Máy điện 1 - Chương 7

Chương 7

SỨC ĐIỆN ĐỘNG CỦA DÂY QUẤN

MÁY ĐIỆN XOAY CHIỀU

7.1. KHÁI NIỆM CHUNG

Khi từ thông phần cảm xuyên qua dây quấn phần ứng biến thiên thì trong

dây quấn phần ứng sẽ sinh ra sđđ. Trong máy điện quay có hai cách để tạo ra sự

biến thiên của từ thông xuyên qua dây quấn phần ứng. Cách thứ nhất là cho dây

quấn phần ứng chuyển động tương đối với từ trường phần cảm, cách thứ hai ngược

lại, trong hai trường hợp sđđ cảm ứng đều là xoay chiều.

Để máy có thể làm việc được tốt yêu cầu sđđ xoay chiều phải biến thiên hình

sin theo thời gian. Muốn vậy thì từ trường phần cảm phân bố dọc khe hở của máy

hình sin để sđđ cảm ứng trong dây quấn có dạng hình sin.

Thực tế: không thể có, vì cấu tạo

máy, từ trường của cực từ và của dây

quấn đều khác hình sin. Vì vậy ta phân

tích từ trường thành sóng cơ bản (bậc 1)

và sóng bậc cao ν (bậc 3, 5,...).

Ở đây ta phân từ cảm B thành các

sóng hình sin B1, B3, B5, B7, ... (hình 7-

1). Với từ trường B1 có bước cực τ còn

Bν có bước cực τν=τ/ ν.

Khi có sự chuyển động tương đối

của từ trường cực từ và dây quấn thì

tương ứng từ trường B1, B3, B5, B7, .. sẽ

cảm ứng trong dây quấn các sđđ e1, e3,

e5, e7, .. Do tần số f của các sđđ này khác

nhau nên sđđ tổng trong dây quấn sẽ có

dạng không sin.

Sau dây ta xét trị số của các sđđ cảm ứng và nghiên cứu lmf triệt tiêu hoặc

giảm các sđđ bậc cao để cải thiện dạng sóng sđđ tổng khiến nó gần giống dạng hình

sin.

130

Hình 7-1 Sự phân bố từ cảm của

từ trường cực từ của máy điện

đồng bộ cực lồi dọc bề mặt

stator