Luận án tiến sĩ tài chính ngân hàng các yếu tố ảnh hưởng đến tuân thủ thuế của các doanh nghiệp nhỏ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH

LÊ THU THỦY

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TUÂN THỦ THUẾ CỦA

CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TRÊN ĐỊA BÀN

TỈNH ĐỒNG NAI

LUẬN ÁN TIẾN SĨ

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng

MÃ SỐ: 9 34 02 01

Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. NGUYỄN NGỌC THẠCH

TP. HỒ CHÍ MINH - THÁNG 12 NĂM 2022

i

LỜI CAM ĐOAN

Luận án này chưa từng được trình nộp để lấy học vị Tiến sĩ tại bất cứ một cơ

sở đào tạo nào. Luận án này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả

nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã được công bố trước

đây hoặc các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn

nguồn đầy đủ trong luận án.

TP. HCM, ngày 06 tháng 12 năm 2022

Lê Thu Thủy

ii

LỜI CẢM ƠN

Tác giả xin chân thành cảm ơn đến Ban giám hiệu, quý thầy cô, đặc biệt là

quý thầy cô trực tiếp giảng dạy lớp nghiên cứu sinh K24 đã nhiệt tình giảng dạy,

truyền đạt kinh nghiệm và hỗ trợ cho tác giả trong suốt thời gian theo học tại

Trường. Tác giả xin bày tỏ lời cảm ơn và lòng kính trọng tới giảng viên hướng dẫn

khoa học Thầy PGS. TSKH. Nguyễn Ngọc Thạch đã rất tâm huyết ủng hộ, động

viên, khuyến khích và chỉ dẫn tận tình cho tác giả thực hiện và hoàn thành luận án

này.

Tác giả cũng bày tỏ lời cảm ơn đến Ban lãnh đạo và cán bộ tại các Chi cục

thuế tỉnh Đồng Nai, các cán bộ, công chức đã tham gia trả lời phỏng vấn, khảo sát

của tác giả. Tác giả cũng cảm ơn gia đình, bạn bè đã giúp đỡ, tạo điều kiện thuận

lợi cho tác giả hoàn thành luận án.

Tác giả dù đã hết sức nỗ lực nhưng luận án chắc chắn không thể tránh được

những khiếm khuyết, rất mong nhận đươc những ý kiến đóng góp chân thành của

Quý Thầy Cô và bạn bè.

Trân trọng cảm ơn!

TP. HCM, ngày 06 tháng 12 năm 2022

Tác giả

Lê Thu Thủy

iii

TÓM TẮT LUẬN ÁN

Tuân thủ thuế luôn là vấn đề được các nhà hoạch định chính sách, các nhà

kinh tế, các nhà nghiên cứu và các nhà quản lý rất quan tâm. Tuân thủ thuế đã có

không ít các công trình nghiên cứu trong nước và nước ngoài tập trung xem xét các

khía cạnh lý luận và thực tiễn. Đặc biệt trong bối cảnh đại dịch Covid-19 tác động

mạnh đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Để gia tăng sự tuân thủ thuế của

doanh nghiệp là một trong những vấn đề lớn và quan trọng nhất trong lĩnh vực thuế

mà ngành thuế quan tâm, luôn hoàn thiện và nâng cao hiệu quả quản lý thuế.

Với những vấn đề trình bày ở trên, tác giả tiến hành nghiên cứu đề tài với

tên “Các yếu tố ảnh hưởng đến tuân thủ thuế của các doanh nghiệp nhỏ và vừa trên

địa bàn tỉnh Đồng Nai”. Luận án đã xây dựng quy trình nghiên cứu được thực hiện

thông qua 10 bước trong đó hàm chứa hai phương pháp nghiên cứu định tính và

định lượng. Nghiên cứu định tính là tham khảo các nghiên cứu trong và ngoài nước

trước đó có liên quan tới vấn đề nghiên cứu. Kế đến, tác giả nghiên cứu định lượng

được tiến hành thiết kế thang đo cho bảng câu hỏi nghiên cứu, diễn đạt và mã hoá

lại thang đo, thu thập và phân tích dữ liệu của 1,000 người nộp thuế (1,000 doanh

nghiệp nhỏ và vừa) tại 5 Chi cục thuế trên địa bàn tỉnh Đồng Nai.

