Luận văn đánh giá chất lượng của ngọn lá mía sau khi xử lý để chăn nuôi bò thịt

1. MÎ Æ«u

1.1. ßÆt v n Æ“

Trong nh˜ng n®m g«n Æ©y, vÌi ch›nh s¸ch mÎ cˆa cÒa ߶ng vµ Nhµ n−Ìc,

n“n kinh t’ n−Ìc ta ngµy cµng ph¸t tri”n, ÆÍi sËng cÒa nh©n d©n ngµy mÈt

n©ng cao, nhu c«u ng−Íi d©n v“ ch t l−Óng l−¨ng th˘c th˘c ph»m cÚng t®ng.

C¸c ngµnh ch®n nu´i, trÂng tr‰t cÚng Æ−Óc chÛ tr‰ng vµ Æang tr™n Ƶ ph¸t

tri”n m¹nh. Nh−ng theo ni™n gi¸m thËng k™ 1996 th× n−Ìc ta c„ di÷n t›ch Æ t

n´ng nghi÷p t›nh theo Æ«u ng−Íi r t th p chÿ kho¶ng 0,1 ha/ng−Íi. B×nh qu©n

l−¨ng th˘c ch−a cao 360 kg/ng−Íi/n®m. V× vÀy, l−¨ng th˘c dµnh cho ch®n

nu´i cfln r t h¹n ch’.

Vi÷c sˆ dÙng c¸c phÙ ph»m n´ng nghi÷p lµm th¯c ®n cho gia sÛc, g„p ph«n

t¹o th™m nguÂn th¯c ®n vµ lµm cho s˘ b“n v˜ng trong h÷ thËng s¶n xu t n´ng

nghi÷p Æ· vµ Æang Æ−Óc c¸c nhµ khoa h‰c quan t©m. Th˘c t’ cho th y v…n cfln

mÈt l−Óng lÌn phÙ ph»m n´ng nhi÷p nh−: r¨m, lÛa, th©n c©y ng´ Æ· thu bæp,

ng‰n l¸ sæn, ng‰n l¸ m›a, d©y khoai lang, d©y l¹cÖ ch−a Æ−Óc tÀn dÙng vµ

ch’ bi’n lµm th¯c ®n cho gia sÛc nhai l¹i vµo mÔa Æ´ng khan hi’m th¯c ®n.

Vi÷c sˆ dÙng c¸c phÙ ph»m lµm th¯c ®n cho gia sÛc nhai l¹i Î mÁi vÔng, mÁi

khu v˘c c„ t›nh ÆÆc thÔ ri™ng. C„ nh˜ng vÔng chÿ sˆ dÙng mÈt ph«n nh· r¨m,

lÛa, th©n c©y ng´ Æ· thu bæp, d©y khoai lang, ng‰n l¸ m›a, c©y l¹cÖ cho bfl ®n

cfln ph«n lÌn b· l¹i ngoµi ruÈng, nh−ng c„ vÔng l¹i sˆ dÙng chÛng lµm nguÂn

th¯c ®n cho gia sÛc quan tr‰ng vµo mÔa Æ´ng.

Trong c¸c phÙ ph»m n´ng nghi÷p c„ ng‰n l¸ m›a, c©y m›a (Saccharum

officinarum L) lµ mÈt trong nh˜ng c©y trÂng nhi÷t ÆÌi c„ n®ng su t sinh khËi

cao nh t Brown et at (1987), Alexander (1988), Sansoucy, Aart Preston (1988)

Golh (1993). Nh˜ng vÔng trÂng m›a th−Íng c„ ti“m n®ng ph¸t tri”n bfl, ÆÂng

thÍi Æ t trÂng m›a Î n−Ìc ta Æfli h·i ph¶i Æ−Óc b„n ph©n h˜u c¨ Æ” gi˜ ÆÈ ph×

cho Æ t. V× vÀy vi÷c nghi™n c¯u ch’ bi’n, d˘ tr˜ vµ sˆ dÙng ng‰n l¸ m›a lµm

th¯c ®n cho bfl lµ mÈt v n Æ“ c«n thi’t. Xu t ph¸t tı th˘c t’ tr™n chÛng t´i th˘c

hi÷n Æ“ tµi: ì߸nh gi¸ ch t l−Óng cÒa ng‰n l¸ m›a sau khi xˆ l˝ Æ” ch®n

nu´i bfl thfitíí.

