Một số giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của điện thoại di động Vinaphone tại Trung tâm Dịch vụ Viễn thông Khu vực II

HVTH: Nguyeãn Thò Thu Leä GVHD :TS Phaïm Minh Trí

Trang 1

PHA

À

N MÔÛ ÑA

À

À

U

™ TÍNH CAÁP THIEÁT CUÛA ÑEÀ TAØI.

Vôùi xu theá hoäi nhaäp kinh teá, Vieät Nam cuõng ñang thöïc hieän caùc chính saùch môû

cöûa thò tröôøng, keå caû ñoái vôùi nhöõng lónh vöïc nhö Böu chính Vieãn thoâng, Haøng

khoâng… Söï ñoåi môùi veà chuû tröông vaø chính saùch cuûa Nhaø nöôùc seõ daãn ñeán söï caïnh

tranh gay gaét vaø quyeát lieät treân thò tröôøng ôû moïi lónh vöïc, ñaëc bieät laø nhöõng lónh vöïc

nhaïy caûm nhö coâng ngheä thoâng tin, vieãn thoâng, thoâng tin di ñoäng…

Naêm 2005 ñöôïc caùc chuyeân gia kinh teá ñaùnh giaù laø naêm “buøng noå veà thoâng tin”

vaø “chöa bao giôø thò tröôøng vieãn thoâng laïi soâi doäng nhö hieän nay”. Caïnh tranh chaéc

chaén mang laïi nhieàu lôïi ích cho khaùch haøng vaø nhaø khai thaùc, nhöng chuaån bò nhö

theá naøo ñeå caïnh tranh coù hieäu quaû ñoøi hoûi doanh nghieäp phaûi coù moät chieán löôïc

kinh doanh hieäu quaû cuûa rieâng mình. Thò tröôøng hieän nay ñaõ coù nhieàu thay ñoåi, caùc

doanh nghieäp phaûi coù caùi nhìn vaø ñònh höôùng môùi cho loä trình saép tôùi cho doanh

nghieäp mình.

Trong boái caûnh hieän nay, vôùi cô cheá xoùa boû ñoäc quyeàn, khuyeán khích caïnh

tranh laønh maïnh, hôïp phaùp cuûa Nhaø nöôùc, caùc nhaø khai thaùc dòch vuï thoâng tin di

ñoäng khoâng naèm ngoaøi loä trình ñoù. Coâng ty dòch vuï Vieãn thoâng GPC, chòu söï quaûn

lí cuûa Toång coâng ty Böu chính Vieãn thoâng Vieät Nam (VNPT), coù traùch nhieäm vaän

haønh, khai thaùc maïng di ñoäng VinaPhone, maïng di ñoäng lôùn nhaát Vieät Nam hieän

nay böôùc vaøo giai ñoaïn môùi : giai ñoaïn kinh doanh trong moät thò truôøng caïnh tranh

thaät söï. Tröôùc nhu caàu khaùch quan ñoù, toâi maïnh daïn nghieân cöùu ñeà taøi “ Moät soá

giaûi phaùp naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa ñieän thoaïi di ñoäng VinaPhone taïi

Trung Taâm Dòch Vuï Vieãn Thoâng Khu Vöïc II”

™ MUÏC TIEÂU ÑEÀ TAØI:

Ñeà taøi ñöôïc xaây döïng nhaèm ñaït döôïc caùc muïc tieâu chính sau:

HVTH: Nguyeãn Thò Thu Leä GVHD :TS Phaïm Minh Trí

Trang 2

Ñaùnh giaù laïi moâi tröôøng thoâng tin di ñoäng hieän nay, phaân tích thöïc traïng maïng

di ñoäng VinaPhone.

Ñöa ra caùc giaûi phaùp nhaèm naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa dòch vuï di ñoäng

VinaPhone.

Chieán löôïc ñöôïc xaây döïng vôùi muïc tieâu khaùi quaùt hoùa moâi tröôøng kinh doanh

hieän taïi cuûa VinaPhone, ñaùnh giaù laïi caùc nguoàn löïc töø ñoù coù chính saùch phaùt trieån

hôïp lí laâu daøi trong xu theá kinh doanh môùi.

™ PHAÏM VI THÖÏC HIEÄN

Ñoái töôïng : maïng di ñoäng VinaPhone

Khoâng gian : khu vöïc 2 goàm 22 tænh thaønh phoá töø Bình Thuaän vaøo Caø Mau ñaëc

bieät laø khu vöïc thaønh phoá Hoà Chí Minh

Ñôn vò : Trung taâm Dòch vuï Vieãn thoâng khu vöïc 2 ( TT GPC 2)

Ñeà taøi caên cöù vaøo ñònh höôùng phaùt trieån cuûa VNPT cho dòch vuï di ñoäng

VinaPhone, noäi dung ñeà taøi nhaèm xaây döïng caùc giaûi phaùp khaû thi thieát thöïc nhaát

ñoái vôùi TT GPC 2 nhaèm ñaït ñöôïc muïc tieâu phaùt trieån cuûa mình ñoái vôùi khu vöïc 2.

™ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU

Caùc phöông phaùp ñöôïc söû duïng chuû yeáu trong luaän vaên : Phöông phaùp duy vaät

– bieän chöùng, phöông phaùp toång hôïp, caùc phöông phaùp döï baùo toaùn hoïc …treân cô sôû

vaän duïng lí thuyeát keát hôïp vôùi thöïc tieãn hoaït ñoäng kinh doanh taïi TT GPC 2.

HVTH: Nguyeãn Thò Thu Leä GVHD :TS Phaïm Minh Trí

Trang 3

CHÖÔNG 1 : VAI TROØ CUÛA VIE

Ã

N THOÂNG VIEÄT NAM VAØ

VINAPHONE TRONG XU THE

Á

HOÄ

I NHAÄP KINH TE

Á

VÔÙ

I

CAÙC NÖÔÙC TRONG KHU VÖÏC VAØ THE

Á

GIÔÙ

I

1. TO

Å

NG QUAN VE

À

NGAØ

NH VIE

Ã

N THOÂ

NG

1.1.Khaùi Nieäm Veà Ngaønh Vieãn Thoâng

Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, cuøng vôùi söï buøng noå veà thoâng tin vaø xu höôùng hoäi

tuï giöõa hai ngaønh coâng ngheä thoâng tin vaø vieãn thoâng, thuaät ngöõ môùi ICT

(Information And Communication Technology) – Vieät Nam goïi laø coâng ngheä thoâng

tin vaø truyeàn thoâng - ñaõ ra ñôøi. Theo quan ñieåm cuûa Boä Böu Chính Vieãn Thoâng (I.1

tr 5) coâng ngheä thoâng tin vaø truyeàn thoâng (CNTT &TT) bao goàm boán thaønh phaàn

chính: cô sôû haï taàng CNTT &TT, coâng ngheä CNTT &TT, öùng duïng CNTT &TT vaø

nguoàn nhaân löïc CNTT &TT cuøng vôùi caùc chuû theå phaùt trieån laø chính phuû, doanh

nghieäp vaø ngöôøi söû duïng. Trong ñoù, haï taàng CNTT &TT chính laø ngaønh vieãn thoâng

Vieät Nam.

Ngaønh vieãn thoâng Vieät Nam bao goàm maïng löôùi vieãn thoâng, Internet vaø caùc

dòch vuï vieãn thoâng.

1.2.Vò trí, vai troø cuûa maïng vieãn thoâng Vieät Nam vaø maïng di ñoäng

VinaPhone

Ngaønh vieãn thoâng Vieät Nam laø moät ngaønh, lónh vöïc kinh teá quan troïng, coù tieàm

naêng ñoùng goùp to lôùn cho ngaønh kinh teá, coù toác ñoä phaùt trieån cao, nhieàu lao ñoäng trí

thöùc vaø naêng löïc saùng taïo vaø laø loaïi “coâng ngheä saïch”, ñoàng thôøi laø moät ngaønh haï

taàng kyõ thuaät cuûa neàn kinh teá – xaõ hoäi. Trong chæ thò 58-CT/TW, boä chính trò ñaõ

nhaán maïnh: “Maïng thoâng tin quoác gia laø keát caáu haï taàng kinh teá – xaõ hoäi quan

troïng…”( I.6)

Tröôùc ñaây ngaønh vieãn thoâng nöôùc ta coøn laïc haäu, tyû troïng doanh thu trong toång

saûn phaåm quoác noäi khoâng nhieàu, khoaûng 0.52% vaøo naêm 1991. Trong nhöõng naêm

gaàn ñaây, Ngaønh Vieãn Thoâng ñaõ coù nhöõng tieán boä ñaùng khích leä, ñoùng goùp raát quan

troïng vaøo söï taêng tröôûng GDP cuûa nöôùc ta. Trong naêm 2004 toång doanh thu ngaønh

laø 29.698,35 tyû ñoàng, noäp ngaân saùch nhaø nöôùc 4617,5 tyû ñoàng vöôït 17% so vôùi keá

hoaïch ñaêng kyù vôùi Nhaø nöôùc. Ngaønh Vieãn Thoâng ñaõ ñoùng goùp ñöùng thöù ba sau Daàu

