Luật thuế thu nhập doanh nghiệp: Bất cập và hướng sửa đổi

^6 6 (59)-2008 NGHIEN CQU-TRAO 001

Trudc yeu cau phat trien

mdi trong giai doan hdi

nhap ngay cang sau

rdng, Jbue TNpN ,da bge ,ld

nigt s,d ban che, bat cap can

sua ddi, bd sung cho phii hgp.

Thu hai, thue TNDN da gdp

phdn. quan trong trong dam hdo

ngupn thu cho NSNN. Thu tir

thue TNDN nhiing nam vira

qya ,kh6ng ngimg tang Ien,, ca

ve so thu va ty trong trons tong

thu NSNN. Giai doan l004-

LUnT THU€ THU NHRP DORNH NGHI€P: • • • Aicdna

Ths. ViJ Quynh Hudng

Luat thue Thu nhap doanh nghiep (TNDN) dugc Quoc hoi

thong qua ngay 10 thang 5 nam 1997, co hieu luc thi banh

kl tir ngay 1/1/1999 thay the cho Luat thue lgi tuc. Sau gan

5 nam thuc hien, Luat thue TNDN (sua d6i) da dugc Quoc

hoi khoa XI, ky hop thir 3 thong qua ngay 17 thang 6 nam

2003 va CO bieu luc tir ngay 1/1/2004.

Nhirng tac dong tich cue:

Thir nhat, thue TNDN vira

qua da gdp phdn cdi thien mdi

truang kinh doanh, tgo lap mdi

truang ddu tu binh ddng, hdp

ddn han. ,Vdi quy dinh ap,dung

thdng nhat mpt miic thue suat

pho thdng 28% cho tat ca cac

loai hinh dpanh, nghiep, thay

cho mii'c thue suat 32% doi vdi

doanh ,nghiep trong nudc va

25%) doi vdi doanh nghiep, c6

vdn dau tu nugc ngoai, dong

thdi bai bd thue thu nhap bo

sung, thue chuyen Igi nhuan ra

nudc ngoai, ap dung cac hinh

thirc uu dai hap dan han... da

gdp phan manh me trong viec

tao lap, mdi trudng canh tranh

binh dang, thuan 1gi cho cac

doanh nghiep,tliupc rnpi thanh

phan kinh tl, khuyen khich

doanh nghiep tang tich liiy, tj^ch

tu ydn, tren co sd dd cd them

ngudn lyc de dau tu cho san

xuat kinh doanh. Trong gi,ai

dpan 2004-2007, ty trpng vdn

diu tu toan xa hpi so vdi GDP

khdng ngiing tang, tir 36,2%)

nam 2004 ien khoang 40,4%)

nam 2007, ddng gdp quan^rpng

vao tang trudng kinh te cao

trong nhung nam viia qua.

2007, binh qyan moi nam sp

thu til- thue TNDN (khong ke

thu til' dau ^hi) dat khoang 30

nghin ,ty dong, chiem 12,5%

tone so thu NSNN, tang trung

binn i 5%/nam.

•fhu' ba, viec thixc hien Lugt

thue TNDN (sira^ddi) thai,gian

qua dd phdp phdn thiic day cdi

each hanh,chinh trong qudn ly

thue: chuyen,til' ca che ,ca quan

quan Iy ,thue tinh thu^, thong

bao thue sang ca che doanh

nghjep tu tinh, ty khai, ty nop

thue, ty xac din)i dieu kien va

miic uu dai thue doanh nghidp

dugc hudng ma khong can

thong bao cua ca quan quan Iy

chiic nang... D^y la mpt budc

tien idn trong tien trinh caj each

quanh ly hanh chinh thue theo

hudng phan bi|t ro rang, minh

b^ch giu'a, quyen va nghTa vu

ciia nha dau tu vdi trach nhieni

cua CO quan Nha nudc, dl cao

tinh ty cnii, ty chiu trach nhiem

ciia doanh nghiep t.'-udc phap

luat.

Nhirng bat cap:

,Thu- nhat, bdt cap trong he

thdng iru dai thue TNDN

0 Viet Nam, cac uu dai vl

thui dygc ap dung kha phd

bien. Ve ca ban, cac uu dai

dugc ap dung tuong dpi thong

nhat cho cac thanh phan kinh

te. cac ,loai hinh doanh nghiep,, han che sy phan biet doi xii' ve

uu dai thue cho cac nha dau tu

trong va ngoai nu'dc. gop phan

tap moi truong phap ly binh

dang trong san xuat, kinh

dpanh, tiing budc dap ii'ng yeu

cau ciia WTO._ Tuy nhien. tren

thyc te he thong u'u dai thue

ciia Viet Nam cho den nay da

va dang boc 16 mpt so han che

Iam anh hudng tdi hieu qua

thyc te ciia chinh sach va khong

dern lai ket qua nhu mong

muon.

- He thong uu dai phue tap, dan trai,^ thieu ro rang, minh

bach, thieu tinh djnh hudng

Theo quy din,h hien hanh, co

ba mu'c thue suat u'u dai (10%, 15% va 20%) ydi cac mu'c

mien, giam thue khac nhau. Cac U'U dai nay Iai, dugc ap

dung pan cii' vao nhieu tieu chi

bao, gom ca ITnh vyc, nganh

nghe, dja ban va cac tieu chi

mang tinh xa hpi khac (nhu sii'

dung nhieu lao dpng, thuang

binh, ngudi tan tat...). Theo

tieu clji dja ban, hien co tdi

56%) sd dia ban trong ,ca nudc

la dja ban uu dai thue. Thep

tieu chi ITnh vyc, nganh nghe

thi c6,tdi, 90%) sd Iugng nganh

kinh te cap II va 3}% so Iugng

nganh kinh te pap III dugc

hudng U'U dai thue.

He thong uu dai phiic tap, dan trai nhu tren chii y,eu la do

chiing ta dat qua nhieu thaiji

vpng va muc tieu khac nhau dpi

vdi tiing loai uu dai nhu khuypn

khich su dung ngudn vdn,, nhieu

lao dpng, su dung nguon tai

nguyen, chuyen giao cdng nghe

v.v... Nhu'ng mye tieu khac nhau

nay la ngudn gdc gay ra sy phiic

tap va cac mau ,thuan khi ap

dung tren thyc ,te. Nhu bang

dudi day cho thay, Viet Nam la

mpt trong nhu'ng nudc dua ra

nhieu muc tieu (tieu chi) han khi

xac djnh dii dieu, kien de dugc

hudng uu dai thue TNDN. Mpt

trong nhung ly do dan den tinh

trang phii'c tap nay la vi cac ca

che hien tai thudng I^hong co

dinh hudng thich hgp doi vdi cac

Tgp chi nghien cOru Tdi chinh ke todn \4 7