1.2. MÙc Æ›ch vµ y™u c«u cÒa Æ“ tµi

1.2.1. MÙc Æ›ch

- ߸nh gi¸ ti“m n®ng ng‰n l¸ m›a Î huy÷n Qu˙ HÓp - Ngh÷ An vµ huy÷n

Th‰ Xu©n - Thanh Ho¸.

- ߸nh gi¸ ch t l−Óng cÒa ng‰n l¸ m›a sau khi xˆ l˝ Æ” sˆ dÙng ch®n nu´i

bfl thfit.

- ߸nh gi¸ ch t l−Óng cÒa kh»u ph«n ®n c„ ng‰n l¸ m›a Ò chua Æ’n t®ng

khËi l−Óng cÒa bfl thfit.

- G„p ph«n cung c p mÈt sË th´ng sË c¨ b¶n v“ ng‰n l¸ m›a lµm c¨ sÎ cho

vi÷c x©y d˘ng kh»u ph«n ®n cho bfl thfit.

- Khuy’n c¸o cho c¸c hÈ n´ng d©n ch®n nu´i bfl c¸ch sˆ dÙng ng‰n l¸ m›a

Æ· Æ−Óc xˆ l˝ Æ” thay th’ mÈt ph«n th¯c ®n tinh trong kh»u ph«n cÒa bfl thfit.

1.2.2. Y™u c«u

- L y m…u ng‰n l¸ m›a ph©n t›ch kh¸ch quan ÆÛng qui Æfinh.

- Ti’n hµnh xˆ l˝ ng‰n l¸ m›a vÌi c¸c c´ng th¯c ch’ bi’n kh¸c nhau.

- Ph©n t›ch c¸c chÿ ti™u c¨ b¶n Æ” Ƹnh gi¸ ch t l−Óng cÒa ng‰n l¸ m›a sˆ

dÙng cho bfl thfit.

- Theo d‚i ¶nh h−Îng cÒa kh»u ph«n ®n c„ ng‰n l¸ m›a Æ’n t®ng khËi l−Óng

cÒa bfl thfit.

- H¹ch to¸n kinh t’ v“ vi÷c sˆ dÙng ng‰n l¸ m›a Ò chua dÔng ch®n nu´i bfl

thfit.

2. TÊng quan tµi li÷u

2.1. ßÆc Æi”m sinh l˝ ti™u ho¸ cÒa bfl

2.1.1. C u t¹o cÒa d¹ dµy bfl

D¹ dµy cÒa bfl lµ d¹ dµy k–p gÂm c„ 4 tÛi: d¹ c·, d¹ tÊ ong, d¹ l¸ s¸ch, d¹

mÛi kh’.

D¹ c· lµ d¹ ÆÆc tr−ng ti™u ho¸ th¯c ®n th´ xanh cÒa bfl. N„ chi’m 2/3 dung

t›ch cÒa d¹ dµy c„ r·nh th˘c qu¶n h×nh lflng m¸ng ch¹y b®ng qua d¹ tÊ ong vµ

d¹ c· vµo d¹ l¸ s¸ch. D¹ l¸ s¸ch gÂm nhi“u l¸ to nh· kh¸c nhau nh− nh˜ng

trang s¸ch Æ” d‘ –p th¯c ®n l·ng xuËng d¹ mÛi kh’. D¹ mÛi kh’ c„ nhi“u n’p

g p trong Æ” t®ng th™m di÷n t›ch h p thu vµ c„ tuy’n ti™u ho¸ nh− d¹ dµy ƨn

cÒa lÓn. Trong t t c¶ 4 tÛi th× quan tr‰ng nh t lµ tÛi d¹ c·. V× d¹ c· c„ mÈt

qu«n th” vi sinh vÀt r t lÌn, sËng cÈng sinh mµ nhÍ Æ„ loµi nhai l¹i c„ kh¶

n®ng ÆÈc Ƹo so vÌi c¸c gia sÛc kh¸c, Æ„ lµ kh¶ n®ng ti™u ho¸ ch t x¨. D¹ c·

chi’m 80% tÊng dung t›ch d¹ dµy, d¹ tÊ ong 5%, d¹ mÛi s¸ch vµ d¹ mÛi kh’

Æ“u chi’m 7 - 8%.

