Một số đánh giá của giới sử học thế giới về

MOT SO DANH GIA CUA Glth SlT HOC

THE GlOri VE "CHIEN TRANH LANH"

NGUYfiN HONG VAN*

Thuat ngQ "Chien tranh lanh" (1)

dUde gidi bao chi phUdng Tay sd

dung tQ nam 1947 nham dien ta bdi canh

qu6'e te cQe ky cang thang va cugc d6l dau

cam go giQa chu nghia tQ ban va ehu nghia

xa hgi, dac biet la giQa My va Lien Xd trong

giai doan tQ khoang giQa nhQng nam 40

den cudi nhQng nam 80 - diu 90 eua the ky

XX.

Mae du "Chien tranh lanh" da lui vao dl

vang dQdc 20 nam, cac hge gia qud'c te van

khdng ngQng nghien cdu va tranh luan ve

cude chie'n tranh dac biet nay. Trong khudn

khd bai viet dudi day, ehung tdi chi de cap

den tinh hinh nghien cdu ve "Chien tranh

lanh" eung nhQng va'n de lien quan de'n

"chie'n tranh lanh" dang cdn gay tranh cai

trong gidi sd hge Lien X6/Nga va cae nude

phUdng Tay.

L THirC TRANG NGHIEN CLfU VE

"CHIEN TRANH LANH' 6 PHtfONG

TAY VA LIEN x6/NGA

Lich sil "Chien tranh lanh" d phQdng

Tay cung nhu d Lien Xd, trUde day phin ldn

deu dUdc phae hga dUa tren cac tU lieu ciia

phUdng Tay. Viec tiep can trQc tiep vdi cae

trung tam lUu trQ My va phQdng Tay cho

phep ngQdi ta viet ra hang ehuc cdng trinh

ve ehinh saeh cua cac nUdc phUdng Tay, ve

su thanh lap NATO, ve qua trinh thdng

qua cae quyet saeh ddi ngoai... Ta't ca cac

van de lien quan de'n Lien Xd va cac nUdc

Dong Au, ehu ye'u dUde phan tich gian tie'p

thdng qua cac tU lieu tQ cac trung tam lUu

trQ cua cac nQde phUdng Tay (2).

Cae ngudn tQ lieu tdi mat dQdc cdng bd'

tai eae trung tam iQu trQ cua phUdng Tay

tiet lg nhQng muc dich chu ye'u cua My va

cae ddng minh phQdng Tay trong thdi ky

"Chie'n tranh lanh": 1. tieu diet chii nghla

cgng san, ehuyen hda chu nghia xa hgi the

gidi thanh ehu nghia tU ban; 2. pha hoai va

chia nhd Lien Xd thanh nhieu qud'c gia vQa

va nhd, phu thuge vao phUdng Tay; 3. tuyen

truyen va phd bie'n tren khap the gidi hinh

m i u xa hgi eiia phUdng Tay. Muc tieu danh

bai va chia nhd Lien Xd dUdc trinh bay

trong hang loat quye't dinh va dao luat ciia

Nghi vien Hoa Ky, cac chi thi va ke hoach

eua NATO (3).

Ne'u nhu trUde day, ngudn tU lieu chu

ye'u diJa vao cac sU kien lien quan den cac

qud'c gia Tay Au va My thi ngay nay trung

tam cua sQ ehu y lai ddn vao phia Nga. Viec

md cda cae trung tam luu trQ Lien X6/Nga

lam day len sU quan tam ciia cae hge gia va

thue day viec nghien cQu sau hdn ve cuoc

"Chien tranh lanh". Nhieu cdng trinh va

ban thao xua't hien dUa tren cac tU lieu

' TS. Vien Sd hoc