Một loài cá mới thuộc giống danio hamilton, 1822 được phát hiện ở huyện kỳ sơn, tỉnh nghệ an, việt nam

62

32(4): 62-68 T¹p chÝ Sinh häc 12-2010

Mét loµi c¸ míi thuéc gièng Danio Hamilton, 1822

®−îc ph¸t hiÖn ë huyÖn Kú S¬n, tØnh NghÖ An, ViÖt Nam

NguyÔn V¨n H¶o

ViÖn nghiªn cøu Nu«i trång thuû s¶n I

NguyÔn ThÞ Hoa

Tr−êng §¹i häc S− ph¹m Hµ Néi

Mïa B¸ Chµy

Tr−êng §¹i häc T©y B¾c

Gièng c¸ X¶m Danio Hamilton, 1822 (loµi

chuÈn Cyprinus dangila Hamilton) thuéc ph©n

hä Danioninae, hä Cyprinidae bao gåm c¸c loµi

c¸ nhá sèng trong c¸c s«ng suèi miÒn nói thuéc

c¸c khu vùc Ên §é, Trung Quèc, Pakistan vµ

c¸c n−íc §«ng Nam ¸. §©y lµ gièng c¸ cã tÝnh

®a d¹ng kh¸ cao. Víi c¸c tµi liÖu n¾m ®−îc ë

ViÖt Nam vµ c¸c n−íc l©n cËn nh− Trung Quèc,

Lµo, Th¸i Lan, Campuchia, gièng nµy cã tíi 23

loµi. ë ViÖt Nam, cã 6 loµi thuéc gièng nµy ®F

®−îc ghi nhËn.

MÆc dï tÝnh ®a d¹ng cao nh−ng c¸c loµi c¸

thuéc gièng nµy cßn Ýt ®−îc nghiªn cøu do kÝch

th−íc nhá, Ýt gÆp ë thÞ tr−êng, sèng chñ yÕu ë

c¸c s«ng suèi miÒn nói, n−íc ch¶y m¹nh hoÆc

c¸c th¸c n−íc thuéc c¸c khu vùc xa x«i, hÎo

l¸nh.

Trong qu¸ tr×nh ®iÒu tra khu hÖ c¸ ë huyÖn

Kú S¬n, tØnh NghÖ An, chóng t«i ®F ph¸t hiÖn

mét loµi míi ë suèi NËm Khiªn xF NËm Cµn,

thuéc gièng Danio ®−îc ph©n tÝch, m« t¶ vµ ®Æt

tªn lµ Danio kysonensis Nguyen V. H, Nguyen

T. H et Mua B. C sp.nov. - C¸ X¶m kú s¬n, ®−îc

ph©n tÝch vµ m« t¶ nh− sau:

1. MÉu vËt

Ph©n tÝch 13 mÉu ký hiÖu NA.09.01.001 -

NA.09.01.0013.

Holotyp: sè hiÖu mÉu: NA.09.01.001, L =

97mm, Lo = 77 mm; thu t¹i suèi NËm Khiªn, xF

NËm Cµn, huyÖn Kú S¬n, tØnh NghÖ An trªn l−u

vùc s«ng Lam, ngµy 15/01/2009.

Paratyp: 7 mÉu, sè hiÖu mÉu:

NA.09.01.002, L = 96 mm, Lo = 78 mm;

NA.09.01.003, L = 88 mm, Lo = 69 mm;

NA.09.01.004, L = 72 mm, Lo = 58 mm;

NA.09.01.005, L = 83 mm, Lo = 63 mm;

NA.09.01.006, L = 95 mm, Lo = 76 mm;

NA.09.01.007, L = 99 mm, Lo = 77 mm;

NA.09.01.008, L = 88 mm, Lo = 68 mm; §Þa

®iÓm vµ thêi gian thu nh− holotyp.

C¸c mÉu kh¸c: 5 mÉu, sè hiÖu tõ NA

09.01009 - NA09.01.013 ®Þa ®iÓm vµ thêi gian

thu nh− holotyp.

C¸c mÉu ®−îc b¶o qu¶n trong dung dÞch

formol 5% vµ ®−îc l−u gi÷ t¹i B¶o tµng c¸ -

ViÖn nghiªn cøu Nu«i trång thuû s¶n I, B¾c

Ninh.

2. §Æc ®iÓm chÈn lo¹i

Loµi D. kysonensis sp.nov. ph©n biÖt víi c¸c

loµi trong gièng bëi tæ hîp c¸c dÊu hiÖu sau:

Th©n cao, dÑp bªn, viÒn bông cong h¬n viÒn

l−ng nhiÒu; Bông trßn, kh«ng cã l−ên bông; ®Çu

h¬i ng¾n, g¸y tròng vµ thÊp. Mâm h¬i nhän,

ng¾n vµ h¬i vÓnh; miÖng lín, r¹ch xiªn ch−a tíi

viÒn tr−íc m¾t; hµm trªn cã khuyÕt lâm, hµm

d−íi cã ®ét gi÷a khíp víi hµm trªn; cã hai ®«i

r©u nhá; x−¬ng d−íi m¾t ph¸t triÓn, cã gai s¾c

mäc ë vµnh x−¬ng tr−íc m¾t vÒ phÝa sau; r¨ng

hÇu ba hµng: 2.3.4 - 4.3.2. L−îc mang cung I: 8-

10 chiÕc; D = 2,10; A = 2, 11-12; L.l = 30 6/3-V

33. VÈy tr−íc v©y l−ng 14. VÈy quanh c¸n ®u«i

10; sè ®èt sèng 30 (14 + 16).

Mµu s¾c: trªn ®Çu cã hoa v¨n vµ chÊm nhá,

th©n mµu xanh x¸m. Sau n¾p mang cã hai ®èm

®en. Däc gi÷a th©n cã ba säc hµng ®èm trßn