Mối liên kết giữa nghèo đói và môi trường tại huyện cư jút, tỉnh đăk nông

Mối liên kết giữa nghèo đói và môi trường tại

huyện Cư Jút, tỉnh Đăk Nông

Đỗ Quốc Tuấn

Trường Đại học Khoa học Tự nhiên

Luận văn ThS. ngành: Khoa học môi trường; Mã số: 60 85 02

Người hướng dẫn: PGS.TS. Nguyễn Đình Hòe

Năm bảo vệ: 2012

Abstract. Tổng quan về mối liên kết giữa nghèo đói và môi trường tại huyện Cư Jút,

tỉnh Đăk Nông. Đánh giá mối liên kết nghèo đói và môi trường tại huyện Cư Jút,

tỉnh Đăk Nông. Đề xuất một số giải pháp nhằm giảm tỷ lệ nghèo đói do môi trường

đối với khu vực huyện Cư Jút.

Keywords. Ô nhiễm môi trường; Khoa học môi trường; Nghèo đói; Huyện Cư Jút;

Đăk Nông

Content

MỞ ĐẦU

Đối với người nghèo, chất lượng môi trường là nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến sức

khỏe, khả năng kiếm sống, đảm bảo an ninh, năng lượng và chất lượng nhà ở của họ [28, 29].

Ngoài các chức năng cơ bản của môi trường là cung cấp không gian sống, là nơi chứa đựng

phế thải, lưu trữ thông tin thì môi trường còn mang hai chức năng đặc biệt quan trọng là nơi

cung cấp tài nguyên cho các hoạt động sản xuất phục vụ nhu cầu của con người; đồng thời

làm giảm nhẹ các tác động có hại của thiên nhiên đến con người. Vì vậy môi trường có liên

hệ mật thiết với người nghèo và sự nghèo đói của họ. Người nghèo sống chủ yếu dựa vào tài

nguyên thiên nhiên và các dịch vụ của hệ sinh thái; họ cũng phải gánh chịu nhiều nhất những

ảnh hưởng từ ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm không khí… và họ không có khả năng chống

chịu với các thảm họa môi trường. Để có thể tồn tại, người nghèo không còn cách nào khác là

khai thác và sử dụng quá mức cho phép nguồn tài nguyên thiên nhiên. Cuộc sống bị bần cùng

hóa nên môi trường cũng bị bần cùng hóa theo và làm cho cuộc sống ngày càng khó khăn

hơn, không được đảm bảo và rơi vào vòng luẩn quẩn [38].

Theo báo cáo đánh giá chương trình và chiến lược của ADB (2005), các phân tích gần

đây cho thấy mối liên hệ giữa nghèo đói và môi trường ở Việt Nam như sau: (i) các cộng

đồng nghèo thường tập trung tại các khu vực có điều kiện môi trường chất lượng thấp, bị suy

thoái và nguồn tài nguyên thiên nhiên cạn kiệt, gồm: khu vực miền núi phía Bắc, Tây Nguyên

và Đồng bằng sông Cửu Long; (ii) các cộng đồng nghèo phụ thuộc nhiều nhất vào môi

trường và tài nguyên thiên nhiên - khoảng 70% người dân Việt Nam sống dựa vào đất và do

đó họ bị lệ thuộc trực tiếp vào chất lượng và số lượng tài nguyên thiên nhiên; (iii) các cộng

đồng nghèo chịu rủi ro nhiều nhất từ những tác động ảnh hưởng đến sức khoẻ và sinh kế

một khi chất lượng môi trường và số lượng tài nguyên thiên nhiên suy giảm. Về vấn đề này,