Luận Án Tiến Sĩ Nông Nghiệp Ảnh Hưởng Của Phát Triển Du Lịch Đến Sinh Kế Của Hộ Nông Dân Tỉnh Điện

HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM

TRẦN BÁ UẨN

ẢNH HƯỞNG CỦA PHÁT TRIỂN DU LỊCH

ĐẾN SINH KẾ CỦA HỘ NÔNG DÂN TỈNH ĐIỆN BIÊN

LUẬN ÁN TIẾN SĨ

NHÀ XUẤT BẢN HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP - 2022

HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM

------------------

TRẦN BÁ UẨN

ẢNH HƯỞNG CỦA PHÁT TRIỂN DU LỊCH

ĐẾN SINH KẾ CỦA HỘ NÔNG DÂN TỈNH ĐIỆN BIÊN

Ngành : Kinh tế nông nghiệp

Mã số : 9.62.01.15

Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. Nguyễn Văn Song

HÀ NỘI, NĂM 2022

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả nghiên

cứu được trình bày trong luận án là trung thực, khách quan và chưa từng dùng để bảo vệ

lấy bất kỳ học vị nào.

Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận án đã được cám ơn,

các thông tin trích dẫn trong luận án này đều được chỉ rõ nguồn gốc.

Hà Nội, ngày… tháng… năm 2022

Tác giả luận án

Trần Bá Uẩn

ii

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam; Ban

Quản lý đào tạo; các thầy giáo, cô giáo Khoa Kinh tế và Phát triển nông thôn, Bộ môn

Kinh tế Tài nguyên và Môi trường. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới

GS.TS. Nguyễn Văn Song đã tận tình chỉ bảo, hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt quá

trình học tập, nghiên cứu và thực hiện luận án.

Tôi xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo UBND tỉnh Điện Biên, Sở Văn hoá Thể thao

và Du lịch tỉnh Điện Biên, Trung tâm Xúc tiến du lịch tỉnh Điện Biên; Lãnh đạo UBND

Thành phố Điện Biên Phủ, Huyện Điện Biên và Huyện Mường Nhé; Lãnh đạo UBND

các xã và các hộ nông dân tại các địa bàn nghiên cứu đã nhiệt tình cung cấp thông tin,

số liệu, tham gia các cuộc điều tra, phỏng vấn và đóng góp ý kiến để tôi hoàn thành

luận án.

Tôi xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện

Biên đã tạo mọi điều kiện thuận lợi, đông viên, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và

nghiên cứu. Tôi xin trân trọng cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp đã động viên, giúp đỡ tôi

trong quá trình thực hiện luận án cũng như sự ủng hộ, động viên của gia đình trong suốt

thời gian qua.

Một lần nữa tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và trân trọng nhất đến các tổ

chức và cá nhân đã giúp đỡ tôi trong suốt quá trình tôi thực hiện luận án này.

Hà Nội, ngày tháng năm 2022

Tác giả luận án

Trần Bá Uẩn

iii

MỤC LỤC

Lời cam đoan .................................................................................................................... i

Lời cảm ơn....................................................................................................................... ii

Mục lục ........................................................................................................................... iii

Danh mục chữ viết tắt..................................................................................................... vi

Danh mục bảng .............................................................................................................. vii

Danh mục hình................................................................................................................ ix

Trích yếu luận án ..............................................................................................................x

Thesis abstract................................................................................................................ xii

Phần 1. Mở đầu ...............................................................................................................1

1.1. Tính cấp thiết của đề tài........................................................................................1

1.2. Mục tiêu nghiên cứu .............................................................................................3

1.2.1. Mục tiêu chung .....................................................................................................3

1.2.2. Mục tiêu cụ thể .....................................................................................................3

1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................4

1.3.1. Đối tượng nghiên cứu ...........................................................................................4

1.3.2. Đối tượng điều tra.................................................................................................4

1.3.3. Phạm vi nghiên cứu ..............................................................................................4

1.4. Những đóng góp mới của luận án.........................................................................4

1.5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài..............................................................5

Phần 2. Tổng quan các vấn đề lý luận và thực tiễn về ảnh hƣởng của phát triển

du lịch tới sinh kế hộ nông dân.........................................................................6

