Mô tả thực trạng nhu cầu chăm sóc sức khoẻ và sử dụng dịch vụ y tế tại xã Tân Lập núi huyện Chợ

®¹i häc y khoa hµ néi  LuËn v¨n tèt nghiÖp

§Æt vÊn ®Ò

Ch¨m sãc søc khoÎ cho mäi ngêi lµ mét néi dung quan träng trong nhiÖm

vô cña nghµnh y tÕ ViÖt Nam mµ cô thÓ lµ thùc hiÖn c«ng t¸c ch¨m sãc søc khoÎ

ban ®Çu. §îc sù quan t©m cña §¶ng vµ nhµ níc c«ng t¸c CSSKB§ cho nh©n d©n ®-

îc chó träng, träng t©m cña chÝnh s¸ch y tÕ cña §¶ng vµ Nhµ níc ta hiÖn nay lµ

®¶m b¶o mäi ngêi d©n ®Òu cã quyÒn b×nh ®¼ng trong ch¨m sãc søc khoÎ. Cïng víi

sù ®æi míi cña ®Êt níc theo nÒn kinh tÕ thÞ trêng, søc khoÎ con ngêi bÞ t¸c ®éng

bëi nhiÒu yÕu tè cña qu¸ tr×nh ®æi míi nÒn kinh tÕ trong ®ã sù ph©n ho¸ giµu

nghÌo ®ãng vai trß kh«ng nhá .T¹i §¹i héi §¶ng lÇn thø IV BCH TW §¶ng kho¸

VII, nguyªn Tæng bÝ th §ç Mêi ®· kh¼ng ®Þnh "Trong x· héi ta mäi ngêi nghÌo

ph¶i ®îc kh¸m ch÷a bÖnh vµ ch¨m sãc chu ®¸o dï kh«ng cã tiÒn”.Ngêi nghÌo th￾êng sèng ë n«ng th«n, c¸c vïng nói cao hÎo l¸nh, vïng s©u vïng xa lµ nh÷ng n¬i

cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ khã kh¨n, tr×nh ®é d©n trÝ thÊp, giao th«ng ®i l¹i kh«ng thuËn

tiÖn, cßn nhiÒu phong tôc tËp qu¸n l¹c hËu, m¹ng líi y tÕ c¬ së kÐm ph¸t triÓn so

víi c¸c vïng kh¸c ho¹t ®éng y tÕ cha ®îc quan t©m chÝnh hä ph¶i chÞu nhiÒu thiÖt

thßi trong ch¨m sãc y tÕ. Thùc tr¹ng ®ã ®Æt ra cho nghµnh y tÕ nhiÖm vô nÆng nÒ

trong CSSK cho mäi ngêi d©n ®Æc biÖt lµ nh÷ng vïng hÎo l¸nh.

B¾c K¹n lµ tØnh miÒn nói cao n»m phÝa T©y b¾c ViÖt Nam, ®©y lµ mét trong

nh÷ng tØnh nghÌo ®Êt ®ai phÇn nhiÒu lín lµ ®åi nói, lµ n¬i ®Þnh c cña ®ång bµo

d©n téc thiÓu sè chñ yÕu lµ d©n téc Tµy, Dao. Ngêi Tµy sinh sèng kh¸ tËp trung th￾êng ë c¸c vïng ®Êt thÊp nªn viÖc canh t¸c ruéng n¬ng dÔ h¬n vµ kinh tÕ kh¸ h¬n .

Ngêi Dao sinh sèng ë vïng ®Þa h×nh cao nªn cho ®Õn nay vÉn chñ yÕu lµ khai th¸c

tµi nguyªn ®Ó lµm rÉy ®êi sèng vËt chÊt v¨n ho¸ tinh thÇn cßn nhiÒu khã kh¨n.

HuyÖn Chî §ån mang ®Çy ®ñ nh÷ng ®Æc trng cña tØnh B¾c K¹n, t×nh tr¹ng søc

khoÎ cña nh©n d©n t¹i ®Þa ph¬ng vµ c«ng t¸c CSSK cßn nhiÒu vÊn ®Ò cÊp b¸ch cÇn

gi¶i quyÕt .

N¨m 1997 tæ chøc MÐdecine du Monde ®· tiÕn hµnh kho¶ s¸t s¬ bé t¹i x·

T©n LËp huyÖn Chî §ån ®Ó ®¸nh gi¸ vÒ thùc tr¹ng kinh tÕ, v¨n ho¸ x· héi còng

Trang 1

®¹i häc y khoa hµ néi  LuËn v¨n tèt nghiÖp

nh vÒ t×nh h×nh y tÕ ë ®©y. Nh×n chung tû lÖ m¾c bÖnh kh¸ cao, t×nh h×nh sö dông

dÞch vô KCB còng nh dÞch vô y tÕ dù phßng cßn thÊp. Sau hai n¨m triÓn khai can

thiÖp víi nhiÒu néi dung ho¹t ®éng nh tiÕn hµnh GDSK, cung cÊp trang thiÕt bÞ y tÕ

