Luật doanh nghiệp - Một bước phát triển quan trọng trong việc thực hiện nguyên tắc tự do kinh doanh ở Việt Nam

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO

ÑAÏI HOÏC QUOÁC GIA TP. HOÀ CHÍ MINH

TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC LUAÄT

----------------------

TRÖÔNG THEÁ MINH

LUAÄT DOANH NGHIEÄP

MOÄT BÖÔÙC PHAÙT TRIEÅN QUAN TROÏNG TRONG VIEÄC

THÖÏC HIEÄN NGUYEÂN TAÉC TÖÏ DO KINH DOANH

ÔÛ VIEÄT NAM

LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ LUAÄT HOÏC

TP. HOÀ CHÍ MINH

2000

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO

ÑAÏI HOÏC QUOÁC GIA TP. HOÀ CHÍ MINH

TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC LUAÄT

----------------------

TRÖÔNG THEÁ MINH

ÑEÀ TAØI

LUAÄT DOANH NGHIEÄP - MOÄT BÖÔÙC PHAÙT TRIEÅN QUAN

TROÏNG TRONG VIEÄC THÖÏC HIEÄN NGUYEÂN TAÉC

TÖÏ DO KINH DOANH ÔÛ VIEÄT NAM

LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ LUAÄT HOÏC

CHUYEÂN NGAØNH LUAÄT KINH TEÁ , NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ TROÏNG TAØI

MAÕ SOÁ : 5.05.15

NGÖÔØI HÖÔÙNG DAÃN KHOA HOÏC :

TIEÁN SÓ DÖÔNG ÑAÊNG HUEÄ

TP. HOÀ CHÍ MINH

2000

LÔØI CAM ÑOAN

Toâi xin cam ñoan ñaây laø coâng trình nghieân cöùu cuûa rieâng toâi. Caùc soá

lieäu, keát quaû neâu trong luaän vaên laø trung thöïc vaø chöa töøng ñöôïc ai coâng boá

trong baát kyø coâng trình naøo khaùc.

TRÖÔNG THEÁ MINH

Trang 1

1. Tính caáp thieát cuûa ñeà taøi

Töï do kinh doanh laø vaán ñeà quan troïng ñaõ ñöôïc neâu trong Ñieàu 57 Hieán

phaùp 1992: "Coâng daân coù quyeàn töï do kinh doanh theo quy ñònh cuûa phaùp

luaät" vaø trong caùc ñöôøng loái, chính saùch ñoåi môùi veà kinh teá cuûa Ñaûng ta.

Ngaøy 21.12.1990, Quoác hoäi khoùa VIII cuûa nöôùc ta ñaõ thoâng qua hai ñaïo

luaät quan troïng: Luaät Coâng ty vaø Luaät Doanh nghieäp tö nhaân. Hai ñaïo luaät

neâu treân ñaõ taïo cô sôû phaùp lyù cho söï phaùt trieån khu vöïc kinh teá tö nhaân ôû nöôùc

ta, ghi nhaän vaø taïo ñieàu kieän ban ñaàu raát caàn thieát cho vieäc thöïc hieän quyeàn

töï do kinh doanh cuûa caùc nhaø ñaàu tö, laø coät moác quan troïng vaø coù yù nghóa

quyeát ñònh trong quaù trình ñoåi môùi neàn kinh teá, chuyeån sang neàn kinh teá nhieàu

thaønh phaàn, vaän haønh theo cô cheá thò tröôøng coù söï quaûn lyù cuûa Nhaø nöôùc, theo

ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa.

Trong thôøi gian qua, Luaät Coâng ty vaø Luaät Doanh nghieäp tö nhaân ñaõ coù

taùc duïng tích cöïc, coù ñoùng goùp quan troïng vaøo quaù trình caûi caùch vaø phaùt trieån

kinh teá ôû nöôùc ta. Tuy vaäy noäi dung cuûa hai luaät noùi treân ñaõ khoâng coøn phuø

hôïp vôùi nhöõng thay ñoåi cuûa tình hình kinh teá, xaõ hoäi vaø ñöôøng loái chính saùch

cuûa Ñaûng ta veà phaùt trieån kinh teá trong giai ñoaïn môùi.

Ngaøy 12/6/1999, Quoác hoäi khoùa X, kyø hoïp thöù 5 ñaõ thoâng qua Luaät

Doanh nghieäp, coù hieäu löïc keå töø ngaøy 01/01/2000. Ñaây laø moät söï kieän phaùp lyù

quan troïng vì noù ghi nhaän nhieàu ñoåi môùi caû veà chaát vaø löôïng so vôùi Luaät

Coâng ty vaø Luaät Doanh nghieäp tö nhaân tröôùc ñaây, trong ñoù ñieåm quan troïng

nhaát laø Luaät Doanh nghieäp ñaõ taïo cô sôû phaùp lyù ñaày ñuû vaø troïn veïn nhaát töø

tröôùc ñeán nay trong vieäc thöïc hieän nguyeân taéc töï do kinh doanh ôû nöôùc ta.