Tác giả tiến hành kiểm định độ tin cậy của các thang đo bằng hệ số

Cronbach Alpha, phân tích EFA. Đồng thời phân tích mối quan hệ giữa các biến

độc lập và biến phụ thuộc. Các thang đo và mô hình đều phù hợp để đưa vào kiểm

định giả thuyết. Kết quả phân tích nhân tố khẳng định và mô hình cấu trúc cho thấy

các chỉ số đạt yêu cầu. Các chỉ số bao gồm: chi bình phương điều chỉnh theo bậc tự

do (CMIN/df), chỉ số thích hợp so sánh CFI, chỉ số TLI và chỉ số RMSEA đạt yêu

cầu và 8/8 giả thuyết nghiên cứu được ủng hộ với mức ý nghĩa là 5 %.

Luận án đã đề xuất hàm ý chính sách gồm 8 nhóm khuyến nghị mà ngành

thuế cũng như doanh nghiệp cần ưu tiên thực hiện, bao gồm: Chính sách thuế, kinh

tế, cảm nhận chất lượng dịch vụ thuế, sự quản lý của cơ quan thuế, cấu trúc hệ

thống thuế, ngành nghề kinh doanh, xã hội và đặc điểm của doanh nghiệp. Với

những hàm ý chính sách này góp phần nâng cao tính tuân thủ thuế của các doanh

nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh Đồng Nai trong thời gian tới.

Từ khóa: Thuế, tuân thủ thuế, chính sách thuế, doanh nghiệp nhỏ và vừa.

iv

ABSTRACT

Increasing the tax compliance of businesses is one of the most significant

and essential issues in the tax field that the tax industry cares about, constantly

perfecting and improving the efficiency of tax administration. Tax compliance has

always been the great interest to policymakers, economists, researchers, and

managers. Tax compliance has had many domestic and foreign studies focusing on

theoretical and practical aspects, especially in the context of the Covid-19

pandemic's strong impact on business activities.

The dissertation has built a research process carried out through 10 steps,

containing two methods of qualitative and quantitative research. Qualitative

research references previous domestic and foreign studies related to the research

problem. With the abovementioned issues, the author researches the topic "Factors

affecting tax compliance of small and medium enterprises in Dong Nai province".

Next, the quantitative research author conducted to design a scale for the research

questionnaire, interpreted and re-coded the scale, and collected and analyzed data

of 1,000 taxpayers (1,000 small and medium enterprises) at five Tax Departments

in Dong Nai province.

The scales and models are suitable for hypothesis testing. The author tested

the reliability of the rankings by Cronbach Alpha and EFA analysis. Also, analyze

the relationship between independent and dependent variables. The confirmatory

factor analysis results and the structural model show that the indicators meet the

requirements. Indicators include chi-squared adjusted for degrees of freedom

(CMIN/df), CFI comparative fitness index, satisfactory TLI and RMSEA index,

and 8/8 supported research hypotheses at a significance level of 5%.

The dissertation has proposed policy implications, including 8 groups of

recommendations that the tax industry and businesses need to prioritize: Tax

policy, economy, perception of tax service quality, the management of tax

agencies, tax system structure, business type, society, and characteristics of

enterprises. These policy implications will improve the tax compliance of small and

medium enterprises in Dong Nai province in the coming time.

Keywords: Tax, tax compliance, tax policy, small and medium enterprises.

v

MỤC LỤC

Trang

Lời cam đoan

Lời cảm ơn

Tóm tắt luận án

Danh mục từ viết tắt

Danh mục các bảng

Danh mục các hình

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU ...............................1

1.1 Lý do chọn đề tài ............................................................................................1

1.2 Mục tiêu nghiên cứu.......................................................................................4

1.2.1 Mục tiêu chung ....................................................................................4

1.2.2 Mục tiêu cụ thể ....................................................................................4

1.3 Câu hỏi nghiên cứu.........................................................................................5

1.4 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.................................................................5

1.4.1 Đối tượng nghiên cứu..........................................................................5

1.4.2 Phạm vi nghiên cứu .............................................................................5

1.5 Phương pháp nghiên cứu ...............................................................................6

1.6 Đóng góp mới của đề tài................................................................................7

1.6.1 Đóng góp về mặt học thuật ....................................................................7

1.6.2 Đóng góp về mặt thực tiễn chính sách...................................................7

