[Luận văn]hiệu quả kinh tế dây chuyền chế biến cà phê nhân trên địa bàn tây nguyên

Lêi cam ®oan

- T«i xin cam ®oan r»ng, sè liÖu vµ kÕt qu¶ nghiªn cøu trong luËn v¨n

lµ trung thùc vµ ch−a tõng ®−îc sö dông ®Ó b¶o vÖ mét häc vÞ nµo.

- T«i xin cam ®oan r»ng, mäi sù gióp ®ì cho viÖc thùc hiÖn luËn v¨n

nµy ®· ®−îc c¸m ¬n vµ c¸c th«ng tin trÝch dÉn trong luËn v¨n nµy ®· ®−îc chØ

râ nguån gèc.

Hµ Néi, ngµy 15 th¸ng 9 n¨m 2005

T¸c gi¶

Bïi §øc ThÞnh

i

Lêi c¶m ¬n

- §Ó hoµn thµnh luËn v¨n nµy, t«i ®Æc biÖt c¶m ¬n GS. TS T« Dòng TiÕn

vµ sù ®éng viªn gióp ®ì cña c¸c thÇy c« trong Bé m«n Kinh tÕ l−îng, Khoa

Kinh tÕ vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n, còng nh− c¸c thÇy c« trong Khoa Sau ®¹i häc

tr−êng §¹i häc n«ng nghiÖp I Hµ néi.

- T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n Trung t©m §o l−êng kh¶o nghiÖm vµ gi¸m

®Þnh m¸y n«ng nghiÖp ®· t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì, cung cÊp tµi liÖu cho t«i hoµn

thµnh luËn v¨n nµy.

- T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n «ng §oµn TriÖu Nh¹n ®· t− vÊn vµ cung

cÊp tµi liÖu cho ®Ò tµi.

- T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c Chuyªn gia ®· ®ãng gãp ý kiÕn ®Ó ®Ò tµi

®−îc hoµn thiÖn.

- T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c c¬ së chÕ biÕn cµ phª ®· cung cÊp th«ng

tin tµi liÖu cho ®Ò tµi.

Hµ Néi, ngµy 15 th¸ng 9 n¨m 2005

T¸c gi¶

Bïi §øc ThÞnh

ii

Môc lôc

Lêi cam ®oan...................................................................................................... i

Lêi c¶m ¬n.........................................................................................................ii

Môc lôc.............................................................................................................iii

Danh môc ch÷ viÕt t¾t........................................................................................ v

Danh môc b¶ng................................................................................................. vi

1. Më ®Çu.......................................................................................................... 1

1.1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi ......................................................................... 1

1.2. Môc tiªu nghiªn cøu............................................................................... 2

1.3. §èi t−îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu .......................................................... 3

2. C¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ chÕ biÕn cµ phª............... 4

2.1. C¬ së lý luËn........................................................................................... 4

2.1.1. Kh¸i niÖm vµ ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh tÕ .................... 4

2.1.2. §Æc ®iÓm kinh tÕ kü thuËt vµ chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ d©y

chuyÒn chÕ biÕn cµ phª ........................................................................... 10

2.1.3. C¸c yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn chÕ biÕn cµ phª ................................... 22

2.2. C¬ së thùc tiÔn cña ®Ò tµi ..................................................................... 26

2.2.1. Kh¸i qu¸t t×nh h×nh s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn cµ phª trªn thÕ giíi ...... 26

2.2.2. Kh¸i qu¸t t×nh h×nh s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn cµ phª ë n−íc ta ........... 27

2.2.3. Nh÷ng nghiªn cøu cã liªn quan.................................................... 30

3. §Æc ®iÓm ®Þa bµn vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu ...................................... 33

3.1. §Æc ®iÓm ®Þa bµn nghiªn cøu............................................................... 33

3.1.1. VÞ trÝ ®Þa lý .................................................................................... 33

3.1.2. §iÒu kiÖn tù nhiªn ë T©y Nguyªn ................................................. 33

3.1.3. §Æc ®iÓm kinh tÕ x· héi ................................................................ 34

3.2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu ...................................................................... 36