Noäi dung cuûa Luaät Doanh nghieäp laø moái quan taâm haøng ñaàu cuûa caùc nhaø

ñaàu tö, cuûa heä thoáng caùc cô quan quaûn lyù Nhaø nöôùc vaø ñoäi nguõ vieân chöùc Nhaø

nöôùc vaø giôùi luaät gia trong vieäc tìm hieåu vaø nghieân cöùu xem Luaät Doanh

Trang 2

nghieäp ñaûm baûo nguyeân taéc töï do kinh doanh ñeán ñaâu? Söï bình ñaúng tröôùc

phaùp luaät trong kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp thuoäc moïi thaønh phaàn kinh

teá nhö theá naøo? Coù baûo veä quyeàn lôïi vaø lôïi ích hôïp phaùp cuûa nhaø ñaàu tö

khoâng? Chöùc naêng quaûn lyù Nhaø nöôùc ñoái vôùi doanh nghieäp ra sao? Taùc ñoäng

cuûa Luaät Doanh nghieäp vaøo ñôøi soáng kinh teá-xaõ hoäi nhö theá naøo?

Chính vì nhöõng lyù do neâu treân, toâi ñaõ choïn ñeà taøi "Luaät Doanh nghieäp -

Moät böôùc phaùt trieån quan troïng trong vieäc thöïc hieän nguyeân taéc töï do kinh

doanh ôû Vieät Nam" .

2. Tình hình nghieân cöùu ñeà taøi

Do Luaät Doanh nghieäp ñöôïc Quoác hoäi nöôùc ta, taïi kyø hoïp thöù 5, khoùa X,

thoâng qua ngaøy 12/6/1999, vaø coù hieäu löïc töø ngaøy 01/01/2000 neân thôøi gian

qua chæ coù moät soá ít coâng trình nghieân cöùu veà Luaät Doanh nghieäp, nhö cuoán

"Tìm hieåu Luaät Doanh nghieäp" cuûa caùc taùc giaû nhö Nguyeãn Vaên Thoâng,

Nguyeãn Ngoïc Ñieäp, Phan Ñình Khaùnh, Nguyeãn Vaên Minh; cuoán "Luaät Kinh

doanh" cuûa caùc taùc giaû Nguyeãn Thò Kheá, Buøi Thò Khuyeân, NXB Thoáng keâ

1999.

Ngoaøi ra, coøn coù caùc baøi baùo ñaêng raûi raùc ôû caùc taïp chí Luaät hoïc, Nhaø

nöôùc vaø Phaùp luaät, Daân chuû vaø phaùp luaät nhö caùc baøi: "Tö caùch phaùp lyù cuûa

caùc chuû theå tham gia Coâng ty ñoái voán theo Luaät Doanh nghieäp naêm 1999" cuûa

taùc giaû Leâ Thò Chaâu ñaêng treân taïp chí Nhaø nöôùc vaø phaùp luaät soá 3/2000 , baøi

"Moät vaøi khía caïnh phaùp lyù veà cheá ñoä traùch nhieäm cuûa Coâng ty hôïp danh" cuûa

taùc giaû Buøi Nguyeân Khaùnh ñaêng treân taïp chí Nhaø nöôùc vaø phaùp luaät soá 8/1998

; baøi "Veà nhöõng ñieåm môùi cuûa Luaät Doanh nghieäp" cuûa taùc giaû Traàn Ñình

Haûo ñaêng treân taïp chí Nhaø nöôùc vaø phaùp luaät soá 8/1999, vaø moät soá luaän vaên

toát nghieäp ñaïi hoïc luaät.

Trang 3

Nhìn chung, caùc coâng trình khoa hoïc nghieân cöùu veà Luaät Doanh nghieäp

coøn quaù ít, vaø cho ñeán nay giôùi luaät hoïc vaãn chöa nghieân cöùu moät caùch ñaày ñuû

veà Luaät Doanh nghieäp vaø nhöõng tieán boä cuûa noù. Toùm laïi, söï quan taâm cuûa

chuùng ta laø chöa ngang taàm vôùi vò trí, vai troø vaø yù nghóa cuûa Luaät Doanh

nghieäp ñoái vôùi ñôøi soáng kinh teá ôû nöôùc ta.