2.1.1.1. Ti™u ho¸ Î d¹ c·

D¹ c· Æ−Óc coi nh− mÈt thÔng l™n men lÌn. Ti™u ho¸ Î d¹ c· Æ„ng mÈt vai

trfl quan tr‰ng trong qu¸ tr×nh ti™u ho¸ cÒa gia sÛc nhai l¹i, 50 - 80% vÀt ch t

kh´ cÒa th¯c ®n Æ−Óc ti™u ho¸ mµ kh´ng c„ s˘ tham gia cÒa enzim vÀt chÒ.

Trong d¹ c· c„ h÷ vi sinh vÀt c˘c k˙ ph¸t tri”n n™n qu¸ tr×nh ti™u ho¸ cÒa loµi

nhai l¹i cÚng kh¸c loµi d¹ dµy ƨn.

H÷ vi sinh vÀt d¹ c· ph¸t tri”n tËt nhÍ nh˜ng Æi“u ki÷n th›ch hÓp nh−: nhi÷t

ÆÈ, ÆÈ »m, pH, m´i tr−Íng y’m kh›Ö m´i tr−Íng trong d¹ c· g«n nh− trung

t›nh (pH = 6,5 - 7,4) vµ t−¨ng ÆËi Ên Æfinh nhÍ t¸c dÙng trung hoµ axit cÒa c¸c

muËi ph´tphat vµ bicacbonat trong n−„c b‰t theo th¯c ®n vµo d¹ c·. Nhi÷t ÆÈ

trong d¹ c· 38 - 420C, »m ÆÈ 85 - 90% vµ lu´n lu´n Î trong tr¹ng th¸i y’m

kh›. Nhu ÆÈng d¹ c· y’u 2 - 5 l«n/phÛt, do Æ„ th¯c ®n dıng l©u trong d¹ c·.

VÌi Æi“u ki÷n tr™n, d¹ c· lµ m´i tr−Íng thuÀn lÓi cho khu h÷ vi sinh vÀt sinh

s¶n vµ ph¸t tri”n.

2.1.1.2. H÷ vi sinh vÀt trong d¹ c·

H÷ sinh th¸i vi sinh vÀt Î d¹ c· r t ph¯c t¹p, s˘ c„ mÆt vµ ho¹t ÆÈng cÒa

chÛng r t quan tr‰ng v× chÛng c„ quan h÷ vÌi qu¸ tr×nh ti™u ho¸, trao ÆÊi ch t

cÒa loµi nhai l¹i, mËi quan h÷ cÒa chÛng ÆËi vÌi vÀt chÒ lµ s˘ cÈng sinh. H÷ vi

sinh vÀt lu´n bi’n ÆÊi phÙ thuÈc vµo c u trÛc kh»u ph«n cÒa gia sÛc chÒ gÂm

ba nh„m ch›nh sau.

2.1.1.2.1. N m (Fungi)

N m trong d¹ c· gÂm c„ n m mËc vµ n m men vÌi sË l−Óng kho¶ng 1000

bµo tˆ/1 gam ch t ch¯a d¹ c·. N m y’m kh› trong d¹ c· cÚng mÌi Æ−Óc ph¸t

hi÷n, ph©n lÀp nhÍ Ëng cuÈn y’m kh›. N m ti’t ra c¸c lo¹i men lµm t®ng qu¸

tr×nh ti™u ho¸ x¨, Orprin (1975 - 1977) [6].

N m lµ vi sinh vÀt Æ«u ti™n x©m nhÀp vµ ti™u ho¸ thµnh ph«n, c u trÛc th˘c

vÀt cÒa th¯c ®n. ChÛng lµm gi¶m ÆÈ b“n chæc cÒa c u trÛc nµy (m‰c xuy™n

vµo c¸c t’ bµo th˘c vÀt, m‰c trÂi lµm vÏ t’ bµo Æ” qu¸ tr×nh ti™u ho¸ x¨ Æ−Óc

d‘ dµng, Preston vµ Leng (1991) [34]. N m ph¸ vÏ ph¯c ch t hemixelluloza -

lignin n™n n„ c„ vai trfl quan tr‰ng lµ b−Ìc khÎi Æ«u cÒa qu¸ tr×nh c´ng ph¸

l™n men c¸c nguy™n li÷u kh´ng hoµ tan cÒa thµnh ph«n t’ bµo th˘c vÀt, nh−ng

th˘c t’ chÛng kh´ng ph©n hu˚ Æ−Óc lignin, nh− vÀy x¨ mµ c„ lignin chÿ c„ th”

Æ−Óc ti™u ho¸ bÎi vi sinh vÀt.

