Lý sinh học phần 4 doc

14

giảm lượng gốc tự do như các chất ức chế sự hình thành gốc tự do sẽ làm

giảm tốc độ phản ứng dây chuyền.

* Phản ứng dây chuyền nảy nhánh

Phản ứng dây chuyền nảy nhánh là phản ứng ở mỗi mạch của phản ứng

khi một gốc tự do tham gia vào phản ứng có thể tạo ra hai hay nhiều gốc

tự do mới. Phản ứng ôxy hóa hydro là một phản ứng dây chuyền nảy

nhánh:

H2 + O2→ Ho + H (tạo mạch) o O2

Ho + O2→ OHo + Oo

(nảy nhánh)

Oo + H2→ OHo + Ho

(tiếp tục mạch phản ứng)

OHo + H2→ H2O + Ho

(tiếp tục mạch phản ứng)

Gốc tự do Ho

tương tác với thành bình sẽ làm ngắt mạch phản ứng.

Một số trường hợp quá trình tạo trung tâm hoạt động có thể không phải do

các gốc tự do ban đầu trực tiếp gây nên mà do sản phẩm của phản ứng dây

chuyền tạo nên.

Ví dụ: Ro

+O2→ROOo

ROOo

+RH→ROOH+Ro

ROOH→ROo

+OHo

Độ tăng lượng gốc tự do ở phản ứng dây chuyền nảy nhánh được xác định

qua phương trình:

dt

dn

=wo+ϕ.n (2.40)

n: Nồng độ gốc tự do

wo: Tốc độ tạo trung tâm hoạt động.

ϕ=f-g, trong đó f là tốc độ nảy nhánh còn g là tốc độ đứt mạch.

Nếu f>g thì nồng độ gốc tự do sẽ được xác định theo công thức:

fg

w

n o

− = (2.41)

Giải phương trình (2.40) sẽ thu được nghiệm:

( ) o 1t e

w

n −ϕ

ϕ = (2.42)

Nếu tích số ϕ.t rất lớn hơn 1 thì nghiệm được tính theo công thức: