Luận án tiến sĩ kinh tế vai trò điều tiết của lãnh đạo đối với kiểm soát nội bộ nhằm nâng cao kết

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH

TỪ THANH HOÀI

VAI TRÒ ĐIỀU TIẾT CỦA LÃNH ĐẠO ĐỐI VỚI

KIỂM SOÁT NỘI BỘ NHẰM NÂNG CAO KẾT QUẢ

HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA CÁC

DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ

TP. Hồ Chí Minh – Năm 2022

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH

TỪ THANH HOÀI

VAI TRÒ ĐIỀU TIẾT CỦA LÃNH ĐẠO ĐỐI VỚI

KIỂM SOÁT NỘI BỘ NHẰM NÂNG CAO KẾT QUẢ

HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA CÁC

DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM

Chuyên ngành: Kế toán

Mã số: 9340301

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC

1. PGS. TS. NGUYỄN PHONG NGUYÊN

2. TS. TRẦN ANH HOA

TP. Hồ Chí Minh – Năm 2022

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan Luận án tiến sĩ kinh tế “Vai trò điều tiết của lãnh đạo đối với

kiểm soát nội bộ nhằm nâng cao kết quả hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp

tại Việt Nam” là công trình nghiên cứu của riêng tôi dưới sự hướng dẫn khoa học của

PGS. TS. Nguyễn Phong Nguyên và TS. Trần Anh Hoa. Luận án đảm bảo tuân thủ

theo đúng đạo đức nghiên cứu khoa học tại Trường Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh.

Các số liệu được trình bày trong luận án là chính xác và trung thực. Kết quả nghiên

cứu của luận án chưa từng được ai khác công bố trong bất kỳ công trình nào.

Tác giả

Từ Thanh Hoài

ii

LỜI CÁM ƠN

Luận án này là kết quả của quá trình học tập và rèn luyện không ngừng tại

Trường Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, để hoàn thành luận án thì

không chỉ là sự nỗ lực của bản thân mà còn nhờ vào sự tạo điều kiện và giúp đỡ của

Nhà trường, Quý Thầy Cô, gia đình và bạn bè.

Trước tiên, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Ban Giám hiệu, toàn thể Quý

Thầy Cô, Viện Đào tạo Sau đại học, Phòng Quản trị nguồn nhân lực, Phòng Quản lý

khoa học – Hợp tác quốc tế và tập thể Quý Thầy Cô tại Khoa Kế toán – Trường Đại

học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh. Xin cám ơn Quý Thầy Cô và Quý đơn vị vì đã truyền

đạt những kiến thức, kinh nghiệm quý báu cũng như đã quan tâm, giúp đỡ tôi trong

quá trình học tập và thực hiện luận án. Đặc biệt, tôi xin được gửi lời cám ơn chân

thành nhất đến PGS.TS. Nguyễn Phong Nguyên và TS. Trần Anh Hoa – cám ơn Thầy

Cô đã luôn nhiệt tâm giải đáp những vướng mắc và tận tình hướng dẫn để tôi kịp thời

hoàn thành luận án. Tiếp đến, tôi xin gửi lời cám ơn nồng ấm đến gia đình, bạn bè,

tình nguyện viên – những người đã luôn ủng hộ và hỗ trợ tôi trong thời gian thực hiện

luận án. Cuối cùng, tôi cũng xin được gửi lời cám ơn đến Quý nhà quản lý và Quý

anh chị đáp viên ở các doanh nghiệp – những người đã giúp cho quá trình thu thập

dữ liệu của luận án được chỉn chu hoàn tất.

Nhân đây, tôi xin gửi tới Ban Giám hiệu, Quý đơn vị, Quý Thầy Cô, gia đình,

bạn bè,… lời chúc sức khỏe và phát đạt trong cuộc sống.

Trân trọng cám ơn!