2.1.1.2.2. ßÈng vÀt nguy™n sinh (Protozoa)

Î gia sÛc mÌi sinh vµ trong thÍi gian bÛ s˜a d¹ dµy tr−Ìc kh´ng c„ Protozoa.

Protozoa xu t hi÷n khi gia sÛc bæt Æ«u ®n th¯c ®n th´, Æi“u nµy lµ do ¶nh

h−Îng cÒa th¯c ®n trong d¹ c· h×nh thµnh m´i tr−Íng axit thuÀn lÓi cho s˘

ph¸t tri”n cÒa protozoa.

Protozoa c„ mÆt trong d¹ c· bi’n ÆÈng 105

- 106

tr™n 1 gam ch t ch¯a d¹ c·,

vÌi 120 loµi kh¸c nhau. C u trÛc kh»u ph«n quy’t Æfinh sË l−Óng protozoa

trong d¹ c·: th¯c ®n nhi“u x¨ sË l−Óng protozoa ›t h¨n so vÌi th¯c ®n giµu ch t

Æ−Íng vµ tinh bÈt.

Protozoa trong d¹ c· chia lµm hai nh„m ch›nh: Entodineomorphs vµ

Holatrich. Protozoa ti™u ho¸ tinh bÈt vµ Æ−Íng lµ ch›nh, ngoµi ra ti™u h„a c¶

xenluloza. Khi gia sÛc ®n nhi“u kh»u ph«n tinh bÈt th× sË l−Óng prototzoa t®ng

l™n Ƹng k”, BÔi V®n Ch›nh, (1995) [6]. C¸c lo¹i Æ−Íng vµ tinh bÈt Æ−Óc

protozoa nuËt vµ d˘ tr˜ d−Ìi d¹ng polydextran tham gia vµ kh¶ n®ng Æ÷m Î d¹

c· v× n„ t¹o ra nÂng ÆÈ th p cÒa axit b–o bay h¨i vµ chuy”n t˚ l÷ E/P tı 0,5 -

1,7 Nguy‘n Tr‰ng Ti’n, (1996) [35]. Protozoa c„ t¸c dÙng ti™u ho¸ c¨ h‰c Æ„

lµ lµm r¸ch mµng t’ bµo th˘c vÀt n™n lµm t®ng di÷n ti’p xÛc cÒa th¯c ®n vÌi

c¸c men cÒa vi khu»n ti’t ra. Protozoa cfln c„ t¸c dÙng bi’n ÆÊi pr´t™in, tinh

bÈt, Æ−Íng vµ mÈt ph«n xenluloza cÒa th¯c ®n thµnh prot™in, polysaccarit cÒa

b¶n th©n chÛng. Polysaccarit nµy kh´ng bfi l™n men Î d¹ c· mµ Æ−Óc ph©n gi¶i

thµnh Æ−Íng ƨn vµ h p thu vµo m¸u Î ph«n sau Æ−Íng ti™u ho¸.

VÌi nh˜ng t¸c ÆÈng c„ lÓi th× protozoa cÚng g©y nhi“u b t lÓi cho loµi nhai

l¹i. Protozoa c¹nh tranh vÌi vi khu»n v× c¶ hai sˆ dÙng chung nguÂn th¯c ®n,

chÛng cfln sˆ dÙng pr´t™in cÒa vi khu»n Æ” tÊng hÓp thµnh pr´t™in cÒa b¶n

th©n chÛng, ngoµi ra protozoa cfln sˆ dÙng vitamin Î d¹ c· n™n lµm gi¶m

nguÂn vitamin cung c p cho vÀt chÒ. Nhi“u th› nghi÷m cho th y nh˜ng con

vÀt Æ−Óc lo¹i b· protozoa kh·i d¹ c· cho n®ng su t cao h¨n nh˜ng con cfln

protozoa.

