Một số giải pháp nhằm chuyển đổi DNNN thành công ty TNHH một thành viên

Lêi nãi ®Çu

Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ vµ héi nhËp nÒn kinh tÕ thÕ giíi §¶ng vµ nhµ n￾íc ®· x¸c ®Þnh : Kinh tÕ nhµ níc gi÷ vai trß chñ ®¹o, dÉn d¾t nÒn kinh tÕ, ®Þnh híng

c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c. HÖ thèng doanh nghiÖp nhµ níc gi÷ vÞ trÝ nßng cèt cña

kinh tÕ nhµ níc . Tuy nhiªn trong thùc tÕ nhiÒu DNNN ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶

§øng tríc thùc tr¹ng häat ®éng yÕu kÐm ®ã. ChÝnh phñ ®· cã nhiÒu biÖn ph¸p s¾p

xÕp, ®æi míi nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ häat ®éng cña hÖ thèng doanh nghiÖp nhµ níc:

Cæ phÇn hãa nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh mµ nhµ níc kh«ng cÇn n¾m gi÷

100% vèn ; giao, b¸n, kho¸n kinh doanh cho thuª, gi¶i thÓ nh÷ng doanh nghiÖp nhµ n￾íc quy m« nhá, thua lç kÐo dµi, chuyÓn ®æi doanh nghiÖp nhµ níc thµnh c«ng ty tr¸ch

nhiÖm h÷u h¹n mét thµnh viªn mµ chñ së h÷u lµ nhµ níc. Nh»m môc ®Ých thùc hiÖn

thµnh c«ng qu¸ tr×nh s¾p xÕp, ®æi míi hÖ thèng doanh nghiÖp nhµ níc. §Ò tµi "Mét sè

gi¶i ph¸p nh»m chuyÓn ®æi DNNN thµnh c«ng ty TNHH mét thµnh viªn" gãp phÇn

®a ra mét sè gi¶i ph¸p ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi ®¹t hiÖu qu¶ h¬n nh»m thùc

hiÖn mét hÇn c¶i c¸ch doanh nghiÖp nhµ níc, trong rÊt nhiÒu ph¬ng híng, gi¶i ph¸p,

c¸ch thøc mµ ChÝnh phñ ®· ®Ò ra.

Víi giíi h¹n lµ chuyªn ®Ò c¸c gi¶i ph¸p míi chØ dõng l¹i ë ý tëng. Song ®Ó thùc

hiÖn ®îc nh÷ng gi¶i ph¸p nµy cÇn rÊt nhiÒu kinh nghiÖm rót ra tõ qu¸ tr×nh thùc hiÖn

chuyÓn ®æi, ®Ó tõ ®ã gãp phÇn thùc hiÖn tèt qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi nh»m ®¹t ®îc môc

tiªu chuyÓn ®æi vµ môc ®Ých cña qu¸ tr×nh c¶i c¸ch hÖ thèng DNNN ViÖt nam hiÖn nay

§Ò tµi ®îc chia lµm 3 ch¬ngch¬ng I : Sù cÇn thiÕt ph¶i chuyÓn ®æi DNNN

thµnh c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n 1 thµnh viªn

Ch¬ng II : Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña DNNN hiÖn nay

Ch¬ng III : Mét sè gi¶i ph¸p nh»m thùc hiÖn chuyÓn ®æi DNNN thµnh c«ng ty

tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n mét thµnh viªn

1

Môc lôc

Lêi nãi ®Çu......................................................................................................1

Môc lôc………………………………………………………………………2

Ch¬ng I: Sù cÇn thiÕt ph¶i chuyÓn ®æi DNNN thµnh c«ng ty TNHH 1 thµnh

viÖn.................................................................................................................5

I. C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n 1 thµnh viªn vµ vai trß cña nã trong nÒn

KTTT........................................................................................................................5

1. §Æc ®iÓm cña c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n1 thµnh viªn...............................5

2. Vai trß cña c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n 1 thµnh viªn trong nÒn kinh tÕ thÞ tr￾êng.........................................................................................................................5

II. Sù cÇn thiÕt ph¶i chuyÓn ®æi DNNN thµnh c«ng ty TNHH 1 thµnh viªn

1. Sù cÇn thiÕt ph¶i ®æi míi c«ng t¸c qu¶n lý vµ c«ng t¸c kÕ ho¹ch trong thêi kú

míi........................................................................................................................6

2. Së h÷u trong thêi kú qu¸ ®é ®i lªn chñ nghÜa x· héi ë ViÖt Nam..................8

3. HÖ thèng Doanh nghiÖp nhµ níc..................................................................9

3.1. Kh¸i niÖm ®Æc ®iÓm cña DNNN.................................................................9

3.2. Ph©n lo¹i DNNN.......................................................................................10

3.3. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh DNNN.....................................................................11

