Lý Thái Tổ với sự nghiệp định đô Thăng Long

so KY NIEM 1.000 NAM THANG LONG • HA NOI

«' i

LY THAI TO VOI SIT NGHIEP DINH DO THANG LONG

NGUYfiN QUANG NGOC*

Ly Thai To ten buy la Cong U^n, sinh

ngay 12 thang 2 Giap Tu^'t (8-3-974)

tai hifdng Dien VKn (Thi xa Td Sdn, tinh

Bdc Ninh). Tudi nho song trong chua cl que

va ngay t^ khi do da hoc 16 dilc do, tai n^ng

cua mot "bdc minh chu trong thien hg," (1).

Ldn len ong lam quan cho nha Tien Le 6

Hoa Lii. Khi nha Tien Le suy kiot, diidc sil

ung ho cua gidi Phat giao, quan lai, binh si

trieu dinh va dan chiing trong thien ha,

sang sdm ngay mong 2 thang 11 nSm Ky

Dau (21-11-1009), ong len ngoi Hoang de

lap ra Viidng trieu Ly. Chi khoang 9 thang

sau, ong quyet dinh deli do tii Hoa Lii ra

thanh Dai La va ddi ten la Thang Long, mcl

ra giai doan phat trien huy hoang cua lich

sii dsit nUdc.

1. Ddi do tit Hoa Li^ r a Dai La

Kinh do la trung tam chinh tri-hanh

chinh va di lien vdi no la trung tam quan

sii, kinh te, van boa ciia mot da't niidc. Ba't

cii mot trieu dai, mot the che chinh tri nao

khi nim chinh quyen, cong viec diu tien

phai la xac dinh vi tri dong do. Viec dcii do

va dinh do la cong viec co y nghia trong dai

"coi di mUu nghiep ldn, chgn d chP gida,

ldm ke cho con chdu muPn van ddi, tren

kinh minh trdi, dUdi theo y ddn, neu co chS

tiin thi ddi doi, cho nin van nUdc ldu ddi,

phong tuc gidu thinh" (2).

Ngay tu! thdi ky dau diing nvfdc, Cd Loa

cl vao vi tri trung tam chau thd song Hong

da tiing diidc An Diidng Viidng chon lam

kinh do cua nha niidc Au Lac. Nhiing chinh

quyen doc lap cua ngiidi Viet tii Ly Bi den

ho Khiic, ho Diidng va Ngo Quyen cung deu

dong do d khu viic Dai La hay Co Loa. Dinh

Bo Linh mac dii da hoan thanh sii nghiep

tho'ng nha't da't niidc, nhiing the va liic

chua du manh, tinh hinh viing chau thd

song Hdng vSn con phiic tap va quan Tong

dang lam le xam la'n bd coi, nen buoc phai

trd ve dong do tren da't ban bo Hoa Lu.

Trong thdi gian nay kinh do Hoa Lii da

hoan thanh sii menh lich sii ciia no, tao

dieu kien cho trieu Dinh va trieu Tien Le

cung co' chinh quyen Trung lidng, bao ve

nen doc Mp dan toe, danh bai cuoc chie'n

tranh xam liidc cua quan Tong, giii vQng

nen thdrig nha't quo'c gia, dat cd sd cho sii

phat trien toan dien cua da't nUdc.

Hoa Lii vdi dia the niii non hiem trd da

din din hoc 16 nhiing ban che, khdng cdn

phii hdp vdi yeu cau xay diing da't niidc tren

quy mo ldn, day manh sii nghiep phat trien

kinh te, md mang van boa. Diidi con mat cua

Ly Thai Td "thdnh Hoa LU dm thdp, chat

hep, khong du ldm cho d cua di' vUdng" (3),

khien ong "khong thi khong ddi" (4).

Ly Thai Td da "xem khdp nUdc Viif va

nhan thiiy chi co khu viic thanh Dai La mdi

•GS.TS. Dai hoc Qudc gia Ha Noi