một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác đấu thầu ở công ty cầu 14 -tổng công ty xây dựng công

TRƯỜNG..........................

KHOA……………………

TIỂU LUẬN

ĐỀ TÀI

Một số giải pháp nhằm hoàn

thiện công tác đấu thầu ở

Công ty cầu 14 -Tổng công ty

xây dựng công trình giao

thông I, Bộ giao thông vận

tải

1

LỜI NÓI ĐẦU

Trong những năm gần đây, hoà nhập với những biến đổi lớn lao của nền

kinh tế, ngành công nghiệp xây dựng nước ta đã có những bước phát triển

đáng kể. Hiện nay ngành đã thu hút hàng triệu lao động tham gia trong các

hình thức tổ chức kinh doanh xây dựng khác nhau thuộc mọi thành phần kinh

tế. Hàng năm vốn đầu tư vào lĩnh vực xây dựng chiếm tỷ lệ lớn trong GDP và

trong ngân sách nhà nước. Ngành công nghiệp xây dựng cũng đã vươn lên về

mọi mặt để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về xây dựng của các ngành, các

doanh nghiệp, các địa phương cũng như các hộ dân cư trong cả nước. Nhiều

công ty xây dựng nước ta đã và đang tham gia đấu thầu và thi công xây dựng

một số công trình quốc tế. Có thể nói thị trường xây dựng nước ta ngày nay là

khá sôi động và ngày càng mở rộng. Cùng với sự phát triển đó sự chuyển đổi

từ các doanh nghiệp kiêm xây dựng sang các doanh nghiệp xây dựng chuyên

nghiệp với các qui mô lớn, vừa, nhỏ khác nhau diễn ra khá nhanh. Sự phát

triển mạnh mẽ của các doanh nghiệp xây dựng chuyên nghiệp trong những

năm qua đã thực sự trở thành lực lượng nòng cốt của ngành. Hơn nữa ngành

công nghiệp xây dựng vốn có những đặc điểm riêng biệt khác nhau với các

ngành kinh tế khác nhau như: sản phẩm, đơn chiếc, cố định địa điểm thi công

xây dựng hay thay đổi, sản phẩm thường thực hiện ngoài trời, phụ thuộc

nhiều vào điều kiện tự nhiên vị trí địa lý của khu vực thi công. Do đó ngành

xây dựng có một số đặc thù trong hoạt động và kinh doanh như cơ cấu và

phương pháp tính giá thành sản phẩm.

Hoạt động xây dựng nhất là xây dựng chuyên nghiệp cần có sự phối hợp

hoạt động của nhiều bên (chủ đầu tư, cơ quan thiết kế, tổ chức thi công, cơ

quan nhà nước...) bởi vậy việc quản lý có hiệu quả hoạt động kinh doanh này

là hết sức phức tạp. Điều đó đòi hỏi cần đào tạo và trang bị kiến thức kinh tế

và kinh doanh cho cán bộ quản lý, điều hành các loại hình doanh nghiệp này...

và trong quá trình thực tập tại công ty cầu 14 trực thuộc Tổng công ty xây

2

dựng công trình giao thông I thuộc Bộ giao thông, em thấy để thực hiện các

dự án đầu tư xây dựng một cách hiệu quả cần thiết phải tạo ra môi trường

cạnh tranh tốt cho các doanh nghiệp. Trên thực tế đấu thầu là hình thức cạnh

tranh phổ biến. Hiện nay sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp xây dựng ngày

càng trở nên gay gắt thông qua hình thức đấu thầu.

Chính từ thực tế đó và qua quá trình thực tập ở công ty cầu 14 em thấy

đấu thầu là hoạt động rất quan trọng trong hoạt động sản xuất kinh doanh của

bất cứ công ty xây dựng nào. Do đó, em quyết định đi sâu tìm hiểu đề tài

"Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác đấu thầu ở Công ty cầu 14 -

Tổng công ty xây dựng công trình giao thông I, Bộ giao thông vận tải".

Kết cấu đề tài gồm 3 phần:

Phần I: Một số vấn đề lý luận cơ bản về công tác đấu thầu xây lắp

trong nền kinh tế thị trường.

Phần II: Thực trạng thực hiện công tác đấu thầu xây lắp ở Công ty

cầu 14.

Phần III: Một số giải pháp cơ bản nhằm hoàn thiện công tác đấu

thầu xây lắp ở Công ty cầu 14.