3.2.1. C¸c ph−¬ng ph¸p sö dông trong nghiªn cøu ................................. 36

3.2.2. VËn dông c¸c ph−¬ng ph¸p ®Ó nghiªn cøu ®Ò tµi.......................... 38

4. KÕt qu¶ nghiªn cøu ................................................................................... 43

4.1. T×nh h×nh s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn cµ phª ë T©y Nguyªn.......................... 43

4.1.1. T×nh h×nh s¶n xuÊt cµ phª ë T©y Nguyªn...................................... 43

4.1.2. T×nh h×nh chÕ biÕn cµ phª ë T©y Nguyªn...................................... 45

iii

4.2. Thùc tr¹ng hiÖu qu¶ chÕ biÕn cµ phª trong c¸c doanh nghiÖp quy m«

tËp trung ë T©y Nguyªn............................................................................... 48

4.2.1. Thùc tr¹ng chÕ biÕn cµ phª trong c¸c doanh nghiÖp ..................... 48

4.2.2. Kh¸i qu¸t c¸c d©y chuyÒn thiÕt bÞ chÕ biÕn cµ phª sö dông ë T©y

Nguyªn .................................................................................................... 59

4.2.3. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ c¸c d©y chuyÒn chÕ biÕn cµ phª ®¹i diÖn

quy m« tËp trung ..................................................................................... 65

4.3. Thùc tr¹ng hiÖu qu¶ chÕ biÕn cµ phª cña c¸c hé quy m« ph©n t¸n ë T©y

Nguyªn ........................................................................................................ 73

4.3.1. Thùc tr¹ng chÕ biÕn cµ phª trong c¸c hé....................................... 73

4.3.2. Kh¸i qu¸t mét sè thiÕt bÞ chÕ biÕn cµ phª quy m« ph©n t¸n ......... 75

4.3.3. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ mét sè thiÕt bÞ chÕ biÕn cµ phª quy m«

ph©n t¸n (hé, liªn hé) .............................................................................. 76

4.3.4. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ mét sè m« h×nh chÕ biÕn cµ phª −ít liªn

hé quy m« ph©n t¸n ................................................................................. 78

4.4. C¸c yÕu tè ¶nh h−ëng tíi hiÖu qu¶ kinh tÕ d©y chuyÒn chÕ biÕn cµ phª

..................................................................................................................... 84

4.4.1. Nguyªn liÖu ®Çu vµo...................................................................... 84

4.4.2. Ph−¬ng ph¸p chÕ biÕn ................................................................... 85

4.4.3. D©y chuyÒn thiÕt bÞ ....................................................................... 88

4.4.3. Chi phÝ chÕ biÕn............................................................................. 90

4.4.4. C¸c chÊt th¶i................................................................................. 91

4.4.5. Tæ chøc s¶n xuÊt............................................................................ 92

4.5. §Þnh h−íng vµ gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ d©y chuyÒn chÕ

biÕn cµ phª................................................................................................... 93

4.5.1. §Þnh h−íng.................................................................................... 93

4.5.2. Gi¶i ph¸p ....................................................................................... 96

5. KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ .............................................................................. 107

Tµi liÖu tham kh¶o ...................................................................................... 110

Phô lôc.......................................................................................................... 113

iv

danh môc Ch÷ viÕt t¾t

CNH – H§H C«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa

CKTC C¬ khÝ Trung Ch©u

CKTN C¬ khÝ thèng nhÊt

CP Cµ phª

Cty C«ng ty

DC D©y chuyÒn

DNTN Doanh nghiÖp t− nh©n

KD Kinh doanh

KT Kü thuËt

NN N«ng nghiÖp

NNNT Ngµnh nghÒ n«ng th«n

NT N«ng tr−êng

PP Ph−¬ng ph¸p

PTNN Ph¸t triÓn n«ng th«n

T Th¸ng

TB Trung b×nh

TL Tû lÖ

TNHH Tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n

TSC§ Tµi s¶n cè ®Þnh

ViÖn NCCP ViÖn nghiªn cøu Cµ phª

VNNT Vina Nha trang

XK XuÊt khÈu

XN XÝ nghiÖp

XNK XuÊt nhËp khÈu

XNTN XÝ nghiÖp t− nh©n

v

Danh môc c¸c b¶ng

B¶ng 2.1: DiÔn biÕn t×nh h×nh xuÊt khÈu cµ phª ............................................. 11

B¶ng 2.2: Tæng hîp s¶n xuÊt cµ phª 1990-2003 cña c¶ n−íc ......................... 29