®µo t¹o ®éi ngò nh©n viªn y tÕ th«n b¶n, tuyªn truyÒn kiÕn thøc CSTS vµ KHHG§,

n©ng cao chuyªn m«n cho c¸n bé nh©n viªn y tÕ x·, phßng chèng 5 tai biÕn s¶n

khoa, cung cÊp nh÷ng kiÕn thøc phßng chèng SDD, tiªu ch¶y, NKHHC, huy ®éng

sù tham gia cña céng ®ång vÒ ch¨m sãc søc khoÎ. KÕt qu¶ c¸c ho¹t ®éng nµy nh

thÕ nµo ? Vai trß cña y tÕ nhµ níc cã ®¸p øng ®îc nhu cÇu KCB vµ phßng chèng

bÖnh tËt cña ngêi d©n hay kh«ng? Nh»m ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ c¸c ho¹t ®éng, chóng t«i

tiÕn hµnh nghiªn cøu víi môc ®Ých.

Môc tiªu chung:

• M« t¶ thùc tr¹ng nhu cÇu ch¨m sãc søc khoÎ vµ sö dông dÞch vô y tÕ t¹i

x T©n LËp nói huyÖn Chî §ån tØnh B¾c K¹n. ·

Môc tiªu cô thÓ :

• M« t¶ thùc tr¹ng nhu cÇu ch¨m sãc søc khoÎ t¹i x T©n LËp. ·

• M« t¶ t×nh h×nh sö dông dÞch vô y tÕ bao gåm kh¸m ch÷a bÖnh vµ y tÕ dù

phßng cña ®Þa ph¬ng nghiªn cøu.

Dùa trªn c¬ së kÕt qu¶ nghiªn cøu cã thÓ ®a ra nh÷ng khuyÕn nghÞ nh»m

n©ng cao chÊt lîng ho¹t ®éng ch¨m sãc søc khoÎ t¹i ®Þa ph¬ng .

Trang 2

®¹i häc y khoa hµ néi  LuËn v¨n tèt nghiÖp

PhÇn I

Tæng quan tµi liÖu

1.1T×nh h×nh bÖnh tËt :

1.1.1.T×nh h×nh bÖnh chung:

-Theo tµi liÖu Vô khoa häc vµ §µo t¹o Bé y tÕ -qu¶n lý ch¨m sãc søc khoÎ

ban ®Çu ë tuyÕn y tÕ c¬ së 1991 [2] ®· nªu vÊn ®Ò chÝnh cÇn gi¶i quyÕt trong c«ng

t¸c b¶o vÖ søc khoÎ nh©n d©n vÒ c¸c bÖnh nhiÔm khuÈn, t×nh h×nh suy dinh dìng,

c¸c bÖnh nghÒ nghiÖp , tai n¹n giao th«ng, c¸c bÖnh kh«ng nhiÔm khuÈn vµ bÖnh

lý x· héi .

-N¨m 1992 Bé y tÕ ®· tiÕn hµnh cuéc ®iÒu tra vÒ thùc tr¹ng nhu cÇu vµ ®¸p

øng y tÕ ë 8 tØnh /thµnh phè gåm Hµ Giang, Th¸i B×nh, Thanh Ho¸ , Kh¸nh Hoµ,

Gia Lai, T©y Ninh, VÜnh, VÜnh Long , Hµ Néi ë c¸c tØnh thµnh phè, quËn, huyÖn,

x·, phêng vµ c¸c hé gia ®×nh . kÕt qu¶ cuéc ®iÒu tra thu thËp ®îc nhiÒu th«ng tin c¬

b¶n .Trong ®ã cã th«ng tin vÒ mÉu h×nh bÖnh tËt cña quÇn thÓ .

Qua ®iÒu tra hé gia ®×nh thÊy c¸c triÖu chøng, bÖnh gÆp nhiÒu nhÊt lµ : ho,

sèt (trõ sèt rÐt ), ®au c¬ khíp , nhøc ®Çu hoa m¾t trãng mÆt, ®au bông tiªu ch¶y c¸c

bÖnh vÒ m¾t ngøa , c¸c bÖnh vÒ m¾t ngøa ghÎ lë c¶m l¹nh , bÖnh vÒ r¨ng .TÝnh

trung b×nh mçi ngêi d©n m¾c 5 lÇn c¸c chøng bÖnh (trong 27 lo¹i chøng bÖnh ®iÒu

tra ) trong 1 n¨m .

-T¹i tr¹m y tÕ x· / phêng thÊy c¸c bÖnh tr¹ng gÆp phæ biÕn nhÊt theo thø tù:

m¾t hét, h« hÊp, tiªu ch¶y , sèt rÐt, bÖnh tiªu ho¸ , biÕn chøng sinh ®Î bÖnh r¨ng

miÖng [2] .

-Theo ®iÒu tra míi nhÊt n¨m 1997 t×nh h×nh m¾c bÖnh m¹n tÝnh ë bèn vïng

sinh th¸i kh¸c nhau [4]:

• MiÒn nói (S¬n La 6,7% ; L©m ®ång lµ 9,6%) .

• §ång b»ng vµ trung du B¾c Bé (VÜnh Phó 11,8% Nam Hµ 18,2%)

• Duyªn h¶i miÒn Trung (Qu¶ng Nam -§µ N½ng 7,5%).

Trang 3