Khí Vaø Ñieän Löïc cho söï phaùt trieån kinh teá. Ngaønh Vieãn Thoâng coøn laø coâng cuï ñaéc

löïc phuïc vuï cho söï quaûn lyù cuûa Nhaø nöôùc, baûo ñaûm traät töï xaõ hoäi, giöõ vöõng an ninh

quoác phoøng, coù moät vai troø lôùn trong ngaønh ngoaïi giao, giaùo duïc, vaên hoaù, giaûi trí…

nhìn chung, ngoaøi nhöõng ñoùng goùp veà maët kinh teá, Ngaønh Vieãn Thoâng coøn coù vai

troø quan troïng ñoái vôùi taát caû caùc ngaønh kinh teá – xaõ hoäi khaùc.

Vôùi vai troø chung cuûa ngaønh vieãn thoâng nhö vaäy, thì maïng di ñoäng VinaPhone

cuõng ñoùng goùp moät phaàn trong ñoù. Laø maïng di ñoäng lôùn nhaát ôû Vieät Nam duø ra ñôøi

sau MobiFone, muïc ñích cuûa coâng ty laø laáy muïc ñích phuïc vuï xaõ hoäi laø chính, ví duï

HVTH: Nguyeãn Thò Thu Leä GVHD :TS Phaïm Minh Trí

Trang 4

ñeå ñaàu tö moät traïm BTS khoaûng 3 tyû ñoàng, ôû nhöõng vuøng saâu, vuøng xa ít daân cö,

ñieän thoaïi coá ñònh chöa coù nhöng Vinaphone cuõng vaãn laép ñaët traïm ñeå phuïc vuï cho

nhaân daân, cho chính quyeàn trong vieäc chæ ñaïo phoøng choáng baõo luït, chaùy röøng…

maëc duø bieát raèng thôøi gian thu hoài voán raát chaäm. Ñieän thoaïi di ñoäng ñaõ ñoùng goùp

raát lôùn trong vieäc phaùt trieån neàn kinh teá ñaát nöôùc, doanh thu haøng naêm cuûa coâng ty

naêm 2004 laø 5566,12 tyû ñoàng, naêm 2005 laø 6788 tyû ñoàng, ñoùng goùp vaøo ngaân saùch

nhaø nöôùc moät phaàn khoâng nhoû

1.3.Thöïc Traïng Cuûa Ngaønh Vieãn Thoâng So Vôùi Khu Vöïc Vaø Theá Giôùi

Hieän nay thò tröôøng vieãn thoâng chaâu AÙ ñaït toác ñoä taêng tröôûng nhanh nhaát treân

theá giôùi. Theo döï ñoaùn cuûa ITU, lôïi nhuaän khu vöïc thu ñöôïc töø vieãn thoâng seõ taêng

töø 140 tyû USD (naêm 1997) ñeán 380 tyû USD (naêm 2010).Hieän taïi theá giôùi coù 1.5 tyû

ngöôøi söû duïng ÑTDÑ chieám khoaûng 21% daân soá söû duïng ñieän thoaïi di ñoäng, haøng

thaùng coù khoaûng 20 trieäu thueâ bao phaùt trieån môùi. Tieàm naêng phaùt trieån cuûa thoâng

tin di ñoäng coøn raát lôùn, döï kieán ñeán 2007 coù hôn 2 tyû söû duïng ñieän thoaïi di ñoäng,

taêng caû veà soá löôïng ngöôøi vaø taàn suaát söû duïng.

Taïi thò tröôøng Ñoâng Nam AÙ, khoaûng 81% con soá taêng tröôûng xuaát phaùt töø caùc

nöôùc môùi phaùt trieån trong khu vöïc chaâu AÙ Thaùi Bình Döông. Söï phaùt trieån naøy dieãn

ra chuû yeáu töø khu vöïc thò tröôøng môùi vôùi toác ñoä khoaûng 9%.

Taïi Vieät Nam, gaàn 4% daân soá söû duïng ñieän thoaïi di ñoäng, ñöôïc ñaùnh giaù coù

toác ñoä phaùt trieån cao vaø oån ñònh, chæ xeáp sau Trung Quoác, AÁn Ñoä vaø Indonesia. Toác

ñoä thaâm nhaäp cuûa ñieän thoaïi di ñoäng taïi Vieät Nam khaù nhanh khoaûng 5%. Söï phaùt

trieån coäng höôûng cuûa heä thoáng phaân phoái thieát bò ñaàu cuoái, ña daïng veà giaù vaø

chuûng loaïi ñaõ taïo böôùc ñoät phaùt trong thò tröôøng di ñoäng taïi Vieät Nam. Tuy nhieân,

vôùi tyû leä thueâ bao di ñoäng so vôùi coá ñònh gaàn 29.1%, Vieät Nam vaãn ñöùng ôû vò trí

thaáp trong thò tröôøng Vieãn thoâng theá giôùi.