Để hoàn thành được chuyên đề này, lần này em xin chân thành cảm ơn

thầy giáo Trương Đức Lực, ban lãnh đạo và các cô chú ở phòng Kế hoạch -

Kinh doanh, phòng tổ chức cán bộ, phòng Kế toán - tài chính, phòng vật tư đã

giúp đỡ và tạo mọi điều kiện để em hoàn thành chuyên đề này.

3

PHẦN I. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CÔNG TÁC

ĐẤU THẦU XÂY LẮP TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG.

I. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ ĐẤU THẦU XÂY LẮP.

1. Các khái niệm

*. Khái niệm và thực chất của đấu thầu.

Là một nước đang phát triển mới đang ở trong giai đoạn đầu của quá

trình thực hiện CNH, HĐH đất nước. Trong bối cảnh đó để thực hiện thành

công CNH, HĐH đất nước chúng ta phải có cơ sở hạ tầng, cơ sở hạ tầng phải

đi trước một bước. Trong thời kỳ hiện nay nhu cầu xây dựng của ta ngày càng

tăng với tổng mức vốn đầu tư hàng năm chiếm tỷ lệ không nhỏ trong GDP.

Bên cạnh đó sự tăng lên của đầu tư nước ngoài đã làm tăng mức độ cạnh tranh

trong lĩnh vực xây dựng, chính vì vậy để thực hiện các dự án đầu tư XDCB

một cách hiệu quả cần thiết phải tạo ra môi trường cạnh tranh tốt.

Trên thực tế đấu thầu là hình thức thúc đẩy sự cạnh tranh giữa các doanh

nghiệp tạo ra hiệu quả cao. Vậy đấu thầu là gì? chúng ta phải có sự hiểu biết

thấu đáo về vấn đề này.

Theo nghị định 88 NĐ / CP ban hành ngày 1/9/1999 của Chính phủ:

"Đấu thầu là quá trình lựa chọn nhà thầu đáp ứng các yêu cầu của bên mời

thầu trên cơ sở cạnh tranh giữa các nhà thầu".

- Trong đó bên mời thầu: Là chủ dự án, chủ đầu tư hoặc pháp nhân đại

diện hợp pháp của chủ dự án, chủ đầu tư được giao trách nhiệm thực hiện

công việc đấu thầu.

- Nhà thầu: Là tổ chức kinh tế có đủ tư cách pháp nhân tham gia đấu

thầu trong trường hợp đấu thầu tư vấn nhà thầu có là cá nhân. Nhà thầu là nhà

xây dựng trong đấu thầu xây lắp, là nhà cung cấp trong đấu thầu mua sắm

hàng hoá, là nhà tư vấn trong đấu thầu tuyển chọn tư vấn, là nhà đầu tư trong

đấu thầu lựa chọn đối tác đầu tư. Nhà thầu trong nước là nhà thầu có tư cách

pháp nhân Việt Nam hoạt động hợp pháp tại Việt Nam.

4

Từ đó ta thấy thực chất đấu thầu là việc ứng dụng phương thức xét hiệu

quả kinh tế trong việc lựa chọn các phương án tổ chức thực hiện ta thấy một

phương án xây dựng có ý nghĩa cần phải đạt được 2 yêu cầu cơ bản: Thứ nhất

là dự án cần được hoàn thành trong khuôn khổ ngân sách cấp thứ hai là nó

phải hoàn thành đúng tiến độ và phù hợp với các thông số kỹ thuật đã qui

định. Vì vậy đấu thầu là phương pháp so sánh các phương án tổ chức trên

cùng một phương diện như (kỹ thuật hay tài chính) hay là sự hài hoà giữa các

phương diện để chọn lấy một nhà thầu có khả năng. Từ đó sẽ chọn được một

phương án tổ chức thực hiện tốt nhất.

Đấu thầu cũng là một hoạt động mua bán nhưng nó khác những vụ mua

bán thông thường ở chỗ hàng hoá mua bán ở đây là công việc. Người tổ chức

đấu thầu (chủ đầu tư) là người mua, nhà thầu là người bán.