1.7 Bố cục của đề tài.............................................................................................8

Tóm tắt chương 1 ...........................................................................................8

CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU ................9

2.1 Các lý thuyết nền tảng .....................................................................................9

2.1.1 Lý thuyết hành vi tuân thủ thuế .............................................................9

2.1.2 Lý thuyết hành vi không tuân thủ thuế ................................................11

2.1.3 Lý thuyết tâm lý hành vi phổ biến .......................................................13

2.1.4 Lý thuyết răn đe hoặc mô hình răn đe kinh tế .....................................14

2.1.5 Lý thuyết triển vọng.............................................................................15

2.2 Các khái niệm liên quan đến tuân thủ thuế của doanh nghiệp nhỏ và vừa....15

vi

2.2.1 Khái niệm thuế .....................................................................................15

2.2.2 Khái niệm về tuân thủ thuế ..................................................................18

2.2.3 Khái niệm về doanh nghiệp nhỏ và vừa...............................................22

2.3 Phân loại, quy trình và các tiêu chí đánh giá tuân thủ thuế ............................24

2.3.1 Phân loại tuân thủ thuế.........................................................................24

2.3.2 Quy trình tuân thủ thuế của doanh nghiệp nhỏ và vừa ........................27

2.3.3 Các tiêu chí đánh giá tính tuân thủ thuế của doanh nghiệp .................29

2.4 Các yếu tố tác động đến tuân thủ thuế của doanh nghiệp nhỏ và vừa............32

2.4.1 Yếu tố ngành nghề kinh doanh.........................................................32

2.4.2 Yếu tố kinh tế.....................................................................................32

2.4.3 Yếu tố xã hội ......................................................................................33

2.4.4 Yếu tố chính sách thuế ......................................................................34

2.4.5 Yếu tố sự quản lý của cơ quan thuế.................................................35

2.4.6 Yếu tố đặc điểm của doanh nghiệp ..................................................36

2.4.7 Cảm nhận chất lượng dịch vụ thuế ..................................................37

2.4.8 Cấu trúc hệ thống thuế ......................................................................38

2.5 Lược khảo các công trình nghiên cứu liên quan .......................................39

2.5.1 Các công trình nghiên cứu nước ngoài ................................................39

2.5.2 Các công trình nghiên cứu trong nước.................................................43

2.6 Khoảng trống nghiên cứu ...............................................................................47

2.7 Mô hình nghiên cứu đề xuất ...........................................................................49

2.7.1 Cơ sở xây dựng mô hình nghiên cứu ...................................................49

2.7.2 Các giả thuyết nghiên cứu ................................................................50

2.7.3 Mô hình nghiên cứu đề xuất .............................................................56

CHƯƠNG 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................ 58

3.1 Quy trình nghiên cứu ......................................................................................58

3.2 Nghiên cứu định tính ......................................................................................61

3.2.1 Kết quả nghiên cứu định tính..............................................................61

3.2.2 Kết quả thảo luận nhóm ......................................................................66

3.2.3 Thiết kế bảng câu hỏi...........................................................................68

3.2.4 Kết quả kiểm định thang đo thông qua định lượng sơ bộ....................68

vii

3.2.5 Phân tích nhân tố khám phá (EFA)......................................................74

3.3 Nghiên cứu định lượng chính thức .................................................................76

3.3.1 Khái quát về nghiên cứu chính thức ....................................................76

3.3.2 Thu thập dữ liệu ...................................................................................78

3.3.3 Phương pháp xử lý số liệu ...................................................................78

Tóm tắt chương 3 ......................................................................................... 81

CHƯƠNG 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ......................... 82

4.1 Phân tích thực trạng về tuân thủ thuế của các doanh nghiệp..........................82

4.1.1 Giới thiệu tổng quan về tỉnh Đồng Nai................................................82

4.1.2 Thực trạng về tuân thủ thuế của các doanh nghiệp nhỏ và vừa ...........87

4.2 Kết quả nghiên cứu..........................................................................................90

4.2.1 Thống kê mô tả đối tượng phỏng vấn ..................................................90

4.2.2 Đánh giá độ tin cậy Cronbach’s Alpha ................................................95