Nghiên cứu sinh

Từ Thanh Hoài

iii

MỤC LỤC

TRANG PHỤ BÌA

LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................i

LỜI CÁM ƠN............................................................................................................ii

MỤC LỤC................................................................................................................ iii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT...................................................................... viii

DANH MỤC CÁC BẢNG .......................................................................................ix

DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ...................................................................................x

TÓM TẮT.................................................................................................................xi

ABSTRACT........................................................................................................... xiii

PHẦN MỞ ĐẦU........................................................................................................1

1. Sự cần thiết của đề tài ....................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu và câu hỏi nghiên cứu.................................................6

2.1. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................6

2.2. Câu hỏi nghiên cứu.................................................................................6

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .................................................................7

3.1. Đối tượng nghiên cứu .............................................................................7

3.2. Phạm vi nghiên cứu.................................................................................7

4. Phương pháp nghiên cứu...............................................................................7

5. Đóng góp của nghiên cứu...............................................................................8

5.1. Phương diện hàn lâm..............................................................................8

5.2. Phương diện thực tiễn.............................................................................8

6. Kết cấu của luận án ........................................................................................9

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU .......................................................10

1.1. Tổng quan các nghiên cứu về các nhân tố tác động đến sự hữu hiệu của

KSNB.........................................................................................................10

1.1.1. Xét trên phương diện các yếu tố bên trong doanh nghiệp.................10

1.1.2. Xét trên phương diện các yếu tố bên ngoài doanh nghiệp ................16

iv

1.2. Tổng quan các nghiên cứu về các nhân tố chịu tác động bởi sự hữu hiệu

của KSNB..................................................................................................19

1.2.1. Xét trên phương diện hoạt động ........................................................19

1.2.2. Xét trên phương diện báo cáo............................................................21

1.2.3. Xét trên phương diện tuân thủ ...........................................................21

1.3. Tổng quan các nghiên cứu kết hợp giữa lãnh đạo và KSNB.................26

1.3.1. Nghiên cứu kết hợp giữa lãnh đạo và hiệu quả KSNB ......................26

1.3.2. Nghiên cứu kết hợp giữa lãnh đạo và chất lượng KSNB...................27

1.3.3. Nghiên cứu kết hợp giữa lãnh đạo và công bố thông tin về KSNB ...29

1.4. Khe hổng nghiên cứu.................................................................................32

1.5. Đóng góp của nghiên cứu..........................................................................35

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ................................................................................38

CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU.................40

2.1. Cơ sở lý thuyết ...........................................................................................40

2.1.1. Tổng quan về lãnh đạo......................................................................40

2.1.1.1. Khái quát về lãnh đạo ..........................................................40

2.1.1.2. Khung mẫu về lãnh đạo .......................................................42

2.1.1.3. Sự nhất quán của lãnh đạo (leadership consistency) ..........43

2.1.1.4. Chất lượng lãnh đạo (leadership quality)............................45

2.1.2. Tổng quan về KSNB...........................................................................47

2.1.2.1. Khái quát về lịch sử hình thành và phát triển của KSNB ....47

2.1.2.2. Khái niệm KSNB ..................................................................50

2.1.2.3. Mục tiêu của KSNB..............................................................52

2.1.2.4. Cấu trúc KSNB......................................................................53

2.1.2.5. Sự hữu hiệu của kiểm soát nội bộ ..........................................55

2.1.3. Kết quả hoạt động kinh doanh ...........................................................55

2.2. Lý thuyết nền .............................................................................................57

2.2.1. Quan điểm cơ sở nguồn lực (resources – based view) ......................57

v

2.2.2. Lý thuyết nhất quán về nhận thức (cognitive consistency theory).....58

2.2.3. Lý thuyết kỳ vọng (expectancy theory)...............................................59

2.3. Phát triển giả thuyết nghiên cứu..............................................................61

2.3.1. Vai trò trung gian của sự hữu hiệu của KSNB ..................................63

2.3.2. Vai trò điều tiết của sự nhất quán của lãnh đạo................................65

2.3.3. Vai trò điều tiết của chất lượng lãnh đạo ..........................................68

2.4. Mô hình nghiên cứu đề xuất.....................................................................70

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ................................................................................71

CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..................................................72

