Một số giải pháp trong chuyển dịch cơ cấu lao động của tỉnh giai đoạn 2010- 2015 đáp ứng yêu cầu

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

MỤC LỤC

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ...................................................................... v

DANH MỤC BẢNG BIỂU ............................................................................ vi

DANH MỤC HÌNH VẼ ................................................................................ vii

LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................... viii

CHƯƠNG I: TÍNH TẤT YẾU VÀ SỰ CẦN THIẾT CỦA QUÁ TRÌNH

CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU LAO ĐỘNG THEO NGÀNH THEO

HƯỚNG CÔNG NGHIỆP HOÁ, HIỆN ĐẠI HÓA ..................................... 1

I. Khái niệm và nội dung của chuyển dịch cơ cấu lao động .................... 1

1. Khái niệm chung ...................................................................................... 1

1.1. Nguồn lao động và lực lượng lao động ........................................ 1

1.2. Cơ cấu lao động ............................................................................ 2

1.3. Mối quan hệ giữa chuyển dịch cơ cấu kinh tế và chuyển dịch cơ

cấu lao động ........................................................................................ 5

1.4. Cơ cấu lao động theo ngành và chuyển dịch cơ cấu lao động theo

ngành ................................................................................................... 7

2. Nội dung và các tiêu chí đánh giá sự chuyển dịch cơ cấu lao động theo

ngành ............................................................................................................ 8

2.1. Nội dung của chuyển dịch cơ cấu lao động theo ngành ................ 8

2.2. Các tiêu chí đánh giá sự chuyển dịch .......................................... 10

II. Sự cần thiết phải chuyển dịch cơ cấu lao động theo ngành theo

hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá ...................................................... 14

1. Quá trình công nghiêp hóa, hiện đại hoá và những yêu cầu đặt ra cho

việc chuyển dịch cơ cấu lao động theo ngành .......................................... 14

1.1. Nội dung của quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá ............... 14

1.2 Yêu cầu về lao động trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại

hoá ..................................................................................................... 15

2. Xu hướng chuyển dịch cơ cấu lao động theo ngành trong quá trình

công nghiệp hoá, hiện đại hoá ................................................................... 16

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

III. Các yếu tố tác động tới quá trình chuyển dịch cơ cấu lao động theo

ngành .......................................................................................................... 18

1. Nhóm nhân tố về kinh tế xã hội ........................................................... 18

1.1. Tốc độ tăng trưởng kinh tế và sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế ..... 18

1.3 Nhân tố đầu tư ............................................................................ 19

1.4. Nhân tố thu nhập và di cư lao động giữa các khu vực ................ 19

1.5 Quá trình công nghiệp hoá và đô thị hóa .................................... 21

1.6. Sức hút của vùng kinh tế trọng điểm ........................................... 22

2. Nhóm nhân tố phát triển nguồn nhân lực ............................................. 22

2.1. Trình độ văn hóa chuyên môn kỹ thuật của người lao động ........ 22

2.2. Quy mô dân số ........................................................................... 23

2.3.Chất lượng đào tạo nguồn nhân lực ............................................. 23

3. Hệ thống chính sách ............................................................................. 24

IV. Kinh nghiệm của một số địa phương ................................................ 24

1. Chuyển dịch cơ cấu lao động ở Vĩnh Phúc .......................................... 24

2. Chuyển dịch cơ cấu lao động Đồng Nai ............................................... 26

3. Bài học chuyển dịch cơ cấu lao động theo ngành cho các địa phương ở

Việt Nam. ................................................................................................... 27

CHƯƠNG II: ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU

LAO ĐỘNG CỦA TỈNH PHÚ THỌ GIAI ĐOẠN 2001- 2008 ................. 29

I. Khái quát chung về tình hình phát triển KTXH tỉnh Phú Thọ giai

đoạn 2001-2008 .......................................................................................... 29

1. Giới thiệu chung về tỉnh Phú Thọ ......................................................... 29

1.1. Điều kiện tự nhiên: ...................................................................... 29

1.2. Điều kiện kinh tế xã hội ............................................................... 30

2. Tình hình phát triển kinh tế xã hội giai đoạn 2001-2008 trong bối cảnh

CNH-HĐH của tỉnh Phú Thọ. ................................................................... 33

2.1. Đánh giá tổng quát việc thực hiện các chỉ tiêu kinh tế xã hội .... 33

2.2. Thực trạng phát triển các ngành kinh tế .................................... 33

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

II. Tình hình chuyển dịch cơ cấu lao động theo ngành của tỉnh Phú

Thọ trong giai đoạn 2001 – 2008 ............................................................. 37

1. Thực trạng chuyển dịch theo ba nhóm ngành ...................................... 37

1.1. Tỉ trọng lao động của các ngành trong nền kinh tế ................... 37

1.2. Tỷ lệ chuyển dịch cơ cấu lao động giữa các ngành kinh tế ......... 41

1.3. Tương quan giữa chuyển dịch cơ cấu ngành và chuyển dịch cơ

cấu lao động theo ngành ................................................................... 43