B¶ng 3.1: §iÒu kiÖn tù nhiªn mét sè vïng trång cµ phª ë T©y Nguyªn ......... 34

B¶ng 3.2: Gi¸ trÞ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp so víi n¨m 1994 ......................... 35

cña c¸c tØnh T©y Nguyªn............................................................................... 35

B¶ng 4.1: DiÖn tÝch s¶n l−îng cµ phª n¨m 2003............................................. 43

B¶ng 4.2: S¶n xuÊt cµ phª T©y Nguyªn 1996 – 2003...................................... 44

B¶ng 4.3: T×nh h×nh chÕ biÕn cña c¸c hé n¨m 2002 ....................................... 45

B¶ng 4.4: §Æc ®iÓm chung cña c¸c doanh nghiÖp ®iÒu tra ............................. 50

B¶ng 4.5: T×nh h×nh s¶n xuÊt chÕ biÕn cña c¸c doanh nghiÖp n¨m 2003 ....... 51

B¶ng 4.6: ChÊt l−îng s¶n phÈm cµ phª ........................................................... 52

B¶ng 4.7: Trang bÞ c¬ khÝ chÕ biÕn ................................................................. 53

B¶ng 4.8: Tæng hîp ®iÒu tra d©y chuyÒn chÕ biÕn c¸c doanh nghiÖp ............. 55

B¶ng 4.9: Ph©n bæ cì cña mét sè m¸y chÝnh ................................................. 56

B¶ng 4.10: Ph©n bæ cña m¸y sÊy theo n¨ng suÊt tÊn/mÎ................................. 57

B¶ng 4.11: C¸c chÊt « nhiÔm tõ n−íc th¶i cµ phª .......................................... 57

B¶ng 4.12: Quy tr×nh chÕ biÕn −ít cña c¸c d©y chuyÒn kh¶o nghiÖm ............ 66

B¶ng 4.13: KÕt qu¶ kh¶o nghiÖm c¸c d©y chuyÒn chÕ biÕn −ít cµ phª chÌ.... 67

B¶ng 4.14: KÕt qu¶ kh¶o nghiÖm c¸c d©y chuyÒn chÕ biÕn −ít cµ phª vèi .... 68

B¶ng 4.15: KÕt qu¶ kh¶o nghiÖm m¸y sÊy trèng quay ................................... 70

B¶ng 4.16: KÕt qu¶ kh¶o nghiÖm d©y chuyÒn chÕ biÕn kh« ........................... 72

B¶ng 4.17: C¸c chØ tiªu tæ hîp m¸y dïng cho chÕ biÕn cµ phª chÌ ................ 76

B¶ng 4.18: C¸c chØ tiªu tæ hîp m¸y dïng cho chÕ biÕn cµ phª vèi................. 77

B¶ng 4.19: ThiÕt bÞ chÕ biÕn chñ yÕu t¹i m« h×nh x· Qu¶ng TiÕn huyÖn C− M

gar, tØnh §¾k L¾k

`

............................................................................................. 79

B¶ng 4.20: ThiÕt bÞ chÕ biÕn chñ yÕu t¹i m« h×nh x· Mª Linh, huyÖn L©m Hµ,

tØnh L©m §ång ................................................................................................ 82

B¶ng 4.21: TÇm chÝn ¶nh h−ëng tíi chÊt l−îng cµ phª sau chÕ biÕn .............. 84

B¶ng 4.22: ¶nh h−ëng cña ph−¬ng ph¸p xö lý nguyªn liÖu tr−íc khi chÕ biÕn

cµ phª............................................................................................................... 85

B¶ng 4.23: N¨ng lùc chÕ biÕn cña quy m« tËp trung ...................................... 89

vi

1. Më ®Çu

1.1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi

Sau §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI, ViÖt Nam b−íc vµo thêi kú ®æi

míi, thêi kú cña nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n−íc. Tõ ®ã tíi

nay, gÇn hai thËp kû, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam cã mét b−íc ph¸t triÓn v−ît bËc.