3.1. Biện luận phương pháp nghiên cứu sử dụng ..........................................72

3.2. Quy trình nghiên cứu tổng quát...............................................................74

3.3. Nghiên cứu định tính.................................................................................76

3.3.1. Quy trình nghiên cứu định tính..........................................................76

3.3.2. Phương pháp lý thuyết cơ sở (grounded theory) ...............................76

3.3.3. Chọn mẫu nhà quản lý để thực hiện phỏng vấn.................................78

3.3.4. Công cụ và kỹ thuật thu thập dữ liệu .................................................80

3.3.4.1. Công cụ thu thập dữ liệu......................................................80

3.3.4.2. Kỹ thuật thu thập dữ liệu......................................................81

3.3.5. Tiến hành thu thập dữ liệu .................................................................81

3.3.6. Quá trình phân tích dữ liệu................................................................83

3.4. Nghiên cứu định lượng..............................................................................86

3.4.1. Quy trình nghiên cứu định lượng.......................................................86

3.4.2. Phương pháp khảo sát (survey method) ............................................87

3.4.3. Thang đo ............................................................................................88

3.4.4. Mẫu và phương pháp chọn mẫu ........................................................90

3.4.5. Cách thức thu thập dữ liệu.................................................................92

3.4.6. Kỹ thuật và quá trình phân tích dữ liệu .............................................97

KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 .................................................................................99

CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN...............................100

vi

4.1. Kết quả nghiên cứu định tính.................................................................100

4.1.1. Mối quan hệ giữa cấu trúc KSNB và sự hữu hiệu của KSNB..........103

4.1.2. Mối quan hệ giữa sự hữu hiệu của KSNB và KQHĐKD của doanh

nghiệp................................................................................................106

4.1.3. Tác động của sự nhất quán của lãnh đạo đến mối quan hệ giữa cấu

trúc KSNB và sự hữu hiệu của KSNB ...............................................110

4.1.4. Ảnh hưởng của chất lượng lãnh đạo đối với tác động của sự nhất quán

của lãnh đạo đến mối quan hệ giữa cấu trúc KSNB và sự hữu hiệu của

KSNB.................................................................................................114

4.2. Kết quả nghiên cứu định lượng..............................................................124

4.2.1. Mẫu và thống kê mô tả.....................................................................124

4.2.2. Đánh giá độ tin cậy và giá trị hội tụ của thang đo..........................127

4.2.3. Đánh giá giá trị phân biệt của thang đo..........................................131

4.2.4. Kiểm định vấn đề chệch do phương pháp và đa cộng tuyến ...........132

4.2.5. Kết quả kiểm định mô hình và các giả thuyết..................................133

4.3. Bàn luận kết quả nghiên cứu..................................................................140

KẾT LUẬN CHƯƠNG 4 ...............................................................................145

CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý NGHIÊN CỨU....................................147

5.1. Kết luận ....................................................................................................147

5.2. Hàm ý nghiên cứu....................................................................................149

5.2.1. Hàm ý lý thuyết ................................................................................149

5.2.2. Hàm ý quản trị .................................................................................151

5.2.2. Hạn chế của nghiên cứu và định hướng nghiên cứu tiếp theo ........155

KẾT LUẬN CHƯƠNG 5 ...............................................................................157

KẾT LUẬN……………. .......................................................................................158

DANH MỤC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ

TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................1

PHỤ LỤC.................................................................................................................25

vii

Phụ lục số 1: Bảng tóm tắt các nghiên cứu về các nhân tố tác động đến sự hữu hiệu

của KSNB…………….…………………………………………………......25

Phụ lục số 2: Bảng tóm tắt các nghiên cứu về các nhân tố chịu tác động bởi sự hữu

hiệu của KSNB……………………………..…………………………..…...34

Phụ lục số 3: Bảng tóm tắt các nghiên cứu kết hợp giữa lãnh đạo và KSNB…..........41