4.2.3 Phân tích nhân tố khám phá (EFA) và nhân tố khẳng định (CFA)....100

4.2.4 Phân tích mô hình cấu trúc SEM .......................................................109

4.2.5 Phân tích phương sai ANOVA ..........................................................113

4.2.6 Kiểm định sự khác biệt giữa các nhóm (T test) theo giới tính...........115

4.3 Thảo luận kết quả nghiên cứu.......................................................................115

Tóm tắt chương 4 ....................................................................................... 120

CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH............................... 121

5.1 Kết luận.........................................................................................................121

5.2 Hàm ý chính sách..........................................................................................123

5.2.1 Định hướng phát triển hệ thống thuế đến năm 2030..........................123

5.2.2 Hàm ý chính sách về chính sách thuế ................................................126

5.2.3 Hàm ý chính sách về yếu tố kinh tế ...................................................128

5.2.4 Hàm ý chính sách về cảm nhận chất lượng dịch vụ thuế...................130

5.2.5 Hàm ý chính sách về sự quản lý của cơ quan thuế ............................132

5.2.6 Hàm ý chính sách về cấu trúc hệ thống thuế .....................................134

5.2.7 Hàm ý chính sách về ngành nghề kinh doanh....................................136

5.2.8 Hàm ý chính sách về yếu tố xã hội ....................................................138

5.2.9 Hàm ý chính sách về đặc điểm của doanh nghiệp .....................................140

viii

5.3 Hạn chế của nghiên cứu và hướng nghiên cứu tiếp theo..............................142

5.3.1 Hạn chế của nghiên cứu .....................................................................142

5.3.2 Hướng nghiên cứu tiếp theo...............................................................143

Tóm tắt chương 5 ....................................................................................... 143

TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................i

PHỤ LỤC............................................................................................................v-xxx

ix

DANH SÁCH CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Kí hiệu Tiếng Việt Tiếng Anh

ANOVA Phân tích phương sai Analysis of variance

CLDV

Cảm nhận chất lượng dịch vụ

thuế

Feel the quality of tax

service

CST Chính sách thuế Policy of tax

DDDN Đặc điểm của doanh nghiệp Characteristics of the

business

DNNVV Doanh nghiệp nhỏ và vừa Small and medium enterprise

EFA Phân tích nhân tố khám phá Exploratory factor analysis

FL Nhân tố tải Factor loading

HTT Cấu trúc hệ thống thuế The structure of the tax

system

KMO Hệ số KMO Kaiser - Meyer – Olkin

KT Kinh tế Economy

NNKD Ngành nghề kinh doanh Business type

NSNN Ngân sách nhà nước State budget

QLT Sự quản lý của cơ quan thuế The management of the tax

authorities

SEM Mô hình cấu trúc tuyến tính Structural equation model

Sig. Mức ý nghĩa Significant

SPSS

Phần mềm thống kê trong khoa

học xã hội

Statistic Package for Social

Sciences

TTT Tuân thủ thuế Tax compliance

XH Xã hội Society

x

DANH SÁCH CÁC BẢNG

Bảng 2.1: Mô tả các cách tiếp cận khác nhau về tuân thủ thuế ...............................21

Bảng 2.2: Tổng hợp các nghiên cứu liên quan đến tuân thủ thuế ......................49

Bảng 3.1: Bảng thể hiện kết quả thảo luận 30 nhà quản lý liên quan đến thuế .......61

Bảng 3.2: Kết quả nghiên cứu định tính có điều chỉnh............................................62

Bảng 3.3: Cronbach’s Alpha của yếu tố ngành nghề kinh doanh............................69

Bảng 3.4: Cronbach’s Alpha của yếu tố kinh tế ......................................................69

Bảng 3.5: Cronbach’s Alpha của yếu tố xã hội........................................................70

Bảng 3.6: Cronbach’s Alpha của yếu tố chính sách thuế ........................................70

Bảng 3.7: Cronbach’s Alpha của yếu tố sự quản lý của cơ quan thuế.....................71

Bảng 3.8: Cronbach’s Alpha của yếu tố đặc điểm của doanh nghiệp......................71

Bảng 3.9: Cronbach’s Alpha của cảm nhận chất lượng dịch vụ thuế ......................72

Bảng 3.10: Cronbach’s Alpha của yếu tố cấu trúc hệ thống thuế............................73

Bảng 3.11: Cronbach’s Alpha của yếu tố tuân thủ thuế ..........................................73

Bảng 3.12: Kết quả về chỉ số KMO and Bartlett's Test...........................................74