Việc tổ chức đấu thể hiện được bản chất trong quan hệ mua bán. Thông

qua việc đấu thầu thể hiện được sự cạnh tranh đó là sự cạnh tranh giữa chủ

đầu tư (bên A) với các nhà thầu (bên B) và cạnh tranh giữa các nhà thầu với

nhau. Theo lý thuyết hành vi của người tiêu dùng thì trong mua bán, người

mua với đồng tiền bỏ ra họ bao giờ cũng hy vọng thu được lợi ích lớn nhất, họ

cố gắng đặt với mức giá thấp nhất người bán cũng vậy với món hàng đem bán

họ cố gắng đề cao giá trị món hàng của mình, họ sẽ cố gắng đặt mức giá cao

nhất do đó nảy sinh sự cạnh tranh giữa người mua với người bán.

2. Tính tất yếu của đấu thầu xây lắp các công trình của doanh

nghiệp xây dựng.

Giai đoạn đấu thầu và giao thầu thiết lập cơ sở cho việc xây dựng dự án

bằng cách khuyến khích tinh thần chân thật của các nhà thầu, nó có thể cung

cấp một cơ hội lớn cho việc cải thiện và tiết kiệm chi phí cho dự án. ở khâu

này sự tham gia của chủ công trình và nhà thiết kế với nhà quản lý xây dựng

là một yếu tố quan trọng để ra quyết định đấu thầu và giao thầu là giai đoạn

hết sức quan trọng trong tiến trình thực hiện đầu tư của chủ đầu tư và trong cơ

chế thị trường nó có vai trò ngày càng lớn được thể hiện.

5

2.1. Vai trò của đấu thầu với nền kinh tế.

a. Đấu thầu góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của nền kinh tế.

Đấu thầu xây lắp góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước

về đầu tư và xây dựng, hạn chế và loại trừ các tình trạng như thất thoát lãng

phí vốn đầu tư và các hiện tượng tiêu cực khác trong xây dựng cơ bản.

Đấu thầu xây lắp góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của các dự

án, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của ngành xây dựng nước ta.

Đấu thầu là động lực, điều kiện để cho các doanh nghiệp xây dựng cạnh

tranh lành mạnh trong cơ chế thị trường, thúc đẩy sự phát triển của ngành

công nghiệp xây dựng.

b. Đấu thầu giúp chủ đầu tư lựa chọn được đối tác phù hợp nhất.

- Thông qua đấu thầu xây lắp, chủ đầu tư sẽ tìm được các nhà thầu hợp

lý nhất và có khả năng đáp ứng tốt nhất các yêu cầu của dự án.

- Thông qua đấu thầu xây lắp và kết quả hoạt động giao nhận thầu của

chủ đầu tư sẽ tăng cường được hiệu quả quản lý vốn đầu tư, tránh tình trạng

thất thoát vốn đầu tư ở tất cả các khâu của quá trình thi công xây lắp.

- Đấu thầu sẽ giúp chủ đầu tư giải quyết được tình trạng lệ thuộc vào nhà

thầu duy nhất.

- Đấu thầu tạo cơ hội nâng cao trình độ và năng lực của đội ngũ cán bộ

kinh tế, kỹ thuật của các bên mời thầu và nhà thầu.

c. Đầu thầu tạo môi trường lành mạnh giúp các nhà thầu nâng cao khả

năng cạnh tranh của mình, tạo sự công bằng và hiệu quả cao trong xây dựng.

Nhờ nguyên tắc công khai và bình đẳng trong đấu thầu, các doanh

nghiệp xây dựng phát huy đến mức cao nhất cơ hội tìm kiếm dự án, tham gia

đấu thầu và ký kết hợp đồng (nếu trúng thầu), tạo ra công ăn việc làm cho

người lao động, phát triển sản xuất kinh doanh.

- Để thắng thầu mỗi nhà thầu phải chọn trọng điểm để đầu tư về các mặt

kỹ thuật, công nghệ và lao động. Từ đó sẽ nâng cao năng lực của doanh

6

nghiệp không chỉ trong một lần tham gia đấu thầu mà còn góp phần phát triển

mở rộng qui mô doanh nghiệp dần dần.

- Để thắng thầu doanh nghiệp xây dựng phải hoàn thiện về mặt tổ chức

quản lý nâng cao trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ trong việc lập hồ sơ

dự thầu cũng như toàn cán bộ công nhân viên trong doanh nghiệp.

- Thông qua đấu thầu, các doanh nghiệp xây dựng sẽ tự nâng cao hiệu

quả công tác quản trị tài chính, làm giảm chi phí và thúc đẩy nâng cao hiệu

quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Trong xây dựng hiện nay, hình thức đấu thầu là hình thức công bằng

nhất, bắt buộc các doanh nghiệp tham gia muốn thắng thầu đều phải tự nâng

cao năng lực của mình. Nhà thầu nào có sức cạnh tranh cao sẽ thắng thầu.