3.4. Vai trß cña hÖ thèng DNNN......................................................................13

3.5. Nh÷ng h¹n chÕ cña DNNN........................................................................14

4. Ph¬ng híng n©ng cao hiÖu qu¶ DNNN....................................................17

4.1. Ph¬ng híng n©ng cao hiÖu qu¶n DNNN...............................................17

2

4.2. TiÕp tôc s¾p xÕp, ph©n lo¹i DNNN............................................................18

III. C¬ cÊu tæ chøc cña c«ng ty TNHH 1 thµnh viªn ..................................20

1. C¬ cÊu tæ chøc .............................................................................................20

2. NhiÖm vô vµ quyÒn h¹n...............................................................................21

2.1. QuyÒn vµ nghÜa vô cña chñ së h÷u c«ng ty...............................................21

2.2. NhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña H§QT..........................................................22

2.3. NhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña Chñ tÞch c«ng ty ..........................................23

2.4. QuyÒn h¹n, nhiÖm vô cña gi¸m ®èc .........................................................24

Ch¬ng II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña c¸c DNNN hiÖn nay.......................26

I. Qu¸ tr×nh s¾p xÕp l¹i doanh nghiÖp nhµ níc.........................................26

1. S¾p xÕp l¹i DNNN theo NghÞ ®Þnh 388/H§BT............................................26

2. S¾p xÕp DNNN theo QuyÕt ®Þnh sè 90/TTg.................................................27

3. X©y dùng ph¬ng ¸n tæng thÓ s¾p xÕp DNNN theo ChØ thÞ sè 500/TTg ngµy

25/8/1995.................................................................................................................29

4. S¾p xÕp DNNN theo ChØ thÞ sè 20/1998/CT-TTg ngµy 22/4/1998..............31

II. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp nhµ níc.........................38

1. Sè lîng doanh nghiÖp nhµ níc.................................................................38

2. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña hÖ thèng doanh nghiÖp nhµ níc........................40

3. Thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh, qu¶n lý vèn vµ tµi s¶n doanh nghiÖp

4. C¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh, qu¶n lý vèn vµ tµi s¶n cña doanh nghiÖp theo luËt

doanh nghiÖp nhµ níc.............................................................. .........49 …………

3

III. Mét sè nhËn xÐt vÒ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp hiÖn nay..................55

Ch¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p thùc hiÖn chuyÓn ®æi DNNN thµnh c«ng ty

TNHH mét thµnh viªn...........................................................................................60

I. Môc tiªu vµ ý nghÜa chuyÓn ®æi.................................................................60

1. Môc tiªu chuyÓn ®æi . 60 …………………………………………………… …

2. ý nghÜa chuyÓn ®æi ...60 ………………………………………………………

II. Nh÷ng quy ®Þnh vÒ chuyÓn ®æi DNNN thµnh c«ng ty TNHH mét thµnh

viªn ...61 ………………………………………………………………………………

1. §èi tîng ¸p dông 61 …………………………………………………………

2. QuyÕt ®Þnh danh s¸ch chuyÓn ®æi................................................................61

3. Nguyªn t¾c xö lý vèn, tµi s¶n tµi chÝnh vµ lao ®éng cña doanh nghiÖp khi

chuyÓn ®æi................................................................................................................62

3.1. Nguyªn t¾c xö lý vèn vµ tµi s¶n................................................................62

3.2. Nguyªn t¾c xö lý tµi chÝnh vµ c«ng nî.....................................................62

3.3. Nguyªn t¾c sö dông lao ®éng...................................................................63

4. QuyÕt ®Þnh chuyÓn ®æi........................................................................ .63 ……

5. Quy tr×nh chuyÓn ®æi....................................................................................63

III. C¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn chuyÓn ®æi DNNN thµnh c«ng ty TNHH mét

thµnh viªn................................................................................................................69

1. S¾p xÕp ph©n lo¹i doanh nghiÖp thuéc lÜnh vùc chuyÓn ®æi.........................69

2. Tuyªn truyÒn................................................................................................69

2.1. §èi tîng tuyªn truyÒn .70 …………………………………………………

4

2.2. Th«ng ®iÖp tuyªn truyÒn...........................................................................70

2.3. C¸ch thøc tuyªn truyÒn.............................................................................71

3. Gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò khã kh¨n cña doanh nghiÖp khi chuyÓn ®æi .......71

3.1. Nh÷ng vÊn ®Ò tµi chÝnh cña doanh nghiÖp khi chuyÓn ®æi........................71

3.2. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò lao ®éng d«i d.............................................................72

4. §µo t¹o ®éi ngò c¸n bé .76 ……………………………………………………

4.1. §µo t¹o ®éi ngò c¸n bé thùc hiÖn chuyÓn ®æi ...77 …………………………

4.2. §µo t¹o c¸n bé, c«ng nh©n cña c¸c doanh nghiÖp sau khi chuyÓn ®æi.