2.1.1.2.3. Vi khu»n (Bacteria)

Trong d¹ c· vi khu»n c„ vai trfl h¨n c¶ vµ chÛng c„ sË l−Óng lÌn nh t so vÌi

c¸c sinh vÀt kh¸c. Trong d¹ c· c„ 200 loµi vi khu»n kh¸c nhau, vÌi sË l−Óng

109 - 1010 vi khu»n tr™n 1 gam ch t ch¯a d¹ c·. SË l−Óng vµ thµnh ph«n cÒa vi

khu»n lu´n c„ ¶nh h−Îng vÌi qu¸ tr×nh ti™u ho¸ cÒa loµi nhai l¹i

(Kirehgessner, 1992). Theo Preston vµ Leng, (1991) [34] th× trong d¹ c· cfln

c„ nh˜ng nh„m vi khu»n sau:

- Nh„m ph©n gi¶i hemixenlul´za gÂm: butyrivibro, fibrisolvens,

lachnospira multiparusÖ

- Nh„m ph©n gi¶i bÈt Æ−Íng: barteoides anynophylus succino mo nas Ö

- Nh„m ph©n gi¶i pr´t™in vµ c¸c s¶n ph»m pr´t™in

- Nh„m sˆ dÙng axit sinh ra trong d¹ c· gÂm vi khu»n sˆ dÙng axit lactic,

axit ax™tic, axit propionic, axit pyruvic

- Nh„m ph©n gi¶i ur™

- Nh„m tÊng hÓp vitamin

T˚ l÷ vµ thµnh ph«n vi khu»n trong d¹ c· chfiu ¶nh h−Îng kh¸ lÌn vµo kh»u

ph«n gia sÛc ®n vµo. C„ r t nhi“u lo¹i vi khu»n lµm nhi÷m vÙ t n c´ng ph©n

gi¶i xenluloza. C„ lo¹i thi™n v“ ph©n gi¶i xenluloza g‰i lµ xelulolizic hay thi™n

v“ ph©n gi¶i thµnh t’ bµo g‰i lµ phibrolific. ß©y lµ nh„m vi khu»n Æ„ng vai trfl

kh´ng th” thi’u Æ−Óc trong vi÷c t n c´ng ph©n gi¶i thµnh t’ bµo. ß” sËng vµ

ph¸t tri”n, c¸c lo¹i vi khu»n nµy c«n Æ−Óc cung c p c¸c ch t dinh d−Ïng nh−

amoniac, c¸c m¹ch c„ c u trÛc C, P, S vµ c¸c nguy™n tË vi l−Óng. Trong d¹ c·

Æ” c„ th” tÊng hÓp Æ−Óc pr´t™in cÒa b¶n th©n chÛng, c¸c lo¹i vi khu»n nµy Æ·

sˆ dÙng ngay amoniac vµ c¸c lo¹i axit b–o bay h¨i kh¸c nhau nh−: axit

isobutyric, axit valerianic, axit metyl butiric. S˘ tÊng hÓp pr´t™in vi sinh vÀt

phÙ thuÈc vµo tËc ÆÈ ph©n gi¶i nit¨ th¯c ®n, tËc ÆÈ chuy”n dÍi th¯c ®n kh·i d¹

c·, tËc ÆÈ h p thÙ amoniac vµ axit amin Î v¸ch d¹ c·, nhu c«u cÒa vi sinh vÀt

v“ amino axit vµ ki”u l™n men trong d¹ c·. ßa sË vi khu»n sˆ dÙng amoniac

nh− nguÂn nit¨, kho¶ng 82% vi sinh vÀt d¹ c· sˆ dÙng amoniac Æ” tÊng hÓp

n™n pr´t™in m´ bµo. NhÍ ho¹t ÆÈng cÒa vi sinh vÀt n™n ur™, c¸c muËi anion

trong d¹ c· Æ−Óc bi’n ÆÊi thµnh pr´t™in cÒa vi sinh vÀt c„ gi¸ trfi sinh h‰c cao

cung c p cho vÀt chÒ nhÍ qu¸ tr×nh ti™u ho¸ ch›nh b¶n th©n c¸c vi sinh vÀt Î

ph«n sau Æ−Íng ti™u ho¸. S˘ ti™u ho¸ nµy th−Íng xuy™n d…n tÌi s˘ hao hÙt cÒa

vi khu»n trong d¹ c·, hao hÙt nµy Æ−Óc bÔ Ææp th−Íng xuy™n th´ng qua s˘

ph¸t tri”n cÒa vi sinh vÀt trong d¹ c· n™n lu´n lu´n ƶm b¶o s˘ c©n bªng cÒa

qu«n th”. Vi sinh vÀt trong d¹ c· c„ mËi quan h÷ kh®ng kh›t vÌi nhau.