Trong giai ñoaïn 1995-2002, Vieät Nam coù toác ñoä taêng tröôûng cao nhaát khu vöïc

ASEAN +3 ( Trung Quoác, Nhaät Baûn, Haøn Quoác) vôùi toác ñoä bình quaân taêng tröôûng

ñieän thoaïi di ñoäng laø 87,3%/ naêm ( xem phuï luïc 1)

Vieät Nam coù tyû leä maät ñoä ñieän thoaïi/GDP ñaàu ngöôøi cao thöù hai trong caùc nöôùc

ASEAN +3, chæ ñöùng sau Trung Quoác (xem phuï luïc 2), ñeán naêm 2006 Vieät Nam ñaõ

gaàn 11 trieäu ñieän thoaïi di ñoäng.

Veà naêng suaát lao ñoäng thì ngaønh vieãn thoâng Vieät Nam thuoäc haøng thaáp nhaát

khu vöïc, trung bình soá ñöôøng ñieän thoaïi coá ñònh do moät nhaân vieân quaûn lyù laø 73

xeáp thöù 9 trong soá 12 nöôùc ASEAN +3 ( thieáu soá lieäu cuûa Brunay phuï luïc 3). Doanh

thu vieãn thoâng trung bình treân moät nhaân vieân laø 24.72 USD, xeáp thöù 10 trong 12

nöôùc khu vöïc ASEAN +3. doanh thu trung bình treân moät ñöôøng daây ñieän thoaïi coá

ñònh laø 222 USD xeáp thöù 12 trong khu vöïc.

HVTH: Nguyeãn Thò Thu Leä GVHD :TS Phaïm Minh Trí

Trang 5

Veà chæ soá saün saøng keát noái (Networked Readiness Index – NRI): trong baùo caùo

Global It Report haøng naêm cuûa World Economic Forum, Vieät Nam ñöùng haøng thöù

71/82 nöôùc

Veà chæ soá saün saøng cho neàn kinh teá ñieän töû: Economic Intelligence Unit xeáp

haïng Vieät Nam ñöùng thöù 55/60 ( danh saùch 10 quoác gia xeáp cuoái cuøng phuï luïc 4)

-Ñaùnh giaù veà haï taàng vieãn thoâng Vieät Nam cuûa ITU (toång soá 196 nöôùc)

Baûng 1.1: Xeáp haïng Vieät Nam cuûa ITU ( toång soá 196 nöôùc)

Chæ tieâu/ thöù haïng 2000 2001 2002 2003 2004

Soá ñöôøng ñieän thoaïi coá

ñònh treân 10.000 daân

145 140 125 660 768

Soá ñieän thoaïi di ñoäng

treân 10.000 daân

138 143 144 653 847

(Nguoàn:ITU, www.itu.int,2004)

-Möùc ñoä phaùt trieån cuûa haï taàng vieãn thoâng Vieät Nam naêm 2004

Baûng 1.2: So saùnh möùc ñoä phaùt trieån cuûa haï taàng vieãn thoâng Vieät Nam naêm 2004

Chæ tieâu/ nöôùc Vieät Nam Ñoâng Aù Vaø Khu Vöïc

Thaùi Bình Döông

Caùc quoác gia phaùt

trieån

Thueâ bao Coá Ñònh

/1000 daân

77 220 52

Thueâ bao Di Ñoäng

/1000 daân

85 194 30

(Nguoàn: World Bank)

So vôùi caùc nöôùc Ñoâng Nam Aù, Vieät Nam coøn keùm xa veà chæ tieâu ñieän thoaïi di

ñoäng vaø coá ñònh treân 1000 daân. Naêm 2005 VNPT coù 14.4 trieäu maùy, vaø maät ñoä laø

16 maùy/100 daân

- Möùc ñoä caïnh tranh cuûa thò tröôøng

Baûng 1.3: Tyû troïng doanh thu cuûa caùc coâng ty trong ngaønh

Doanh nghieäp doanh thu thò phaàn veà doanh thu

VNPT 29.698,35 90%

Viettel 1649.9 5%

SPT 989,94 3%

EVN 494,97 2%

(Nguoàn: baùo caùo cuûa boä BCVT)

HVTH: Nguyeãn Thò Thu Leä GVHD :TS Phaïm Minh Trí

Ñoà thò 1.1: So saùnh thò phaàn doanh thu cuûa caùc doanh nghieäp Vieät Nam

90%

3% 2% 5%

Vieät Nam vôùi VNPT chieám ñeán 90% thò phaàn vieãn thoâng neân vaãn coøn tình traïng

ñoäc quyeàn khaù naëng neà.