ChÝnh s¸ch më cöa t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò tèt ®Ñp cho viÖc trao ®æi n«ng s¶n chÕ

biÕn cña ViÖt Nam víi thÞ tr−êng thÕ giíi; trong ®ã c©y cµ phª ®ãng gãp mét

phÇn kh«ng nhá trong ngµnh xuÊt khÈu n«ng s¶n. HiÖn nay ViÖt Nam ®øng

thø hai trªn thÕ giíi vÒ xuÊt khÈu cµ phª sau Brazil. Trong h¬n mét thËp kû

gÇn ®©y, c©y cµ phª ViÖt Nam ®· cã nh÷ng b−íc ph¸t triÓn nhanh chãng c¶ vÒ

diÖn tÝch, n¨ng suÊt lÉn s¶n l−îng. §Õn nay c¶ n−íc ®· cã kho¶ng 500.000 ha

cµ phª víi tæng s¶n l−îng ®¹t h¬n 700 ngµn tÊn. N¨ng suÊt b×nh qu©n 1,4-1,6

tÊn nh©n/ha, gÊp hai lÇn n¨ng suÊt b×nh qu©n trªn thÕ giíi [10]. Nh÷ng con sè

®ã v−ît xa c¶ môc tiªu chiÕn l−îc cña ngµnh. Tuy nhiªn, ngµnh s¶n xuÊt cµ

phª n−íc ta cßn nhiÒu vÊn ®Ò cÇn quan t©m gi¶i quyÕt. Mét trong nh÷ng vÊn

®Ò tån t¹i lµ chÊt l−îng s¶n phÈm xuÊt khÈu ch−a cao, ch−a ®¸p øng ®−îc yªu

cÇu cña ng−êi tiªu dïng. Cã nhiÒu nguyªn nh©n lµm gi¶m chÊt l−îng vµ gi¸

b¸n cña cµ phª ViÖt Nam, song ph¶i kÓ ®Õn mét nguyªn nh©n quan träng lµ

chÕ biÕn ch−a tèt ®· lµm gi¶m ®¸ng kÓ gi¸ trÞ tù nhiªn vèn cã cña cµ phª. Cµ

phª tr−íc khi tinh chÕ hay xuÊt khÈu ph¶i tiÕn hµnh s¬ chÕ; ®ã lµ ®Æc ®iÓm

kh¸c biÖt víi c¸c lo¹i n«ng s¶n kh¸c. Tr−íc ®©y chóng ta míi chØ chó träng

®Õn viÖc n©ng cao s¶n l−îng xuÊt khÈu, cßn viÖc ¸p dông c¸c tiÕn bé khoa häc

kü thuËt vµo lÜnh vùc chÕ biÕn cßn h¹n chÕ ch−a ®−îc quan t©m ®óng møc,

dÉn ®Õn chÊt l−îng cµ phª cña ta ch−a cao, kh«ng ®ñ søc c¹nh tranh víi s¶n

phÈm cµ phª cïng lo¹i trªn thÞ tr−êng quèc tÕ.

T©y Nguyªn lµ vïng trång vµ s¶n xuÊt cµ phª träng ®iÓm cña c¶ n−íc,

còng lµ n¬i tËp trung c¸c lo¹i d©y chuyÒn chÕ biÕn cµ phª chñ yÕu. Tuy nhiªn

1

c¸c thiÕt bÞ d©y chuyÒn cßn nhiÒu bÊt cËp vÒ c¸c khÝa c¹nh: N¨ng suÊt, chÊt

l−îng lµm viÖc, vÖ sinh m«i tr−êng, tÝnh ®ång bé... nh÷ng yÕu tè nªu trªn ®·

lµm ¶nh h−ëng ®Õn chÊt l−îng cµ phª ViÖt Nam còng nh− lµm t¨ng gi¸ thµnh

chÕ biÕn. §Ó kh¾c phôc nh÷ng ¶nh h−ëng cña chÕ biÕn tíi chÊt l−îng s¶n

phÈm, gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ m«i tr−êng th× viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ

cho c¸c d©y chuyÒn chÕ biÕn cµ phª lµ cÇn thiÕt.

V× vËy cÇn xem xÐt vÊn ®Ò: “HiÖu qu¶ kinh tÕ d©y chuyÒn chÕ biÕn cµ

phª nh©n trªn ®Þa bµn T©y Nguyªn”.

1.2. Môc tiªu nghiªn cøu

1.2.1. Môc tiªu chung

Trªn c¬ së lý luËn vµ ph©n tÝch hiÖn tr¹ng viÖc chÕ biÕn cµ phª nh©n trªn

®Þa bµn T©y Nguyªn, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ mét sè d©y chuyÒn tõ ®ã t×m ra

gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ cho c¸c d©y chuyÒn chÕ biÕn cµ phª nh©n.