2.1. Cơ sở lý luận về ảnh hưởng của phát triển du lịch tới sinh kế hộ nông dân.........6

2.1.1. Các khái niệm cơ bản liên quan đến nghiên cứu ..................................................6

2.1.2. Những tác động liên quan đến phát triển du lịch................................................18

2.1.3. Nội dung nghiên cứu ảnh hưởng của phát triển du lịch tới sinh kế của hộ

nông dân..............................................................................................................21

2.2. Tổng quan nghiên cứu ảnh hưởng của phát triển du lịch tới sinh kế hộ

nông dân..............................................................................................................24

2.2.1. Các nghiên cứu trên thế giới liên quan đến ảnh hưởng của phát triển du lịch

tới sinh kế hộ nông dân.......................................................................................24

iv

2.2.2. Các nghiên cứu trong nước liên quan đến ảnh hưởng của phát triển du lịch

tới sinh kế hộ nông dân.......................................................................................30

2.2.3. Các nghiên cứu liên quan đến phương pháp nhóm (clustering method) và

nhóm sinh kế (clustering livelihoods).................................................................36

2.2.4. Khoảng trống trong nghiên cứu ảnh hưởng của phát triển du lịch tới sinh kế

hộ nông dân.........................................................................................................39

2.3. Bài học kinh nghiệm từ cơ sở lý luận và thực tiễn cho nghiên cứu ảnh hưởng

phát triển du lịch tới sinh kế hộ nông dân tỉnh Điện Biên ..................................40

Tóm tắt phần 2 ................................................................................................................42

Phần 3. Phƣơng pháp nghiên cứu ...............................................................................43

3.1. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu .............................................................................43

3.1.1. Điều kiện tự nhiên của tỉnh Điện Biên................................................................43

3.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội tỉnh Điện Biên ...........................................................45

3.2. Khung phân tích và cách tiếp cận .......................................................................47

3.2.1. Khung phân tích của luận án...............................................................................47

3.2.2. Cách tiếp cận của luận án ...................................................................................49

3.3. Phương pháp nghiên cứu của luận án .................................................................51

3.3.1. Chọn điểm nghiên cứu........................................................................................51

3.3.2. Phương pháp thu thập số liệu..............................................................................52

3.3.3. Phương pháp xử lý và phân tích số liệu..............................................................55

3.3.4. Hệ thống các chỉ tiêu phân tích cơ bản ...............................................................60

Tóm tắt phần 3 ................................................................................................................63

Phần 4. Kết quả nghiên cứu và thảo luận...................................................................64

4.1. Tình hình phát triển du lịch tỉnh Điện Biên và sự tham gia của các hộ nông

dân trong kinh doanh dịch vụ du lịch .................................................................64

4.1.1. Cơ sở phát triển du lịch tỉnh Điện Biên ..............................................................64

4.1.2. Kết quả hoạt động du lịch của tỉnh Điện Biên giai đoạn 2015 - 2019................67

4.1.3. Chính sách phát triển du lịch tỉnh Điện Biên......................................................70

4.1.4. Sự tham gia của hộ nông dân trong kinh doanh dịch vụ du lịch.........................72

4.2. Ảnh hưởng của phát triển du lịch tới sinh kế hộ nông dân tỉnh Điện Biên ........80

4.2.1. Ảnh hưởng của phát triển du lịch tới nguồn vốn sinh kế....................................80

v

4.2.2. Đánh giá ảnh hưởng của phát triển du lịch tới nguồn vốn sinh kế qua chỉ số

ảnh hưởng sinh kế (LEI)...................................................................................104

4.2.3. Ảnh hưởng của phát triển du lịch tới kết quả sinh kế của các hộ dân tỉnh

Điện Biên ..........................................................................................................111

4.2.4. Phân tích ảnh hưởng của phát triển du lịch tới sinh kế theo từng nhóm hộ

nông dân............................................................................................................115

4.2.5. Đánh giá chung về ảnh hưởng của phát triển du lịch đến sinh kế hộ nông dân

tỉnh Điện ...........................................................................................................123

4.3. Giải pháp tăng cường ảnh hưởng tích cực và hạn chế ảnh hưởng tiêu cực của

phát triển du lịch đến sinh kế của hộ nông dân tại tỉnh Điện Biên ...................125

4.3.1. Nhóm giải pháp về thể chế, chính sách ............................................................125

4.3.2. Nhóm giải pháp về nguồn vốn sinh kế .............................................................126

4.3.3. Nhóm giải pháp đối với từng nhóm hộ.............................................................132

Tóm tắt phần 4 ..............................................................................................................137