Chủ đầu tư dựa trên các tiêu chuẩn được xác định trước để so sánh, lựa chọn

nhà thầu, có sự giám sát của cơ quan có thẩm quyền. Trong sự công bằng

khách quan như vậy sẽ tạo ra sự cạnh tranh lành mạnh, sẽ giúp cho việc nâng

cao hiệu quả kinh tế của ngành xây dựng nói riêng và hiệu quả kinh tế nói

chung.

2.2. Vai trò của đấu thầu đối với doanh nghiệp xây dựng

Trong cơ chế thị trường ngày nay đã hết thời mà doanh nghiệp xây dựng

nhận các công trình xây dựng từ cấp trên giao mà muốn tồn tại, muốn duy trì

hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như các loại hình doanh nghiệp khách,

doanh nghiệp xây dựng cũng phải tham gia vào thị trường xây dựng để tìm

kiếm và giành lấy các dự án. Nhưng không giống như các doanh nghiệp kinh

doanh trong các lĩnh vực khác mà đối tượng sản xuất kinh doanh của các

doanh nghiệp xây dựng là các công trình xây dựng. Do vậy doanh nghiệp xây

dựng muốn duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh không có cách nào khác là

tìm kiếm thông tin về các dự án đầu tư và tham gia đấu thầu. Nếu không tham

gia đấu thầu hoặc trượt thầu thì sẽ không tạo đủ công ăn việc làm cho người

lao động, hoạt động sản xuất kinh doanh có thể bị đình trệ. Vậy có thể nói đấu

thầu là tiền đề cơ sở và nền tảng của quá trình sản xuất kinh doanh của doanh

nghiệp.

7

Như chúng ta đã biết dự thầu là hình thức tham gia cạnh tranh trên thị

trường xây dựng. Sự cạnh tranh này rất quyết liệt và mạnh mẽ thể hiện ở

những khía cạnh:

- Muốn tham gia đấu thầu thì doanh nghiệp phải có uy tín nhất định trên

thị trường, bởi nước ta mới áp dụng đấu thầu không lâu mà phần lớn áp dụng

hình thức đấu thầu hạn chế. Như vậy khi tham gia đấu thầu doanh nghiệp xây

dựng có thể thấy được khả năng và năng lực của mình so với đối thủ như thế

nào để có biện pháp duy trì và nâng cao hơn nữa năng lực của mình. Từ đó uy

tín của doanh nghiệp ngày càng được nâng cao, vị thế của doanh nghiệp ngày

càng được cải thiện.

- Khi tham gia đấu thầu các doanh nghiệp xây dựng có điều kiện nâng

cao trình độ chuyên môn, kinh nghiệm cho cán bộ công nhân viên, tạo điều

kiện hoàn thiện về mặt tổ chức.

- Khi tham gia đấu thầu nhiều và thắng thầu, doanh nghiệp tạo thêm mối

quan hệ với các chủ đầu tư, cơ quan nhà nước tạo tiền đề cho sự phát triển của

doanh nghiệp.

Như vậy ta thấy đấu thầu có vai trò hết sức quan trọng, nó là cơ sở, nền

tảng là nhân tố không thể thiếu được trong quá trình sản xuất kinh doanh của

doanh nghiệp. Chính việc tham gia đấu thầu thành công là phải có sự tích luỹ

kinh nghiệm, tìm kiếm thông tin đa dạng, và điều quan trọng hơn là phải dựa

vào năng lực và vị thế của công ty. Việc tham gia đấu thầu và giành thắng lợi

đóng vai trò tích cực trong việc tạo ra công ăn, việc làm, duy trì hoạt động sản

xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Vậy ta có thể nói đấu thầu là tất yếu khách quan mà mỗi chúng ta không

thể phủ nhận.

3. Các hình thức đấu thầu theo tính chất công việc

Trong đấu thầu xây dựng có 4 loại đấu thầu chủ yếu sau:

- Đấu thầu tuyển chọn tư vấn: đây là loại đấu thầu nhằm lựa chọn các cá

nhân tổ chức tư vấn có thể đáp ứng được yêu cầu của bên mời thầu để tư vấn

về một vấn đề nào đó của chủ đầu tư.