Tµi liÖu tham kh¶o........................................................................................81

5

ch¬ng I

sù cÇn thiÕt ph¶i chuyÓn ®æi DNNN thµnh c«ng ty TNHH 1 thµnh viªn

I. C«ng tytr¸ch nhiÖm h÷u h¹n 1 thµnh viªn vµ vai trß cña nã trong nÒn

KTTT(TNHH)

1. §Æc ®iÓm cña c«ng ty TNHH 1 thµnh viªn

C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n 1 thµnh viªn lµ lo¹i h×nh doanh nghiÖp cã nh÷ng

®Æc ®iÓm

- Chñ së h÷u c«ng ty ph¶i lµ mét ph¸p nh©n cã thÓ lµ c¬ quan nhµ níc, ®¬n vÞ vò

trang, c¸c ph¸p nh©n cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ, chÝnh trÞ x· héi, tæ chøc x· héi, tæ chøc

x· héi - nghÒ nghiÖp, c¸c lo¹i doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p

luËt (§iÒu 14 NghÞ ®Þnh sè 3/2000/N§-CP)

Tõ ®Æc ®iÓm nµy cho thÊy c«ng ty TNHH kh¸c víi doanh nghiÖp t nh©næ nh÷ng

®iÓm chñ yÕu sau

C«ng ty TNHH cã tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n ®èi víi kho¶n vèn ®iÒu lÖ cßn doanh

nghiÖp t nh©n chÞu tr¸ch nhiÖm v« h¹n víi toµn bé tµi s¶n cña chñ doanh nghiÖp. Chñ

së h÷u chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c kho¶n nî vµ c¸c nghÜa vô tµi s¶n kh¸c cña doanh

nghiÖp trong ph¹m vi sè vèn ®iÒu lÖ cña doanh nghiÖp.

Chñ së h÷u c«ng ty cã quyÒn chuyÓn nhîng toµn bé hoÆc mét phÇn vèn ®iÒu lÖ

cho tæ chøc hoÆc c¸ nh©n kh¸c theo quy ®Þnh vÒ chuyÓn ®æi doanh nghiÖp

C«ng ty TNHH mét thµnh viªn lµ doanh nghiÖp cã t c¸ch ph¸p nh©n kÓ tõ ngµy

§KKD kh«ng ®îc ph¸t hµnh cæ phiÕu

2. Vai trß cña c«ng ty TNHH 1 thµnh viªn trong nÒn KTTT

Trong nÒn KT KHH tËp trung bao cÊp c¸c doanh nghiÖp quèc doanh ho¹t ®éng

theo kÕ ho¹ch ®· ®îc ®Æt ra tõ kÕ ho¹ch mua nguyªn vËt liÖu, kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ kÕ

ho¹ch cung cÊp s¶n phÈm do vËy c¸c doanh nghiÖp mÊt tù chñ trong s¶n xuÊt kinh

doanh, nhµ níc can thiÖp qu¸ s©u vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh

6

nghiÖp, doanh nghiÖp quèc doanh ®îc coi lµ con ®Î cña m×nh. C¸c doanh nghiÖp ho¹t

®éng theo thÕ bÞ ®éng kh«ng tù chñ n¾m b¾t c¸c c¬ héi kinh doanh mµ c¬ héi ®ã xuÊt

ph¸t tõ nhu cÇu thùc tÕ.

Tõ khi chuyÓn ®æi tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn

KTTT theo ®Þnh híng XHCN nhµ níc ®· gi¶m bít can thiÖp c¸c ho¹t ®éng cña c¸c

doanh nghiÖp kh«ng cßn t×nh tr¹ng “l·i thu” lç nhµ níc bï: C¸c doanh nghiÖp nhµ níc

thêng lïng tïng trong ®iÒu kiÖn míi. Cã nhiÒu nguyªn nh©n nhng mét nguyªn nh©n

quan träng lµm cho c¸c DNNN ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶ lµ do c¸ch qu¶n lý, s¶n xuÊt

kinh doanh vÉn cßn theo nÕp cò, ch«ng chê sù bao cÊp cña nhµ níc

C«ng ty TNHH 1 thµnh viiªn tríc hÕt lµ mét doanh nghiÖp cã chøc n¨ng tham gia

vµo qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi , do vËy nã gãp phÇn vµo t¨ng trëng kinh tÕ. C«ng ty

TNHH cã suÊt ®Çu t thÊp ,dÔ thay ®æi nghµnh nghÒ kinh doanh ,thÝch øng nhanh víi

thÞ trêng

C«ng ty TNHH 1 thµnh viªn gãp phÇn ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc kinh doanh

ph¸t triÓn h×nh thøc nµy sÏ huy ®éng ®îc nhiÒu h¬n nguÇn lùc cßn tiiÒm n¨ng ,thu hót

lao ®éng ,®µo t¹o nghÒ

Sù xuÊt hiÖn cña lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy cã t¸c dông lµm gi¶m t×nh tr¹ng ®éc

quyÒn cña DNNN, t¨ng tÝnh c¹nh tranh cña thÞ trêng gãp phÇn h×nh thµnh ,hoµn thiÖn

c¬ chÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa

VÒ c¬ chÕ qu¶n lý tµi s¶n: gi¸m ®èc (TG§) cña c«ng ty TNHH 1thµnh viªn cã

quyÒn cao h¬n trong c¸c quyÕt ®Þnh vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nhng quyÒn vÌ

tµi s¶n l¹i gi¶m so vãi gi¸m ®èc (TG§) cña doanh nhjgiÖp nhµ níc

7