2.1.1.3. Qu¸ tr×nh ti™u ho¸ th¯c ®n trong d¹ c·

2.1.1.3.1. Qu¸ tr×nh ti™u ho¸ hydratcacbon

Hydratcacbon lµ nguÂn cung c p n®ng l−Óng chÒ y’u cho vi sinh vÀt d¹ c·

vµ vÀt chÒ, bao gÂm Æ−Íng, tinh bÈt, xenluloza vµ c¸c ch t h˜u c¨ c„ li™n

quan. Hydratcacbon trong thµnh ph«n cÒa th¯c ®n gia sÛc r t cao nh−ng trong

c¨ th” ÆÈng vÀt hµm l−Óng ch¯a Æ−Íng vµ glucoza r t ›t. Hydratcacbon c„ th”

ph©n lo¹i nh− sau:

- Monosaccarit.

- Pentoza (C5H10O5

) arabinoza, xyloza, riboza.

- Hexoza (C6H12O6

) glucoza, fructoza, galactoza, mantoza.

- Disaccarit (C12H22O11) saccaroza, maltoza.

- Trisaccarit (C18H30O16) raffinoza, lactoza, xellobioza -

Plysaccarit pentozan (C5H8O4

)11 uraban, xylan.

- Hextozan (C6H10O5

)11 dextrin, tinh bÈt, xselluloza, glycogen, inmulin.

+ Nh˜ng hÓp ch t c„ quan h÷ vÌi hydratcacbon, lignin, uronic, axit

hemicelluloza, polyuronit.

Pentin Hemicelluloza Xelluloza Tinh bÈt Frutoza

Xyllobioza Dextrin

Uronat Hexoza Xellobioza Mantoza

Xyluoza Glucoz Sucroza

Oxalo axetat Pyruvat Fructoza

Malat Lactat Amyloza hay

Amylopectin

Fumat Acrylat

Succinat Propyonat Axetat vµ Format

NL + CO2

+ H2O Chu tr×nh Creb Valerat Butyrat Capronat

Xeton

S¨ ÆÂ 2.1. Qu¸ tr×nh ph©n gi¶i hydratcacbon cÒa vi sinh vÀt d¹ c·

C u trÛc cÒa mµng t’ bµo th˘c vÀt gÂm c¸c thµnh ph«n kh¸c nhau cÒa carbohydrat.

H÷ thËng ph©n t›ch Van Soest, (1994) [23], Æ−a ra kh¸i ni÷m NDF vµ ADF.

NDF (Neutral Detergent Fibre) = ADF + Hemixelluloza.

ADF (Axit Detergent Fibre) = Lignin + Xelluloza + Silic + C¸c ch t ch¯a

nit¨ + Pectin.

Ti™u ho¸ xelluloza vµ hemixelluloza.

Trong v¸ch t’ bµo th˘c vÀt ch¯a 3 thµnh ph«n ch›nh lµ xelluloza,

hemixelluloza vµ lignin. Xelluloza vµ heminxelluloza Æ−Óc ti™u ho¸ bÎi men

vi khu»n ph©n gi¶i x¨. H÷ vi sinh vÀt c„ men xellulaza ph¸ vÏ li™n k’t 3 - 1,4

glucozit gi¶i ph„ng glucoza vµ c¸c b−Ìc l™n men ti’p theo h×nh thµnh c¸c s¶n

ph»m cuËi cÔng lµ axit b–o bay h¨i. NhÍ Æ„ mµ c¸c lo¹i th¯c ®n nhi“u x¨ lµ

nguÂn n®ng l−Óng ti“m tµng cho gia sÛc nhai l¹i, l−Óng lignin trong t’ bµo

th˘c vÀt t¹o ra s˘ b“n v˜ng cÒa chÛng ÆËi vÌi m´i tr−Íng b™n ngoµi vµ g©y trÎ

ng¹i cho s˘ l™n men vi sinh vÀt d¹ c·. H«u nh− c¸c lo¹i vi sinh vÀt kh´ng th”

l™n men Æ−Óc lignin. Lignin ¶nh h−Îng tÌi s˘ ti™u ho¸ chÿ khi n„ nªm trong

c u trÛc mµng t’ bµo. C„ mÈt sË lo¹i c· c„ hµm l−Óng lignin th p nh−ng mµng

t’ bµo c„ hµm l−Óng lignin cao h¨n sœ c„ t˚ l÷ ti™u ho¸ th p h¨n so vÌi c©y h‰

ÆÀu c„ l−Óng lignin cao g p Æ´i nh−ng t’ bµo c„ hµm l−Óng lignin th p. D−Ìi

t¸c ÆÈng cÒa men.