Phần 5. Kết luận và kiến nghị....................................................................................140

5.1. Kết luận.............................................................................................................140

5.2. Kiến nghị...........................................................................................................141

5.2.1. Đối với chính phủ .............................................................................................141

5.2.2. Đối với chính quyền các cấp.............................................................................142

Danh mục các công trình đã công bố có liên quan đến luận án....................................143

Tài liệu tham khảo ........................................................................................................144

Phụ lục ..........................................................................................................................155

vi

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt Nghĩa tiếng Việt

CRD Trung tâm phát triển nông thôn miền Trung Việt Nam

DFID Bộ phát triển quốc tế Anh

DL Du lịch

DVDL Dịch vụ du lịch

FAO Tổ chức lương thực và nông nghiệp Liên Hợp Quốc

ILO Tổ chức lao động quốc tế

IUCN Tổ chức bảo tồn thiên nhiên thế giới

LCI Chỉ số sinh kế

LEI Chỉ số ảnh hưởng sinh kế

Oxfam Ủy ban cứ trợ nạn đói của Oxford

SXKD Sản xuất kinh doanh

UNDP Chương trình phát triển Liên Hợp Quốc

WEF Diễn đàn kinh tế thế giới

vii

DANH MỤC BẢNG

TT Tên bảng Trang

3.1. Cơ cấu kinh tế tỉnh Điện Biên giai đoạn 2015 - 2019 ........................................46

3.2. Nguồn, phương pháp thu thập số liệu thứ cấp ....................................................53

3.3. Phân bổ mẫu điều tra ..........................................................................................55

3.4. Các yếu tố chính và yếu tố hợp thành của chỉ số LEI.........................................57

3.5. Phân cấp mức độ ảnh hưởng sinh kế LEI...........................................................59

4.1. Tiềm năng du lịch dựa vào tự nhiên của tỉnh Điện Biên ....................................64

4.2. Tiềm năng du lịch dựa vào lịch sử của tỉnh Điện Biên.......................................65

4.3. Số ngày khách lưu trú giai đoạn 2015 - 2019 .....................................................69

4.4. Doanh thu du lịch, khách sạn, nhà hàng phân theo thành phần kinh tế

(2015 - 2019) ......................................................................................................70

4.5. Đặc điểm kinh tế - xã hội của các hộ gia đình....................................................73

4.6. Các hoạt động sinh kế dựa vào du lịch của hộ dân tỉnh Điện Biên ....................77

4.7. Hiện trạng nguồn nhân lực của các hộ nông dân................................................80

4.8. Trình độ học vấn của lao động trong hộ nông dân .............................................82

4.9. Ảnh hưởng của phát triển du lịch tới vốn con người..........................................83

4.10. Thống kê các khóa tập huấn du lịch từ năm 2014 – 2019 tỉnh Điện Biên..........85

4.11. Đánh giá mối quan hệ giữa hộ gia đình với hàng xóm.......................................89

4.12. Ảnh hưởng của phát triển du lịch tới mối quan hệ của các hộ dân.....................89

4.13. Phân bổ diện tích đất của các hộ dân ..................................................................92

4.14. Thực trạng nguồn vốn vật chất của các hộ dân...................................................99

4.15. Thu nhập trung bình hàng tháng của các hộ gia đình .......................................101

4.16. Mức vay vốn trung bình của các hộ dân...........................................................102

4.17. Thực trạng tiết kiệm của các hộ gia đình..........................................................103

4.18. Xác định các yếu tố chính và yếu tố hợp thành của chỉ số LEI tại tỉnh

Điện Biên ..........................................................................................................104