8

- Đấu thầu mua sắm hàng hoá: là loại đấu thầu nhằm lựa chọn các nhà

thầu mà họ có thể cung cấp vật tư thiết bị cho bên mời thầu với giá, thời gian

cung cấp hợp lý, đảm bảo các yêu cầu đặt ra của bên mời thầu.

- Đấu thầu để lựa chọn đối tác thực hiện dự án: đây là loại đấu thầu để

lựa chọn nhà thầu thực hiện từng phần hay toàn bộ dự án đầu tư.

- Đấu thầu xây lắp: là loại đấu thầu trong đó chủ đầu tư (bên mời thầu) tổ

chức sự cạnh tranh giữa các nhà thầu (doanh nghiệp xây dựng) với nhau,

nhằm lựa chọn nhà thầu có khả năng thực hiện những công việc có liên quan

tới quá trình xây dựng và lắp đặt các thiết bị công trình, hạng mục công

trình... thoả mãn tốt nhất các yêu cầu của chủ đầu tư.

* Những nội dung chủ yếu của đấu thầu xây lắp bao gồm:

+ Chủ đầu tư (người có nhu cầu xây dựng) nêu rõ các yêu cầu của mình

và thông báo cho các nhà thầu biết.

+ Các nhà thầu căn cứ vào yêu cầu của chủ đầu tư sẽ trình bày năng lực,

đưa ra các giải pháp thi công xây lắp cho chủ đầu tư xem xét, đánh giá.

+ Chủ đầu tư đánh giá năng lực và các giải pháp của nhà thầu để chọn ra

các nhà thầu thích hợp nhất.

Sơ đồ 1. Khái quát hoạt động đấu thầu xây lắp

4. Các hình thức lựa chọn nhà thầu

4.1. Đấu thầu rộng rãi: là hình thức đấu thầu không hạn chế số lượng

nhà thầu tham gia. Bên mời thầu phải thông báo công khai về các điều kiện,

thời gian dự thầu trên các phương tiện thông tin đại chúng tối thiểu 10 ngày

Chủ đầu tư Các nhà thầu

Ký kết

hợp đồng

Lựa chọn

nh￾ thầu

Yêu cầu

Năng lực, giải pháp

Đánh giá

9

trước khi phát hành hồ sơ mời thầu. Đấu thầu rộng rãi là hình thức chú ý áp

dụng trong đấu thầu.

4.2. Đấu thầu hạn chế: là hình thức đấu thầu mà bên mời thầu mời một

số nhà thầu (tối thiểu là 5) có đủ năng lực tham dự. Danh sách nhà thầu tham

dự phải được người có thẩm quyền hoặc cấp có thẩm quyền chấp thuận. Hình

thức này chỉ được xem xét áp dụng khi có những điều kiện sau:

- Chỉ có một số nhà thầu có khả năng đáp ứng được yêu cầu của gói

thầu.

- Các nguồn vốn sử dụng yêu cầu phải tiến hành đấu thầu hạn chế.

- Do tình hình cụ thể của gói thầu mà việc đấu thầu hạn chế có lợi thế.

4.3. Chỉ định thầu

Chỉ định thầu là hình thức chọn trực tiếp nhà thầu đáp ứng yêu cầu của

gói thầu để thương thảo hợp đồng.

Hình thức này chỉ được áp dụng trong các trường hợp đặc biệt sau:

- Trường hợp bất khả kháng do thiên tai, địch hoạ, được phép chỉ định

ngay đơn vị có đủ năng lực để thực hiện công việc kịp thời, sau đó phải báo

cáo thủ tướng chính phủ về nội dung chỉ định thầu để xem xét phê duyệt. -

Gói thầu có tính chất nghiên cứu thử nghiệm, bí mật quốc gia, bí mật an ninh,

bí mật quốc phòng do thủ tướng chính phủ quyết định.

- Gói thầu đặc biệt do thủ tướng chính phủ quyết định trên cơ sở báo cáo

thẩm định của bộ kế hoạch và đầu tư, ý kiến bằng văn bản của cơ quan tài trợ

vốn và các cơ quan liên quan.

Trong báo cáo đề nghị chỉ định thầu phải xác định rõ ba nội dung sau:

+ Lý do chỉ định thầu.

+ Kinh nghiệm và năng lực về mặt kỹ thuật, tài chính của nhà thầu đề

nghị chỉ định thầu.

+ Giá trị và khối lượng đã được người có thẩm quyền hoặc cấp có thẩm

quyền phê duyệt làm căn cứ cho chỉ định thầu.

4.4. Chào hàng cạnh tranh