Một loài cá mới thuộc giống Schistura MC Clelland, 1838 được phát hiện ở xã Bản Bo, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu

31(4): 1-5 Tap chi SINH HOC 12-2009

M O T LOAI CA MOI THUOC GIONG SCHISTURA MC CLELLAND, 1838

DUOC PHAT HIEN 6 XA BAN BO, HUYEN TAM DUCING, TINH LAI CHAU

NGUYIN THI HOA, NGUYfiN XUAN KHOA, NGUYEN HUU DlJC

Tricdng dgi hgc Su phgm Hd Ngi

Gidng Schistiira Mc Clelland, 1839 (loai

chuain: Cobitis rtipecidia Mc Clelland, 1839)

bao gdm cac loai ca nho sdng trong cac song

sudi mien nui thupc khu vyc An Dp, Trung

Qudc, Ne Pan va cac nudc Dong Nam A. Day la

gidng CO tinh da dang ve loai cao nha't trong cac

gidng thupc hp ca Chach vay bang (Balitoridae)

dupc bie't d khu vuc nay vdi sd loai hien bie't

khoang hon 200 loai. O Viet Nam, co 32 loai

thupc gidng nay da dupc ghi nhan.

Mac du CO tinh da dang cao nhung cac loai

ca thupc gidng nay con it dupc chu y nghien cQu

do kich cd nho. It gap tren thi trudng va vi

chung thudng sdng d cac song sudi mien nui

thupc cac khu vyc xa xoi. Gidng Scliistura co

cac dac diem sau: than tron, dai; 16 mui trudc

sau gan nhau; mieng cd hinh cung, moi tren va

moi dudi khong co ndt san, moi dudi gian doan

d giQa; be mat hai ham phu sQng, khong co canh

sac, ham dudi co vet 16m hoac khong; goc vay

du6i CO 1 vach den doi khi chia thanh hai vach

tren dudi hoac 1 vach dudi va 1 cham tren; than

phii vay nho, dudng ben hoan toan hoac khOng;

ngan trudc bong boi bpc trong tui xuong (tru

S. similis); vay du6i thudng phan thuy, mpt sd It

vat bang hoac 16m n6ng.

Trong qua trinh didu tra tai xa Ban Bo,

huyen Tam Dudng, tinh Lai Chau chung toi da

phclt hien mpt loai mdi thupc gidng nay:

Scliistura tamduongensis Nguyen T. H, Nguyen

X. K. et Nguyen H. D. sp. nov. - Ca chach sudi

tam dudng (hinh).

I. PHUONG PHAP NGHIEN CtJU

Phan tich 14 mlu co ky hieu LC 09 03001 -

LC 09 03014.

Holotyp: Sd hieu miu: LC0903001; SL: 66,6

mm; thu tai sudi Ban Bo, xa Ban Bo, huyen

Tam Dudng, tinh Lai Chau ngay 12 thang 4 nam

2007 tren luu vyc song Da.

Paratyp: 13 mlu, sd hieu miu tu hieu LC 09

03002, SL: 55,5 mm; Lc'o9 03003, SL: 52,1

mm; LC 09 03004, SL: 46,6 mm; LC 09 03005,

SL: 61,5 mm; LC 09 03006, SL: 59,5 mm, LC

09 03007, SL: 33,2 mm, LC 09 03008, SL: 35,7

mm, LC 09 03009, SL: 60,1 mm, LC 09 03010,

SL: 51,4 mm, LC 09 03011, SL: 59,5 mm, LC

09 03012, SL: 20,2 mm, LC 09 03013, SL: 52,7

mm, LC 09 03014, SL: 59,5 mm. Cung nhan vdi

Holotype.

Cac miu vat dupc bao quan trong dung dich

formalin 5% va luu giu tai Bao tang Dpng vat

hpc, trudng dai hpc Su pham Ha Npi.

H. KET QUA NGHIEN CUU

1. Dac diem chan loai

S. tamdiiongensi sp. nov. phan biet vdi cac

loai khac trong gidng bdi td hpp cac da'u hieu

sau:

Than co mau vang nau; dau dai, mom nhpn,

diu CO cac cha'm den tron ldn (co ca d cac ca thS

nho hon 20 mm); mau rang ham tren nho, ngin,

ham dudi khong co 16 khuyet, m6i dudi cd 16

khuyet nho, m6i tren co vet rach nho; vach den

d goc vay duoi hoan loan; goc vay lung cd 1

cham den va 1 dai den d phan sau; rau ngdn,

manh; hau m6n nim d mut cudi vay bung, gin

khdi diem vay hau mon hon goc vay bung; goc

vay bung co canh thit nho; khdi diem vay lung

trudc khdi diem vay bung rat It (kh6ng ro).

Hoa van trang tri: dau co cac ddm den ldn,

ro, mi khong co ddm. Spc den ngang than d

phan trudc gde vay lung chua tdi mat bung,

phan sau (cudng duoi) khOng tao thanh vong

khep kin quanh than, dpc theo dudng giua than

CO mpt dii den md. Cac spc den co kich thudc

1