3. Muïc ñích vaø phaïm vi nghieân cöùu cuûa luaän vaên

3.1 Muïc ñích nghieân cöùu cuûa luaän vaên

Luaän vaên nhaèm nghieân cöùu, ñaùnh giaù, chöùng minh söï caàn thieát vaø quaù

trình thöïc hieän nguyeân taéc töï do kinh doanh ôû nöôùc ta, chöùng minh Luaät

Doanh nghieäp laø moät böôùc phaùt trieån quan troïng trong vieäc thöïc hieän nguyeân

taéc töï do kinh doanh ôû Vieät Nam.

3.2 Phaïm vi nghieân cöùu cuûa luaän vaên

Nguyeân taéc töï do kinh doanh ñöôïc theå cheá hoùa trong toaøn boä heä thoáng

phaùp luaät kinh teá Vieät Nam.

Ví duï : Khi noùi ñeán töï do kinh doanh laø phaûi noùi ñeán quyeàn töï do kyù keát

hôïp ñoàng kinh teá maø quyeàn töï do kyù keát hôïp ñoàng kinh teá ñaõ ñöôïc ñeà caäp

trong Phaùp leänh veà hôïp ñoàng kinh teá.

Hoaëc khi noùi ñeán töï do kinh doanh töùc laø nhaø ñaàu tö ñöôïc töï do löïa choïn

cô quan giaûi quyeát tranh chaáp kinh teá. Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc quy ñònh trong Luaät

Toå chöùc Toøa aùn nhaân daân, Phaùp leänh veà thuû tuïc giaûi quyeát caùc vuï aùn kinh teá,

Nghò ñònh 116/CP cuûa Chính phuû.

Trong phaïm vi nghieân cöùu cuûa luaän vaên naøy, taùc giaû khoâng nghieân cöùu

moái quan heä giöõa töï do kinh doanh vôùi toaøn boä heä thoáng phaùp luaät kinh teá, maø

chæ taäp trung nghieân cöùu böôùc phaùt trieån quan troïng cuûa vieäc thöïc hieän

nguyeân taéc töï do kinh doanh ôû Vieät Nam trong Luaät Doanh nghieäp maø thoâi.

Trang 4

4. Phöông phaùp nghieân cöùu

Phöông phaùp khoa hoïc chuû yeáu maø taùc giaû aùp duïng trong quaù trình

nghieân cöùu laø caùc phöông phaùp: phaân tích, so saùnh, chöùng minh, toång hôïp, keát

hôïp lyù luaän vôùi thöïc tieãn. Trong nhöõng phöông phaùp naøy thì taùc giaû söû duïng

phöông phaùp so saùnh laø chuû yeáu nhaát nhaèm so saùnh nhöõng quy ñònh trong

Luaät Coâng ty vaø Luaät Doanh nghieäp tö nhaân vôùi caùc quy ñònh trong Luaät

Doanh nghieäp ñeå töø ñoù phaân tích, chöùng minh Luaät Doanh nghieäp laø moät böôùc

phaùt trieån quan troïng trong vieäc thöïc hieän nguyeân taéc töï do kinh doanh ôû Vieät

Nam.

5. Ñieåm môùi vaø yù nghóa cuûa luaän vaên

5.1 Ñieåm môùi

Laàn ñaàu tieân, töï do kinh doanh ñöôïc nghieân cöùu treân ba giaùc ñoä: thöù nhaát

laø, töï do kinh doanh vôùi tö caùch laø moät quyeàn cuûa con ngöôøi; thöù hai laø, vôùi tö

caùch laø moät cheá ñònh phaùp luaät vaø thöù ba, vôùi tö caùch laø moät nguyeân taéc quaûn

lyù kinh teá.

Ñieåm môùi thöù hai cuûa luaän vaên laø ôû choã, thoâng qua vieäc trình baøy 12

ñieåm môùi ñaõ ñöôïc Quoác hoäi ghi nhaän trong Luaät Doanh nghieäp, luaän vaên ñaõ

khaúng ñònh ñöôïc nhaän ñònh raèng, Luaät Doanh nghieäp laø moät böôùc phaùt trieån

raát lôùn, raát quan troïng trong vieäc ghi nhaän vaø ñaûm baûo thöïc hieän nguyeân taéc

töï do kinh doanh ôû Vieät Nam.

5.2 YÙ nghóa

Luaän vaên laø moät coâng trình coù yù nghóa treân nhieàu phöông dieän vaø giuùp

cho nhieàu ñoái töôïng trong vieäc tìm hieåu vò trí, vai troø cuûa nguyeân taéc töï do

kinh doanh cuõng nhö vieäc phaùp luaät kinh teá noùi chung vaø Luaät Doanh nghieäp

noùi rieâng ñaõ taïo moâi tröôøng phaùp lyù ñaày ñuû nhö theá naøo cho vieäc thöïc hieän

nguyeân taéc töï do kinh doanh ôû nöôùc ta.