Bảng 3.13: Kết quả về phương sai trích các nhân tố ...............................................74

Bảng 3.14: Bảng ma trận hệ số tải nhân tố ..............................................................75

Bảng 4.1: Cơ cấu mẫu theo đối tượng trả lời...........................................................90

Bảng 4.2: Cơ cấu mẫu theo giới tính .......................................................................90

Bảng 4.3: Cơ cấu mẫu theo tình trạng lĩnh vực hoạt động ......................................91

Bảng 4.4: Cơ cấu mẫu theo độ tuổi..........................................................................91

Bảng 4.5: Cơ cấu mẫu theo số vốn đăng ký doanh nghiệp......................................92

Bảng 4.6: Cơ cấu mẫu theo doanh thu .....................................................................92

Bảng 4.7: Cơ cấu mẫu theo thời gian đóng thuế......................................................93

Bảng 4.8: Thống kê mô tả mẫu về tuân thủ thuế .....................................................93

Bảng 4.9: Thống kê mô tả mẫu về các yếu tố tác động đến tuân thủ thuế...............94

Bảng 4.10: Cronbach’s Alpha của yếu tố ngành nghề kinh doanh..........................95

Bảng 4.11: Cronbach’s Alpha của yếu tố kinh tế ....................................................95

Bảng 4.12: Cronbach’s Alpha của yếu tố xã hội......................................................96

Bảng 4.13: Cronbach’s Alpha của yếu tố chính sách thuế ......................................96

xi

Bảng 4.14: Cronbach’s Alpha của yếu tố cơ quan thuế...........................................97

Bảng 4.15: Cronbach’s Alpha của yếu tố đặc điểm của doanh nghiệp....................97

Bảng 4.16: Cronbach’s Alpha của yếu tố chất lượng dịch vụ thuế .........................98

Bảng 4.17: Cronbach’s Alpha của yếu tố cấu trúc hệ thống thuế............................98

Bảng 4.18: Cronbach’s Alpha của yếu tố tuân thủ thuế ..........................................99

Bảng 4.19: Phân tích nhân tố khám phá của ngành nghề kinh doanh ...................100

Bảng 4.20: Phân tích nhân tố khám phá của yếu tố kinh tế ...................................100

Bảng 4.21: Phân tích nhân tố khám phá của yếu tố xã hội ....................................101

Bảng 4.22: Phân tích nhân tố khám phá của chính sách thuế ................................101

Bảng 4.23: Phân tích nhân tố khám phá của cơ quan thuế ....................................102

Bảng 4.24: Phân tích nhân tố khám phá của đặc điểm của doanh nghiệp .............102

Bảng 4.25: Phân tích nhân tố khám phá của chất lượng dịch vụ thuế ...................103

Bảng 4.26: Phân tích nhân tố khám phá của cấu trúc hệ thống thuế .....................103

Bảng 4.27: Phân tích nhân tố khám phá của tuân thủ thuế ....................................104

Bảng 4.28: Bảng kiểm định KMO and Bartlett's Test ...........................................105

Bảng 4.29: Bảng kết quả về phương sai trích các yếu tố.......................................105

Bảng 4.30: Bảng ma trận hệ số tải nhân tố ............................................................106

Bảng 4.31: Kết quả kiểm định CFA tất cả các thang đo........................................108

Bảng 4.32: Kết quả kiểm định mô hình SEM........................................................110

Bảng 4.33: Kết quả ước lượng bằng Bootstrap với N = 5,000 ..............................112

Bảng 4.34: Phân tích phương sai về độ tuổi ..........................................................113

Bảng 4.35: Phân tích phương sai về đối tượng trả lời ...........................................113

Bảng 4.36: Phân tích phương sai về lĩnh vực hoạt động .......................................114

Bảng 4.37: Phân tích phương sai về số vốn đăng ký doanh nghiệp ......................114

Bảng 4.38: Phân tích phương sai về doanh thu......................................................114

Bảng 5.1: Bảng ưu tiên thực hiện hàm ý chính sách..............................................123

Bảng 5.2: Kết quả giá trị trung bình và độ lệch chuẩn về chính sách thuế............126

Bảng 5.3: Kết quả giá trị trung bình và độ lệch chuẩn về yếu tố kinh tế...............128

Bảng 5.4: Kết quả giá trị trung bình và độ lệch chuẩn về Cảm nhận ....................130