1.4. Mối quan hệ giữa GDP bình quân đầu người và cơ cấu lao động

........................................................................................................... 46

2. Thực trạng chuyển dịch cơ cấu lao động trong nội bộ ngành: ........... 47

2.1. Ngành nông nghiệp ..................................................................... 47

2.2. Ngành công nghiệp ..................................................................... 49

2.3. Ngành dịch vụ ............................................................................. 52

3. Đánh giá thực trạng và xu thế CDCCLĐ theo ngành .......................... 54

3.1. Thành quả đạt được .................................................................... 54

3.2. Hạn chế cần khắc phục .............................................................. 54

III. Đánh giá các nhân tố tác động đến chuyển dịch cơ cấu lao động

tỉnh Phú Thọ. ............................................................................................. 55

1. Đánh giá các nhân tố tác động .............................................................. 55

1.1. Giàu tiềm năng phát triển nông nghiệp ....................................... 55

1.2. Tốc độ tăng trưởng kinh tế và chuyển dịch cơ cấu kinh tế ........ 56

1.3.Hiệu quả tích cực của việc thực hiện các chính sách đầu tư ........ 58

1.4. Quy mô,chất lượng lao động ....................................................... 59

2. Nguyên nhân của những hạn chế trên ................................................ 60

2.1. Công tác xuất khẩu lao động còn nhiều hạn chế ......................... 60

2.2. Tốc độ đô thị hoá chậm ............................................................... 60

2.3. Công tác đào tạo nghề còn nhiều bất cập ................................ 62

CHƯƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP TRONG CHUYỂN DỊCH CƠ

CẤU LAO ĐỘNG CỦA TỈNH GIAI ĐOẠN 2010 – 2015

ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CỦA CNH -HĐH .................................................... 64

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

I. Quan điểm và mục tiêu phát triển kinh tế xã hội và chuyển dịch cơ

cấu lao động theo ngành của tỉnh đến năm 2015 .................................... 64

1. Quan điểm, mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của tỉnh Phú Thọ giai

đoạn 2010- 2015 ........................................................................................ 64

1.1. Quan điểm ................................................................................... 64

1.2. Mục tiêu phát triển ...................................................................... 65

2. Định hướng chuyển dịch cơ cấu lao động theo ngành kinh tế của tỉnh

.................................................................................................................... 66

2.1. Định hướng phát triển các ngành kinh tế ................................... 66

2.2. Định hướng chuyển dịch cơ cấu lao động theo ngành trên địa bàn

tỉnh Phú Thọ ...................................................................................... 68

II. Các giải pháp thúc đẩy quá trình chuyển dịch lao động theo -ngành

của tỉnh đến năm 2020 .............................................................................. 71

1. Nhóm giải pháp về kinh tế xã hội ......................................................... 71

1.1. Tăng cường đầu tư mở rộng quy mô các khu công nghiệp, cụm

công nghiệp ........................................................................................ 71

1.2. Phát triển các ngành thương mại dịch vụ ................................... 72

1.3. Nâng cao năng suất trong nông nghiệp ....................................... 73

2. Nhóm giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ......................... 73

2.1. Xây dựng và thực hiện quy hoạch mạng lưới đào tạo nghề ........ 73

2.2.Tăng cường cở sở hạ tầng, vật chất kỹ thuật phục vụ công tác đào

tạo nghề ............................................................................................. 74

2.3 .Nâng cao năng lực đội ngũ giáo viên, đổi mới nội dung chương

trình đào tạo nghề .............................................................................. 75

2.4. Gắn đào tạo với giải quyết việc làm cho người lao động ............ 76

3.Tăng cường hoạt động xuất khẩu lao động ........................................... 76

KẾT LUẬN ...................................................................................................... x

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................... xi

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

DSTB : Dân số trung bình

TLTTN : Tỷ lệ tăng tự nhiên

TLTCH : Tỷ lệ tăng cơ học

NN : Nông nghiệp

CN : Công nghiệp

DV : Dịch vụ

NSLD : Năng suất lao động

CNCB : Công nghiệp chế biến

CNXD : Công nghiệp xây dựng

CNKT : Công nghiệp khai thác

DVKD : Dịch vụ kinh doanh

DVSN : Dịch vụ sự nghiệp

DVHCC : Dịch vụ hành chính công

CHH- HĐH : Công nghiệp hoá, hiện đại hoá

ĐH : Đại học

CĐ- TC : Cao đẳng, trung cấp

LĐPT : Lao động phổ thông

TDMNPB : Trung du miền núi Phía Bắc

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 1.1: Quan hệ giữa GDP\ người và cơ cấu lao động theo ngành

ở các nước đang phát triển...........................................................................13

