

người gửi tiền, bảo đảm sự cạnh tranh và phi

tập trung hoá hệ thống ngân hàng và tạo ra cơ

chế có khả năng phản ứng nhanh trước các vấn

đề thực tiễn phát sinh. Bài viết này đề cập những

đặc điểm cơ bản của hệ thống pháp luật ngân

hàng Hoa Kỳ.

(2) Dù luôn là đối tượng của những

tranh luận và cả sự chỉ trích, ngay cả khi phải

đối mặt với những thách thức mà cuộc khủng

hoảng kinh tế năm 2007 đặt ra(3) thì những đặc

điểm đó vẫn được coi là nền móng đã làm nên

hệ thống ngân hàng độc đáo, hiệu quả bậc nhất

trên thế giới; và có thể vẫn là những kinh nghiệm

hữu ích cần nghiên cứu cho sự điều chỉnh pháp

luật trong lĩnh vực ngân hàng ở Việt Nam.

Bảng 1. Các quy định chủ yếu điều chỉnh lĩnh vực ngân hàng tại Hoa Kỳ

Văn bản quy phạm pháp luật Nội dung điều chỉnh

Luật tiền tệ quốc gia năm 1863 và Luật ngân hàng

quốc gia năm 1864

Thiết lập trách nhiệm cho Cơ quan giám sát tiền tệ

(cơ quan của Bộ tài chính) và quy định về hệ thống

cấp phép cho hoạt động ngân hàng cấp liên bang

Luật hệ thống dự trữ Liên bang năm 1913 Thiết lập Ngân hàng trung ương của Hoa Kỳ

Luật mang tên McFaden năm 1927 Không cho phép thực hiện các hoạt động ngân hàng

từ bang này sang bang khác

Luật về hoạt động ngân hàng năm 1933 - được biết

đến nhiều hơn với tên gọi Đạo luật Glass- Steagall

Thiết lập ra Bảo hiểm tiền gửi Hoa Kỳ (FDIC) và phân

định ngân hàng thương mại với ngân hàng đầu tư

Luật về công ti nắm vốn ngân hàng năm 1956 Quy định về công ti nắm vốn ngân hàng, bắt đầu cho

phép thực hiện một số hoạt động ngân hàng phi

truyền thống theo những cách thức nhất định

Luật kiểm soát tiền tệ và bãi bỏ những hạn chế đối

với các hiệp hội tiết kiệm

Tự do hoá giá cả trong lĩnh vực ngân hàng, mở rộng quyền

cho các hiệp hội tiết kiệm như một ngân hàng bán lẻ

Luật cải cách các tổ chức tài chính năm 1989 Mở rộng phạm vi bảo hiểm của FDIC tới các hiệp

hội tiết kiệm và thiết lập chương trình để khắc phục

khủng hoảng gây ra bởi các hiệp hội tiết kiệm

Luật cải tổ bảo hiểm tiền gửi năm 1991 Tăng năng lực tài chính cho FDIC và tái lập quy định về khu

vực hoạt động của các ngân hàng được liên bang cấp phép

Luật mang tên Riegle- Neal năm 1994 Cho phép có điều kiện các công ti nắm vốn ngân

hàng được thâu tóm các ngân hàng bán lẻ ở bất kì

bang nào và sáp nhập các ngân hàng giữa các bang

Luật về hiện đại hoá dịch vụ tài chính năm 1999 hay

còn gọi là Luật mang tên Gramn-Leach-Bliley (GLB)

Bãi bỏ các hạn chế của Luật Glass - Steagall đối với

ngân hàng thương mại

C

* Giảng viên Khoa pháp luật kinh tế

Trường Đại học Luật Hà Nội