Phụ lục số 4: Tóm tắt các nghiên cứu đã kế thừa………………………………..….47

Phụ lục số 5: Tóm tắt các cơ sở lý thuyết của việc xây dựng mô hình và giả thuyết

nghiên cứu……………………………………………………………..……49

Phụ lục số 6: Dàn bài thảo luận với nhà quản lý………………………………....…50

Phụ lục số 7: Bảng tổng hợp ý kiến các nhà quản lý……………………….…...…57

Phụ lục số 8: Thang đo (song ngữ)……………………………..……………..…...73

Phụ lục số 9: Kết quả phân tích dữ liệu định tính……………………………..…….83

Phụ lục số 10: Kết quả phân tích dữ liệu định lượng trên PLS – hệ số tải, giá trị t và

p, kết quả bootstrap……………………………………………………..…...91

Phụ lục số 11: Độ tin cậy và giá trị thang đo – kết quả tính toán trên SmartPLS3.….92

Phụ lục số 12: Hệ số HTMT – kết quả tính toán trên SmartPLS3…………….…...93

Phụ lục số 13: Hệ số β đường dẫn giữa các biến trong mô hình đề xuất, giá trị t và p,

kết quả bootstrap trên SmartPLS3…………………………………….…….94

Phụ lục số 14: Kết quả phân tích mô hình điều tiết – trung gian theo PROCESS

Macro (mô hình 11) trên SPSS……………………………………….……..95

viii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Từ viết đầy đủ

AICPA American Institute of Certified Public Accountants (Hiệp hội Kế

toán viên công chứng Hoa Kỳ)

AVE Average variance extracted (Phương sai trích bình quân)

CAP The Committee on Auditing Procedure (Ủy ban về thủ tục kiểm

toán)

CEO Chief Executive Officer (Giám đốc điều hành)

CR Composite reliability (Độ tin cậy tổng hợp)

FED Federal Reserve System (Cục dự trữ liên bang Hoa Kỳ)

HTMT Heterotrait-Montrait (Hệ số HTMT)

KPI Key performance indicator (Chỉ số đo lường hiệu suất)

KQHĐKD Kết quả hoạt động kinh doanh

KSNB Kiểm soát nội bộ

NQL ở HN Nhà quản lý ở Hà Nội

NQL ở ĐN Nhà quản lý ở Đà Nẵng

PLS-SEM Partial least squares structural equation modeling (Mô hình cấu

trúc tuyến tính trên cơ sở bình phương tối thiểu từng phần)

PTKD Phát triển kinh doanh

SRMR Standardized root mean square residual (Hệ số SRMR)

TNXHDN Trách nhiệm xã hội doanh nghiệp

TP Thành phố

VIF Variance inflation factor (Hệ số phóng đại phương sai)