1.2.2. Môc tiªu cô thÓ

- HÖ thèng hãa lý luËn c¬ b¶n vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ nãi chung vµ hiÖu qu¶

chÕ biÕn cµ phª nãi riªng.

- §¸nh gi¸ thùc tr¹ng d©y chuyÒn chÕ biÕn cµ phª nh©n trong c¸c doanh

nghiÖp vµ mét sè tæ hîp thiÕt bÞ chÕ biÕn cµ phª quy m« hé trªn ®Þa bµn T©y

Nguyªn.

- §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ mét sè d©y chuyÒn, tæ hîp thiÕt bÞ chÕ biÕn

cµ phª ®¹i diÖn.

- KhuyÕn c¸o c¸c c¬ së chÕ biÕn cµ phª lùa chän trang bÞ c¸c d©y

chuyÒn phï hîp, cã hiÖu qu¶ kinh tÕ.

- §Ò ra mét sè gi¶i ph¸p gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ chÕ biÕn cµ

phª trªn ®Þa bµn T©y Nguyªn.

2

1.3. §èi t−îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu

1.3.1. §èi t−îng nghiªn cøu

- Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn hiÖu qu¶ kinh tÕ chÕ biÕn cµ phª.

- §èi t−îng kh¶o s¸t lµ c¸c hÖ thèng d©y chuyÒn thiÕt bÞ chÕ biÕn cµ phª

t−¬ng ®èi hoµn chØnh cña c¸c doanh nghiÖp vµ mét sè tæ hîp thiÕt bÞ chÕ biÕn

cµ phª quy m« hé trªn ®Þa bµn T©y Nguyªn.

1.3.2. Ph¹m vi nghiªn cøu

- Ph¹m vi néi dung nghiªn cøu:

+ §Ò tµi chØ tËp trung nghiªn cøu hiÖu qu¶ kinh tÕ c¸c d©y chuyÒn chÕ

biÕn cµ phª nh©n mµ kh«ng nghiªn cøu chÕ biÕn sang s¶n phÈm trùc tiÕp tiªu

dïng.

+ Nghiªn cøu thùc tr¹ng hiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c d©y chuyÒn chÕ biÕn

cµ phª nh©n theo quy m« tËp trung cña c¸c doanh nghiÖp lµ chñ yÕu.

+ Nghiªn cøu thùc tr¹ng hiÖu qu¶ kinh tÕ cña mét sè tæ hîp thiÕt bÞ chÕ

biÕn cµ phª quy m« hé.

- §Þa ®iÓm nghiªn cøu: §Ò tµi ®−îc nghiªn cøu ë c¸c tØnh §¾k L¾k, §¾k

N«ng, L©m §ång lµ vïng cµ phª träng ®iÓm ®¹i diÖn cho T©y Nguyªn

- Thêi gian nghiªn cøu: Thêi gian nghiªn cøu trong c¸c n¨m qua, tËp

trung chñ yÕu tõ n¨m 1998 ®Õn n¨m 2004. Tõ c¸c nghiªn cøu ®ã ®Ò xuÊt ®Þnh

h−íng vµ gi¶i ph¸p cho viÖc chÕ biÕn cµ phª trong nh÷ng n¨m tíi.

3

2. C¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn

vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ chÕ biÕn Cµ phª

2.1. C¬ së lý luËn

2.1.1. Kh¸i niÖm vµ ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh tÕ

2.1.1.1. Kh¸i niÖm, ph©n lo¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ

a) Kh¸i niÖm

MÆc dï cßn nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ, nh−ng cã

thÓ kh¸i niÖm hiÖu qu¶ kinh tÕ nh− sau: HiÖu qu¶ kinh tÕ lµ mét ph¹m trï kinh

tÕ ph¶n ¸nh chÊt l−îng cña c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ, nã ®−îc tÝnh b»ng c¸ch so

s¸nh kÕt qu¶ ®¹t ®−îc vµ chi phÝ bá ra [10].

