Một số dẫn liệu về hai loài mỡ thuộc họ Mộc Lan những loài ít được biết đến ở Việt Nam

KHOA HOC CbNG NGHfe

IVIOT s d DAIV LIEU V E HAI LOAI ma THUOC HQ

IVIOC LAIM (IVIAGIMOLIACEAE), IMHUMG LOAl IT DUOC

DIET DEIM O VIET IMAIVI !

Vu Quang Nain\ Xia Nian-He^

T6MTAT

Md long bao Ipc (Manglietia forrestii W. W. Smith ex Dandy) dupe ghi nhan cd phan bo d phia Tay-Nam tinh

Quang Tay, Tay va Nam tinh Van Nam, Trung Quoc va Ma qua long (M. ventii N. V. Tiep) ghi nh ^ co d viing

rimg Pingbian, phia Ddng Nam tinh Van Nam, Trung Quoc. Hai loai ma tren da dupe ghi nh$n cho hf thvc v^t Vift

Nam trong mpt sd tai lieu vl thuc vat ciia Tnmg Qudc nhung thieu cac thdng tin can thiet ve phan bo, sinh thai, so

hi$u va nai luu trir cac tieu ban ciia chiing. Blng vi$c kiem tra cac tieu ban dupe thu tir Vi?t Nam, hi?n dang dupe

luu giii tai Bao tang Tu nhien Pari, Phap (P) va doi chieu vdi cac tieu ban goc va tieu ban da dupe djnh ten tai cac

phong tieu ban th\ic vat ciia Vudn Thi,rc vat Kew, Anh Quoc (K), Vi?n Th\rc v^t Nam Trung Hoa (IBSC) va Vi?n

Thuc vat BIC Kinh (PE), Trung Quoc, hai loai md tren chinh thiic dupe ghi nh^n cd d Vi?t Nam. Ten dja phuang

ciia chung the hi?n cac dac diem dac trung ndi b$t de nhan biet nhat so vai cac loai mO cdn l^i ciia chi d Vi?t Nam.

Svr ghi nhan bd sung nay da nang sd loai thupc chi M5 (Manglietia Blume) d Vi?t Nam len khoang 17 loai.

Tir khoa: Manglietia, Manglietia forrestii, Manglietia ventii, loai mai, Vi$t Nam.

LDATVANDE

Trdn thi gidi chi Md (Manglietia Blume) cd

khoing tren 40 loai phan bd chu ylu d cac viing

nhiet ddi va can nhiet ddi chau A. O Viet Nam, chi

nay cd khoing 15 loai (Vu va Xia, 2010a & b). Dac

dilm: Cay gd vira din ldn, la kim hpp vdi cudng la,

dl lai vlt seo dai ngln khac nhau trdn cudng la sau

khi rung, \a cudn trong bup la; hoa cd ddc mpc trdn

ngpn canh, ludng tinh, nhj nhieu, map, chi nhj ngln,

bao phan md hudng trong, bd nhuy khdng cudng, II

noan nhilu, dinh vdi dl hoa, noan 4 hoac nhilu hon

trong mdi la noan; qui gdm d c dai rdi nhau, dang

tning hoac gan clu, dl hoa khdng keo dai giua cac

dai, d c dai thudng hoi gd khi gil, thudng md theo

sdng limg vl tdn tai phln md d diu moi dai.

Mo long bao ldc (Manglietia forrestii W. W.

Smith ex Dandy) dupe ghi nhan cd phan bd d phia

Tay-Nam tinh Quing Tay, Tay va Nam tinh Van

Nam, Trung Qudc va Md qui Idng (M. ventii N. V.

Tiep) ghi nhan cd d vimg rimg Pingbian, phia Ddng

Nam tinh Van Nam, Trung Qudc. Hai loli md trIn

chtra timg dupe ghi nhan trong d c tii h^u chuyin

khIo vl thuc vat d Viet Nam, ngay ca trong 'Danh luc

d c loli tiiuc vat Viet Nam' (Nguyin Tiln Ban, 2003)

hay 'Cay cd Viet Nam' (Pham HoIng Hd, 1999).

Trong d c tii hdu cua Chen vl Nooteboom (1993) vl

' Trudng D^i hpc Lam nghidp

^ Vi?n Th\ic v§t Nam Trung Hoa, Quang Chau, Trung Quoc

Xia vl ddng tic gil (2008) da dl cap tdi su phan bd

ciia 2 loli nly d Viet Nam. Tuy nhien, d c tic gil da

khdng chi rd dupe noi phan bd cung nhu mlu vat da

dupe thu thap tai Vidt Nam. Dua tren nghien cuu cac

tai heu cd hdn quan, co sd hinh thii ciia d c mlu vat

ciia Viet Nam hidn dang dupe ltm giii tai Bio ting

Ljch sir Tu nhien Paris (P), d c tidu bin gdc vl cac

tidu bin da djnh tdn tai d c phdng tilu bin cua Vudn

Thuc vat Kew (IQ, Vidn Thuc vat Nam Trung Hoa

(IBSC) vl Vien Thuc vat Blc Kinh (PE), hai loai mo

trdn chmh thiic dupe ghi nhan cho h | thuc vat Vi|t

Nam. Bli vilt cung d p thdm mdt sd din h$u vl hai

loli md cdn rat it dupe bilt din.

L VAT UEU VA PHUONG PHAP NGHiU CUU

i.v^th^u

Mlu vat nghidn ciiu gdm d c tidu ban dnh II

mang hoa va qua thude vl loli Md Idng bio Ipc:

Petelot 8888, Poilane 21816, Schmid s.n. (P) diu

duge thu tir vimg rimg Bao Ldc, thupc tinh Lam

Ddng. Tieu ban gdm dn h II mang qua ciia loli Md

qui Idng mang sd hi^u Petelot 4161 (P) duge thu d

km 35 dudng tir Lao Cai di Sa Pa, tinh Llo Cai. CIc

tidu bin gdc vl tidu bin da duge djnh tdn ciia hai loli

ti-dn: Yung Hsien 817 (^), George Forrest 26694 (^

P-type), George Forrest 26705A OBSC, K-type), Pin

J.Mao2842(^YA:m).

2. Phuong phip

Sli dung phuong phap hmh tiiai so sinh, d c d^c

dilm hmh tiiai ciia II, hoa vl qui sau khi dupe phan

tich k^ ludng blng kinh liip tay va kinh liip hai mlt

182 NONG NGHieP VA PHAT TRII N NON G THON - KY 2 THAN G 1+ KY 1 THAN G 2 - 2011