ix

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng Tên bảng Trang

Bảng 3.1 Số lượng doanh nghiệp cần khảo sát theo chọn mẫu định

mức

92

Bảng 3.2 Thông tin tóm tắt của đáp viên tham gia khảo sát thử

nghiệm

94

Bảng 4.1 Thông tin về nhà quản lý và đơn vị tham gia phỏng vấn 101

Bảng 4.2 Các chủ đề rút từ kết quả phân tích và tổng hợp bởi

NVivo

120

Bảng 4.3 Các giả thuyết nghiên cứu 123

Bảng 4.4 Thống kê mô tả mẫu thu thập 126

Bảng 4.5 Kết quả đánh giá độ tin cậy của thang đo 128

Bảng 4.6 Ma trận tương quan – phân tích giá trị phân biệt của các

thang đo cho các biến trừu tượng trong mô hình

132

Bảng 4.7 Kết quả kiểm định các giả thuyết theo đường dẫn PLS. 134

x

DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ

Hình Tên hình Trang

Hình 1.1 Các nghiên cứu liên quan đến sự hữu hiệu của KSNB

cập nhật đến năm 2022

11

Hình 1.2 Các nghiên cứu về các nhân tố tác động đến sự hữu hiệu

của KSNB

18

Hình 1.3 Các nghiên cứu về các nhân tố chịu tác động bởi sự hữu

hiệu của KSNB

25

Hình 1.4 Các nghiên cứu kết hợp giữa lãnh đạo và KSNB 32

Hình 2.1 Khung mẫu về lãnh đạo 43

Hình 2.2 Mô hình và giả thuyết nghiên cứu 70

Hình 3.1 Quy trình nghiên cứu tổng quát 75

Hình 3.2 Quy trình nghiên cứu định tính 76

Hình 3.3 Quy trình nghiên cứu định lượng 87

Hình 4.1 Truy vấn tần số từ 103

Hình 4.2 Mối quan hệ giữa lãnh đạo, KSNB và KQHĐKD của

doanh nghiệp tổng hợp từ nghiên cứu định tính

119

Hình 4.3 Bản đồ dự án 121

Hình 4.4 Bản đồ khái niệm 122

Hình 4.5 Mô hình nghiên cứu được xác nhận sau nghiên cứu định

tính

123

Hình 4.6 Tác động điều tiết của sự nhất quán của lãnh đạo đối với

tác động của cấu trúc KSNB đến sự hữu hiệu của KSNB

137

Hình 4.7 Ảnh hưởng của sự tương tác 3 chiều giữa chất lượng lãnh

đạo, sự nhất quán của lãnh đạo và cấu trúc KSNB đến sự

hữu hiệu của KSNB

138

xi

TÓM TẮT

Lý do chọn đề tài nghiên cứu: Lý thuyết và thực tiễn cho thấy các yếu tố thuộc về

lãnh đạo (ví dụ như sự nhất quán của lãnh đạo và chất lượng lãnh đạo) có những tác

động tiềm năng đến hoạt động kiểm soát nội bộ ở các doanh nghiệp. Tuy nhiên, các

nghiên cứu về tác động điều tiết của chất lượng lãnh đạo đối với vai trò điều tiết của

sự nhất quán của lãnh đạo trong mối quan hệ giữa cấu trúc kiểm soát nội bộ và sự hữu

hiệu của kiểm soát nội bộ nhằm nâng cao kết quả hoạt động kinh doanh vẫn còn thiếu

vắng. Điều này càng được thể hiện rõ nét thông qua lược khảo các nghiên cứu trước,

đặc biệt ở các thị trường mới nổi – trong đó có Việt Nam. Trong bối cảnh dòng nghiên

cứu kết hợp giữa lãnh đạo và kiểm soát nội bộ ở Việt Nam vẫn còn hạn chế, việc

nghiên cứu về các yếu tố này được đánh giá là cần thiết trên cả khía cạnh lý luận cũng

như thực tiễn và đó cũng là lý do chọn đề tài nghiên cứu của luận án.

Mục tiêu nghiên cứu: Luận án khám phá: (1) mối quan hệ giữa lãnh đạo, kiểm soát

nội bộ và kết quả hoạt động kinh doanh trong thực tiễn các doanh nghiệp tại Việt

Nam. Luận án cũng xây dựng và kiểm định mô hình điều tiết – trung gian thể hiện:

(2) tác động của cấu trúc kiểm soát nội bộ đến kết quả hoạt động kinh doanh thông

qua vai trò trung gian của sự hữu hiệu của kiểm soát nội bộ; (3) tác động điều tiết của

sự nhất quán của lãnh đạo đến mối quan hệ giữa cấu trúc kiểm soát nội bộ và sự hữu

hiệu của kiểm soát nội bộ; và (4) tác động điều tiết của chất lượng lãnh đạo đối với

vai trò điều tiết của sự nhất quán của lãnh đạo trong mối quan hệ giữa cấu trúc kiểm

soát nội bộ và sự hữu hiệu của kiểm soát nội bộ ở các doanh nghiệp tại Việt Nam.

Phương pháp nghiên cứu: Luận án sử dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp gắn

kết (embedded mixed method) bao gồm hai giai đoạn: giai đoạn định tính và giai đoạn

định lượng. Trong giai đoạn nghiên cứu định tính, tác giả đã thu thập và phân tích dữ

liệu từ phỏng vấn chuyên sâu 16 nhà quản lý tại các doanh nghiệp có vận hành kiểm

soát nội bộ để khám phá mối quan hệ giữa lãnh đạo, kiểm soát nội bộ và kết quả hoạt