Môc ®Ých cña s¶n xuÊt lµ gãp phÇn vµo viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi khi

nguån lùc trong x· héi cµng trë nªn khan hiÕm th× viÖc n©ng cao hiÖu qu¶

kinh tÕ lµ sù ®ßi hái kh¸ch quan cña nÒn kinh tÕ x· héi.

b) Ph©n lo¹i

Ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña nÒn kinh tÕ x· héi ®−îc diÔn ra ë c¸c ph¹m vi

kh¸c nhau, c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau. Môc tiªu kh¸c nhau th× néi

dung nghiªn cøu hiÖu qu¶ kinh tÕ còng kh¸c nhau. Cã thÓ ph©n lo¹i nh− sau:

- Theo néi dung vµ b¶n chÊt cña hiÖu qu¶ cã thÓ ph©n thµnh [16]:

+ HiÖu qu¶ kinh tÕ: thÓ hiÖn quan hÖ so s¸nh gi÷a l−îng kÕt qu¶ ®¹t

®−îc vÒ mÆt kinh tÕ víi l−îng chi phÝ bá ra. Nã ®¸nh gi¸ chñ yÕu vÒ mÆt kinh

tÕ vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt.

+ HiÖu qu¶ x· héi: lµ mèi t−¬ng quan so s¸nh lîi Ých ®¹t ®−îc vÒ mÆt

x· héi mµ s¶n xuÊt mang l¹i (t¹o viÖc lµm, t¹o thu nhËp, ph©n phèi c«ng b»ng

trong céng ®ång c¶i thiÖn ®êi sèng vµ n©ng cao møc sèng d©n c−) víi chi phÝ

bá ra.

4

+ HiÖu qu¶ ph¸t triÓn bÒn v÷ng: lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi cã ®−îc t¹o

ra sù t¨ng tr−ëng mµ vÉn ®¶m b¶o tèt vÒ tµi nguyªn m«i tr−êng, nã lµ hiÖu qu¶

mang tÝnh l©u dµi vµ bÒn v÷ng võa ®¶m b¶o lîi Ých tr−íc m¾t võa ®¶m b¶o lîi

Ých mai sau, nã g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh khai th¸c, sö dông vµ b¶o vÖ tµi nguyªn

m«i tr−êng.

HiÖu qu¶ kinh tÕ ®−îc nh×n nhËn, ®¸nh gi¸ mét c¸ch toµn diÖn khi cã sù

kÕt hîp hµi hßa víi hiÖu qu¶ x· héi vµ hiÖu qu¶ m«i tr−êng.

- Theo yÕu tè s¶n xuÊt vµ h−íng t¸c ®éng s¶n xuÊt cã thÓ ph©n chia hiÖu

qu¶ thµnh c¸c lo¹i sau[16]:

+ HiÖu qu¶ sö dông ®Êt ®ai, thiÕt bÞ kü thuËt...

+ HiÖu qu¶ sö dông lao ®éng.

+ HiÖu qu¶ sö dông tµi nguyªn.

+ HiÖu qu¶ ¸p dông tiÕn bé kü thuËt.

Sù ph©n chia hiÖu qu¶ nµy nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông c¸c nguån

lùc khan hiÕm ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cho x· héi mét c¸ch tèt nhÊt.

- Theo ph¹m vi vµ ®èi t−îng nghiªn cøu cã thÓ ph©n chia thµnh:

+ HiÖu qu¶ kinh tÕ quèc d©n: lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ ®−îc xem xÐt chung

trong toµn bé nÒn kinh tÕ.

+ HiÖu qu¶ kinh tÕ ngµnh, lÜnh vùc: lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ ®−îc xem xÐt ®èi

víi tõng ngµnh tõng lÜnh vùc trong nÒn kinh tÕ nh− ngµnh c«ng nghiÖp, n«ng

nghiÖp.

+ HiÖu qu¶ kinh tÕ vïng: lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ ®−îc xem xÐt ®èi víi tõng

vïng kinh tÕ.

+ HiÖu qu¶ kinh tÕ theo quy m« tæ chøc s¶n xuÊt.

Sù ph©n chia nµy nh»m quy ho¹ch s¶n xuÊt, quy ho¹ch vïng kinh tÕ.

- Theo hiÖu qu¶ sö dông c¸c nguån lùc cã hiÖu qu¶ kü thuËt hiÖu qu¶

ph©n bæ vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ [16].

+ HiÖu qu¶ kü thuËt: lµ sè l−îng s¶n phÈm cã thÓ ®¹t ®−îc trªn mét chi

5