4.19. Giá trị chuẩn hóa các yếu tố hợp thành của vốn tự nhiên.................................105

4.20. Giá trị chuẩn hóa các yếu tố hợp thành của vốn con người..............................106

4.21. Giá trị chuẩn hóa các yếu tố hợp thành của vốn vật chất .................................107

4.22. Giá trị chuẩn hóa các yếu tố hợp thành của vốn xã hội ....................................108

4.23. Giá trị chuẩn hóa các yếu tố hợp thành của vốn tài chính ................................109

viii

4.24. Kết quả tính toán chỉ số LEI dựa trên 5 yếu tố chính .......................................109

4.25. Thực trạng thu nhập từ du lịch của các hộ gia đình..........................................112

4.26. Sự thay đổi thu nhập của các hộ gia đình do phát triển du lịch ........................113

4.27. Phát triển du lịch và tính ổn định của sinh kế hộ dân .......................................114

4.28. Mô tả các biến trong mô hình ...........................................................................116

4.29. Kiểm định sự bằng nhau của trị trung bình theo nhóm hộ ...............................117

4.30. Giá trị Eigenvalues............................................................................................118

4.31. Kiểm định Wilk’s Lambda ...............................................................................118

4.32. Bảng hệ số hàm khác biệt dạng chuẩn tắc ........................................................119

4.33. Bảng ma trận cấu trúc .......................................................................................120

ix

DANH MỤC HÌNH

TT Tên hình Trang

2.1. Khung sinh kế bền vững .....................................................................................12

3.1. Bản đồ tỉnh Điện Biên ........................................................................................44

3.2. Khung phân tích của luận án...............................................................................48

4.1. Số lượng khách đến Điện Biên (2015 – 2019) ...................................................68

4.2. Tỷ lệ hộ có cung cấp các sản phẩm, dịch vụ du lịch tỉnh Điện Biên ..................75

4.3. Tỷ lệ hộ cung cấp sản phẩm, dịch vụ du lịch theo địa bàn .................................76

4.4. Tỷ lệ hộ tham gia thường xuyên trong hoạt động của hội nhóm........................87

4.5. Tỷ lệ hộ tham gia hội nhóm phân theo loại hộ ...................................................88

4.6. Tỷ lệ lao động trực tiếp trong du lịch phân theo giới tính ..................................90

4.7. Ảnh hưởng của phát triển du lịch tới quỹ đất của hộ dân...................................94

4.8. Thực trạng sử dụng nguồn nước của các hộ dân ................................................96

4.9. Ảnh hưởng của phát triển du lịch tới môi trường ...............................................97

4.10. Thực trạng tiếp cận vốn vay của hộ dân ...........................................................101

4.11. Mục đích sử dụng tiền tiết kiệm của hộ dân .....................................................103

4.12. Sơ đồ biểu diễn các giá trị vốn tự nhiên, vốn con người, vốn vật chất, vốn

xã hội và vốn tài chính của LEI........................................................................110

x

TRÍCH YẾU LUẬN ÁN

Tên tác giả: Trần Bá Uẩn

Tên Luận án: Ảnh hưởng của phát triển du lịch đến sinh kế của hộ nông dân tỉnh Điện Biên

Ngành: Kinh tế nông nghiệp Mã số: 9 62 01 15

Tên cơ sở đào tạo: Học viện Nông nghiệp Việt Nam

Mục đích nghiên cứu

- Góp phần làm sáng tỏ các vấn đề lý luận và thực tiễn về ảnh hưởng của phát triển du

lịch tới sinh kế hộ nông dân;

- Đánh giá tổng quát thực trạng phát triển du lịch tỉnh Điện Biên và sự tham gia

của các hộ dân trong tỉnh vào kinh doanh du lịch;

- Phân tích sự ảnh hưởng của phát triển du lịch tới sinh kế hộ nông dân tỉnh Điện Biên;

- Đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường ảnh hưởng tích cực và hạn chế những

ảnh hưởng tiêu cực của phát triển du lịch đến sinh kế của các hộ nông dân tỉnh Điện

Biên.

Phƣơng pháp nghiên cứu

Luận án sử dụng các phương pháp: Phương pháp chọn điểm nghiên cứu; phương

pháp thu thập tài liệu, số liệu để điều tra; Các phương pháp như thống kê mô tả, phương

pháp so sánh; Phân tích ảnh hưởng dựa trên chỉ số ảnh hưởng sinh kế LEI (livelihood

effect index), thông qua các yếu tố chính là các nguồn vốn sinh kế để tính toán chỉ số

LEI để thấy được ảnh hưởng của phát triển du lịch tới sinh kế của hộ nông dân trên từng

địa bàn nghiên cứu và so sánh mức độ ảnh hưởng đến từng nguồn vốn sinh kế theo từng

địa bàn nghiên cứu; Phương pháp cụm nhằm nhận diện và phân loại các nhóm hộ nông

dân dựa vào mức độ tham gia vào các hoạt động du lịch và tỷ lệ thu nhập từ các hoạt