Xelluloza Æ−Óc ph©n gi¶i.

Depolymeraza

Xelluloza Polysaccarit

Vi sinh vÀt

Glucozidaza

Polysaccarit Xellobioza

Vi sinh vÀt

Ti™u ho¸ tinh bÈt vµ Æ−Íng:

Protozoa vµ vi khu»n ph©n gi¶i, chuy”n ho¸ tinh bÈt trong d¹ c· r t nhanh.

Protozoa chuy”n ho¸ tinh bÈt thµnh polydextrin d˘ tr˜ trong c¨ th” chÛng, vi

khu»n ph©n gi¶i tinh bÈt vµ Æ−Íng thµnh Æ−Íng ƨn. T¹o thµnh c¸c axit b–o

bay h¨i CH4

, CO2

vµ ATP.

Qu¸ tr×nh ph©n gi¶i tinh bÈt vµ Æ−Íng nh− sau:

Amylaza (VSV)

Tinh bÈt Dextrin + Mantoza.

Mantaza (VSV)

Mantoza 2 α - Glucoza.

Ngoµi axit b–o, s˘ l™n men d¹ c· cfln s¶n sinh khËi l−Óng lÌn c¸c ch t kh›

bao gÂm 32% metan, 56% CO2

, 8,5% N2

vµ 35% O2

. S˘ gi¶i ph„ng kh› m™tan

(CH4

) Æ· g©y l·ng ph› 8% tÊng sË n®ng l−Óng trong th¯c ®n thu nhÀn. C¸c axit

b–o ch−a no trong th¯c ®n c„ th” gi¶m th p s˘ sinh s¶n m™tan trong d¹ c·. S˘

gi¶m th p m™tan th−Íng th y Î kh»u ph«n ®n nhi“u Æ−Íng vµ tinh bÈt. C¸ th”

gia sÛc cÒa cÔng giËng thÀm ch› cÔng lo¹i th¯c ®n s¶n sinh khËi l−Óng metan

kh¸c nhau. Gi¶m k›ch th−Ìc vÀt l˝ cÒa th¯c ®n cÚng lµm gi¶m th p hµm l−Óng

m™tan trong d¹ c·. Kh¸c vÌi d¹ d«y ƨn s¶n ph»m cuËi cÔng lµ glucoza vµ

Æ−Óc h p thu vµo c¨ th”, Î loµi nhai l¹i glucoza lµ s¶n ph»m trung gian.

Glucoza ti’p tÙc Æ−Óc ph©n gi¶i Æ’n c¸c s¶n ph»m cuËi cÔng lµ axit b–o bay

h¨i nh− axit ax™tic, axit butyric, axit propionicÖ nh˜ng s¶n ph»m nµy sœ Æ−Óc

h p thu hoµn Î d¹ dµy tr−Ìc Æ” sˆ dÙng vµo qu¸ tr×nh trao ÆÊi ch t cÒa c¨ th”.

2.1.1.3.2. S˘ ph©n gi¶i vµ ti™u ho¸ protein trong d¹ c·

¬ S˘ ph©n gi¶i protein trong d¹ c·

H«u h’t protein th¯c ®n Æ“u bfi ph©n gi¶i bÎi vi sinh vÀt d¹ c·. C−Íng ÆÈ

ph©n gi¶i phÙ thuÈc vµo m¯c ÆÈ hoµ tan cÒa chÛng, pH = 6,5 Î d¹ c· lµ th›ch

hÓp vÌi s˘ ph©n gi¶i protein, c¸c ch t Æ−Íng d‘ tan trong d¹ c· sœ Æ−Óc sˆ

dÙng nh− nguÂn n®ng l−Óng cho vi sinh vÀt tÊng hÓp pr´t™in vµ t®ng sinh

khËi. C¶ hai lo¹i protozoa vµ vi khu»n d¹ c· c„ th” thu˚ ph©n protein

Entodinium vµ Ophryoseolex c„ hai enzym, vi khu»n sˆ dÙng protein trong d¹