MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG ĐẦU TƯ XÓA ĐÓI GIẢM NGHÈO Ở SƠN LA

LỜI MỞ ĐẦU

Kinh tế thị trường đã mở ra những khả năng mới cho nước ta hội nhập

vào nền kinh tế thế giới, thu hút thêm lao động, tạo thêm nhiều chỗ làm

mới do nhiều nghành nghề mới xuất hiện và phát triển nhất là thương mại

dịch vụ. Tuy nhiên bên cạnh một số yếu tố tích cực đó, kinh tế thị trường

cũng phát sinh nhiều mặt trái. Bên cạnh một bộ phận dân cư giàu lên nhanh

chóng thì phân hóa giàu nghèo cũng gia tăng về mức độ và tỷ lệ, đói nghèo

vẫn tồn tại như một thực tế, nó không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn là vấn đề

xã hội, không chỉ ở Việt Nam mà còn tất cả các quốc gia trên thế giới, không

một quốc gia nào không quan tâm tới trong quá trình phát triển.

Vì vậy xóa đói giảm nghèo hiện nay đang là mục tiêu được cả thế giới

quan tâm và giải quyết. Đối với Việt Nam, xóa đói giảm nghèo đã và đang

là một trong những nhiệm vụ hàng đầu của các cấp, ngành trong việc thực

hiện chiến lược kinh tế - xã hội. Tuy nhiên để giảm nghèo nhanh cần có

các kênh bổ sung để tái phân phối nguồn lực và cung cấp các dịch vụ trực

tiếp cho các đối tượng nghèo, tức là nền kinh tế phải có tốc độ tăng trưởng

cao và vững chắc, tạo điều kiện cho công cuộc xóa đói giảm nghèo.

Đảng và nhà nước rất quan tâm đầu tư cho tăng trưởng và xóa đói giảm

nghèo, quy mô vốn đầu tư ngày càng gia tăng, tốc độ tăng trưởng cao và đầu

tư xóa đói giảm nghèo ngày càng được chú trọng, tỷ lệ hộ nghèo, xã nghèo

giảm xuống rõ rệt, đời sống nhân dân ngày càng được cải thiện. Song vẫn

còn nhiều thách thức lớn như: Hiệu quả đầu tư chưa cao do tăng trưởng kinh

tế chưa đạt tốc độ mong muốn, tỷ lệ hộ nghèo còn cao, nguy cơ tái nghèo cao,

khoảng cách giàu nghèo có xu hướng ngày càng nới rộng.

Qua hơn 20 năm đổi mới do đảng CSVN khởi xướng và lãnh đạo, dưới

sự chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, hội đồng nhân dân các cấp Tỉnh Sơn

La đã vượt qua nhiều khó khăn thử thách, đến nay tỉnh đã đạt được một số

thành tựu nhất định trong công tác xóa đói giảm nghèo tuy nhiên trong

công tác xóa đói giảm nghèo vẫn còn nhiều hạn chế.

Thấy được tầm quan trọng trong công tác xóa đói giảm nghèo nên em

đã chọn đề tài: Đầu tư xóa đói giảm nghèo ở Tỉnh Sơn La, thực trạng và

giải pháp. Trong qua trình thực hiện đề án em chân thành cảm ơn Thạc sĩ:

Phan Thị Thu Hiền đã giúp đỡ em rất nhiều để hoàn thành bài viết này.

CHƯƠNG I: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG

I. Một số khái niệm:

1. Khái niệm về nghèo đói:

 Nghèo

Diễn tả sự thiếu cơ hội để có thể sống một cuộc sống tương ứng với các

tiêu chuẩn tối thiểu nhất định. Thước đo các tiêu chuẩn này và các nguyên

nhân dẫn đến nghèo nàn thay đổi tùy theo địa phương và theo thời gian. Tổ

chức Y tế Thế giới định nghĩa nghèo theo thu nhập. Theo đó một người là

nghèo khi thu nhập hàng năm ít hơn một nửa mức thu nhập bình quân trên

đầu người hàng năm( Per Capita Incomme, PCI) của quốc gia.

 Nghèo tương đối:

Là việc cung cấp không đầy đủ các tiềm lực vật chất và phi vật chất cho

những người thuộc cùng một tầng lớp xã hội nhất định so với sự sung túc

của xã hội đó.

 Nghèo tuyệt đối:

Là sống ở ranh giới ngoài cùng của tồn tại.Những người nghèo tuyệt

đối là những người phải đấu tranh để sinh tồn trong điều kiện thiếu thốn tồi

tệ.

 Theo Quyết định 1143 của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội ban

hành năm 2000 có định nghĩa về tiêu chí hộ đói và hộ nghèo như sau:

Hộ đói là hộ có mức thu nhập bình quân đầu người dưới 13 kg

gạo/tháng tương đương với 45.000 đồng.

Hộ nghèo là hộ có thu nhập tính bình quân đầu người/tháng ở các mức

theo từng vùng cụ thể: Dưới 15 kg gạo/tháng tương đương với 55.000

đồng đối với khu vực nông thôn miền núi, vùng sâu, vùng xa, hải đảo;

Dưới 20 kg gạo/tháng tương đương với 70.000 đồng đối với khu vực nông

thôn vùng đồng bằng và trung du; Dưới 25 kg gạo/tháng tương đương với

90.000 đồng đối với khu vực thành thị.

2. Khái niệm về đầu tư, tăng trưởng và phát triển kinh tế xã hội:

 Khái niệm tăng trưởng kinh tế:

Tăng trưởng kinh tế là sự gia tăng về quy mô và sản lượng của nền kinh

tế trong một khoảng thời gian nhất định thường là một năm.