động kinh doanh của doanh nghiệp. Nghiên cứu định tính cũng nhằm xác nhận sự phù

hợp của mô hình và giả thuyết nghiên cứu trong bối cảnh Việt Nam. Việc phân tích

xii

dữ liệu định tính được hỗ trợ bởi phần mềm NVivo (phiên bản 12 Pro). Giai đoạn

nghiên cứu định lượng bao gồm khảo sát và phân tích dữ liệu từ 206 doanh nghiệp

thuộc lãnh thổ Việt Nam có vận hành kiểm soát nội bộ nhằm kiểm định mô hình

nghiên cứu và các giả thuyết đã đề xuất qua mô hình cấu trúc tuyến tính trên cơ sở

bình phương tối thiểu từng phần (PLS-SEM) thông qua phần mềm SmartPLS3

v.3.3.3.

Kết quả nghiên cứu: Kết quả nghiên cứu cho thấy: (1) thực tiễn các doanh nghiệp

tại Việt Nam có tồn tại mối quan hệ tích cực giữa lãnh đạo, kiểm soát nội bộ và kết

quả hoạt động kinh doanh cũng như mô hình và giả thuyết nghiên cứu được xác nhận

là phù hợp, có thể vận dụng trong bối cảnh Việt Nam; (2) cấu trúc kiểm soát nội bộ

tác động đến kết quả hoạt động kinh doanh thông qua vai trò trung gian của sự hữu

hiệu của kiểm soát nội bộ; (3) sự nhất quán của lãnh đạo đóng vai trò điều tiết cho

mối quan hệ giữa cấu trúc kiểm soát nội bộ và sự hữu hiệu của kiểm soát nội bộ; và

(4) chất lượng lãnh đạo đóng vai trò điều tiết đối với tác động điều tiết của sự nhất

quán của lãnh đạo trong mối quan hệ giữa cấu trúc kiểm soát nội bộ và sự hữu hiệu

của kiểm soát nội bộ.

Kết luận và hàm ý: Nghiên cứu này đóng góp vào hệ thống cơ sở lý luận trong mảng

kết hợp giữa lãnh đạo và kiểm soát nội bộ vẫn còn rất hạn chế tại Việt Nam. Nghiên

cứu cũng đem lại hàm ý quản trị cho các doanh nghiệp tại Việt Nam về vai trò quan

trọng của lãnh đạo trong việc chỉ đạo hoạt động kiểm soát nội bộ nhằm gia tăng kết

quả hoạt động kinh doanh.

Từ khóa: Cấu trúc kiểm soát nội bộ, chất lượng lãnh đạo, kết quả hoạt động kinh

doanh, sự hữu hiệu của kiểm soát nội bộ, sự nhất quán của lãnh đạo.

xiii

ABSTRACT

Research motivation: Leadership factors (e.g., consistency and quality of

leadership) can have an impact on internal control activities, according to both theory

and practice. Particularly in emerging economies, such as Vietnam, studies on the

moderating effect of leadership quality on the moderating role of leadership

consistency in the relationship between internal control structure and internal control

effectiveness to improve firm performance are still scarce. The thesis is motivated by

the fact that there is still a dearth of studies on the interface between internal control

and leadership in Vietnam, and that this research is considered essential for both

theory and practice.

Research objectives: The thesis explores: (1) the relationships between leadership,

internal control and firm performance in Vietnamese firms. The thesis also builds and

tests the moderated-mediating model, showing: (2) the impact of internal control

structure on firm performance through the mediating role of the internal control

effectiveness; (3) the moderating effect of leadership consistency on the relationship

between internal control structure and internal control effectiveness; and (4) the

moderating effect of leadership quality on the moderating role of leadership

consistency in the relationship between internal control structure and internal control

effectiveness in Vietnamese firms.

Research methods: The thesis employs an embedded mixed methods

design comprised of two phases: qualitative and quantitative. In the qualitative phase,

the author collected and analyzed data from in-depth interviews with 16 managers to

explore the relationship between leadership, internal control and firm performance

and assess the applicability of the research model before testing it quantitatively. The

qualitative analysis was conducted using NVivo (v.12 Pro). The quantitative research

phase involved surveying and analyzing data from 206 firms in the territory of

Vietnam with the presence of internal control operations, using partial least square