Bảng 2.1: Thực trạng phát triển dân số qua các năm

.........................................................................................................................31

Bảng 2.2 : Tình hình tăng trưởng nguồn lao động qua các năm..............37

Bảng 2.3: Quy mô lao động hoạt động trong các ngành kinh tế...............38

Bảng 2.4: Cơ cấu lao động các ngành kinh tế của tỉnh từ 2001- 2007. ....39

Bảng 2.5 : Tỷ lệ chuyển dịch cơ cấu lao động theo ngành 2001- 2007......42

Bảng 2.6 : Cơ cấu ngành và cơ cấu lao động theo ngành..........................44

Bảng 2.7: Năng suất lao động của các ngành chủ yếu giai đoạn 2001- 2007

.........................................................................................................................45

Bảng 1.1: Quan hệ giữa GDP/ người và cơ cấu lao động theo ngành

ở các nước đang phát triển...........................................................................46

Bảng 2.8: Quy mô và cơ cấu lao động trong nội bộ ngành nông nghiệp..47

Bảng 2.9: Quy mô lao động nội bộ ngành công nghiệp từ 2001- 2007......49

Bảng 2.10: Quy mô cơ cấu lao động trong nội bộ ngành công nghiệp.....50

Bảng 2.11: Quy mô lao động ngành dịch vụ giai đoạn 2001- 2007..........52

Bảng 2.12: cơ cấu lao động trong nội bộ ngành dịch vụ............................52

Bảng 2.13: Tổng hợp kết quả tăng trưởng Phú Thọ so với miền núi phía

Bắc và cả nước giai đoạn 2001- 2007...........................................................56

Bảng 2.14: Chất lượng lao động du lịch Phú Thọ giai đoạn 2001- 2007. .59

Bảng 2.15: Cơ cấu dân số theo khu vực cư trú qua các năm....................60

Bảng 2.16: So sánh tỷ lệ đô thị hoá giữa Phú Thọ với vùng TDMNPB

và cả nước.......................................................................................................61

Bảng 3.1: Dự báo nhu cầu việc làm giai đoạn 2010- 2020.........................70

Bảng 3.2: Mục tiêu chuyển dịch cơ cấu lao động đến năm 2020...............70

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

DANH MỤC HÌNH VẼ

Hình 2.1: Biến động quy mô lao động tỉnh từ 2001- 2007.........................38

Hình 2.2: Sự thay đổi tỷ trọng các ngành giai đoạn 2001- 2007................40

Hình 2.3: Tỷ lệ chuyển dịch cơ cấu lao động theo ngành..........................43

Hình 2.4: Chuyển dịch cơ cấu trong nội bộ ngành công nghiệp 2001- 2007

.........................................................................................................................51

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

LỜI MỞ ĐẦU

1. Sự cần thiết của việc nghiên cứu đề tài

Phú Thọ là một tỉnh thuộc khu vực miền núi phía Bắc,có vị trí địa lý

thuận lợi và nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú, đa dạng. Với thế mạnh

đó, Phú Thọ hướng tới mục tiêu trở thành một tỉnh công nghiệp vào năm

2020. Để giải quyết được nhiệm vụ này, ngoài việc phải phát huy tối đa các

thế mạnh của mình, Đảng bộ và nhân dân tỉnh Phú Thọ cần phải có sự đánh

giá khách quan, nhìn nhận đúng đắn về quá trình chuyển cơ cấu lao động của

tỉnh. Từ đó tạo ra những cú hích nhằm tác động vào quá trình chuyển dịch cơ

cấu lao động của tỉnh để tạo ra một cơ cấu mới phù hợp hơn. Một cơ cấu lao

động không hợp lý sẽ làm nảy sinh các vấn đề tác động tiêu cực và cản trở

quá trình phát triển kinh tế xã hội như: thất nghiệp, bất bình đẳng trong xã

hội. Quá trình chuyển dịch cơ cấu lao động với xu hướng tăng số lao động

trong ngành công nghiệp xây dựng và dịch vụ, giảm lao động trong ngành

nông, lâm và ngư nghiệp sẽ làm thay đổi cơ cấu kinh tế theo hướng công

nghiệp hóa và hiện đại hóa. Tạo điều kiện giúp Phú Thọ thực hiện thắng lợi

các mục tiêu kinh tế, chính trị và xã hội của tỉnh.

2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài

Mục tiêu tổng quát của đề tài là đánh giá sự chuyển dịch cơ cấu lao động

theo ngành của Phú Thọ trong giai đoạn 2001 - 2008, chỉ ra các yếu tố ngăn

cản và thúc đẩy quá trình chuyển dịch đồng thời đưa ra các giải pháp nhằm

tác động tích cực tới quá trình chuyển dịch cơ cấu lao động theo ngành của

tỉnh.

3. Phạm vi, đối tượng và phương pháp nghiên cứu.

Phạm vi nghiên cứu: Tỉnh Phú Thọ