 Khái niệm phát triển kinh tế:

Phát triển kinh tế là sự tăng tiến toàn diện và ổn định mọi mặt về lượng

của nền kinh tế trong đó bao gồm cả sự thay đổi về lượng và sự thay đổi về

chất của nền kinh tế.

 Đầu tư phát triển:

Đầu tư phát triển là bộ phận cơ bản của đầu tư, là việc chi dung vốn

hiện tại để tiến hành các hoạt động nhằm làm tăng thêm hoặc tạo ra những

tài sản vật chất và tăng tài sản trí tuệ, gia tăng năng lực sản xuất, tạo thêm

việc làm vì mục tiêu phát triển.

 Đầu tư xóa đói giảm nghèo:

Đầu tư xóa đói giảm nghèo là hoạt động đầu tư trong đó người có tiền

bỏ tiền ra để tiến hành các hoạt động nhằm đưa người nghèo thoát khỏi

tình trạng đói nghèo trên mọi phương diện.

3. Vai trò của đầu tư đối với xóa đói giảm nghèo:

Có thể nhìn nhận vai trò của đầu tư đối với xóa đói giảm nghèo theo 2

cách:

Thứ nhất, tăng trưởng kinh tế có quan hệ mật thiết đối với xóa đói giảm

nghèo.

Như chúng ta đã biết vốn đầu tư là nhân tố chính, là chìa khóa cho sự

tăng trưởng mà xóa đói giảm nghèo phải dựa trên cơ sở tăng trưởng kinh tế

trên diện rộng với chất lượng cao và bền vững, tạo những cơ hội thuận lợi

cho người nghèo và cộng đồng người nghèo tiếp cận được với cơ hội phát

triển sản xuất, kinh doanh và hưởng thụ được thành quả tăng trưởng. Tăng

trưởng trên diện rộng với chất lượng cao và bền vững trước hết là tập trung

chuyển dịch cơ cấu và đa dạng hóa phát triển ngành nghề, tạo cơ hội nhiều

hơn cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa phát triển nhằm tạo ra nhiều việc

làm phi nông nghiệp, tăng thu nhập cho người nghèo. Thực tiễn những

năm qua đã chứng minh, nhờ kinh tế tăng trưởng cao nhà nước có sức

mạnh vật chất đẻ hình thành và triển khai các chương trình hỗ trợ vật chất,

tài chính cho các xã nghèo đói khó khăn phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế, xã

hội cơ bản. Người nghèo và cộng đồng người nghèo nhờ đó có cơ hội

vươn lên thoát khỏi đói nghèo. Tăng trưởng kinh tế là điều kiện quan trọng

để xóa đói giảm nghèo trên quy mô rộng, không tăng trưởng mà chỉ thực

hiện các chương trình tái phân phối hoặc các biện pháp giảm nghèo truyền

thống thì tác dụng chỉ mang tính chất thời điểm và trên quy mô hẹp.

Thứ hai, Đầu tư cho xóa đói giảm nghèo:

Đầu tư xóa đói giảm nghèo được quan tâm ngay từ khi xây dựng chủ

trương, chính sách, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội dài hạn, trung hạn và

hàng năm. Thông qua kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, nhà nước chủ

đọng điều tiết hợp lý các nguồn lực của toàn xã hội vào mục tiêu và hoạt

động tăng trưởng kinh tế, xóa đói giảm nghèo quốc gia. Nhà nước đầu tư

trực tiếp cho các chương trình, dự án như: Đầu tư hỗ trợ sản xuất, đầu tư

xây dựng cơ sở hạ tầng, đầu tư về giáo dục, y tế… để giúp đỡ và bảo vệ

người nghèo, tạo công ăn việc làm, cải thiện đời sống cho người nghèo,

giúp cho họ thoát cảnh nghèo khó. Bên cạnh đó họ cũng phải có ý thức

được cần phải thoát nghèo, cùng với sự giúp đỡ của chính phủ, người

nghèo tự trao dồi kiến thức, cố gắng phát huy lợi thế của mình, vươn lên

thoát nghèo. Trách nhiệm của chính phủ là giúp đỡ người nghèo gỡ bỏ rào

cản ngăn cách xã hội và kinh tế, tạo điều kiện cho họ có khả năng thoát

nghèo thong qua các tăng trưởng, dự án mục tiêu quốc gia để xóa đói giảm

nghèo, nhưng hiệu quả xóa đói giảm nghèo sẽ không cao thậm chí không

có nếu bản than người nghèo không tích cực và phấn đấu vươn lên với

mức sống cao hơn.

II. Đầu tư xóa đói giảm nghèo:

Để thực hiện đầu tư xóa đói giảm nghèo nhằm cải thiện cuộc sống và

giúp cho người nghèo có thể vươn lên thoát nghèo thì chính phủ và các cấp

nghành phải thực hiện đầu tư vào những lĩnh vực sau:

- Giao đất: Chính phủ coi chính sách giao đất nông nghiệp và đất trồng

rừng cho nông dân là một biện pháp lâu dài cơ bản nhằm tiến tới xoá đói,

giảm nghèo và phát triển công bằng tại nông thôn.

- Cung cấp tín dụng cho người nghèo: biện pháp này nhằm hỗ trợ cho

các hoạt động sản xuất của các hộ nghèo.

- Xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn: hệ thống thuỷ lợi, nhất là cho trồng

lúa, đường xá nông thôn, trường học, các trạm xá, và cung cấp nước sạch

cho nông thôn là những lĩnh vực được chú trọng quan tâm đặc biệt.