động du lịch trong tổng thu nhập của hộ để so sánh sự khác biệt về tình trạng các nguồn

vốn sinh kế, các kết quả sinh kế của các nhóm hộ nông dân; Phương pháp phân tích biệt

số giúp làm rõ hơn sự khác biệt giữa các nhóm hộ nông dân thông qua mô hình biệt số

với các biến liên quan đến các nguồn vốn sinh kế và kết quả sinh kế;

Kết quả chính và kết luận

Luận án đã làm sáng tỏ các lý luận và thực tiễn về ảnh hưởng của phát triển du

lịch tới sinh kế hộ nông dân tỉnh Điện Biên. Các khái niệm cơ bản liên quan tới du lịch

như khái niệm du lịch, sản phẩm du lịch, các loại hình du lịch, khái niệm phát triển du

lịch; các lý luận về sinh kế, sinh kế bền vững, sinh kế hộ nông dân được trình bày và hệ

thống hóa trong luận án.

xi

Luận án đã trình bày tình hình phát triển du lịch tỉnh Điện Biên trong những năm

gần đây; sự tham gia của hộ nông dân vào ngành du lịch và các hoạt động kinh tế dựa vào

ngành du lịch mà các hộ dân đang thực hiện. Từ đó có thể thấy, du lịch của tỉnh Điện Biên

đang phát triển nhưng chưa xứng với tiềm năng về tài nguyên thiên nhiên, văn hóa và lịch

sử của tỉnh. Các hoạt động sinh kế dựa vào du lịch của các hộ nông dân khá đa dạng,

nhưng mới tập trung chủ yếu ở các hoạt động đem lại thu nhập không cao.

Phân tích ảnh hưởng của phát triển du lịch tới các nguồn vốn sinh kế của các hộ

nông dân tỉnh Điện Biên nhận thấy: phát triển du lịch đã ảnh hưởng tích cực lẫn tiêu cực

tới vốn sinh kế. Cụ thể, phát triển du lịch giúp cải thiện nguồn vốn con người khi giúp

cho nhiều lao động được đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực, đầu tư giáo dục cho trẻ

em; phát triển du lịch giúp các hộ nông dân mở rộng mối quan hệ, bảo tồn các di tích

lịch sử, các giá trị văn hóa dân tộc; các hộ nông dân tham gia kinh doanh du lịch có ưu

thế về nguồn nước, vốn vật chất và tài chính hơn so với hộ không kinh doanh du lịch.

Bên cạnh đó, phát triển du lịch cũng khiến tính gắn kết trong cộng đồng giảm; xuất hiện

các hộ nông dân bị mất đất do thu hồi, giải tỏa; gia tăng ô nhiễm môi trường. Chỉ số ảnh

hưởng sinh kế LEI tại thành phố Điện Biên Phủ, huyện Điện Biên và huyện Mường Nhé

cho thấy ảnh hưởng của phát triển du lịch tới vốn sinh kế tại các địa bàn nghiên cứu ở

mức trung bình.

Phát triển du lịch đã ảnh hưởng tích cực tới kết quả sinh kế, biểu hiện bằng việc

gia tăng thu nhập, tạo ra nguồn thu ổn định hơn so với làm nông nghiệp, tạo công ăn

việc làm, thu hút lao động xa nhà quay về địa phương làm việc. Tuy nhiên, phát triển du

lịch cũng khiến giá cả tăng khiến chi phí sinh hoạt của các hộ gia tăng.

Luận án đã thực hiện việc phân nhóm các hộ nông dân dựa vào mức độ tham gia

vào ngành du lịch và so sánh sự khác biệt giữa các nhóm hộ. Qua đó, thấy rằng: hộ kinh

doanh du lịch có sự cải thiện về nguồn vốn sinh kế và kết quả sinh kế. Trong đó, nhóm

hộ có thu nhập từ du lịch chiếm 50% – 85% tổng thu nhập có ưu thế về vốn tự nhiên

(nguồn nước), vốn tài chính và vốn xã hội. Nhóm hộ có thu nhập từ du lịch chiếm 85%

trở lên có ưu thế về thu nhập, vốn vật chất. Nhóm hộ có thu nhập từ du lịch chiếm từ

15% – 50% có ưu thế về vốn vật chất (quỹ đất) và vốn con người.