- Chu kyø phaùt trieån cuûa ngaønh

Sô ñoà 1.1: Moâ hình 5 aùp löïc

ÑOÁI THUÛ TIEÀM

NAÊNG

KHAÙCH HAØNG

AÙp löïc saûn phaåm

NHAØ CUNG CAÁP

AÙp löïc (tuøy saûn phaåm

cung caáp)

SAÛN PHAÅM THAY

THEÁ

ÑOÁI THUÛ CAÏNH

TRANH

Caïnh tranh giöõa

caùc ñoái thuû

Theo moâ hình phaùt trieån 5 giai ñoaïn cuûa Michael E. Porter ( I.13 trang 308-

468), Ngaønh Vieãn Thoâng Vieät Nam ôû giai ñoaïn ngaønh môùi noåi leân vaø chuùng ta phaûi

chuù yù nhöõng ñaëc thuø sau:

1.3.1. Ñaëc Ñieåm Caáu Truùc:

- Tính baát oån cao

- Tính baát oån veà chieán löôïc

- Caùc chi phí ban ñaàu cao nhöng giaûm chi phí nhanh

- VNPT laø coâng ty ñaõ hoaït ñoäng laâu, hieän nay coù theâm nhieàu coâng ty khaùc tham

gia nhö SPT, VIETTEL, EVN…

- Phaûi giöõ ñöôïc khaùch haøng ñaàu tieân söû duïng dòch vuï môùi cuûa mình

- Caùc doanh nghieäp môùi tham gia ñöôïc söï trôï giuùp cuûa chính phuû

Trang 6

HVTH: Nguyeãn Thò Thu Leä GVHD :TS Phaïm Minh Trí

Trang 7

- Caùc yeáu toá veà coâng ngheä, keânh phaân phoái, khaû naêng veà nguyeân vaät lieäu kinh

nghieäm laø raát quan troïng

1.3.2. Caùc Vaán Ñeà Haïn Cheá Söï Phaùt Trieån Ngaønh

- Nguyeân lieäu, thieát bò ñaàu vaøo thieáu

- Giaù caû thieát bò, nguyeân vaät lieäu taêng nhanh

- Thieáu cô sôû haï taàng

- Thieáu tieâu chuaån hoùa veà saûn phaåm vaø coâng ngheä

- Khaùch haøng nhaän thöùc ñöôïc söï laïc haäu veà coâng ngheä

- Chaát löôïng saûn phaåm thaát thöôøng

- Uy tín cuûa caùc coâng ty môùi vôùi caùc toå chöùc taøi chính chöa cao

- Vieäc thoâng qua caùc quy ñònh raát chaäm chaïp

- Chi phí cao

1.3.3. Nhöõng Thò Tröôøng Sôùm Vaø Muoän

Trong ñieàu kieän ngaønh vieãn thoâng vieät nam hieän nay, vieäc löïa choïn thò tröôøng,

khuùc thò tröôøng ñeå phaùt trieån caàn phaûi chuù yù ñeán hai ñaëc tính cuûa saûn phaåm laø lôïi

theá veà coâng duïng vaø lôïi theá veà chi phí cuûa saûn phaåm ñoái vôùi ngöôøi tieâu duøng

1.3.4. Nhöõng Löïa Choïn Chieán Löôïc

Caùc chieán löôïc coù theå theo caùc höôùng sau:

- Ñònh hình caáu truùc ngaønh

- Xaùc ñònh caùc yeáu toá ngoaïi lai trong söï phaùt trieån cuûa ngaønh

- Thay ñoåi vai troø cuûa ngöôøi cung caáp vaø caùc keânh phaân phoái

- Thay ñoåi caùc raøo caûn di chuyeån

- Xaùc ñònh caùc nöôùc ñi chieán thuaät cuûa ngaønh

1.3.5. Kyõ Thuaät Döï Ñoaùn

Trong ñieàu kieän hieän taïi cuûa ngaønh vieãn thoâng Vieät Nam, nhö ñaõ noùi ôû treân söï

baát oån ñònh seõ raát cao laøm cho vieäc döï ñoaùn caùc tình huoáng heát söùc khoù khaên, moät

kyõ thuaät ngöôøi ta hay söû duïng trong hoaøn caûnh naøy laø söû duïng phöông phaùp kòch

baûn ñeå phaân tích vaø döï ñoaùn.