Bảng 5.5: Kết quả giá trị trung bình và độ lệch chuẩn về sự quản lý ....................132

Bảng 5.6: Kết quả giá trị trung bình và độ lệch chuẩn về cấu trúc hệ thống thuế .134

xii

Bảng 5.7: Kết quả giá trị trung bình và độ lệch chuẩn về ngành nghề ..................136

Bảng 5.8: Kết quả giá trị trung bình và độ lệch chuẩn về yếu tố xã hội................138

Bảng 5.9: Kết quả giá trị trung bình và độ lệch chuẩn về đặc điểm ......................140

xiii

DANH SÁCH CÁC HÌNH

Hình 2.1: Mô hình cấp độ tuân thủ thuế ..................................................................25

Hình 2.2: Mô hình cấp độ tuân thủ thuế (điều chỉnh)..............................................26

Hình 2.3: Mô hình nghiên cứu được đề xuất của tác giả .........................................57

Hình 3.1: Quy trình thực hiện nghiên cứu ...............................................................58

1

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU

1.1 Lý do chọn đề tài

Doanh nghiệp vừa và nhỏ có vị trí rất quan trọng trong nền kinh tế mỗi quốc

gia, thể hiện trong quá trình tăng trưởng kinh tế ở mức độ quốc gia hay các vùng,

miền, kể cả ở các quốc gia phát triển và đang phát triển. Ở mỗi nền kinh tế có đặc

điểm phát triển khác nhau thì vai trò của doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng được thể hiện

ở các mức độ khác nhau. Cho đến nay, tại hầu hết các nước trên thế giới, doanh

nghiệp vừa và nhỏ đã được thừa nhận rộng rãi là có vai trò về kinh tế hết sức quan

trọng, ngày càng có vị trí quan trọng trong mạng sản xuất toàn cầu, chuỗi cung ứng

hàng hoá và dịch vụ trên thế giới (Alecxandrina, 2016). Điều này được thể hiện trên

những nội dung cụ thể sau:

Một là, góp phần quan trọng tạo động lực tăng trưởng cho nền kinh tế.

Doanh nghiệp vừa và nhỏ sản xuất và cung cấp ra thị trường nhiều loại hàng

hoá khác nhau để đáp ứng nhu cầu sản xuất và tiêu dùng của thị trường trong và ngoài

nước, tạo ra lợi nhuận cho bản thân doanh nghiệp, góp phần tạo giá trị gia tăng cho

toàn xã hội, và làm tăng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cho quốc gia. Bên cạnh đó, sự

tham gia của doanh nghiệp vừa và nhỏ vào sản xuất và kinh doanh cũng góp phần làm

cho số lượng và chủng loại sản phẩm và dịch vụ phong phú và đa dạng hơn rất nhiều.

Điều này dẫn tới việc môi trường kinh doanh ngày càng được phát triển theo hướng

khuyến khích hoạt động sản xuất và kinh doanh ngày càng có hiệu quả hơn, tạo ra sức

ép cạnh tranh đối với tất cả các doanh nghiệp, tạo ra động lực thúc đẩy hoạt động cải

tiến quy trình sản xuất và phân phối trong đó sử dụng các yếu tố đầu vào hiệu quả nhất

để tạo ra những sản phẩm và dịch vụ có chất lượng cao với chi phí thấp và đáp ứng tốt

nhu cầu của thị trường. Cả nước có khoảng 800.000 doanh nghiệp, trong đó doanh

nghiệp nhỏ và vừa chiếm trên 98%. Riêng Đồng Nai hiện có trên 38 ngàn doanh

nghiệp (DN), trong đó DN nhỏ và vừa chiếm trên 86%, đóng góp tới 45% vào GDP,

31% vào tổng số thu ngân sách và thu hút hơn 5 triệu lao động trong cả nước.

Hai là, khuyến khích sáng tạo và nuôi dưỡng tinh thần kinh doanh.

Trải qua quá trình thực tế tham gia vào cạnh tranh, bên cạnh những doanh

nghiệp vừa và nhỏ gặp thất bại và bị sàng lọc thì sẽ có không ít các doanh nghiệp khác

dần trưởng thành và phát triển. Với quy mô doanh nghiệp nhỏ và vừa nên hoạt động

của đa số các doanh nghiệp vừa và nhỏ thường rất năng động và có thể thay đổi nhanh