Từ những kết quả đạt được, một số giải pháp được đề xuất nhằm cải thiện sinh

kế cho các hộ nông dân dựa vào phát triển du lịch, bao gồm: i) giải pháp về thể chế,

chính sách; ii) Giải pháp về nguồn vốn sinh kế; iii) Giải pháp đối với từng nhóm hộ.

xii

THESIS ABSTRACT

PhD candidate: Tran Ba Uan

Dissertation title: The impact of tourism development on farmers’ livelihoods in Dien

Bien Province

Major: Agricultural Economics Code: 9 62 01 15

Educational organization: Vietnam National University of Agriculture (VNUA)

Research Objectives

- Contribute to clarify theoretical and practical issues about the impact of

tourism development on farmers' livelihoods;

- Assess the current situation of tourism development in Dien Bien Province and

the participation of households in the province in tourism business;

- Analyze the impact of tourism development on farmers' livelihoods in Dien Bien

province;

- Propose the solutions to enhance the positive influence and limit negative

influence of tourism development on the farmer households' livelihoods in Dien Bien

province.

Materials and Methods

The dissertation used the following methods: method of selecting research

points; method of collecting documents and data for investigation; the method of

descriptive statistics, comparison method; analysis of the effects is based on the

livelihood effect index (LEI), through the main factors of livelihood effect to calculate

the LEI in order to see the impact of tourism development on livelihoods of farming

households in each research area and compare the impact level of each livelihood

capital source in each research area; the cluster method aims to identify and categorize

groups of farming households based on their participation in tourism activities and the

proportion of income from tourism activities to their total income to compare

differences in tourism status of livelihood capital sources, livelihood outcomes of

household groups; the numerical analysis method helps to clarify the differences

between household groups through the differential model with variables related to

livelihood capital sources and livelihood outcomes; Chi_square testing tool is used to

test the relationship between the variables of the type of household (households with

and without tourism business) with variables representing livelihood capital of farm

households.

Main findings and conclusions

The thesis clarified theories and practices about the impact of tourism

development on farmers’ livelihoods in Dien Bien Province. Basic concepts related to

tourism such as tourism concept, tourism products, types of tourism, tourism development

concept; Theories on livelihoods, sustainable livelihoods, and household livelihoods are

presented and systematized in the dissertation.

xiii

The dissertation has presented the situation of tourism development in Dien Bien

Province in recent years. Household participation in the tourism industry and economic

activities based on the tourism industry that households are undertaking. From doing so, it

can be seen that the tourism of Dien Bien Province is developing but not commensurate

with the potential of natural resources, culture and history of the province. The livelihood

activities bases on tourism of the households are quite diverse, but mainly focuses on

activities with low income.

Analyzing the impact of tourism development on the livelihoods of households

in Dien Bien Province found that: tourism development had both positive and negative

impacts on livelihood capitals. Specifically, tourism development helped to improve

human capital by helping many workers to be trained, improved their capacity, and

invested in education for children; tourism development helped households expand

relationships, conserved historical relics and ethnic cultural values; households engaged

in tourism business have more advantages in terms of water resources, physical capital

and financial resources than those who do not do tourism business. Besides, tourism

development also reduced cohesion in the community; appeared farming households

losing land due to land acquisition and clearance; increased environmental pollution.

The LEI Livelihood Impact Index in Dien Bien Phu City, Dien Bien District and Muong

Nhe District shows that the impact of tourism development on livelihood capital in the

study areas is moderate.

Tourism development prompted Dien Bien Province to issue many policies,

including planning policies, policies to propagate and promote tourism.

Tourism development positively affected livelihood results, manifested by

increasing income, creating a more stable source of income compared to farming,

creating jobs, attracting workers away from home to work locally. However, tourism

development also caused to increase prices and the living costs of households.

The dissertation classified the households based on participation level in the

tourism industry and comparing differences between groups of households. Thereby, it

is found that: households’ tourism business had an improvement in livelihood capital

and livelihood results. The group of households had income from tourism accounts for

50% - 85% of the total income with the advantage of natural capital (water sources),

financial capital and social capital. The group of households had income from tourism

accounts for 85% or more has advantages in income and physical capital. The group of

households had income from tourism accounts for 15% - 50% with advantages in

physical capital (land fund) and human capital.

From the achieved results, a number of solutions are proposed to enhance the

livelihoods of farming households based on tourism development, including: i)

Institutional and policy solutions; ii) Livelihood capital solutions; iii) Solutions for each

group of households.